Αμφίπολη : Ένα βήμα πριν από το ραντεβού με την ιστορία

Ένα βήμα πριν από το ραντεβού με την ιστορία

Με τους γρήγορους ρυθμούς που γίνεται η ανασκαφή μέχρι τώρα στο ταφικό μνημείο, εκτιμάται ότι είναι πλέον θέμα χρόνου να αποκαλυφθούν και τα μυστικά του τρίτου θαλάμη στην καρδιά του τάφου, που ίσως φέρουν τους ανασκαφείς και μπροστά στη μεγάλη ανακάλυψη

Από άρθρο του ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΕΛΙΔΗ

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ των εκθαμβωτικών Καρυάτιδων στον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, που ήρθαν να προστεθούν στις επιβλητικές Σφίγγες του πρώτου τοίχου, δεν εντυπωσίασαν μόνο, αλλά μεγάλωσαν και τις προσδοκίες των αρχαιολόγων για περαιτέρω σπουδαία ευρήματα στην ανασκαφή του μακεδονικού ταφικού μνημείου της Αμφίπολης.

Οι μικρές οπές στους διαφραγματικούς τοίχους αποτελούν πάντα ένα μεγάλο ερωτηματικό και δείχνουν ότι ίσως να υπήρξαν προσπάθειες παραβιάσεων την περίοδο της αρχαιότητας.

Κανείς όμως δεν είναι σε θέση να γνωρίζει μέχρι πού κατάφεραν να προχωρήσουν και αν το μνημείο προστατεύτηκε από την άμμο που πολύ πιθανόν να τοποθέτησαν μέσα στους θαλάμους οι δημιουργοί του, όπως εκτιμάται. Όλα αυτά όμως θα τα αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη και μόνο στην πορεία της ανασκαφής...

Από το προηγούμενο των μακεδονικών τάφων -και όχι μόνο των βασιλικών- που έχουν ανακαλυφτεί μέχρι τώρα προκύπτει ότι το περιεχόμενο ενός τέτοιου ταφικού θαλάμου, αν δεν είναι συλημένος, μπορεί να κρύβει για τους πιο αισιόδοξους κάποια λάρνακα με χρυσά στοιχεία, χρυσό στεφάνι ή μάσκα καθώς και άλλα αντικείμενα, κοσμήματα κ.λπ., αν πρόκειται για γυναίκα ή όπλα αν πρόκειται για άνδρα και άλλα ταφικά κτερίσματα. Μπορεί πάλι να μην υπάρχουν χρυσά αντικείμενα αλλά εξίσου πολύτιμα κτερίσματα.

Επίσης η καλλιτεχνία των μέχρι τώρα ευρημάτων (Καρυάτιδες, Σφίγγες κ.λπ.) κάνει τους αρχαιολόγους να πιστεύουν ότι είναι πολύ πιθανή η ανεύρεση και νέων, ακόμη και μέσα στον ταφικό θάλαμο, όποιος και αν είναι αυτός. Υπάρχει π.χ. το προηγούμενο του εξαιρετικού θρόνου που βρέθηκε στον διθάλαμο καμαροσκέπαστο τάφο στη Βεργίνα που αποδίδεται στην Ευρυδίκη, τη μητέρα του Φιλίππου, και είναι πλούσια διακοσμημένος με επίχρυση ανάγλυφη ζωφόρο, και μικρότερες ζωγραφισμένες φιγούρες, ενώ στο πίσω μέρος του θρόνου έχει μια θαυμάσια αναπαράσταση της Περσεφόνης και του Άδη.

Γνωστοί Έλληνες αρχαιολόγοι που παρακολουθούν κι αυτοί με πολλή αγωνία και μεγάλο ενδιαφέρον κάθε βήμα της ανασκαφής είναι αισιόδοξοι ότι τα ευρήματα και του ταφικού θαλάμου θα είναι πολύτιμα, ακόμη και στην περίπτωση που ο τάφος έχει συληθεί.

Όπως σημειώνουν οι τυμβωρύχοι της αρχαιότητας έψαχναν αποκλειστικά για χρυσό και χρυσά αντικείμενα τα οποία και αφαιρούσαν από τους τάφους που εντόπιζαν και δεν ενδιαφέρονταν για μια σειρά αντικείμενα, κινητά και ακίνητα, που υπήρχαν μέσα σ' αυτούς.  

Όμως αυτά είναι εκείνα που αποτελούν σήμερα πολύτιμα ιστορικά ευρήματα για τους αρχαιολόγους και θα τους δώσουν σημαντικά στοιχεία και έναν πλούτο γνώσης. Αυτό που επισημαίνεται επίσης είναι ότι δεν ήταν συνηθισμένο στους μακεδονικούς τάφους να υπάρχει με κάποιον τρόπο το όνομα του νεκρού και θα χρειαστεί η μελέτη των αρχαιολόγων για να αποδοθεί ο τάφος, κάτι που ίσως απαιτήσει και αρκετό χρόνο.

«Αλλιώτικο από τα άλλα». 

«Αποκαλύπτεται ένα μνημείο αλλιώτικο από τα άλλα. Ως αρχιτεκτόνημα συνδεδεμένο με γλυπτικό έργο είναι κάτι μοναδικό και εξαιρετικό». Η εκτίμηση αυτή για το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης ανήκει στη Λίλα Μαραγκού, ομότιμη καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η ίδια, αν και δεν έχει τα στοιχεία κάποιας αυτοψίας, διατυπώνει την υπόθεση ότι οι Καρυάτιδες μπορεί να είναι έργο Παριανών γλυπτών μέσω της... Θάσου.

Οι Παριανοί γλύπτες, όπως σημειώνει, όταν στα ελληνιστικά χρόνια έμειναν άνεργοι, έφυγαν από τον τόπο τους και ανάμεσα στις περιοχές που βρέθηκαν ήταν και η Θάσος. Σκάλισαν μάλιστα σε μάρμαρο Θάσου τα ωραιότερα γλυπτά που έχουν βρεθεί μέχρι τώρα στη Νέα Καλλικράτεια, στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική. Στοιχεία που παραπέμπουν σ' αυτούς τους γλύπτες είναι «το πρόσωπο που έχει μία ευγένεια ιωνική», «η σχέση του ενδύματος με τη σάρκα» και «το λοξό ιωνικό ιμάτιο». Όμως διατηρεί επιφυλάξεις γιατί, όπως λέει, «αν δεν το δεις το γλυπτό στο πρωτότυπο, πώς να καταλάβεις...».

Από άρθρο στο "ΕΘΝΟΣ"