Photo source:
www.bigstockphoto.com
Πνευμονική
Υπέρταση: πόσα γνωρίζεις;
της
Ειρήνης Κοντοπίδου*
Κλινική
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
Η Πνευμονική Υπέρταση
είναι μια σπάνια νόσος των πνευμόνων που εντοπίζεται στη δυσλειτουργία των
αρτηριών των πνευμόνων. Πολύ συχνά συγχέεται με την Αρτηριακή Υπέρταση, η οποία
όμως αναφέρεται στις αρτηρίες όλου του σώματος και όχι μόνο των πνευμόνων. Στις
περισσότερες περιπτώσεις είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενή.
Πιο συγκεκριμένα, όταν
βρισκόμαστε σε αυξημένο υψόμετρο και ελαττώνεται το οξυγόνο του αίματος, αυτό
προκαλεί αγγειοδιαστολή στις αρτηρίες του σώματος ενώ προκαλεί αγγειοσυστολή
στις πνευμονικές αρτηρίες. Η εξέταση αναφοράς για τη Πνευμονική Υπέρταση είναι
ο δεξιός καρδιακός καθετηριασμός, όπου όταν η μέση πνευμονική πίεση ξεπερνά τα
25 mm Hg σε ηρεμία, έχουμε διάγνωση της νόσου.
Ποιες
είναι οι συχνότερες αιτίες της νόσου;
Οι πιο συχνές αιτίες της
νόσου είναι οι χρόνιες παθήσεις των νεφρών, της καρδιάς ή του φλεβικού
συστήματος στα κάτω άκρα. Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε διαταραχές ύπνου,
παθήσεις του συνδετικού ιστού, κάποιες μορφές αναιμίας αλλά εμφανίζεται και
αρκετά συχνά σε άτομα που ζουν σε υψηλό υψόμετρο ή κάνουν ορειβασία, λαμβάνουν
ανορεξιογόνα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας ή κάνουν χρήση κοκαΐνης.
Πνευμονική
Υπέρταση: ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα στην αρχή
είναι ήπια αλλά επιδεινώνονται αρκετά γρήγορα. Περιλαμβάνουν:
Δύσπνοια
Κόπωση
Ζάλη
Πόνο στο στήθος
Επίμονο ξηρό βήχα
Οίδημα στα κάτω άκρα
Αίσθημα καρδιακών παλμών
Πως
ταξινομεί ο Π.Ο.Υ. (WHO) τα συμπτώματα;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός
Υγείας ταξινομεί τη βαρύτητα των συμπτωμάτων σε 4 λειτουργικά στάδια ανάλογα με
τη βαρύτητά τους και τις σωματικές δραστηριότητες που μπορεί να εκτελέσει ο
ασθενής. Συνήθως, λόγω των άτυπων συμπτωμάτων οι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε
αρκετά προχωρημένο στάδιο.
Φαρμακευτική
αντιμετώπιση
Η φαρμακευτική
αντιμετώπιση που στοχεύει στην αιτία των συμπτωμάτων και όχι μόνο στην εξάλειψή
τους μπορεί να βελτιώσει δραματικά το προσδόκιμο ζωής αυτών των ασθενών και να
βελτιώσει την ποιότητα της καθημερινότητάς τους. Αν αυτή αποτύχει, χρειάζεται
χειρουργική αντιμετώπιση ή ακόμα και μεταμόσχευση πνευμόνων.
Ποιες
διατροφικές συστάσεις πρέπει να ακολουθούν οι ασθενείς;
Διατήρηση
βάρους και ισορροπημένη διατροφή
Οι ασθενείς με πνευμονική
υπέρταση θα πρέπει να διατηρούν το βάρος τους μέσα σε φυσιολογικά επίπεδα. Να
ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε νάτριο και πλούσια σε ασβέστιο,
φώσφορο, μαγνήσιο και κάλιο, ώστε να αποφεύγουν επιπλοκές της νόσου. Θα πρέπει
να είναι πολύ προσεκτικοί κυρίως με τις κρυφές πηγές νατρίου, όπως τα παστά,
καπνιστά, συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα. Καλό θα ήταν να εκπαιδευτούν
ώστε να μπορούν να αξιολογούν τις ετικέτες τροφίμων και τη σύστασή τους σε
θρεπτικά συστατικά. Να περιορίσουν το αλάτι που προσθέτουν στο φαγητό και τη
σαλάτα τους, και να το αντικαταστήσουν με μυρωδικά, βότανα, σκόρδο ή
υποκατάστατα αλατιού, τα οποία προσδίδουν γεύση χωρίς ποσότητες νατρίου.
Σίδηρος
και βιταμίνη C
Μια διατροφή πλούσια σε
σίδηρο και βιταμίνη C για την καλύτερη απορρόφησή του, μπορεί να βοηθήσει στον
έλεγχο των συμπτωμάτων της νόσου, αφού μια έρευνα του 2009 έδειξε ότι η νόσος
βρίσκεται σε έξαρση όταν υπάρχει έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό.
Βιταμίνη
Κ
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να
μειωθεί η πρόσληψη βιταμίνης Κ, που βρίσκεται σε εντόσθια και σκούρα πράσινα
λαχανικά, γιατί έχει αντίθετη δράση με τα αντιπηκτικά φάρμακα που λαμβάνουν.
Κατανάλωση
υγρών
Επιπλέον, λόγω των
οιδημάτων που συνήθως έχουν, θα πρέπει εκτός από τον περιορισμό νατρίου, να
είναι επαρκώς ενυδατωμένοι, φροντίζοντας όμως να μη ξεπερνούν κατά τη διάρκεια
της ημέρας τα 2 λίτρα, συμπεριλαμβανόμενου και όλων των υγρών τροφίμων σε
θερμοκρασία δωματίου, όπως σούπες, γάλα, ζελέ και γιαούρτι καθώς και το νερό
που καταναλώνουν μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή. Η αύξηση βάρους σε αυτούς τους
ασθενείς αποτελεί ένδειξη αναπλήρωσης υγρών, για αυτό θα πρέπει να ζυγίζονται
καθημερινά. Οι συστάσεις αναφέρουν ότι θα πρέπει να τηρείται ημερολόγιο
καταγραφής κατανάλωσης υγρών και νατρίου σε καθημερινή βάση.
Aλκοόλ
Καλό θα ήταν, επίσης, να
περιορίσουν το αλκοόλ, γιατί όντας διεγερτική ουσία μπορεί να οδηγήσει σε
αλλαγές της αρτηριακής πίεσης.
Συμπληρώματα
διατροφής
Πολύ προσεκτικοί πρέπει να
είναι και με την κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής, τα οποία μπορεί να
προκαλούν παρενέργειες στη φαρμακευτική αγωγή, για αυτό και θα πρέπει να
συμβουλεύονται το γιατρό τους.
Αντιμετώπιση
της τάσης για έμετο και της αντίστασης στην ινσουλίνη
Οι ασθενείς με πνευμονική
υπέρταση πολλές φορές λόγω της νόσου ή της φαρμακευτικής αγωγής εμφανίζουν
ναυτία και τάση για έμετο. Για αυτό δε θα πρέπει να καταναλώνουν μεγάλα
γεύματα, πλούσια σε λιπαρά ή μεγάλες ποσότητες υγρών. Θα πρέπει να προτιμούν
υδατανθρακούχα τρόφιμα, όπως φρυγανιές, κράκερς, ζυμαρικά και πατάτες.
Να αποφεύγουν τρόφιμα που
προκαλούν αέρια και ρέψιμο, ενώ κάποια κρύα, μη όξινα υγρά, βοηθούν στη μείωση
της ναυτίας. Ακόμη, αρκετοί από τους πάσχοντες εμφανίζουν προβλήματα αντίστασης
στη γλυκόζη και υπερλιπιδαιμίες και θα πρέπει να ακολουθούν αντίστοιχη διατροφή
για να μην επιδεινώνουν τη νόσο.
Παγκόσμια
Ημέρα της Πνευμονικής Υπέρτασης
Τέλος, να αναφέρουμε ότι
κάθε χρόνο, στις 5 Μαΐου, οι σύλλογοι πνευμονικής υπέρτασης σε όλο τον κόσμο
συμμετέχουν σε εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για αυτήν τη σπάνια
και συχνά λάθος διαγνωσμένη νόσο, γιορτάζοντας την Παγκόσμια Ημέρα της
Πνευμονικής Υπέρτασης.
Η Παγκόσμια Ημέρα, που
θεσμοθετήθηκε από το 2012, στοχεύει στη σημασία της βελτίωσης της ποιότητας
ζωής και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής των περισσοτέρων από τα 25
εκατομμύρια ατόμων που νοσούν παγκοσμίως.
*H
Eιρήνη Κοντοπίδου είναι Κλινικός Διαιτολόγος, με επιπλέον μεταπτυχιακή
εξειδίκευση (M.Sc.) στην χημεία και τεχνολογία τροφίμων. Εργάζεται ως
ακαδημαϊκή υπεύθυνη του προγράμματος Διαιτολογίας του Μητροπολιτικού Κολλεγίου
Θεσσαλονίκης και παρέχει διαιτολογικές υπηρεσίες στο γραφείο της στην Πυλαία
Θεσσαλονίκης. Περισσότερα για την
αρθρογράφο θα βρείτε εδώ:
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου