Ἔρρωσο: Αρχαιολογικές διευκολύνσεις για την Ελαφόνησο

Την ώρα που κορυφώνονται οι αντιδράσεις φορέων και κατοίκων για την πώληση σε ιδιώτες, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, δύο μαγευτικών παραλιών της Ελαφονήσου, 175 στρέμματα λευκής αμμουδιάς στο Σαρακήνικο και τον Σίμο, το υπουργείο Πολιτισμού διευκολύνει την κατασκευή λιμανιού για να δένουν κρουαζιερόπλοια.

Ενώ ολόκληρη η Ελαφόνησος αποτελεί αρχαιολογικό χώρο, το ΚΑΣ αποφάσισε να εξαιρέσει από την αρχαιολογική προστασία την περιοχή του παλιού και του νέου λιμανιού του νησιού, την στιγμή που δύο παραλίες έχουν περάσει στα χέρια του ΤΑΙΠΕΔ και προ των πυλών βρίσκεται το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς.

Όταν πριν λίγο καιρό οι παραλίες του Σίμου και του Σαρακίνικου στην Ελαφόνησο φιγουράρισαν στη σελίδα του μεγάλου μεσίτη της χώρας, του ΤΑΙΠΕΔ, αυτό διαρρήγνυε τα ιμάτιά του ότι ναι μεν υπάρχει στην σελίδα, αλλά ακόμα δεν έχει μπει σε πρόγραμμα αξιοποίησης. Δεν μας είπε το γιατί δεν έχει μπει ακόμα σε πρόγραμμα.  Διότι  το νομικό καθεστώς που διέπει την Ελαφόνησο είναι απαγορευτικό ώστε να μπορέσει ο μελλοντικός επενδυτής να εφαρμόσει απρόσκοπτα τα αναπτυξιακά του σχέδια.

Η τελευταία απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να εξαιρέσει από την Ελαφόνησο, η οποία είναι ολόκληρη κηρυγμένη αρχαιολογικός χώρος, την περιοχή του νέου και του παλιού λιμανιού του νησιού και  το μώλο της απέναντι παραλίας της Πούντας, έρχεται να στρώσει το έδαφος.

Στην τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου απελευθερώθηκαν από την αρχαιολογική προστασία οι ενάλιες αρχαιότητες των περιοχών του παλιού και νέου λιμένα του νησιού, όπως και ο απέναντι μόλος της Πούντας. Ο λόγος για τον οποίο εξαιρούνται τα σημεία αυτά από τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου είναι, σύμφωνα με την απόφαση του ΚΑΣ, για την αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων. Το νόστιμο είναι ότι μόλις τώρα διαπίστωσαν πως στις περιοχές αυτές δεν έχουν βρεθεί αρχαία, χωρίς βεβαίως να διευκρινίζουν αν έχουν γίνει καν έρευνες για να βρεθούν αρχαία.

Με λίγα λόγια το λιμάνι δεν προστατεύεται πλέον από τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου, ενώ ολόκληρο το νησί και  όχι μόνο οι δύο συγκεκριμένες παραλίες είναι αρχαιολογικός χώρος. Και η ξηρά και ο αιγιαλός και η γύρω θαλάσσια περιοχή. Κάθε σπιθαμή της Ελαφονήσου διέπεται από το νομικό καθεστώς της κήρυξης ως αρχαιολογικού χώρου καθώς υπάρχουν διάσπαρτες αρχαιότητες. 

Η νέα οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου θα περιλαμβάνει και την παραλία της Πούντας, όπου έχουν έρθει τελευταία στο φως αρχαίοι τάφοι και ίχνη λατομείων που σχετίζονται με το βυθισμένο προϊστορικό οικισμό του Παυλοπετρίου. 

Η συγκεκριμένη απόφαση, που ελήφθη  με την αιτιολογία ότι στην περιοχή του λιμανιού δεν υπάρχουν αρχαία, πρακτικά σημαίνει ότι στο λιμάνι μπορούν να γίνουν οποιαδήποτε έργα που θα ονομαστούν «υποδομής», «αναβάθμισης», «βελτίωσης» των λιμενικών εγκαταστάσεων, όμως και άλλες εγκαταστάσεις, όπως τουριστικά καταστήματα χωρίς να περάσουν από το σκόπελο της αρχαιολογικής υπηρεσίας, στη στιγμή μάλιστα που όλο το νησί προστατεύεται. Βέβαια η συγκεκριμένη προστασία από τον αρχαιολογικό νόμο δεν εμπόδισε το ΤΑΙΠΕΔ να εντάξει δύο παραλίες στα προς αξιοποίηση ακίνητα, οι οποίες τυπικά και ουσιαστικά αποτελούν και αυτές αρχαιολογικούς χώρους. Επιπλέον ο αποχαρακτηρισμός του λιμανιού έγινε τη στιγμή που προ των πυλών βρίσκεται το νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των χρήσεων στους αιγιαλούς και ενώ οι δύο πιο πολυσύχναστες παραλίες του νησιού αναμένεται να παραδοθούν στα νύχια των διαφόρων επενδυτών.

Στην απόφαση μειοψήφησαν δύο από τα μέλη του ΚΑΣ, ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Πατρών Γεώργιος Πανέτσος και ο προϊστάμενος του Νομισματικού Μουσείου Γεώργιος Κακαβάς, όχι για την άρση της κήρυξης των δύο λιμανιών, αλλά γιατί θεώρησαν αναγκαία την ενιαία κήρυξη της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ των δύο λιμανιών Ελαφονήσου και Πούντας. 

Με λίγα λόγια οτιδήποτε μελλοντικά γίνει στο λιμάνι – και το λιμάνι αποτελεί κομβικό σημείο προκειμένου να ευδοκιμήσει το ξεπούλημα των παραλιών Σίμου και Σαρακίνικου – δεν θα λαμβάνει υπόψη του το αρχαιολογικό καθεστώς της γύρω περιοχής. Είναι δε προδήλως προκλητικό αυτό, καθώς σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους ορίζεται μια ζώνη προστασίας.

Η Ελαφόνησος είναι από το 1976 κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, ενώ μεταξύ Ελαφονήσου και Πούντας βρίσκεται η νησίδα Παυλοπέτρι και ο περίφημος βυθισμένος προϊστορικός οικισμός που έχει προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον. Οι έρευνες στο βυθό σε εκείνη την περιοχή συνεχίζονται από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και τη Βρετανική Σχολή Αθηνών, καθώς τα ευρήματα είναι πολύ σημαντικά. Η βυθισμένη αυτή πολιτεία κατοικήθηκε από την Ύστερη Νεολιθική εποχή ώς το τέλος της 2ης χιλιετίας π.Χ. Η κεραμική που έχει ανελκυστεί δείχνει συνεχή χρήση κατά τη γεωμετρική, κλασική, ελληνιστική και βυζαντινή περίοδο.

Πηγή: Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία, Δ. Μυριλλα, Ημεροδρόμος

http://erroso.blogspot.com/2014/07/blog-post_5.html#ixzz36g2tMuW7