«ΜΥΛΕΛΙΑ»

Γεύσεις μιας άλλης εποχής

"Εάν θέλεις να ζήσεις πολλά χρόνια, πίνε κρασί και τρώγε μακαρόνια", έλεγε μια παλιά παροιμία που εκφράζει το πνεύμα της Χριστίνας Παντελεημονίτη, η οποία εμπνεύστηκε το δημιούργημά της, την οικοτεχνία τα "Μυλέλια". Ολα ξεκίνησαν πριν από δεκαεννιά χρόνια, όταν ανακάλυψε και αναπαλαίωσε έναν εγκαταλελειμμένο νερόμυλο ηλικίας 305 ετών στη Λέσβο.

Δημιουργός. Η κ. Χριστίνα Παντελεημονίτη.

Ολα ξεκίνησαν από έναν νερόμυλο κοντά σε ένα χωριό στην πόλη της Μυτιλήνης. Με όχημα την αγάπη τους για τα παλιά πράγματα, την παράδοση και τα παιδιά, αλλά και με την πεποίθηση ότι το αγροτουριστικό μοντέλο έχει λόγο ύπαρξης, η Χριστίνα Παντελεημονίτη με τον σύζυγό της, Δημήτρη, άρχισαν να ψάχνουν στα χωριά της Μυτιλήνης -τόπο καταγωγής του κ. Παντελεημονίτη- για έναν νερόμυλο προκειμένου να ζωντανέψουν μνήμες από παλιά. Ωσπου ανακάλυψαν πριν από περίπου μία εικοσαετία έναν μύλο ηλικίας 305 ετών σε μια πεδιάδα λίγο πριν ο επισκέπτης ανηφορίσει για το χωριό Ασώματος και την Αγιάσο.

"Είδαμε ότι δεν υπήρχαν αναπαλαιωμένοι νερόμυλοι κι αν υπήρχαν δεν λειτουργούσαν, δεν είχαν παραγωγή. Και ξέρετε, η παραγωγή είναι μυρωδιές, είναι η γλώσσα, οι ορολογίες, οι ήχοι, είναι πολλά πράγματα. Ενθουσιαστήκαμε όταν βρήκαμε τον μύλο στο Ιππειος Λέσβου του Δήμου Ευεργέτουλα, 13 χιλιόμετρα από το λιμάνι και το αεροδρόμιο και θελήσαμε να τον αναβιώσουμε. Ο μύλος αυτός, που τον αναστήσαμε με μόνη πηγή ενέργειας το νερό, μας ενέπνευσε να δημιουργήσουμε την επιχείρησή μας, τα Μυλέλια", εξηγεί η κ. Παντελεημονίτη.

Οι νερόμυλοι είχαν σταματήσει να λειτουργούν 50-60 χρόνια νωρίτερα, όταν ξεκίνησε να αλέθεται με βιομηχανικό τρόπο το αλεύρι και με πολύ μικρότερο κόστος. "Ολοι αυτοί οι μύλοι καταστράφηκαν από τον χρόνο. Αν πέσει η στέγη, αρχίζει και καταρρέει το πράγμα, δεν μένει τίποτα. Εμείς μπορέσαμε και το αναπαλαιώσαμε γιατί υπήρχαν ακόμη άνθρωποι οι οποίοι μπορούσαν και θυμούνταν πώς λειτουργούσε ο μύλος και γιατί τα κομμάτια που χρειάζονταν, υπήρχαν. Οπως, ας πούμε, η φτερωτή, που είχε πέσει μέσα στη λάσπη κι είχε αφήσει αποτύπωμα. Ηταν σαν να έχεις ένα πήλινο αποτύπωμα. Κι έτσι φτιάξαμε τον νερόμυλο. Λειτούργησε και γράψαμε στις επιθεωρήσεις των σχολείων ότι υπάρχει και βρίσκεται στη διάθεση των παιδιών. Δειλά-δειλά ξεκίνησαν να έρχονται από τα γύρω χωριά τα σχολεία και οι μαθητές ενθουσιάστηκαν. Γιατί ο μυλωνάς μας ήταν, πριν από σαράντα χρόνια, φούρναρης. Μπορούσαν λοιπόν τα παιδιά να κάνουν ψωμάκι, να δουν πως η δύναμη του νερού μετατρέπεται σε ενέργεια. Κάναμε παραγωγή από τότε, πριν από 19 χρόνια, παράγαμε ρεύμα με τον ήλιο, τον αέρα και το νερό. Και αυτό τα παιδιά το βλέπανε σαν ένα μάθημα φυσικής".

Η αναβίωση της παράδοσης

Ζυμαρικά. Τα «Μυλέλια» φτιάχνονται με σιτάρι πρώτης γενεάς που καλλιεργείται με φυσικό τρόπο στον Φενεό, σε υψόμετρο 1.960 μέτρων.

 

Στη Μυτιλήνη γύρω από τον μύλο διαμορφώθηκε ένας χώρος για επισκέπτες με ένα παλιό ελαιοτριβείο που λειτουργεί παραδοσιακά με μυλόπετρες και "τσουπιά" παράγοντας μικρές ποσότητες ψυχρής συμπίεσης ελαιόλαδου. "Φτιάξαμε ένα παλιό ελαιοτριβείο με το γαϊδουράκι που γυρίζει με τις πέτρες κι έτσι πολτοποιείται η ελιά, μετά μπαίνει μέσα σε τρίχινα φάκελα, τα τσουπιά, και με μία βίδα τρεσάρεται και βγαίνει το λάδι, το οποίο, μετά, πρέπει με υπομονή να περιμένεις να κατακάτσει", διευκρινίζει η κ. Παντελεημονίτη.

Στην ίδια έκταση είναι χτισμένο ένα εκκλησάκι, ένα παλιό καφενείο και το παντοπωλείο του μύλου το οποίο δημιουργήθηκε με πρότυπο τα μαγαζιά του 18ου αιώνα. Από το 2001 η εταιρεία απέκτησε κι έναν 85χρονο νερόμυλο στην Ακράτα Αχαΐας, τον οποίο αναπαλαίωσε με βάση τα αρχικά σχέδια.

Οικοτεχνία. «Τα μυλέλια» παράγουν 400 διαφορετικά είδη από χειροποίητα προϊόντα.

Οταν οι αποθήκες της οικογένειας Παντελεημονίτη γέμισαν με αλεύρι το οποίο στοιβάζονταν αναξιοποίητο αφού οι φούρνοι της περιοχής δεν ανταποκρίθηκαν επειδή το συγκεκριμένο αλεύρι ήταν σκληρού σίτου -το οποίο είναι κατάλληλο κυρίως για ζυμαρικά-, η Χριστίνα αποφάσισε να δημιουργήσει μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση για να παράγει χειροποίητα ζυμαρικά. "Σιγά-σιγά έμαθα να φτιάχνω ζυμαρικά. Αν και στη Μυτιλήνη, παραδοσιακά δεν έφτιαχναν ποτέ ζυμαρικά, παρά μόνο τραχανά με το γάλα τους, η Πελοπόννησος έχει μεγάλη παράδοση. Αρχισα λοιπόν να ταξιδεύω, να ρωτάω, να μαθαίνω και να πηγαίνω σε εκθέσεις, αλλά πιο πολύ διάβαζα. Δοκίμαζα αυτό που έφτιαχνα, αν δεν μου έβγαινε το πέταγα, καταλάβαινα το λάθος και ξανά από την αρχή. Μαζί με τα τέσσερα παιδιά μου φτιάχναμε ζυμαρικά. Οπως άλλες μαμάδες παίζουν με πλαστελίνες παρέα με τα παιδιά, εμείς στο σπίτι φτιάχναμε ζυμαρικά".

Κατακτώντας τον κόσμο

Η άδεια για το εργαστήριο δεν δόθηκε στη Μυτιλήνη, έτσι δημιουργήθηκε σε έναν χώρο 1.200 τ.μ. με εκθετήριο και τζαμαρίες γύρω γύρω στον Αγιο Στέφανο Αττικής κοντά στο σπίτι που μένει η οικογένεια. Σήμερα, τα Μυλέλια παράγουν 400 διαφορετικά είδη από χειροποίητα προϊόντα, εξάγουν το 65% της παραγωγής τους και έχουν αποσπάσει 16 διεθνή βραβεία.

Τα ζυμαρικά Μυλέλια φτιάχνονται με σιτάρι, πρώτης γενεάς, που καλλιεργείται με φυσικό τρόπο στον Φενεό, σε 1.960 μέτρα υψόμετρο. "Με αγνά υλικά όπως φρέσκα αυγά, λαχανικά στον ατμό, βότανα και φρεσκοκομμένα μυρωδικά, φτιάχνουμε τα ζυμαρικά μας σε πάρα πολλές γεύσεις και σχήματα, με παραδοσιακές μεθόδους παραγωγής και το σημαντικότερο, με φυσική ξήρανση. Το αλεύρι αλέθεται στον αναπαλαιωμένο νερόμυλό μας χωρίς να αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες, με τον παραδοσιακό τρόπο ανάμεσα στις δύο μυλόπετρες που κινούνται με τη δύναμη μόνο του νερού", εξηγεί η κ. Παντελεημονίτη.

Τα ζυμαρικά στεγνώνουν με φυσικό τρόπο -όχι σε φούρνο- τοποθετημένα πάνω σε ειδικά κατασκευασμένες σίτες, σε θερμοκρασίες δωματίου, σε φυσικό ρεύμα αέρα που δημιουργείται από ανεμιστήρες. Η διαδικασία κρατά 4 έως 6 μέρες. "Με τον τρόπο αυτό διατηρούν τις βιταμίνες τους και την παραδοσιακή τους γεύση", αναφέρει η Χριστίνα Παντελεημονίτη.

Παράδοση. Η Χριστίνα και ο Δημήτρης Παντελεημονίτης αγαπούν τα παλιά αντικείμενα.

Η οικοτεχνία εκτός από τα ζυμαρικά παράγει μεγάλη γκάμα παραδοσιακών προϊόντων: Σάλτσες τομάτας, τουρσιά, λαχανικά συντηρημένα σε ελαιόλαδο, ρύζι φυσικής επεξεργασίας, εκλεκτά ελληνικά τυριά συντηρημένα σε ελαιόλαδο με αρωματικά βότανα, μαρμελάδες και γλυκά κουταλιού, σαπούνι από αγνό ελαιόλαδο, φουρνιστά σύκα, αρωματικά ξύδια και ελαιόλαδα. ¦

Xρύσα Kλειτσιώτη
kleitsioti@yahoo.com

ΦΩTOΓΡAΦIEΣ: ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΣΒΑΝΤΗΣ
antonis.pasvantis@gmail.com

Πηγή:
http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23310&subid=2&pubid=63367362