ΜΙΑ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΜΙΑ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Από τη μια η οικονομική κρίση, από την άλλη η μοναδική ομορφιά του Φιλοπάππου, ωθούν όλο και περισσότερους Αθηναίους να απολαύσουν 700 στρέμματα από βλάστηση

ΤΗΣ ΣΕΛΑΝΑΣ ΒΡΟΝΤΗ

Δύο κόκκινα λεωφορεία, τα διώροφα με την ανοιχτή οροφή, είναι έτοιμα να ξεκινήσουν. Το ένα κάνει όπισθεν, ενώ το άλλο φεύγει προς τα εμπρός. Η ταυτόχρονη κίνηση τους θυμίζει αυλαία που ανοίγει. Μπροστά μου αποκαλύπτεται η κεντρική είσοδος για το λόφο του Φιλοπάππου. Αν στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές του '90 ήταν της μόδας να συχνάζει κανείς στο Λυκαβηττό, σήμερα ο κόσμος βρίσκει καταφύγιο στο «βουνό», όπως πολλοί περίοικοι αποκαλούν χαϊδευτικά του Φιλοπάππου. Και μπορεί η ευρύτερη περιοχή να έχει επικρατήσει να λέγεται Φιλοπάππου, όμως, στην ειδικά διαμορφωμένη έκταση των 700 στρεμμάτων υπάρχουν τρεις λόφοι: του Φιλοπάππου, της Πνύκας και των Νυμφών. Είναι ένα μοναδικό τοπίο, πλούσιο σε βλάστηση και ιστορία. Από τους λίγους εναπομείναντες χώρους πρασίνου στην πόλη με συγκλονιστική θέα. Ανοιχτό όλο το 24ωρο, προσφέρεται για περιπάτους, τζόκινγκ, ποδηλασία και πικνίκ.

Στην Πνύκα

Ανηφορίζω τον πλακόστρωτο δρόμο περιπάτου, που σχεδίασε ο Δημήτρης Πικιώνης στη δεκαετία του '50. Ο κορυφαίος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος δημιούργησε πλατώματα, στάσεις και χάραξε μονοπάτια που οδηγούν μέχρι επάνω στο Μνημείο των Μουσών. Οι αρχιτεκτονικές επεμβάσεις του αποτελούν έργο τέχνης.

Είναι Σάββατο και ο ανοιξιάτικος καιρός προσφέρεται για ανάπαυλα. Κοιτάζω γύρω μου: Ένα ζευγάρι παίζει χαρτιά σε ένα παγκάκι, μια κυρία διαβάζει, μια μεγάλη παρέα κρατώντας φορητό ψυγείο ετοιμάζεται για πικνίκ. Ιδιοκτήτες βγάζουν βόλτα τα σκυλιά τους ενώ ποδηλάτες κοπιάζουν με τα πετάλια στην ανηφόρα. Λογής-λογής άνθρωποι περπατούν και αναρωτιούνται ποιο μονοπάτι να ακολουθήσουν. Το ίδιο κι εγώ.

Στον αυχένα που χωρίζει το λόφο του Φιλοπάππου από την Πνύκα βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη. Η ανακατασκευή της εκκλησίας με τους υπαίθριους χώρους και το κυλικείο ανήκει επίσης στον Δημήτρη Πικιώνη. Σήμερα το καφενείο εξακολουθεί να είναι κλειστό. Αυτό όμως δεν εμποδίζει τους επισκέπτες να το χρησιμοποιούν. Στα ξύλινα παγκάκια κάθεται μια παρέα και πίνει καφέ σε πλαστικά κύπελλα. Μέσα από τη βλάστηση ξεχωρίζει ο Παρθενώνας. «Εδώ πρέπει να έρχεται κανείς να ζωγραφίζει. Τόσο ωραία είναι», λέει ένας άντρας από την παρέα.

Κατευθύνομαι προς το ταφικό μνημείο του Γάιου Ιουλίου Αντιόχου του Επιφανούς, τον οποίο αποκαλούσαν Φιλόπαππο. Από το άνδηρο βλέπω την Αθήνα σε 360 μοίρες. Μοιάζει με ένα πυκνό χαλί από μπετόν.

Στα πλαίσια της ξενάγησης "Στάση" Αστεροσκοπείο
 

Σε όποιο σημείο του λόφου και να κοιτάξω, βλέπω ανθρώπους να ξεκουράζονται, να τρώνε ή να συζητούν. Κρυφακούω έναν πατέρα που συνομιλεί με τον γιο του: «Κοίτα γύρω σου· τόση ομορφιά και, ταυτόχρονα, τόσο μεγάλη άγνοια των ανθρώπων γι' αυτήν». Πιο πέρα, σε ένα άλλο πέτρινο παγκάκι μια παρέα από εικοσάρηδες από την Καλλιθέα. «Αντί να μαζευόμαστε στο μπαλκόνι μας και να βλέπουμε τα εσώρουχα της γειτόνισσας, προτιμάμε να ερχόμαστε εδώ για καθαρό αέρα. Αυτό το  μέρος είναι σαν ένα δημόσιο μπαλκόνι με την καλύτερη θέα. Η βόλτα στου Φιλοπάππου είναι ένας εύκολος και ανέξοδος τρόπος ψυχαγωγίας. Είναι επίσης πολύ ωραία εδώ τα βράδια, έρχονται και παίζουν μουσική με κιθάρες», λένε.

Ακολουθώ διαφορετικά μονοπάτια, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό. Μερικές φορές κιόλας νομίζω ότι χάνομαι. Περιστοιχισμένη από ελιές, κυπαρίσσια, πεύκα, φραγκοσυκιές, αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στην εξοχή. Παρότι περπατώ για πολλές ώρες, δεν καταφέρνω να γυρίσω όλη τη δασωμένη περιοχή. Φτάνω σε ένα φυλάκιο και πιάνω κουβέντα με μια φύλακα. Μαθαίνω ότι σε λίγο θα ξεκινήσει μια ξενάγηση στα ιερά του «αρχαιολογικού πάρκου». Τρέχω να προλάβω.

Μνήμες από την αρχαιότητα

Όταν ολοκληρώθηκε η πεζοδρόμηση του άξονα Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Αποστόλου Παύλου, στο πλαίσιο της Ενοποίησης Αρχαιολογικών χώρων, τα κρυφά του λόφου μέρη άρχισαν να αποκαλύπτονται στον περιπατητή, αλλά και στους ίδιους τους αρχαιολόγους. «Η περιοχή μας ήταν άγνωστη ως το 1998. Οι αρχαιολογικές έρευνες που έχουν γίνει εδώ είναι ελάχιστες. Το τοπίο κρύβει ακόμη πολλά μυστικά», αποκαλύπτει η Ολγα Βογιατζόγλου, αρχαιολόγος της Α' Εφορείας Αρχαιοτήτων και υπεύθυνη για την ξενάγηση. Αρκετός κόσμος παρακολουθεί. Ρωτάω μία γυναίκα γύρω στα σαράντα γιατί ήρθε: «Ζούμε σε μια πόλη που δεν την ξέρουμε. Πιστεύω πως, αν γνωρίζεις κάτι καλά, τότε το προσέχεις περισσότερο». Ο αρχαιολογικός περίπατος αποδεικνύεται εξαιρετικά ενδιαφέρων. Σήμερα στους δυτικούς λόφους βρίσκει κανείς ίχνη πολιτισμού, όπως ταφικά μνημεία, δημόσια κτίρια, ιερά, οδούς κ.ά. Στη συνέχεια ανεβαίνουμε στο λόφο της Πνύκας, εκεί όπου συνεδρίαζε η Εκκλησία του Δήμου. Η θέα προς τον Ιερό Βράχο είναι μαγευτική. Στο οπτικό πεδίο δεν παρεμβάλλονται πολυκατοικίες και κεραίες. Πάνω σε έναν τετράγωνο βράχο είναι λαξεμένο το ιστορικό βήμα, απ' όπου ρητόρευαν εξέχουσες προσωπικότητες της αρχαιότητας, όπως οι Θεμιστοκλής, Αριστείδης, Περικλής κ.ά. Δίπλα ήταν ο βωμός του Αγοραίου Δία. «Βρισκόμαστε στο πιο ιερό κομμάτι της Αθήνας. Ένα κομμάτι που έχει να κάνει με τη νοημοσύνη του ανθρώπου. Εδώ παίρνονταν οι αποφάσεις για το μέλλον της πόλης. Ο χώρος αυτός καθοσιώθηκε», λέει η κ. Βογιατζόγλου. «Τι γινόταν όμως εδώ παραμένει ακόμη ένα μυστήριο». ·

«Κ» 14.4.2012