Νερό. Ποιο είδος να επιλέξω;

Νερό. Ποιο είδος να επιλέξω;

της Βίκυς Αγαθοκλέους

(Κλινική Διαιτολόγος (MSc) - Διατροφολόγος (BSc)

Η σημασία κατανάλωσης νερού είναι αδιαμφισβήτητη και τα οφέλη πολυάριθμα. Ωστόσο, πολλοί μπορεί να μην γνωρίζετε τα διαφορετικά είδη νερού που υπάρχουν και το ζήτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο ξέρετε τι νερό καταναλώνετε και ποιο νερό μπορεί να είναι πιο καλή και ασφαλής επιλογή για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Το νερό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την υγεία καθώς αποτελεί το 60-70% του σώματος μας και βοηθά στη διατήρηση της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος, στην λίπανση των αρθρώσεων, στην προστασία των ιστών ζωτικής σημασίας και στην αποβολή άχρηστων ουσιών από τον οργανισμό (π.χ. μέσω της ούρησης, ιδρώτα) κ.ά. Οι ανάγκες του σώματος σε νερό αυξάνονται σε περιστάσεις όπως άσκησης, πυρετού, διάρροιας και εμετού ή υψηλών θερμοκρασιών.

Ποια τα είδη νερού;

Σύμφωνα με τον Νόμο Ν87(Ι)/2001, Οδηγία 98/83/ΕΚ, “το νερό πρέπει να είναι υγιεινό και καθαρό χωρίς μικροοργανισμούς και χημικές ουσίες που θα μπορούσαν να βλάψουν την υγεία”. Σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια και την υγιεινή του πόσιμου νερού διαδραματίζει το Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ).

Το είδος νερό που μπορεί να καταναλώσει κανείς διακρίνεται συνήθως σε νερό βρύσης, εμφιαλωμένο νερό, ανθρακούχο νερό, νερό καρύδας κ.ά.

Νερό βρύσης

Συνήθως, το νερό της βρύσης είναι καθαρό και ασφαλές για κατανάλωση στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Η ποιότητα του νερού και η ασφάλεια της δημόσιας υγείας διασφαλίζονται με συστηματικούς ελέγχους και δειγματοληψίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες κάθε περιοχής και χώρας. Το συγκεκριμένο είδος νερού περιέχει όλα τα απαραίτητα ιχνοστοιχεία για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το νερό της βρύσης έχει μια διαφορετική γεύση συγκριτικά με το εμφιαλωμένο νερό λόγω του χλωρίου που προστίθεται. Σκοπός της προσθήκης χλωρίου είναι η παρεμπόδιση ανάπτυξης μικροοργανισμών και η διατήρηση του νερού καθαρή μέχρι την κατανάλωση. Η περιεκτικότητα του χλωρίου ελέγχεται και αυτή συστηματικά ώστε να διασφαλίζεται ότι βρίσκεται σε ασφαλή επίπεδα για κατανάλωση.

Πλεονέκτημα

Πλέον ασφαλές για κατανάλωση, άμεσα διαθέσιμο, πολύ φθηνό από άλλα είδη νερού που είναι προς πώληση στην αγορά, φιλικό προς το περιβάλλον αφού δεν χρησιμοποιούνται πλαστικά μπουκάλια για να φτάσει στον καταναλωτή

Μειονέκτημα

Η γεύση και η οσμή του κάποιες φορές είναι δυσάρεστη. Επίσης, αν είστε σε περιοχή όπου η ασφάλεια και η ποιότητα του νερού θεωρείται σχεδόν ακατάλληλη για κατανάλωση, μπορείτε να αγοράσετε φίλτρο ώστε να καθαρίζει το νερό από τυχόν ακατάλληλες ουσίες και να το καθιστά πιο ασφαλές για κατανάλωση.

Εμφιαλωμένο νερό

Το εμφιαλωμένο νερό αποτελείται ένα ακόμα είδος νερού το οποίο όμως διαφοροποιείται σε τρεις κατηγορίες, αναγνωρισμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση: το επιτραπέζιο, το φυσικό μεταλλικό νερό και το νερό πηγής.

1.     Επιτραπέζιο νερό

Το επιτραπέζιο νερό είναι νερό που προέρχεται από οποιαδήποτε προέλευση (π.χ. γεώτρηση, ποτάμι, λίμνη, αφαλατωμένο νερό θάλασσας) και υπόκειται σε διαδικασία απολύμανσης, αν είναι απαραίτητο, ώστε να είναι πόσιμο νερό, δηλαδή ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το επιτραπέζιο νερό έχει παρόμοια σύσταση με το νερό της βρύσης με διαφορά ότι αυτό είναι εμφιαλωμένο ενώ της βρύσης τρεχούμενο.

2.     Φυσικό μεταλλικό νερό

Το φυσικό μεταλλικό νερό είναι νερό που προέρχεται από υπόγεια προέλευση και εμφιαλώνεται επιτόπου χωρίς οποιαδήποτε διαδικασία απολύμανσης. Η σύσταση του είναι διαφορετική από τη σύσταση του επιτραπέζιου νερού ή του νερού πηγής αφού περιέχει διάφορα μέταλλα και ιχνοστοιχεία π.χ. μαγνήσιο, ασβέστιο, κάλιο νάτριο, σίδηρο κτλ που δρουν ευεργετικά για τον οργανισμό. Εντούτοις, υπάρχουν διαφορές όσο αφορά τη σύσταση μεταξύ των φυσικών μεταλλικών νερών και κάποιο φυσικό μεταλλικό νερό μπορεί να περιέχει μεγαλύτερη συγκέντρωσή ασβεστίου ή μαγνησίου από άλλα και αυτές οι ενδείξεις αναφέρονται. Παρόλα αυτά, απαγορεύεται από το νόμο να αναγράφετε στην ετικέτα οποιαδήποτε φυσικού μεταλλικού νερού η οποιαδήποτε ένδειξη που να παραπέμπει σε θεραπευτικές ιδιότητες ή φράσεις σε σχέση με την ανθρώπινη υγεία.

3.     Νερό πηγής

Το νερό πηγής είναι μια ενδιάμεση κατηγορία μεταξύ του επιτραπέζιου νερού και του φυσικού μεταλλικού νερού. Συγκεκριμένα, το νερό πηγής έχει υπόγεια προέλευση, δεν υπόκειται σε κάποια διαδικασία απολύμανσης και εμφιαλώνετε στην πηγή προέλευσης όπως το φυσικό μεταλλικό νερό. Ωστόσο, το νερό πηγής διαφέρει στη σύσταση (δεν περιέχει μέταλλα που μπορεί να περιέχει το φυσικό μεταλλικό νερό) και μοιάζει περισσότερο με τη σύσταση του επιτραπέζιου νερού. Τέλος, το νερό πηγής είναι δύσκολο να βρεθεί στην ελληνική αγορά εκτός και αν είναι πιθανότατα κάποιο εισαγόμενο νερό.

Πλεονέκτημα

Πιο ευχάριστη γεύση συγκριτικά με το νερό της βρύσης

Μειονέκτημα

Ακριβότερο από το νερό της βρύσης, μη φιλικό προς το περιβάλλον λόγω της χρήσης πλαστικού, πιθανότητα μόλυνσης του νερού από το πλαστικό μπουκάλι αν δεν τηρούνται σωστά οι οδηγίες μεταφοράς και αποθήκευσης του νερού.

4.     Ανθρακούχο νερό

Το ανθρακούχο νερό είναι νερό στο οποίο υπάρχει διοξείδιο του άνθρακα είτε φυσικά, δηλαδή από τη πηγή του, μαζί με ιχνοστοιχεία και μέταλλα (φυσικά ανθρακούχα μεταλλικά νερά π.χ. Perrier, San Pellegrino) είτε προστίθεται τεχνητά το διοξείδιο του άνθρακα υπό πίεση και έτσι παράγεται ένα αφρώδες υγρό γνωστό ως ανθρακούχο νερό, σόδα, νερό με σόδα, seltzer water και αεριούχο νερό. Στην κατηγορία του ανθρακούχου νερού εμπίπτει και το tonic water στο οποίο προστίθενται σάκχαρα.

Σε γενικές γραμμές το ανθρακούχο νερό μπορεί να καταναλωθεί άφοβα αφού δεν υπάρχουν στοιχεία για το αντίθετο μέχρι στιγμής. Η κατανάλωση του δεν επιβαρύνει ούτε την υγεία των δοντιών ούτε φαίνεται να επηρεάζει την υγεία των οστών γεγονός που ανησυχούσε αρκετούς. Αντιθέτως έχει φανεί από έρευνες ότι η κατανάλωση του ανθρακούχου νερού μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα κατάποσης, να βοηθήσει στην χώνεψη, στην ενυδάτωση, στο αίσθημα κορεσμού και να στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της δυσκοιλιότητας. Παρόλα αυτά, ίσως σε κάποια άτομα να προκαλέσει φούσκωμα και δυσφορία η κατανάλωση του.

