Τι φταίει, όταν το παιδί φοβάται να πάει στο σχολείο

Τι φταίει, όταν το παιδί φοβάται να πάει στο σχολείο

Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί γονείς καθημερινά

Η σχολική φοβία ορίζεται ως ένας ανεξήγητος και παράλογος φόβος του παιδιού να πάει στο σχολείο. Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, κυρίως όμως συμβαίνει κατά την είσοδο στο σχολείο και σε περιόδους σχολικής αλλαγής.

Τα αίτια ποικίλλουν. Μπορεί οι σχολικές συνθήκες να είναι δύσκολες και να προκαλούν στρες (π.χ. ένας ιδιαίτερα απαιτητικός δάσκαλος), μπορεί το παιδί ή ο έφηβος να παρουσιάζει νοητική υστέρηση ή μαθησιακές δυσκολίες, που δημιουργούν αρνητικά αισθήματα απέναντι στο σχολείο, μπορεί να είναι αποτέλεσμα του άγχους αποχωρισμού του παιδιού από τους γονείς του ή να ακολουθεί κάποιο απρόσμενο ή τραυματικό γεγονός (π.χ. ασθένεια, θάνατος, μετακόμιση, αλλαγή σχολείου). Ειδικότερα στους εφήβους, μπορεί η αφορμή, για να εκδηλωθεί σχολική άρνηση, να δοθεί μετά από μια δικαιολογημένη απουσία (π.χ. λόγω ασθένειας), οπότε ο έφηβος χάνει μια σειρά μαθημάτων και στη συνέχεια έχει δυσκολίες παρακολούθησης. Πρόκειται συνήθως για εφήβους που είναι καλοί μαθητές και δεν θέλουν να χαλάσουν την εικόνα τους με μια κακή βαθμολογία.

Τα παιδιά που εκδηλώνουν σχολική φοβία ή σχολική άρνηση περιγράφονται ως υπερπροστατευμένα ή εξαρτημένα από τους γονείς τους. Ωστόσο, ειδικά στην εφηβεία, μπορεί η σχολική άρνηση να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα ψυχωτικής διαταραχής, ή να υποκρύπτει καταθλιπτική διαταραχή.

Η 1η περίοδος συμπίπτει με την έναρξη της σχολικής ζωής (Α’ Δημοτικού), η 2η αντιστοιχεί με την έναρξη των διεργασιών της προεφηβείας, περίπου στη μετάβαση από το δημοτικό στο γυμνάσιο και η 3η προσδιορίζεται στη μέση φάση της εφηβείας (Α’ Λυκείου). Το παιδί λέει ότι φοβάται να πάει στο σχολείο, αλλά δεν ξέρει γιατί. Συχνότερα, δίνει λογικοφανείς εξηγήσεις, όπως σωματικά ενοχλήματα, την άσχημη συμπεριφορά ενός δασκάλου απέναντί του, ότι τα άλλα παιδιά το κοροϊδεύουν κ.λπ. Ξυπνά άσχημα το πρωί, με την ιδέα ότι θα πρέπει να πάει στο σχολείο, αρνείται να φάει πρωινό, γιατί νιώθει ναυτία και τάση για έμετο, είναι χλωμό και τρέμει. Αυτές οι σκηνές επηρεάζουν όλη την οικογένεια και οι γονείς εκδηλώνουν ανησυχία, θυμό, ασκούν πίεση αλλά στο τέλος υποχωρούν μπροστά στην πλήρη άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται όταν πλησιάζει η ώρα του σχολείου και υποχωρούν τα σαββατοκύριακα και τις αργίες ή ακόμη και μετά τη συγκατάθεση του γονιού να μείνει το παιδί στο σπίτι. Ακόμα και αν καταφέρει να πάει στο σχολείο, φαίνεται αξιολύπητο, φοβισμένο και ζητά να γυρίσει στο σπίτι.

Οφείλουμε τα τονίσουμε ότι η σχολική φοβία και η σχολική άρνηση είναι σοβαρές και επείγουσες καταστάσεις, που χρειάζονται άμεση παρέμβαση. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς, για να βοηθήσουν τα παιδιά τους:

• Να δείξουν υπομονή, κατανόηση και ενδιαφέρον για την κατάσταση του παιδιού και να προσπαθήσουν να καταλάβουν τα αίτια που το παιδί αρνείται να πάει στο σχολείο.

• Να βοηθήσουν και να ενθαρρύνουν το παιδί να ενταχθεί στην ομάδα της τάξης, με τη συμμετοχή και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών.

• Να επιτρέψουν στο παιδί τη σταδιακή επιστροφή στο σχολείο (π.χ. να πηγαίνει για κάποιες ώρες, οι οποίες σταδιακά θα αυξάνονται).

Να απευθυνθούν σε ειδικούς ψυχικής υγείας, όταν βλέπουν η δυσκολία του παιδιού παρατείνεται. Μπορεί τόσο το παιδί όσο και οι γονείς να χρειάζονται κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία ή ακόμα και φαρμακοθεραπεία, σε σοβαρές περιπτώσεις.

ΤΟ ΠΑΡΟΝ