Λυκούργος Αγγελόπουλος η «φωνή των αγγέλων»

Λυκούργος Αγγελόπουλος η «φωνή των αγγέλων»

Ο σπουδαίος πρωτοψάλτης της Αγίας Ειρήνης Αιόλου και ιδρυτής της φημισμένης σε όλον τον κόσμο Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας Λυκούργος Αγγελόπουλος έχασε τη μάχη με τον θάνατο πριν πέντε χρόνια στις 18 Μαΐου 2014 στα 73 του χρόνια

Γράφει ο Δημήτρης Ριζούλης

Ένας από τους μεγαλύτερους ψάλτες της εποχής μας, πραγματικός σύγχρονος «θρύλος» της εκκλησιαστικής μουσικής, ο Λυκούργος Αγγελόπουλος, έχασε τη μάχη με τον θάνατο την Κυριακή 18.5.2014 έπειτα από πολύμηνη ασθένεια. Ο βραβευμένος άρχων πρωτοψάλτης υπηρέτησε επί 30 χρόνια στην Αγία Ειρήνη Αιόλου αφήνοντας «εποχή», ειδικά τις προηγούμενες δεκαετίες που πλήθη επώνυμων πνευματικών ανθρώπων έσπευσαν στις ακολουθίες για να τον ακούσουν. Από τους πρωτοπόρους στη διάδοση της βυζαντινής μουσικής, έδωσε μάχη για να επιβάλει την τέχνη του και υπήρξε από τη δεκαετία του 70 ραδιοφωνικός παραγωγός στην ΕΡΑ Τα τελευταία χρόνια πριν τον θάνατό του παρουσίαζε την εκπομπή «Η μουσική των αγγέλων» στο ραδιόφωνο της Εκκλησίας. Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει πάντως στην πρωτοβουλία του να ιδρύσει την Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία, που θεωρείται μια από τις σημαντικότερες βυζαντινές χορωδίες παγκοσμίως.

Μαθητής του Σίμ. Καρά

Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο Ηλίας το 1941. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και βυζαντινή μουσική κυρίως με τον Σίμωνα Καρά. Είχε δίπλωμα βυζαντινής μουσικής από το Μακεδονικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.

Από το 1982 ήταν πρωτοψάλτης της Αγίας Ειρήνης (της πρώτης Μητρόπολης Αθηνών) και ιδρυτής και διευθυντής της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας, με την οποία είχε εκδώσει και αρκετούς δίσκους σε Ελλάδα και Γαλλία, ενώ είχε πραγματοποιήσει πάνω από 1.000 συναυλίες σε Ευρώπη, Αμερική Ασία και Αφρική.

 Δίδαξε βυζαντινή μουσική στο Ωδείο Αθηνών και στα Ωδεία «Φίλιππος Νάκας» και «Νίκος Σκαλκώτας». Διηύθυνε επίσης τις σχολές βυζαντινής μουσικής των Μητροπόλεων Ηλείας, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και Φθιώτιδος.

Από το 1978 συνεργάστηκε με την ΕΡΑ, παρουσιάζοντας τις εκπομπές «Εκκλησιαστικοί βυζαντινοί ύμνοι» (1978-1982) και «Από την ορθόδοξη και ανατολική μουσική παράδοση», μέσα από τις οποίες έχει δημοσιοποιήσει σπάνιο υλικό, μελέτες, συνεντεύξεις κλπ.

Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος είχε ασχοληθεί και με τη σύγχρονη μουσική ερμηνεύοντας έργα των Μιχάλη Αδάμη, Δημήτρη Τερζάκη, John Tavener, Κυριάκου Σφέτσα, Θ. Αντωνίου, Γ. Κυριακάκη κά. Υπήρξε μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής του υπουργείου Παιδείας για τα μουσικά σχολεία από το 1998. Το 1994 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαιος του απένειμε το οφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως. Έχει επίσης τιμηθεί από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, από την Εκκλησία της Φινλανδίας, ενώ η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος του έχει απονείμει την ευαρέσκεια της και τον Χρυσούν Σταυρόν του Αποστόλου Παύλου (2006). Ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος του απένειμε το 2004 την τιμητική διάκριση του Αργυρού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικος.

Πολλές ηχογραφήσεις

Η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία, την οποία ίδρυσε, είναι ίσως η διασημότερη βυζαντινή χορωδία στον κόσμο, με τις περισσότερες συναυλίες στην ιστορία (πάνω από 1.000!) και πολλές ηχογραφήσεις. Έχει επηρεάσει πολλές χορωδίες στην Ελλάδα και ανά τον κόσμο όσον αφορά την εκτέλεση (ύφος), την εμφάνιση επί σκηνής, το ρεπερτόριο κ.ά Ιδρύθηκε το 1977 με σκοπό να παρουσιάσει στο ευρύ κοινό την παραδοσιακή βυζαντινή μουσική όπως αυτή διατηρήθηκε έως σήμερα μέσω της προφορικής και γραπτής παράδοσης. Η χορωδία επίσης προσπαθεί να διαφυλάξει τη γνήσια βυζαντινή παράδοση και να την αποδεσμεύσει από την επίδραση της δυτικής μουσικής, από την οποία κινδύνευσε να αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα έως τώρα.

Έδωσε πάνω από 1.000 συναυλίες

ΣΤΑ 30 χρόνια ζωής της, η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία έχει λάβει μέρος σε περισσότερα από 1.000 κονσέρτα, σε λειτουργίες και άλλες ακολουθίες στην Ελλάδα και σε 22 άλλες χώρες σε Ευρώπη, Ασία, Αμερική και Αφρική Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν οι αγρυπνίες στο Όρος Σινά (1983), στην Κολονία (1985), στο Μέγα Σπήλαιον (1987), στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους (1995,1997) και στον καθεδρικό ναό του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης (1993).

Η χορωδία έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, καθώς και στα φεστιβάλ της Αθήνας και της Επιδαύρου το 1987. Από το 1989 έως το 1991 εμφανιζόταν κάθε χρόνο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Έχει πάρει μέρος στην πρεμιέρα του έργου «Ροδανόν» του συνθέτη σύγχρονης μουσικής Μιχάλη Αδάμη. Έχει επίσης παρουσιάσει αποσπάσματα από την αρχαία ελληνική και παλαιο-ρωμαϊκή μουσική Ακόμη, παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Αθηνών το 1991 και κάθε χρόνο από το 1995 έως το 1998 και άλλες φορές έως πρόσφατα

Η χορωδία έχει ηχογραφήσει και δημοσιεύσει πολλές κασέτες και τουλάχιστον οκτώ ψηφιακούς δίσκους, τους πιο πολλούς από αυτούς δημοσιευμένους στη Γαλλία Από το 1990 άρχισε την ηχογράφηση του έργου του Μαίστορος Ιωάννη του Κουκουζέλη και το 1995 δημοσίευσε ένα βιβλίο με επιλογή έργων του Κουκουζέλη.

Από το άρθρο «Έσβησε η (μελωδική) «φωνή των αγγέλων»» που δημοσιεύτηκε στην κυριακάτικη δημοκρατία στις 25.5.2014