Πλεονέκτημα

Πιο εύγεστο από το κανονικό νερό για κάποιους, καλή εναλλακτική επιλογή αντί για αναψυκτικά ή ενεργειακά ποτά που περιέχουν σάκχαρα και συντηρητικά

Μειονέκτημα

Ίσως πιο ακριβό από το νερό βρύσης ή το εμφιαλωμένο νερό, μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα σε κάποια άτομα

5.     Νερό καρύδας

Το νερό καρύδας αποτελεί ακόμα ένα είδος νερού και προέρχεται από τον καρπό της πράσινης, άγουρης καρύδας. Είναι διαυγές υγρό και η γεύση του αλλάζει ανάλογα με την ποικιλία και το περιβάλλον ωρίμανσης του φυτού. Το μεγαλύτερο ποσοστό στο νερό καρύδας είναι το νερό (~ 95%) όμως περιέχει υδατάνθρακες, σάκχαρα, ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, φώσφορο) σε μικρότερες ποσότητες και ελάχιστα ίχνη από πρωτεΐνες, λιπαρά και βιταμίνες, ιχνοστοιχεία κ.ά.

Το νερό καρύδας, σε γενικές γραμμές, περιέχει λιγότερες θερμίδες και σάκχαρα συγκριτικά με τους χυμούς φρούτων, αναψυκτικά ή ενεργειακά ποτά αλλά περισσότερες θερμίδες και σάκχαρα συγκριτικά με άλλα είδη νερού όπως της βρύσης ή το εμφιαλωμένο. Παρόλα αυτά, καλά είναι να διαβάζετε πάντα τις ετικέτες τροφίμων καθώς αυτό μπορεί να διαφέρει από προϊόν σε προϊόν και από μερίδα σε μερίδα.

Δεν υπάρχει πάντως καμία επιστημονική ένδειξη ότι το νερό καρύδας ενυδατώνει καλύτερα από το κανονικό νερό ούτε ότι είναι καλύτερο για την αθλητική επίδοση όπως πολλοί θεωρούν.

Πλεονέκτημα

Είναι γευστικό, και έχει λιγότερες θερμίδες και από τους χυμούς φρούτων και τα τυπικά αναψυκτικά

Μειονέκτημα

Περιέχει θερμίδες και σάκχαρα συγκριτικά με το νερό βρύσης ή το εμφιαλωμένο ή το φυσικό ανθρακούχο νερό και ίσως να είναι λίγο πιο ακριβό από το κανονικό νερό

Τελικά ποιο είδος νερού είναι καλύτερο να καταναλώνετε;

Η κατανάλωση νερού είναι πολύ σημαντική για την ανθρώπινη υγεία για αυτό χρειάζεται να καταναλώνετε επαρκής ποσότητες νερού καθημερινά ανάλογα με τις ανάγκες σας. Όπως σχεδόν κάθε τροφή έχει τα υπέρ και τα κατά της, έτσι και το διαφορετικό είδος νερού έχει τα υπέρ και τα κατά του που πρέπει να λάβετε υπόψη και να επιλέγετε ανάλογα με τις ανάγκες σας και τις προτιμήσεις σας. Δεν υπάρχει σωστή ή λάθος επιλογή όσον αφορά ποιο νερό να προτιμάτε, αφού αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.

Αυτό που μπορώ να πω, είναι να διαβάζετε πάντα τις ετικέτες τροφίμων όπου είναι εφικτό ώστε να ελέγχετε την προέλευση, την ονομασία και την ποιότητα του νερού αλλά και να ελέγχεται για τυχόν προσθήκη σακχάρων σε περιπτώσεις όπως του νερού καρύδας ή του ανθρακούχου νερού. Επίσης, να ρωτάτε και να παρατηρείτε τις συνθήκες φύλαξης του εμφιαλωμένου νερού για όσους προτιμούν να αγοράζουν εμφιαλωμένο νερό. Τέλος, για εσάς που θέλετε να καταναλώνετε νερό βρύσης αλλά δεν σας αρέσει η γεύση ή έχετε ενδοιασμούς για την ασφάλεια του νερού, μπορείτε να αγοράσετε ένα σύστημα οικιακού φιλτραρίσματος έτσι ώστε το νερό να φιλτράρεται και να γίνετε πιο ασφαλές για κατανάλωση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Katherine L Tucker, et al., Colas, but not other carbonated beverages, are associated with low bone mineral density in older women: The Framingham Osteoporosis Study, The American Journal of Clinical Nutrition. 2006 Oct; 84(4):936–942

Morishita Μ, Mori S, Yamagami S, Mizutani M., Effect of Carbonated Beverages on Pharyngeal Swallowing in Young Individuals and Elderly Inpatients, Dysphagia. 2014 Apr; 29(2):213-22

Mun JM, Jun SS., Effects of Carbonated Water Intake on Constipation in Elderly Patients Following a Cerebrovascular Accident, J Korean Acad Nurs. 2011 Apr; 41(2):269-75

Peart DJ, Hensby A, Shaw MP., Coconut Water Does Not Improve Markers of Hydration During Sub-maximal Exercise and Performance in a Subsequent Time Trial Compared with Water Alone. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2017 Jun; 27(3):279-284.

https://www.mednutrition.gr/portal/lifestyle/systaseis-diatrofis/16739-nero-poio-eidos-na-epilekso

Photo source: www.canva.com