ΜΕΝΤΙΟΥΜ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο Πλαστήρας στη Λυκόβρυση Αμαρουσίου το 1923. Ο αρχηγός της Επαναστάσεως του 1922 ήταν τότε άρρωστος από φυματίωση. Μαζί του στη φωτογραφία οι Στ. Γονατάς, ο ναύαρχος Χατζηκυριάκος και ο συνταγματάρχης Πρωτοσύγγελος, που είχαν πάει να τον επισκεφθούν.

ΜΕΝΤΙΟΥΜ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Πλαστήρας και Τσουδερός πίστευαν στον πνευματισμό

Ο αμερικανικός παράγων χρησιμοποιεί τις προκαταλήψεις του Πλαστήρα. Πως ο πρεσβευτής Πιουριφόι τον πείθει μέσω μιας «καφετζούς» να γίνουν οι εκλογές του 1952 με πλειοψηφικό.

Δύο τουλάχιστον παλαιοί και πεθαμένοι εδώ και δεκαετίες Έλληνες πρωθυπουργοί, οι Ν. Πλαστήρας και Εμμ. Τσουδερός, πίστευαν στις υπερφυσικές δυνάμεις. Τουλάχιστον στον πνευματισμό και στις προφητικές ενοράσεις. Έτσι υπάρχει και ένα προηγούμενο για τους σύγχρονους πολιτικούς, που έχουν παρόμοιες αστρολογικές και εξορκιστικές προκαταλήψεις.

Ο διαπρεπής ιστορικός και πολιτικός Σπύρος Μαρκεζίνης αποκαλύπτει ότι ιδιαίτερα οι Νικόλαος Πλαστήρας και Εμμανουήλ Τσουδερό πίστευαν στις μεταφυσικές δυνάμεις  και γράφει σχετικά με το θέμα αυτό στο τρίτομο ιστορικό έργο που καλύπτει την εποχή από το 1952 έως το 1975. Τίτλος του έργου "Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας", έκδοση «Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος».

Εκεί εκτός από τους ανωτέρω πολιτικούς αναφέρεται και ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος -που καθαιρέθηκε από την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου, για να επανέλθει στον αρχιεπισκοπικό θρόνο ο Δαμασκηνός που είχε καθαιρεθεί και αυτός από την κυβέρνηση της 4ης Αυγούστου του Ι. Μεταξά. Επίσης αναφέρεται στο παραπάνω έργο ότι ο βασιλεύς Γεώργιος Β', δεν έλαβε σοβαρά υπόψη του την προφητεία μιας βαθειά θρησκευόμενης γερόντισσας, που έφτασε ως το Λονδίνο για να του πει ότι θα πέθαινε έξι μήνες μετά την επιστροφή του στη μεταπολεμική Ελλάδα, εκτός και αν, πριν την άφιξη του στην Αθήνα, ζητούσε την προστασία της Παναγίας της Τήνου.

Ο Αλέξανδρος Παπάγος εμπλέκεται και αυτός εν αγνοία του σε ίντριγκα, χωρίς να γνωρίζει ότι ο Αμερικανός πρεσβευτής Πιουριφόι είχε καταφέρει να πείσει (αμερικανική βοήθεια γαρ) την καφετζού που έλεγε τον καφέ στον πραγματικά γενναίο, τίμιο και υπερήφανο, αλλά και όχι τόσο μορφωμένο και οξυδερκή, συνταγματάρχη του 1922 ότι τις προσεχείς εκλογές θα τις κέρδιζε έστω και με το πλειοψηφικό σύστημα κάτι που δέχθηκε να ψηφισθεί και το οποίο τελικάέφερε στην εξουσία με 247 έδρες επί 300 της Βουλής τον Ελληνικό Συναγερμό Παπάγου-Μαρκεζίνη-Καραμανλή το 1952.

Μαζί με τους άλλους εμπλεκόμενους στις εκπληκτικές αυτές πολιτικές εξελίξεις και οι Πρ. Μποδοσάκης, Π. Σιφναίος. Επίσης και ο Σπ. Μαρκεζίνης, ο οποίος γράφει επί λέξει ότι «ομολογεί πως το γεγονός αυτό (του πνευματισμού) του έκαμε πράγματι μεγάλη εντύπωση. Και επειδή εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα ένας βασιλιάς, ένας αρχιεπίσκοπος και ένας τέως πρωθυπουργός έκρινε ότι δεν έπρεπε ως γεγονός να αγνοηθεί». 

Ιδού τι γράφει ο Σπ. Μαρκεζίνης :

Το επεισόδιο «Δίελλα»

Με τον θάνατο του Βασιλέως Γεωργίου Β' συνδέεται το παράδοξο «επεισόδιο Δίελλα», περί του οποίου ένας από τους πρωταγωνιστάς του, ο Π. Σιφναίος, σε ανέκδοτο κείμενο του, αφηγείται:

«Δεν ενθυμούμαι ακριβώς πότε συνέβη, αλλά θα ήτο ολίγον μετά την ανάληψιν υπ' εμού της Γενικής Διευθύνσεως του ΕΙΡ, τον Απρίλιον του 1946.

»Με επεσκέφθη μία κοπέλλα, γύρω στα 30, μελαχροινή, ελαφρώς χωλαίνουσα. Εφορούσε πράσινα, με ένα γουνάκι άσπρο στους ώμους. Μόλις εμπήκα στο γραφείο της Γενικής Διευθύνσεως μου εσυστήθη ως Έλλη Δίελλα και χωρίς προλόγους μου εδήλωσεν ότι είναι απεσταλμένη μιας "γερόντισσας", η οποία, γνωρίζουσα την αγάπην μου προς τον αείμνηστον Γεώργιον Β', ήθελε να μου ανακοίνωση απευθείας ένα "μήνυμα» πολύ σοβαρόν προς αυτόν. Η Έλλη Δίελλα δεν εγνώριζε το "μήνυμα". Κατόπιν συνεννοήσεως, την επαύριον, περί ώραν 11 π.μ., με ωδήγησεν εις ημιυπόγειον διαμέρισμα πολυκατοικίας, κειμένης παρά την γωνίαν των οδών Πλουτάρχου και Πατριάρχου Ιωακείμ Γ'. Εισερχόμενος εις το διαμέρισμα, συνήντησα εξερχόμενον τον κ. Μποδοσάκην Αθανασιάδην, τον οποίον εγνώριζα, ως χειρισθείς μαζί με τον Άγγελον Αθανασιάδην, νομικόν του σύμβουλον, το 1934-1935 τας δίκας του ξενοδοχείου "Pera Palace" Κωνσταντινουπόλεως. Ο κ. Μποδοσάκης με εχαιρέτησεν απλώς, χωρίς να είπη τίποτε άλλο.

»Το διαμέρισμα, εξ όσων ενθυμούμαι, είχε δύο κύρια δωμάτια, ένα υπνοδωμάτιον και ένα σαλονάκι, συνεχόμενα. Εις το σαλονάκι με υπεδέχθη μία γυναίκα περίπου 60 ετών, ντυμένη μαύρα, αδύνατη, με ομαλά χαρακτηριστικά και μίαν παράδοξον ηρεμίαν εις το πρόσωπον και όλας τας κινήσεις. Ελέγετο Δέσποινα. Αφού μου προσέφερε καφέ και γλυκό, με εκάλεσε να σταθώ παραπλεύρως της ενώπιον ενός εικονίσματος της Θεοτόκου, εις το βάθος του δωματίου, όπου ήτο αναμμένο ένα κερί. Προσηυχήθη ενώπιον του εικονίσματος επί 15 λεπτά περίπου, εν απολύτω σιωπή.

Ενόσω προσηύχετο, το πρόσωπον της εγίνετο ωχρόν, μέχρις ότου έχασε κάθε χρώμα εντελώς. Συγχρόνως σταγόνες ιδρώτος ενεφανίσθησαν εις το μέτωπόν της. Μόλις συνήλθεν από την κατάστασιν αυτήν, την οποίαν θα ωνόμαζα έκστασιν, με εκάλεσε και εντελώς ήρεμος πλέον και με τελείως ομαλήν φωνήν μου είπε τα εξής:"Ή Παναγία επιθυμεί να διαβίβασης εσύ το μήνυμα που θα σου πω στον Βασιλέα, διότι ξεύρομεν ότι αληθώς τον αγαπάς. Ο Βασιλεύς θα επανέλθη στην Ελλάδα. Πριν αποβιβασθή όμως στας Αθήνας, πρέπει απαραιτήτως να περάση από την Τήνον και να προσκύνηση την Μεγαλόχαρην. Αν παράλειψη να το κάμη, θα αποθάνη εξ μήνας μετά την επάνοδόν του. Να του μεταδώσης το μήνυμα αμέσως"*.

»Την παράδοξον αυτήν σκηνήν έκρινα σκόπιμον να ανακοινώσω αμέσως εις τον Μαρκεζίνην, ο οποίος είχε τακτικήν σύνδεσιν με τον εν Λονδίνω Βασιλέα. Ο Μαρκεζίνης μου συνέστησε να μεταδώσω το μήνυμα. Έγραψα παρευθύς εις τον Ραούλ Ρωσέττην, τότε σύμβουλον του Γεωργίου Β', με τον οποίον είχαμε συνδεθή εις Κάιρον αφ' ότου αντικατέστησε τον παραιτηθέντα Πέτρον Μεταξά. Ο Ρωσέττης μου απήντησε ιδιοχείρως. Ατυχώς έχασα την επιστολήν αυτήν, όπως και άλλας, μαζί με όλον τον Φάκελλον Δ' του αρχείου μου, κατά τας διαφόρους μετακομίσεις. Ενθυμούμαι όμως μίαν φράσιν της απαντήσεως του εκείνης: "Το μήνυμα σας έσπευσα να το μεταδώσω εις την Αυτού Μεγαλειότητα και σας ευχαριστώ θερμώς". Ο Βασιλεύς Γεώργιος Β' επανήλθεν εις την Ελλάδα, μετά το Δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 1946, χωρίς να περάση από την Τήνον, απέθανε δε την 1ην Απριλίου 1947. Είχα τότε λησμονήσει προς στιγμήν το επεισόδιον της γερόντισσας Δέσποινας. Μου το υπενθύμισε ο Μαρκεζίνης, μετά τον θάνατον του Βασιλέως».

Παρά την ουσιαστικά αρνητική στάση του Ρωσέττη η Έλλη Διέλλα επέμενε για την ενημέρωση. Στη δεύτερη επίσκεψη του Σιφναίου στο σπίτι της γερόντισσας, η οποία απουσίαζε, η Διέλλα του έδειξε μία παλαιά εικόνα και του είπε ότι είναι δώρο του Εμ. Τσουδερού. Σε μία από τις συναντησείς του Σπ. Μαρκεζίνη  με τον επιστρέψαντα από την Αίγυπτο Εμμ. Τσουδερό, ο τεως Πρωθυπουργός είπε, παρουσία του Π. Σιφναίου, ότι πραγματικά όταν βρισκόταν την περίοδο Μεταξά, υπό περιορισμόν στην Εκάλη, τον είχε επισκεφθεί η γερόντισσα εκείνη (η Δέσποινα) και του είχε πει ότι θα γίνει «Πρωθυπουργός στο εξωτερικό».

Εμμανουήλ Τσουδερός. 

Του προφήτευσαν ότι θα γίνει πρωθυπουργός στο εξωτερικό. Όταν αργότερα έγινε πρόεδρος 

της εξόριστης ελληνικής κυβερνήσης, θυμήθηκε τη γερόντισσα...

Ο Τσουδερός της είπε ότι προφανώς εννοούσε ότι θα γίνει υπουργός των Εξωτερικών. Εκείνη όμως επέμενε. Όταν αργότερα έγινε πράγματι Πρωθυπουργός, ο Τσουδερός, ο οποίος επίστευε στον πνευματισμό και στα παράδοξα του είδους αυτού, ξαναθυμήθηκε τη γερόντισσα και της εδώρισε μια παλαιά εικόνα.

Το επεισόδιο «Δίελλα» είχε μία παράδοξη συνέχεια. Ο Χρύσανθος εκάλεσε τον Σπ. Μαρκεζίνη και με προφανή διστακτικότητα του αφηγήθη ότι τον επισκέφθηκε προσωπικά η γερόντισσα Δέσποινα και τον παρεκάλεσε να μεσολαβήσει, προκειμένου να μεταβεί στο Λονδίνο η Δίελλα για να μεταφέρει η ίδια το μήνυμα στον βασιλιά.

Αποφεύγωντας να βλέπει κατά πρόσωπο τον Σπ. Μαρκεζίνη, ο αείμνηστος Ιεράρχης είπε χαμηλόφωνα: «Υπάρχουν πράγματα, τα οποία ουδείς είναι βέβαιος ότι δύναται να τα αποκλείσει. Διευκόλυνε, λοιπόν, τη Δίελλα να μεταβεί εις Λονδίνον». Αυτή ακριβώς τη φράση ο βαθειάς μορφώσεως Ιεράρχης την είπε διστάζοτας και μη θέλοντας να παρεξηγηθεί από τον Σπ. Μαρκεζίνη.

Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος.  

Εμπλέκεται και αυτός στην υπόθε­ση Δίελλα. Η γερόντισσα Δέσποινα του ζήτησε να μεσολαβήσει 

 για να πάει στο Λονδίνο να ειδοποιήσει η ίδια τον Γεώργιο ότι κινδύνευε η ζωή του.

 Την εποχή εκείνη ήταν ακόμη δύσκολο να πετύχει κανείς αεροπορική μετάβαση στο Λονδίνο. Με τη μεσολάβηση μου, γράφει ο Μαρκεζίνης, η μετάβαση της Δίελλα πραγματοποιήθηκε με στρατιωτικό αεροπλάνο. Λίγες μέρες αργότερα ο συγγραφεύς έλαβε επιστολή του Ρ. Ρωσέττη, ο οποίος είχε ενημερωθεί για την επιθυμία του Χρύσανθου. Τον πληροφορούσε ότι «ατυχώς ο Βασιλεύς δεν απέδωσε σημασία». Ανήκε και ο Ρωσέττης σε εκείνους που πίστευαν στις παντοειδείς πνευματικές επικοινωνίες και έκρινε ότι η παρέμβαση του Χρύσανθου αποτελούσε ένα είδος συστάσεως προς τον Βασιλέα, ο οποίος είχε κάποτε παρατηρήσει στην Αγγελική Κοντοσταύλου, Μεγάλη Κυρία επί των Τιμών, ότι «δεν πρέπει να αποκλείει κανείς ό,τι δεν ημπορεί να εξηγήσει».

Ο Σπ. Μαρκεζίνης, όπως ο Π. Σιφναίος, δεν ξαναείδαν έκτοτε τη Δίελλα, ούτε άκουσαν τίποτε για τη γερόντισσα Δέσποινα. Απασχολημένος από τη σωρεία των προβλημάτων της εποχής εκείνης, ούτε καν πρόσεξε ότι ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' επέστρεψε στην Αθήνα στις 27 Σεπτεμβρίου 1946, χωρίς να περάσει από την Τήνο. Μόνο, όταν την 1η Απριλίου του 1947 αναγγέλθηκε η είδηση του θανάτου του Βασιλιά, θυμήθηκε το μήνυμα της γερόντισσας. Διότι, πράγματι, τέσσερις ημέρες πριν, στις 27 Μαρτίου, είχαν συμπληρωθεί έξι μήνες από της επιστροφής του στην Ελλάδα.

Ο Σπ. Μαρκεζίνης, παρότι ουδέποτέ συμμερίσθηκε τις αντιλήψεις αυτές, ομολογεί ότι το «επεισόδιο Δίελλα» του έκαμε πράγματι μεγάλη εντύπωση. Και επειδή εμπλέκονται σ' αυτό, άμεσα ή έμμεσα, ένας Βασιλιάς, ένας Αρχιεπίσκοπος και ένας τέως Πρωθυπουργός, έκρινε ότι δεν έπρεπε σαν γεγονός να αγνοηθεί».

 Η κυβέρνηση Τσουδερου εν εξορία

 Ο Τσουδερός επιβεβαίωσε στον Σπ. Μαρκεζίνη, όταν μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα, ότι πραγματικά εδώρισε την εικόνα στην «ηλικιωμένη μαυροντυμένη γυναίκα, η οποία του είπε ότι θα γίνει πρωθυπουργός στο Εξωτερικό». «Τον είχε επισκεφθεί στο σπίτι του στην Εκάλη όπου τελούσε υπό περιορισμόν επί Μεταξά. Ο Τσουδερός της παρετήρησε ότι εννοούσε υπουργός Εξωτερικών. Εκείνη όμως επέμενε». 

Στον Ηλία Βενέζη (σελ. 169 του βιβλίου του Εμμανουήλ Τσουδερός) είχε πει για το μήνυμα που απηύθυνε προς τον ελληνικό λαό, όταν ορκίσθηκε την 21η Απριλίου 1941 ως «τελευταίος πρωθυπουργός της ελεύθερης ακόμη Ελλάδας», τα ακόλουθα «παράδοξα» κατά τον Σπ. Μαρκεζίνη:

«...Τον λόγον αυτόν τον είχα ετοιμάσει από ημερών, πριν ακόμη κληθώ υπό του Βασιλέως διά να συμμετάσχω εις την Κυβέρνησιν. Ένα μήνα περίπου πριν είχα παρακληθή από τον Κωνσταντίνον Μελάν να παραστώ εις πνευματιστικήν συνεδρίαν, κατά την οποίαν ο Ελευθέριος Βενιζέλος θα μου ωμιλούσε από το Υπερπέραν. Έλαβα μέρος εις την συνεδρίασιν, εις την οποίαν παρίστατο, πλην του Κ. Μελά και ένας καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου και η μεσάζουσα Δώρα Κασσιανίδου. Επεκοινώνουν με την μέθοδον της planchette. Μετά την κεκανονισμένην προσευχήν, που γίνεται εις την αρχήν της συνεδριάσεως, η οδηγός εκάλεσε τον Ελευθέριον Βενιζέλον, ο οποίος ήλθε και μου προανήγγειλε ότι λίαν προσεχώς, ύστερα από εθνικάς συμφοράς που προσεγγίζουν, θα εκαλούμην εις την Αρχήν και με συνεβούλευε να μη διστάσω να αναλάβω. Μου έδιδε την υπόσχεσιν ότι θα μ' εβοήθει εις το δύσκολον αυτό έργον μου. Επηκολούθησε, εις τας επομένας ημέρας, και δευτέρα και τρίτη επικοινωνία, κατά τας οποίας, πλην του Ελευθερίου Βενιζέλου, προσήλθον ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο πατήρ μου και άλλοι, οι οποίοι με συνεβούλευαν όπως και ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

»Ο πατήρ μου και ο Ελευθέριος Βενιζέλος επροχώρησαν να μου ειπούν (ακριβέστερον να γράψουν), επί ερωτήσει μου, το τι έπρεπε να είπω προς τον λαόν, όταν θ' ανελάμβανα Κυβερνήτης. Περί των συνεδριάσεων αυτών υπάρχουν πρακτικά. Αυτά με παρεκίνησαν να καθήσω και να ετοιμάσω τον λόγον, τον οποίον εξεφώνησα αργότερα, μόλις ανέλαβα την πρωθυπουργίαν. Δεν δυσκολεύομαι να ομολογήσω ότι εις αυτόν τον λόγον έχω παρμένα αρκετά από τα υπαγορευθέντα υπό των Υπερπέραν. Έτσι εξηγείται πώς ήμουν έτοιμος να ομιλήσω εντός ολίγων ωρών, αφότου ανελάμβανα Πρόεδρος της Κυβερνήσεως».

Ο Εμ. Τσουδερός «δεν ήταν ο μόνος από τους πολιτικούς που επίστευε στον πνευματισμό. Είναι γνωστό ότι και με τον Πλαστήρα συνέβαινε το ίδιο», παρατηρεί (σελ. 239, τόμος Α')**, ο Σπ. Μαρκεζίνης ο οποίος και εξιστορεί (σελ. 406, τόμος Β')** για το πώς ο αμερικανικός παράγων χρησιμοποίησε τις προκαταλήψεις του Ν. Πλαστήρα όταν ήταν πρωθυπουργός (συνεργαζόμενος με τον Σοφ. Βενιζέλο) για τελευταία φορά το 1952:

«Ο Γ. Καρτάλης υπεδείκνυε σχηματισμό Κυβερνήσεως εξωκοινοβουλευτικών, ο Σοφ. Βενιζέλος συμφωνούσε, αλλά ο Ν. Πλαστήρας δεν εγκατέλειπε την πρωθυπουργία. Ο Ελληνικός Συναγερμός δεν είχε λόγους να μεταβάλει την πολιτική του, η οποία συνίστατο στη διενέργεια εκλογών με πλειοψηφικό. Ο Αμερικανός πρέσβης εξεφράζετο και αυτός υπέρ της ταχείας διεξαγωγής εκλογών με πλειοψηφικό προκειμένου; όπως έλεγε, να αποφασίσουν οι Έλληνες, αν θέλουν τον Πλαστήρα ή τον Παπάγο. Παράγοντες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπεστήριζαν δημοσίως ότι οι εκλογές ήταν θέμα του ελληνικού λαού, αλλά προφανώς αυτό διετυπώνετο μόνον για την τήρηση των τύπων, Άλλωστε είχε αρχίσει στην Αμερική παντοειδής διά του Τύπου προβολή του Α, Παπάγου, ενώ σε περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας διετυπώνετο έντονη κριτική εναντίον της Βασιλίσσης.

»Την ιδία εποχή τέσσερις Φιλελεύθεροι βουλευταί απεσκίρτησαν και δύο της ΕΔΑ προσεχώρησαν στην ΕΠΕΚ του Πλαστήρα. Ο Πιουριφόι, χωρίς κανένα πρόσχημα, αποκαλούσε τους προσχωρήσαντες "λεοπαρδάλεις" και η Κυβέρνηση κατηγορείτο ότι εβασίζετο στους κομμουνιστάς. Περί τα τέλη Ιουλίου ο Βασιλεύς επληροφόρησε τον Βενιζέλο ότι δεν θα εκύρωνε νόμο για την επαναφορά στην ενεργό υπηρεσία όσων είχαν απομακρυνθεί κατά την τετραετία 1946-1950.

»Στις 30 Αυγούστου 1952 ο Γ. Βεντήρης απέστειλε προς τον Σοφ. Βενιζέλο επιστολή, με την οποία εδήλωνε ότι ο Βασιλεύς  ανέμενε την ψήφιση εκλογικού νόμου, εφόσον οι προσπάθειες για τον σχηματισμό Κυβερνήσεως Συνασπισμού δεν είχαν επιτύχει. Ο υπουργός Εσωτερικών Κ. Ρέντης είχε επιχειρήσει ήδη από τον Μάρτιο να προωθήσει νομοσχέδιο για την επαναφορά της απλής αναλογικής (αντί της ενισχυμένης που ίσχυε), αλλά παρενέβη ο Ν. Πλαστήρας, ο οποίος ετόνισε ότι η κυβέρνηση εμμένει στο πλειοψηφικό. Ο κυβερνητικός Τύπος και το σύνολο των κυβερνητικών βουλευτών διεμαρτυρήθησαν έντονα, διότι δεν επιθυμούσαν εκλογές με πλειοψηφικό.

»Στις 18 Σεπτεμβρίου ο Γ. Βεντήρης υπέβαλε παραίτηση επικαλούμενος ως λόγο της παραιτήσεως την αντιαμερικανική αρθρογραφία του αδελφού του Νικολάου Βεντήρη στην εφημερίδα «Ελληνική Ημέρα», που τότε υπεστήριξε το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Η πραγματικότης βεβαίως ήταν άλλη. Ο Γ. Βεντήρης προεξοφλούσε τη συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού Συναγερμού, αν οι εκλογές διεξήγοντο με πλειοψηφικό και επροτίμησε να παραιτηθεί. Ήταν ενήμερος των προθέσεων του Α. Παπάγου να μην επιτρέψει παρέμβαση του Πολιτικού Γραφείου του Βασιλέως στο κυβερνητικό έργο.

»Ο Ν. Πλαστήρας κατά την κρίσιμη ώρα, κατά την οποία θα απεφασίζετο με ποιο σύστημα θα διεξήγοντο οι εκλογές, είχε πεισθεί ότι, έστω και αν τα δύο κόμματα, η ΠΕΕΚ και οι Φιλελεύθεροι, δεν συνειργάζοντο, τον συνέφερε το πλειοψηφικό. Αντιθέτως, όλοι οι κυβερνητικοί παράγοντες επίστευαν ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπισθεί το εμφανές λαϊκό ρεύμα υπέρ του Ελληνικού Συναγερμού ήταν η αναλογική.

 Πρώτος από αριστερά ο Σοφοκλής Βενιζέλος, δίπλα του ο Πιουριφόι και παραδίπλα ο Αλ. Παπάγος και ο Κων/νος Καραμανλής

 »Τότε παρενέβη ο Πιουριφόι από τα παρασκήνια. Ο Αμερικανός πρέσβης εγνώριζε ότι ο Πλαστήρας είχε εκφρασθεί υπέρ μιας προσωπικής εκλογικής αναμετρήσεως μεταξύ αυτού και του Παπάγου.

»Εγνώριζε επίσης ότι ο Πρωθυπουργός επίστευε βαθύτατα στον πνευματισμό και, κατά την αφήγηση του Σοφ. Βενιζέλου στον Σπ. Μαρκεζίνη και στον Κύρου Κύρου, ο Στρατηγός χρησιμοποιούσε ως διάμεσον έναν πολιτικό φίλο του. Ο Πιουριφόι εχρησιμοποίησε με τον κατάλληλο τρόπο γνωστή Αθηναία "καφετζού", την οποία ιδιαιτέρως ενεπιστεύετο ο πρωθυπουργός. Εκείνη ανέλαβε να πείσει τον Στρατηγό ότι το πλειοψηφικό θα απέβαινε προς όφελος του και ότι αν επροκαλείτο από τον Παπάγο έπρεπε, χωρίς επιφύλαξη, να αποδεχθεί την πρόκληση.

»Ο Πιουριφόι μου ετηλέφωνησε: "Πέστε στον Παπάγο να προκαλέσει τον Πλαστήρα στη Βουλή για το πλειοψηφικό". Του επέστησα την προσοχή ότι ο Παπάγος δεν είχε κοινοβουλευτική εμπειρία και, αν τα πράγματα δεν εξελίσσοντο όπως τα προέβλεπε, η κατάσταση θα περιεπλέκετο. Επέμενε. Όχι χωρίς δισταγμούς, υπέδειξα στον Στρατάρχη να το πράξει, χωρίς βεβαίως να αναφερθώ στις μεταφυσικές ευαισθησίες του Πλαστήρα και σε όσα από το παρασκήνιο είχε ετοιμάσει ο Πιουριφόι με τη συνεργασία της καφετζούς.

»Ο Παπάγος, μετά από πολλή σκέψη, θα ανεβεί στο βήμα και θα πει στον Πρωθυπουργό: "Ως στρατιωτικοί, καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον καλύτερα. Γιατί να χάνουμε καιρό; Ας ψηφίσουμε το πλειοψηφικό. Και αν οι Έλληνες προτιμήσουν εσένα, εγώ θα σε αποδεχθώ. Αν ψηφίσουν εμένα, είμαι βέβαιος ότι το ίδιο θα κάνεις και συ. Απλά πράγματα".

»Ο Ν. Πλαστήρας, προς γενική κατάπληξη της Βουλής, απάντησε μονολεκτικά: "Δέχομαι".

Αλ. Παπάγος και Ν. Πλαστήρας

»Η Κυβέρνηση και οι βουλευταί αιφνιδιάσθησαν. Ο Στ. Στεφανόπουλος, ο Π. Κανελλόπουλος και εγώ σπεύσαμε στο γραφείο του υπουργού των Εσωτερικών, στην οδό Ρηγίλλης για τα τυπικά».

Έτσι, τον Σεπτέμβριο η Βουλή επανέφερε το πλειοψηφικό. Η κυβέρνηση Πλαστήρα παραιτήθηκε την 11η Οκτωβρίου 1952, ένα χρόνο μετά την ορκωμοσία της, και προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 16 Νοεμβρίου 1952, οι οποίες έφεραν τον Παπάγο στην κυβέρνηση με τον Σπ. Μαρκεζίνη υπουργό Συντονισμού και αρχιτέκτονα του οικονομικού θαύματος του 1953.

Οι εκλογές εκείνες έγιναν με το εκλογικό σύστημα το οποίο επέβαλε ο Αμερικανός πρεσβευτής Πιουριφόι χρησιμοποιώντας την «καφετζού» που είχε για συμβουλάτορα ο Έλληνας πρωθυπουργός. Ο Ελληνικός Συναγερμός, που είχε 110 έδρες σε Βουλή 250 εδρών, θα εκλέξει σε Βουλή 300 εδρών 240 βουλευτές, οι οποίες και θα αυξηθούν σε 247 με τις επαναληπτικές εκλογές της 29ης Μαρτίου 1953 στον Πειραιά και στο Ρέθυμνο. Ο Ν. Πλαστήρας δεν εξελέγη ούτε βουλευτής. Ο Σοφοκλής Βενιζέλος εξελέγη στην Κρήτη. Επίσης εξελέγη και ο Γ. Παπανδρέου στην Πάτρα, αλλά με τον συνδυασμό του Ελληνικού Συναγερμού ως ανεξάρτητος.

Διασκευή από το άρθρο του Κ.Π. Ψαλτήρα στο περιοδικό Ιστορία Εικονογραφημένη

*. Τότε (Απρίλιος 1946) δεν είχε ακόμη ορισθεί ο χρόνος διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.

**. Πρόκειται για το τρίτομο ιστορικό έργο που καλύπτει την εποχή από το 1952 έως το 1975 του Σπ. Μαρκεζίνη. Τίτλος του Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδας, έκδοση «Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος».