Αλκυονίδες
μέρες και ο μύθος της Αλκυόνης
Ως Αλκυονίδες μέρες
λέγονται από τους Έλληνες συνηθέστερα ημέρες του Ιανουαρίου κατά τις οποίες
επικρατεί ωραίος καιρός με ηλιοφάνεια. Η ονομασία αυτή είναι αρχαία ελληνική
και προέρχεται από τον Αριστοτέλη.
Οι ημέρες αυτές έλαβαν το
όνομά τους («αλκυόνιαι») από το μύθο της ελληνικής μυθολογίας τον σχετικό με το
θαλάσσιο πτηνό Αλκυόνη, που αποτελεί την αλληγορική σημασία του ομώνυμου αστέρα
Αλκυόνη των Πλειάδων που φέρεται με το όνομα του πτηνού. Ο αστέρας Αλκυόνη κατά
την εποχή αυτή μεσουρανεί κατά τις εσπερινές ώρες και επομένως κατά τις
ανέφελες νύκτες του Ιανουαρίου είναι ορατός στο σύμπλεγμα των Πλειάδων, ως
κορωνίδα της Πούλιας, κατά τη δημώδη έκφραση, που σημαίνεται ως προς το ζενίθ,
στην ψηλότερη περιοχή του ουράνιου θόλου. Εξ αυτού του απλού φυσικού γεγονότος
όλες οι συνεχόμενες ημέρες που είναι ορατός ο αστέρας Αλκυών ήταν πολύ φυσικό
να ονομασθούν Αλκυονίδες.
Από καθαρά μετεωρολογική
άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες ως ημέρες καλοκαιρίας εξηγούνται από το γεγονός ότι
στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως
της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του χειμώνα παρατηρείται υψηλή
βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης) με συνέπεια αφενός να μη δημιουργούνται
άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός αλλά και ηλιόλουστος, λόγω της
αντικυκλωνικής κατάστασης.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως
κάθε χρόνο υπάρχουν Aλκυονίδες ημέρες. Υπάρχουν και έτη που έλειψαν τελείως,
όπως το 1947, αλλά και οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης και διάρκεια αυτών δεν
είναι σταθερές. Συνηθέστερα όμως καλύπτουν σχεδόν το δεύτερο ήμισυ του
Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, άλλοι επιμένουν να αποδίδουν τη διάρκειά τους σε
διάστημα 14 αίθριων ημερών, από τις 15 Δεκεμβρίου έως 15 Φεβρουαρίου στην
Ελλάδα, στην καρδιά του χειμώνα.
Οι σχετικοί μύθοι είναι
πολλοί και σε όλες τις εκδοχές τους μιλούν για τους θεούς, που προσέφεραν τις
μέρες αυτές στο πουλί Αλκυόνη, στο οποίο μεταμόρφωσε ο Δίας την Αλκυόνη, κόρη
του θεού των ανέμων Aιόλου μετά το θάνατό της, ώστε να μπορεί να γεννά τα αυγά
του στα βράχια των αλκυονίδων νήσων χειμώνα κι όχι άνοιξη.
Ο
Μύθος
Οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν
παρατηρήσει τις λίγες μέρες καλοκαιρίας που παρουσιάζονται το χειμώνα. Είναι
μέρες ηλιόλουστες χωρίς σύννεφα και ανέμους. Η ονομασία τους προήλθε από τις
αλκυόνες που τις μέρες αυτές γεννούν. Οι «Αλκυονίδες ημέρες» τοποθετούνται στο
χρονικό διάστημα από την 15η Δεκεμβρίου έως και την 15η Φεβρουαρίου εκάστου
έτους, με μεγαλύτερη συχνότητα το διάστημα 15-31 Δεκεμβρίου και 16-31 Ιανουαρίου.
Όπως λοιπόν μας λέει ο
μύθος, η Αλκυόνη πριν γίνει πουλί ήταν μία πανέμορφη γυναίκα κόρη του Θεού των
ανέμων Αίολου και της Ενάρετης.
Η Αλκυόνη ήταν παντρεμένη
με τον Κήυκα. Η ένωσή τους ήταν τέλεια κι ένιωθαν τόσο ευτυχισμένοι, ώστε να
νομίζουν ότι δεν ήταν κοινοί άνθρωποι. Σιγά σιγά, άρχισαν να πιστεύουν ότι
είναι ισάξιοι των Θεών.
Ο Κήυκας θεώρησε τον εαυτό
του ισάξιο του Δία και η Αλκυόνη ισάξιο της Ήρας.
Τόσο πολύ το πίστεψαν πού
άρχισαν να φωνάζουν ο ένας τον άλλο με τα ονόματα Δίας και Ήρα, με αυτό τον
τρόπο προκάλεσαν τους Θεούς και ιδιαίτερα τον Δία.
Όταν το έμαθε ο Δίας
θύμωσε τόσο που μια μέρα που ο Κήυκας ήταν με το καράβι του στ’ ανοιχτά έριξε
κεραυνό και το τσάκισε, με αποτέλεσμα αβοή8ητος καθώς ήταν να πέσει στα
μανιασμένα κύματα ο Κήυκας να πνιγεί.
Όταν έμαθε η Αλκυόνη το
γεγονός πήγε με αγωνία στ’ ακρογιάλι μήπως μπορέσει να βρει τον αγαπημένο της
ζωντανό, το μόνο όμως που βρήκε ήταν λίγα σπασμένα ξύλα που είχε ξεβράσει το
νερό, άρχισε τότε να κλαίει απαρηγόρητα, μερόνυχτα θρηνούσε τον χαμό του
αγαπημένου της.
Ο Δίας στο τέλος την
λυπήθηκε και την μεταμόρφωσε σε πουλί.
Ένα πανέμορφο πουλί που
πήρε το όνομά της, και το οποίο ζει κοντά στη θάλασσα, σαν να περιμένει να
εμφανιστεί μέσα από τα κύματα ο χαμένος Κήυκας..Το μαρτύριό της όμως δεν είχε
τελειώσει, γεννούσε τα αυγά της, μέσα στη βαρυχειμωνιά και τα κλωσούσε στα
βράχια της ακτής. Μα τα αγριεμένα κύματα ορμούσαν στη στεριά, σκαρφάλωναν στα
βράχια, κατέστρεφαν τη φωλιά και τ’ αυγά της.
Για άλλη μία φορά ο Δίας
έδειξε συμπόνια για την Αλκυόνη και δεκαπέντε μέρες πλέον στην καρδιά του
χειμώνα θα κόπαζαν οι άνεμοι, ο ήλιος θα ζέσταινε την πλάση και όλα αυτά μέχρι
να μπορέσει η Αλκυόνη να κλωσήσει τ’ αυγά και να βγουν τα μικρά της από μέσα.
Πηγές
:
Βικιπαίδεια,
η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου