Τι κι αν!

Τι κι αν!

του Γιάννη Μεταξά*
 

Σαν χθες 3 Μαίου, ακριβώς, πριν από 200 χρόνια, στα 1814, οι εισβολείς εκτελούσαν στη Μαδρίτη πατριώτες. Λίγο αργότερα ο Goya θα εντοιχίσει στον χρόνο την απεικόνιση της βαρβαρότητας με έναν πίνακα στις διαστάσεις της «Ζωγραφικής της Ιστορίας» (2,66 x 3,45).

Και μπορεί το εικαστικό ρεπορτάζ, ως το είδος που διαφυλάσσει στη μακρά διάρκεια ένα γεγονός, να εγκαινιάστηκε από τον David με αφορμή μια άλλη δολοφονία. Όμως, «Ο Τουφεκισμός της 3ης Μαΐου 1814» αποτελεί την αισθητική καταδίκη του κρατικού φόνου. Όπου εδώ το κατάλευκο πουκάμισο του θύματος δείχνει ποιο είναι το αθώο χρώμα που σε δευτερόλεπτα από το μαύρο της μπαρούτης θα σβηστεί.

Αυτές τις ώρες, τώρα στα 2014, εδώ ή εκεί, άνθρωποι εκτελούνται από τις Εξουσίες. Και υποκριτικά τις καταδικάζουνε με τη διερωτηματική επωδό: «Πώς συνέβη και κάτι τέτοιο διαπράχθηκε;»

Η ανησυχία μας όμως αυτή είναι εμμέσως συγχωρητική του εγκλήματος. Γιατί με το να αφήνουμε να εννοηθεί ότι κάτι τέτοιο από την α' ή β' πολιτισμένη χώρα δεν το περιμέναμε, είναι σαν να είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε κάποια υποφερτή εξήγηση. Σ' αυτό ποντάρουν οι Εξουσίες όσο καιρό εμείς θα τις έχουμε αμετάκλητα κατατάξει στις πολιτισμένες.

Τι κι αν στις πρώτες μέρες του Μεγάλου Πολέμου στα 1914 ο Miguel de Unamuno θα δημοσιεύσει «Το Τραγικό Αίσθημα της Ζωής» ενώ ο Charles Péguy θα πέφτει από τις σφαίρες στα χαρακώματα;

Τι κι αν και τόσοι άλλοι, ίσως σπουδαίοι, θα στερηθούν το μέλλον τους με τον ίδιο τρόπο;

Τι κι αν θα τους κλαπεί ο χρόνος μέσα στον οποίο θα έδειχναν πως θα γίνονταν κάποιοι;

Τι κι αν… …

*Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι ομότιμος καθηγητής στο Πσνεπιστήμιο Αθηνών.

"ΤΟ ΒΗΜΑ"