ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ : Ο ηρωϊκός Φεβρουάριος του '42

Μια Φορά Και Έναν Καιρό

 

Ο ηρωϊκός Φεβρουάριος του '42

 

Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ

Πολλοί τακτικοί αναγνώσται πιθανόν να διαγνώσουν στο σημερινό μας σημείωμα μιαν επανάληψη προηγουμένων δημοσιευμάτων μας και ίσως μας κατηγορήσουν πως σερβίρομε ξαναζεσταμένο φαγητό. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται να μην έχουν άδικο διότι αρκετές φορές η στήλη ανεφέρθη στον Φεβρουάριο, τον ηρωικότερο μήνα της ελληνικής σύγχρονης ιστορίας, που έπρεπε να τιμάται ποικιλοτρόπως από την Πολιτεία αποδίδοντάς του ιδιαίτερες τιμές, ειδικά σήμερα που υπάρχει η αίσθηση πως η ιστορία επαναλαμβάνεται με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Ναι. Υπάρχει επανάληψις του θέματος, όχι όμως ως αντιγραφή, αλλά ως πιο εκτεταμένη εξιστόρηση εκείνων των γεγονότων που ανέβασαν τους παππούδες και πατεράδες μας στα ουράνια. Έχοντας ζήσει ως παιδί τις ένδοξες ημέρες της δεκαετίας του σαράντα, και «εσχατόγηρος» τώρα, ζώντας την καταφρόνια, την κατάντια και τη μιζέρια του τόπου μας, μου έγινε «έμμονη ιδέα» ν' ανασκαλίζω τα περασμένα ως βάλσαμο στη σημερινή μας ξεφτίλα.

Φεβρουάριος 1943. Η Αθήνα βρίσκεται εδώ και 23 μήνες κάτω από γερμανοϊταλική κατοχή, με τους Ιταλούς να γεύονται το «Vinceremo» τους μέσα στην απόλυτη περιφρόνηση του κόσμου, κάνοντας τους –από μίσος– σκληρότερους σε ξεσπάσματα και από τους Γερμανούς. 

Τον χειμώνα του '43 ο γερμανικός αετός έχει ξεπουπουλιαστεί… δεόντως. Το ανατολικό μέτωπο είναι η καταβόθρα που καταπίνει ψυχές και μηχανές, στη Βόρειο Αφρική οι σύμμαχοι δίνουν στον Ρόμμελ τα παπούτσια στο χέρι και μέσα στη Γερμανία, στο Γ' Ράιχ, ο φον Σπέερ, υπουργός Εξοπλισμών, ζητά όλο και περισσότερα χέρια για τις πολεμικές βιομηχανίες, που παραδόξως εκείνη την εποχή βρίσκονται στο απόγειο της παραγωγής τους. Και επειδή περισσευούμενα δεν υπάρχουν, καταφεύγουν στη μέθοδο «Ολενδόρφου». Η Μέθοδος Ολενδόρφου ήταν μια μέθοδος εκμαθήσεως ξένων γλωσσών άνευ διδασκάλου, πολύ διαδεδομένη παγκοσμίως περί τα τέλη του 19ου αιώνος, η οποία χρησιμοποιούσε απλές καθημερινές φράσεις και εκφράσεις. Έλεγε, π.χ., στην ελληνική του έκδοση: «Έχετε εν κοχλιάριον; / Ουχί. Έχω το του γείτονος…» και ακολουθούσε η αντίστοιχη μετάφραση. Ο απλούστατος αυτός διάλογος ενέπνευσε την καγκελαρία και στην αίτηση του φον Σπέερ «έχετε εργατικάς χείρας;» ακολούθησε η απάντηση: «Νάιν. Έχομεν τας του γείτονος!». Και εν τω άμα, ξαμολήθηκαν οι αρμόδιοι του Ράιχ στην Ευρώπη, με την άοκνη συμπαράσταση των Ες Ες, να εφοδιάσουν το Βερολίνο με είλωτες από τις κατεχόμενες χώρες. Φυσικά υπήρχαν και οι φίλοι και συμπολεμισταί του Άξονα, αλλά βλέποντας κατά που γέρνει η πλάστιγγα, οι εγκάρδιοι αυτοί φίλοι σφύριζαν αδιάφορα. Έτσι, αποφάσισαν να αντλήσουνε σκλάβους από τη μεγάλη κατεχόμενη ευρωπαϊκή δεξαμενή. Στην αρχή παρουσίασαν το εγχείρημα ως εκδήλωση αλληλεγγύης προς τους λαούς που υπέφεραν λόγω του πολέμου. Δημοσίευαν αγγελίες ότι προσέφεραν εργασία με άριστες συνθήκες διαβίωσης και πλουσιοπάροχες αμοιβές. Σε αρκετές χώρες βρέθηκαν «ευήκοα ώτα», μέχρι και στην Ελλάδα μερικοί «τσίμπησαν» και έσπευσαν να εργασθούν. Η ολότητα, όμως, σχεδόν των πεινασμένων Ελλήνων αδιαφόρησε τελείως, πράγμα που εξόργισε τους γερμαναράδες. Και τότε κατέφυγαν στα μεγάλα μέσα… Πολιτική επιστράτευση! Ήταν η ώρα που οι Έλληνες έγιναν μια γροθιά, είπανε και πάλιν ΟΧΙ. Παλέψανε και Νίκησαν. Δεν ήταν ο άνισος αγώνας του Δαυίδ με τον Γολιάθ, διότι ο Δαυίδ –ως γεροδεμένος νεαρός βοσκός– διέθετε τουλάχιστον μια σφεντόνα, ενώ οι δικοί μας, ημιθανείς και σκελετωμένοι από την πείνα, είχανε όπλα τη φωνή και την ψυχή τους. Και απέναντί τους ο γερμανικός Γολιάθ που μάσαγε στην καθισιά του, εκτελώντας, καμιά πενηνταριά ομήρους. 

Μόλις μαθεύτηκε από στόμα σε στόμα ότι οι Γερμανοί υπέγραψαν το διάταγμα «πολιτικής επιστρατεύσεως», έγινε ο μεγάλος ξεσηκωμός. Ξαφνιασμένοι έβλεπαν στην αρχή να δημιουργούνται από το πουθενά τεράστιες διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας. Αυτοσχέδιοι ρήτορες να εξαπολύουν τους μύδρους κατά των κατοχικών δυνάμεων και να φουντώνει η αναρχία. Οι Ιταλοί, που είχαν την ευθύνη για την τήρηση της τάξεως με τους καραμπινιέρους έφιππους και μη, έχοντας τα χαμένα από την απροσδόκητη αντίδραση του πληθυσμού, άρχισαν να εκδίδουν αυστηρές διαταγές και να απειλούν διά του Τύπου για τα μέτρα που θα ελάμβαναν κατά των ταραξιών. Οι Γερμανοί που είδαν ως όπερα την ιταλική καταστολή, και μη μπορώντας να καταπιούν τη νίλα του Στάλινγκραντ που συνέβη εκείνες τις μέρες, ανέλαβαν να συνετίσουν τους απείθαρχους Έλληνες. Έβγαλαν όλες τις δυνάμεις τους πεζούς, τεθωρακισμένα, μοτοσικλετιστές, πεταλάδες, ότι είχαν και δεν είχαν, μέχρι και περιπολίες στο κέντρο και τις συνοικίες για εκφοβισμό. Και τότε συνέβη το ασύλληπτο: Γενική απεργία. Η πρώτη και μοναδική απεργία που κηρύχτηκε εν ώρα πολέμου σε κατεχόμενη χώρα, πράξη που ισοδυναμούσε με σαμποτάζ. Νέκρωσε η πρωτεύουσα. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς ακινητοποιήθηκαν, τα μαγαζιά κατάκλειστα και στις δημόσιες υπηρεσίες και στις τράπεζες άδεια γραφεία. Φρύαξαν οι Γερμανοί. Συνέλαβαν και εκτέλεσαν ομήρους για αντίποινα, αλλά η αντίσταση συνεχιζόταν, οι τοίχοι της Αθήνας γέμισαν με το σύνθημα «Όχι στην επιστράτευση» και οι απεργίες επαναλαμβανόταν, μέχρι που απεργήσανε και οι πόλισμαν της Αστυνομίας Πόλεων, η δε Κυβέρνηση Λογοθετόπουλου αναγκάστηκε κάτω από το βάρος των γεγονότων να παραιτηθεί. Και τότε συνέβη το άλλο, το πραγματικά αναπάντεχο. Οι Γερμανοί έβαλαν την «ουρά υπό τα σκέλη» και απέσυραν το διάταγμα της επιστρατεύσεως. Τον μεγαλειώδη εκείνον Φεβρουάριο, έπρεπε επάξια να τον τιμούμε και να τον θυμόμαστε. Φαίνεται, όμως, οι Έλληνες, λαός μεσογειακός καλοκάγαθος και πράος, γρήγορα ξεχνούν. Οι Γερμανοί, όμως, δεν ξεχνούν ποτέ…

paron.gr