Δευτέρα 17 Αυγούστου 2009

Ρόμπερτ Μάπλθορπ : Ενας Αναγεννησιακός της φωτογραφίας






«Αναζητώ την τελειότητα της φόρμας. Στα πορτρέτα, στα γυμνά σώματα, στα λουλούδια, δεν έχει σημασία το θέμα. Προσπαθώ να συλλάβω αυτό που θα μπορούσε να είναι έργο γλυπτικής», είπε κάποτε ο Ρόμπερτ Μάπλθορπ, ο πολυσυζητημένος Αμερικανός φωτογράφος, ο οποίος πέθανε το 1989 από έιτζ στα 45 του χρόνια.

Αυτή η επιδίωξη της ισορροπίας, της ελαφράδας και των τέλειων αναλογιών θεωρήθηκε από τους διοργανωτές της έκθεσης «Robert Mapplethorpe: La perfezione della forma», στην Galleria dell' Academia της Φλωρεντίας, ότι συνδέει τον Μάπλθορπ με τους καλλιτέχνες της ιταλικής Αναγέννησης.

Η έκθεση (έως τις 27/9) διερευνά από διαφορετικές σκοπιές την έννοια της φόρμας («Γεωμετρία της φόρμας», «Το αποσπασματικό ως φόρμα», «Επαναλαμβανόμενη φόρμα» και «Γλυπτική φόρμα») παρουσιάζοντας 93 φωτογραφίες του Μάπλθορπ, τις οποίες αντιπαραθέτει με 18 γλυπτά, ανάμεσά τους ο «Δαβίδ» του Μιχαήλ Αγγέλου.

1946, Νέα Υόρκη. Ο Μάπλθορπ Ξεκινάει να φωτογραφίζει στη διάρκεια του '70 με μια Πολαρόιντ. Αγαπημένα μοτίβα: λουλούδια, διασημότητες, ομοερωτισμός, κλασσικό γυμνό.





Κολλητοί με την Πάτι Σμιθ, την φωτογράφισε πάρα πολλές φορές, η ίδια του αφιέρωσε το The Coral Sea .



( H θρυλική Patti Smith και ο Kevin Shields των My Bloody Valentine κυκλοφόρησαν το διπλό εντυπωσιακό project βασισμένο στο μεταθανάτιο φόρο τιμής που έκανε η νεοϋορκέζα ποιήτρια και rocker, στον αδικοχαμένο φίλο της, φωτογράφο Robert Mapplethorpe, στο ομότιτλο βιβλίο της του 1997. Ο Shields τη συνοδεύει στην κιθάρα και στα εφέ και δημιουργεί ένα υποβλητικό υπόβαθρο στην πρόζα της.

Οι ηχογραφήσεις της αγάπης έγιναν στις 22 Ιουνίου 2005 και στις 12 Σεπτεμβρίου 2006 σε δύο sold out εμφανίσεις τους στο QEH στο Λονδίνο. Το set διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες με διαφορετική στιλιστική προσέγγιση σε κάθε πρόζα.

Η Guardian στην Βρετανία έγραψε κριτική για την παράσταση και της έδωσε πέντε αστέρια, χαρακτηρίζοντάς την “μαγική”. Ένας άλλος κριτικός είπε για την παράσταση: Ένα είδος σπαρακτικού ρέκβιεμ, το Coral Sea περιγράφει την ανίατη ασθένεια του Mapplethorpe. Έντονα, ποικίλα ηλεκτρονικά ακούσματα προγραμματίζονται σε μια παράτονη κλίμακα καθώς η Patti διαβάζει το ποίημα, με τα λόγια της να πλέουν πάνω στο θόρυβο σαν καράβι στον ωκεανό, με το ασπρόμαυρο βίντεο στο υπόβαθρο να δείχνει τον ωκεανό, το καράβι και το γκρίζο λυκόφως της θλίψης. Το ποίημα αφηγείται την ιστορία του Mapplethorpe στο τελευταίο ταξίδι του να δει τα αστέρια του Κενταύρου στον ουρανό, πριν πεθάνει).


