Η σούβλα της γιαγιάς

Από το δικό μου Πάσχα των παιδικών αναμνήσεων. Με όλη την γειτονιά να ψήνει τα αρνιά της σε παρακείμενη αλάνα με γλέντι, κρασάκι, τραγούδια και προ πάντων καλή καρδία.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ - Μεσσολόγγι 1953

(ο υποφαινόμενος μόλις που μισο-διακρίνεται κάπου στην τρίτη σειρά στα δεξιά - ΚΓ)

Η σούβλα της γιαγιάς

Η γιαγιά είχε ξυπνήσει από νωρίς το πρωί - πολύ νωρίς, αφού στις δέκα-έντεκα που φτάναμε εμείς το κατσίκι (πάντα κατσίκι!) ήταν ήδη έτοιμο για τσιμπολόγημα. Η γιαγιά κρατούσε από σόι κτηνοτρόφων και χασάπηδων, ακόμη τα μισά κρεοπωλεία στα Γιάννενα έχουν έναν Κούκια πίσω τους. Ήξερε το κρέας, πάει να πει, από τα παιδικάτα της, τι να φτιάξει, πως και, φυσικά, πως να σουβλίσει σωστά το μεγάλο ζώο που χρειαζόταν για να ταΐσει τις ορδές Παυλιδέων και Θωμαίων που κατέφθαναν στο σπίτι της για τη μεγαλύτερη γιορτή που γνωρίσαμε ποτέ. Τη μαγειρίτσα την τρώγαμε σπίτι μας, μόνοι μας, η στενή οικογένεια, όμως το κατσίκι της κοινής χαράς, το μοίρασμα με τον γείτονα, τον σύντροφο, τον έτερο και ημέτερο, όφειλε να ξεκινάει με τη ρίζα μας, με τη γιαγιά Βιργινία, που σούβλιζε όχι στο σπίτι, όχι στην αυλή, όχι εντός ιδιοκτησίας, μα στην αλάνα απέναντι, εκεί που όλα γίνονταν κτήμα όλων. Καρέκλες ξύλινες και σκαμνιά με χόρτο και τσιμεντόλιθοι όρθιοι γύρω γύρω - οι πλαστικές καρέκλες δεν είχαν κατακτήσει ακόμη τον κόσμο (άλλωστε κι αυτή η κατάκτηση από το Μενίδι άρχισε, μη νομίζεις).

Τομ Σόγιερ στο Μενίδι

Ούτε πλαστικές καρέκλες, ούτε ηλεκτρικές σούβλες, ούτε εύκολοι τρόποι να ανάψεις σωστά τα κάρβουνα. Όλα με μόνο μέτρο την επιμονή στην παράδοση. Την οποία λάτρευα. Πως να μην τη λατρεύω, δηλαδή, αφού απαιτούσε να μη μου χαλάνε χατίρι (ονομάζομαι Λαμπρινή και το Πάσχα είναι η γιορτή μου...) στον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο, με γιαγιά, παππού, θείους, θείες, ξαδέλφια, γείτονες, να με λιώνουν στην αγκαλιά τους και να με γεμίζουν δώρα. Η μόνη παραφωνία; Η απαίτηση και των υπολοίπων να γυρίζουν και αυτοί τη σούβλα! («Εγώ πιο πολύ! Γιορτάζω, δε γιορτάζω;», «Όλο εσύ; Θέλω κι εγώ!»). Το γύρισμα της σούβλας ήταν κάτι σαν το άσπρισμα του φράχτη στις περιπέτειες του Τομ Σόγιερ: μας το πουλούσαν πάρα πολύ καλά, γιατί ψάχναν κορόιδα να το κάνουν. Κι εμείς αγοράζαμε όσο όσο.

Τις περισσότερες και τις πιο όμορφες γιορτές του Πάσχα, στη ζωή μου, στο Μενίδι τις έχω περάσει στην αλάνα της οδού Πυθαγόρα, που σήμερα αντί να αντικρίζει συκιές και ελιές όσο πάει το μάτι, στο βάθος αντικρίζει την τσιμεντένια χρήσιμη ασχήμια της Αττικής Οδού. Τις πιο όμορφες... εκείνες που η νίκη επί του θανάτου δεν χωρούσε αμφιβολία, όπως κι η αγάπη.

Κι επειδή η γιορτή του Πάσχα κρατά μία εβδομάδα, οφείλω φόρο γαστρονομικής τιμής και στην επομένη της σούβλας, όταν η γιαγιάκα έφτιαχνε με τα υπολείμματα του κατσικιού το ωραιότερο φρικασέ του κόσμου. Δέκα κατσίκια και δέκα χρόνια από τη ζωή μου για ένα πιάτο από το φρίκαρε της...

Η Λαμπρινή Θωμά είναι δημοσιογράφος και παραγωγός ντοκιμαντέρ. Το ντοκιμαντέρ της «Παλικάρι - Ο Λούης Τίκας και η Σφαγή του Λάντλοου» έχει αποσπάσει το 1ο Βραβείο Ταινίας Ντοκιμαντέρ και Βραβείο Μουσικής στο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ της Χαλκίδας, αλλά και Χρυσό Βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Τζακάρτας. Το «Παλικάρι» θα προβληθεί την Πρωτομαγιά σε εργατικά φεστιβάλ της Τουρκίας, στη μνήμη των ανθρακωρύχων της Σόμα ( www.palikari.org).

"ΕΘΝΟΣ"