Άγιος Ελευθέριος Ιερομάρτυρας (15 Δεκεμβρίου)

Άγιος Ελευθέριος

Ιερομάρτυρας (15  Δεκεμβρίου)

Εξέχουσα μορφή της Χριστιανοσύνης. Φωταυγής αστέρας. Ένας Άγιος που σκόρπισε τα μηνύματα της Χριστιανοσύνης σε εκατομμύρια ειδωλολάτρες, με το δικό του, φωτεινό παράδειγμα.

Γεννήθηκε στην Ελλάδα, το δεύτερο μετά Χριστόν αιώνα. Ο πατέρας του είχε ανώτερο αξίωμα. Η μητέρα του, η Ανθία, ήταν ευσεβέστατη και φιλάνθρωπος. Όταν πέθανε ο σύζυγος της, πήγε στη Ρώμη μαζί με το γιο της για να προσκυνήσει το χώμα που είχε βαφεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.

Επίσκοπος της κοσμοκράτειρας πόλης ήταν τότε ο Ανίκητος. Έλληνας από τη Συρία. Ο Επίσκοπος εκτίμησε αμέσως το ήθος, τη φιλομάθεια, την πίστη του Ελευθέριου και τον περιέβαλε με πατρική στοργή και εύνοια. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του τον χειροτόνησε διάκονο και τον προσέλαβε στην Επισκοπή του. Ο νεαρός διάκονος έδειξε μεγάλο ζήλο και αφοσίωση στα καθήκοντα του και, πολύ σύντομα, χειροτονήθηκε ιερέας. Με όλη τη φλόγα της ψυχής του δίδασκε το ποίμνιο του που κρεμόταν από τα χείλη του. Παράλληλα, βοηθούσε κάθε αναξιοπαθή. Ο κλήρος και ο λαός της  Ρώμης τον λάτρεψαν. Κι όταν πέθανε ο διάδοχος του Ανίκητου, με κοινή ψήφο και βοή ανακήρυξαν Επίσκοπο Ρώμης τον Ελευθέριο.

Η φήμη του, ως καλού ποιμένα και ως αγαθού και φιλάνθρωπου, έφθασε μέχρι τη Βρετανία. Ο βασιλιάς της, ο Λούκιος, του έγραψε γράμμα και του ανέφερε ότι αυτός και ο λαός του πρόθυμα θα προσήρχοντο στο Χριστιανισμό. Ο Ελευθέριος έστειλε στον Λούκιο τον Φυγάτιο και τον Δαμιανό, άνδρες ευσεβείς και πολύ μορφωμένους για να κατηχήσουν στην πίστη του Θεού το βασιλιά και τους υπηκόους του. Η αποστολή αυτή είχε μεγάλη επιτυχία και έτσι έλαμψε, σαν φωτεινό αστέρι, η χριστιανική πίστη στη Βρετανία.

Όταν ήρθε στη Ρώμη η βασιλεία του Σεπτιμίου Σεβήρου, η γαλήνη της χριστιανικής Εκκλησίας διαταράχτηκε από τους ανηλεείς διωγμούς κατά των χριστιανών. Ο επίσκοπος Ελευθέριος αντιμετώπισε την κατάσταση σαν έμπειρος κυβερνήτης, συνετός αρχηγός και ατρόμητος ποιμενάρχης, μπροστά στις απειλές. Παρηγορούσε τις ψυχές. Εστήριζε τα πνεύματα. Ενίσχυε τις καρδιές. Κι όταν συνελήφθη κι ο ίδιος από τον αυτοκράτορα - που του έταξε τιμές και δόξες αν αλλαξοπιστούσε - ο Ελευθέριος στάθηκε ατρόμητος μπροστά του και του είπε: «Πώς θα καταδεχθώ να προσκυνήσω τέτοιους θεούς αθέατους και ξόανα άψυχα; Λυπάμαι και σας που σας ετίμησε ο Θεός με τη λογική και σεις γίνεστε ατιμότεροι των ξύλων και των λίθων και νομίζετε ότι είναι αυτός ο Θεός. Εσείς λατρεύετε τους δαίμονες. Εγώ λατρεύω τον Κύριο μου και Θεό μου και θεωρώ το θάνατο για το Χριστό μου τρυφή και δόξα και αγαλλίαση». Έτρεμε από την οργή του ο αυτοκράτορας και διέταξε να υποβάλλουν τον Ελευθέριο σε βασανιστήρια. Τον ξάπλωσαν σε πυρωμένη πλάκα, αλλά αυτή ανέδιδε δροσιά. Τον έριξαν σε καζάνι με πυρωμένα σίδερα, αλλά τα σίδερα υποχώρησαν και το καζάνι ήταν δροσερό. Τον έδεσαν σε άγρια άλογα, για να τον σύρουν σε απόκρημνους γκρεμούς και να τον καταξεσκίσουν. Αλλά, τότε, Άγγελος Κυρίου ηρέμησε τα άλογα κι έλυσε τον Ελευθέριο. Ανεβασμένος ο επίσκοπος πάνω στα άλογα, έφθασε σε ένα λόφο. Αφρούς έβγαζε ο αυτοκράτορας από το στόμα του βλέποντας αυτά τα «θαυμάσια» κι έστειλε τους στρατιώτες του να τον συλλάβουν. Αλλά γύρω από τον Ελευθέριο μαζεύτηκαν άγρια θηρία, έτοιμα να τους κατασπαράξουν. Ο Ελευθέριος τα καθησύχασε. Τα έστειλε στις σπηλιές τους και ακολούθησε τους στρατιώτες. Στο δρόμο, τους μιλούσε για τον Ποιητή του σύμπαντος κόσμου. Για την αληθινή πίστη. Πολλοί από τους στρατιώτες πίστεψαν και δεν ξαναγύρισαν στο παλάτι. Όταν έφθασαν στη Ρώμη, ο τύραννος ετοίμασε πανηγύρι και κάλεσε το πλήθος για να δει το θάνατο του Ελευθέριου. Έστειλε εναντίον του την πιο πεινασμένη λέαινα. Αυτή, όμως, στράφηκε προς τον επίσκοπο, έκλινε ήρεμα το κεφάλι και του έγλειφε τα πόδια. Ούτε και αυτό το θαύμα λύγισε τον τύραννο. Πίστευε ότι το ζώο ήταν θηλυκό και δεν είχε δυνάμεις. Γι' αυτό διέταξε και έστειλαν εναντίον του Αγίου ένα πεινασμένο λιοντάρι. Αυτό ήταν που έδειξε μεγαλύτερη συμπάθεια στον επίσκοπο. Τον αγκάλιασε, τον φίλησε και χόρευε χαρούμενο γύρω του. Πολλοί, μέσα στο στάδιο, όπου γινόταν η επίδειξη του μαρτυρίου, φώναζαν: «Μέγας ο Θεός των Χριστιανών!». Ο τύραννος απελπίστηκε εντελώς και διέταξε να αποκεφαλίσουν τον επίσκοπο.

Έτσι έγινε. Η μητέρα του, παρούσα στα μαρτύρια του παιδιού της, αλλά και στη θεϊκή θαυματουργική επέμβαση, έτρεξε και αγκάλιασε το κορμί του. Και ο δήμιος- με νεύμα του τυράννου - αποκεφάλισε κι αυτήν. Μητέρα και γιος πήγαν συντροφιά κοντά στον Πατέρα και Θεό τους. Ήταν το έτος 226. Ο Άγιος Ελευθέριος και η μητέρα του ετάφησαν από τους συγκεντρωμένους χριστιανούς με τιμή και ευσέβεια.

Έτσι ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η' 21). Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.

Η Σύναξή του τελείται στο μαρτύριο αυτού, πλησίον του Ξηρολόφου.

Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους. Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις....», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία....

Ἀπολυτίκιον  Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἱερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, καὶ αἱμάτων τοῖς ῥείθροις ἐπισταζόμενος, τῷ Δεσπότῃ σου Χριστῷ μάκαρ ἀνέδραμες, Ἐλευθέριε σοφέ, καθαιρέτα τοῦ Σατᾶν. Διὸ μὴ παύσῃ πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων, τὴν μακαρίαν σου ἄθλησιν.

Ο Άγιος Ελευθέριος είναι ο της Ηπείρου ποιμένας και άδυτος φωστήρας και κράτος και στερέωμα. Τα θαύματα Του, λόγω της μεγάλης αγιοσύνης Του, είναι άπειρα.

Αγγελικής Δαμίγου "Το συναξάρι των Αγίων".

http://www.saint.gr/3272/saint.aspx