Ο Ρόμπερτ Μάπλθορπ είναι από τους "αιρετικούς" φωτογράφους που ξεσήκωσαν θύελλες αντιδράσεων περισσότερο από οποιονδήποτε συνάδελφο του. Θρησκευτικές οργανώσεις, συντηρητικές παρατάξεις μαίνονταν εναντίον του. Εκδόθηκαν βιβλία που κριτικάρουν τη δουλειά του ως ρατσιστική. Εγέρθηκαν θέματα ακαδημαϊκής ελευθερίας λόγου όταν μια φοιτήτρια στην Αμερική θέλησε να κάνει την πτυχιακή της άσκηση πάνω στον Mapplethorpe και μέσα στην εργασία αποφάσισε να προσθέσει κάποιες φωτογραφίες του. Όταν πήγε να εμφανίσει τις φωτογραφίες σε ένα φωτογραφικό εργαστήριο, ο υπεύθυνος τηλεφώνησε στην αστυνομία, τις κατέσχεσαν, απαγορεύοντας στη φοιτήτρια να τις χρησιμοποιήσει.

























Οι κριτικοί τέχνης τον ορίζουν ως κλασσικό όσον αφορά στην τεχνοτροπία του. Βάζει στο κέντρο το βασικό θέμα ρίχνοντας το βάρος εκεί και όχι στο φόντο. Αντλεί έμπνευση από την αρχαία ελληνική τέχνη, τα ρωμαϊκά αγάλματα και εν γένει τις αρχέγονες βάσεις του δυτικού πολιτισμού.





























Οι εικόνες του μεταδίδουν την αίσθηση του υπερβολικού. Τα σώματα είναι πολύ φουσκωμένα, τα πρόσωπα άγρια, οι μύες είναι έτοιμοι να ξεχειλίσουν από το κάδρο. Στόχος του η ένταση και το σοκ. Σήμερα αυτό που θεωρούνταν αντεργκράουντ, δε σοκάρει τόσο. Οι φωτογραφίες είναι δυνατές, αλλά δε φέρουν την ίδια ένταση που προκαλούσαν τότε.





Θεωρεί την τέχνη της γλυπτικής ως τη σημαντικότερη επιρροή στη δουλειά του. Ο ίδιος δηλώνει πως θα γινόταν σίγουρα γλύπτης αν είχε γεννηθεί 200 χρόνια νωρίτερα. Οι τεχνικές του είναι απλές. Άσπρο και μαύρο, άμεσος φωτισμός, δωρικές γραμμές, ξεκάθαρες εικόνες.






Στο Birdcage (1996) οΤζιν Χάκμαν, συντηρητικός γερουσιαστής και μέλλοντας πεθερός του Ρόμπιν Γουίλιαμς, ρωτάει την κόρη του για το ποιόν της οικογένειας με την οποία θα συγγενέψουν: Δε φαντάζομαι να είναι από αυτούς που κάνουν εκθέσεις του Mapplethorpe;
















































Η ηδονοβλεπτική ατμόσφαιρα είναι έκδηλη και διαρρέουσα. Ο ίδιος την προωθεί και την τονίζει βάζοντας τους θεατές να συμμετέχουν σε ένα όργιο ναρκισσισμού, χρησιμοποιώντας πολλές φορές τον εαυτό του σαν μοντέλο, είτε τους φίλους του. Οι σαδομαζοχιστικές αναζητήσεις του αποτελούν μεγάλο τμήμα του έργου του.




Η φωτογραφία του Άντι Γουόρχολ είναι η έκτη ακριβότερη που έχει πωληθεί ποτέ.
























Ο Ρόμπερτ πέθανε το 1989 από επιπλοκές που προκλήθηκαν από τον ιό AIDS.


http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_15/08/2009_325605
http://the-wrong-guy.blogspot.com/2008/11/robert-mapplethorpe.html
http://www.mapplethorpe.org/portfolios/


Οι πειρασμοί του Μεϊπλθορπ

Εάν περάσει μια μέρα χωρίς να φωτογραφίσω, είναι σαν να έχω παραμελήσει κάτι ουσιαστικό για την ύπαρξή μου, σαν να έχω ξεχάσει να ξυπνήσω», έλεγε ο διάσημος αμερικανός φωτογράφος Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, ο οποίος ταυτίστηκε όσο κανείς άλλος με το ανδρικό γυμνό. 

LISA LION, 1982 © ROBERT MAPPLETHORPE FOUNDATION  
LISA LION, 1982 © ROBERT MAPPLETHORPE FOUNDATION  
Εκκεντρική περσόνα, ένα ακόμα από τα άγρια παιδιά της αντεργκράουντ νεοϋορκέζικης σκηνής της δεκαετίας του '70, έσπρωχνε συνεχώς τα όρια της πρόκλησης με τις ρηξικέλευθες φωτογραφίες του.

Μυώδεις Αφροαμερικανοί με αθλητικά σώματα σε ευφάνταστες στάσεις ισορροπίας, σαδομαζοχιστικά συμπλέγματα ακραίου ερωτισμού είναι οι εικόνες που έχτισαν το μύθο του... Ωστόσο, η έκθεση με περισσότερες από 100 φωτογραφίες του Μέιπλθορπ που εγκαινιάζεται την 1η Νοεμβρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση -είναι η πρώτη φορά που το έργο του παρουσιάζεται στην Ελλάδα- δεν αφήνει έξω το γυναικείο γυμνό. «Αξονάς της είναι το αρσενικό και το θηλυκό, όχι όμως με τις έννοιες της ταυτότητας και του φύλου», τονίζει η υπεύθυνη στον τομέα εικαστικών τεχνών της Στέγης Μαριλένα Καρρά, η οποία ταξίδεψε στο Ιδρυμα Μέιπλθορπ στη Νέα Υόρκη και επέλεξε μέσα από ένα πλούσιο αρχείο 10.000 φωτογραφιών, που περιλαμβάνει από πορτρέτα παιδιών μέχρι λουλούδια και τοπία. «Στις φωτογραφίες που θα εκτεθούν, η σεξουαλική ταυτότητα δεν προέχει. Βλέπεις την ομορφιά και την ευρωστία, την τελειότητα του υγιούς σώματος, σε μια προσέγγιση σύμφωνα με τα κλασικά πρότυπα. Για μένα το αποτέλεσμα είναι η ουμανιστική καταγραφή της απόλυτης ομορφιάς και του απόλυτου σφρίγους», συνεχίζει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Αυτή την ομορφιά αναζήτησε ο Μέιπλθορπ μέσα στα σκοτεινά μπαρ, αλλά και στα φωτεινά αστικά σαλόνια της Νέας Υόρκης, όπου εγκαταστάθηκε το 1970, έπειτα από σπουδές ζωγραφικής και γλυπτικής στο Pratt Institute. Εκείνη τη χρονιά μετακόμισε στο περίφημο Chelsea Hotel μαζί με την Πάτι Σμιθ, η οποία τον στήριξε και τον ενθάρρυνε στους πειραματισμούς του με την Πολαρόιντ. Εκείνος τη φωτογράφισε για το εξώφυλλο του πρώτου της άλμπουμ «Horses» που την ανέδειξε σε ιέρεια του αμερικανικού πανκ.

«Ηταν αδελφές ψυχές», έχει πει ο βιογράφος και εκ των εραστών του Τζακ Φρίτσερ. «Η σχέση τους ήταν σαν ένα παιχνίδι με το πανκ και το ανδρόγυνο στυλ και ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο. Ο Ρόμπερτ ήθελε να γίνει ροκ σταρ, γι' αυτό πόζαρε όπως ο Μικ Τζάγκερ. Η Πάτι έχτιζε τη μουσική καριέρα που ο Ρόμπερτ ήθελε και ο Ρόμπερτ είχε το φωτογραφικό ταλέντο που η Πάτι επιθυμούσε». Ο Φρίτσερ επισημαίνει, επίσης, ότι ο Μέιπλθορπ είχε εμμονή με το σεξ σε σημείο να χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη. «Αυτό το πάθος τον οδηγούσε στα ναρκωτικά και του κατέστρεφε τη ζωή. Ομως είχε εμμονή και με την ομορφιά. Εάν τα ενώσεις αυτά, έχεις τις καθαρές και τέλειες φωτογραφικές στιγμές... σαν να αιχμαλωτίζεις την ιδανική ερωτική πράξη».

 KAN AND LYDIA AND TYLER
By ROBERT MAPPLETHORPE

Φίλοι και γνωστοί του Μέιπλθορπ, εικαστικοί, μουσικοί, χορευτές, εφήμεροι εραστές, αστέρες πορνογραφικών ταινιών, αθλητές, σελέμπριτι έγιναν τα μοντέλα του στις μαυρόασπρες φωτογραφίες του. Η ματιά του αισθησιακή, τονίζεται από την αντίθεση του φωτός και της σκιάς, η τεχνική του προσεγμένη, η γεωμετρία τον απασχολεί. Αποκαλύπτει το ανδρικό σώμα όπως δεν το έχει δείξει κανείς μέχρι τότε. Εστιάζει στην ομορφιά πίσω από την οποία κρύβεται σωματικός και ψυχικός πόνος. Συνεχώς προκαλεί. Ορισμένοι τον κατηγορούν για ρατσισμό, καθώς χρησιμοποιεί μαύρους άντρες με «πρωτόγονο αισθησιασμό» για μοντέλα του. Αλλοι πάλι διακρίνουν στις λήψεις με τα σαδομαζοχιστικά θέματα αναφορές στα βασανιστήρια των χριστιανών μαρτύρων... «Δεν μου αρέσει η λέξη "σοκάρω"», έλεγε ο ίδιος για τα πρώτα του έργα που ήταν πιο αυθόρμητα, αλλά και πιο βίαια. «Εψαχνα για το απρόσμενο. Με ενδιέφεραν πράγματα που δεν είχα ξαναδεί... Ενιωθα ότι είχα την υποχρέωση να τραβήξω εκείνες τις φωτογραφίες».

Το 1980 ο Μέιπλθορπ γνώρισε τη Λίζα Λάιον, την πρώτη παγκόσμια πρωταθλήτρια μποντιμπίλντινγκ και έγινε μούσα του σε πορτρέτα, μελέτες, μια ταινία και ένα λεύκωμα. Είναι η εποχή που υιοθετεί την κλασική αισθητική στα στυλιζαρισμένα ανδρικά και γυναικεία σώματα, ακόμα και στις νεκρές φύσεις με λουλούδια που φωτογραφίζει. Στην έκθεση θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε επτά σπάνιες φωτογραφίες από τα άνθη του, επεξεργασμένες με μια τεχνική που δίνει χρώμα σε ασπρόμαυρα έργα.
Ο Μέιπλθορπ πέθανε το 1989 από AIDS, ενώ πρόλαβε να δει στο Μουσείο Γουίτνεϊ της Νέας Υόρκης την πρώτη του μεγάλη αναδρομική έκθεση. Δύο χρόνια πριν, είχε ιδρύσει το Ιδρυμα Ρόμπερτ Μέιπλθορπ με στόχο την υποστήριξη της τέχνης της φωτογραφίας, αλλά και την ερευνα για το AIDS. «Το έργο του, έντονα βιωματικό, μοιάζει με προφητεία για το τέλος μιας εποχής», λέει η Μ. Καρρά. «Υπήρξε εκφραστής μιας εποχής απόλυτης ελευθερίας και πειραματισμού, που διακόπηκε από την τρομερή απειλή του AIDS. Η εξωστρέφεια έδωσε τη θέση στην εσωστρέφεια». 7



http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=312258

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου