Η κατάθλιψη των αστών

 Του Γιώργου Σταματόπουλου

«Εχω κατάθλιψη» μου λέει ξαφνικά στον διάδρομο της εφημερίδας (έναν όλον κι όλον!) συνάδελφος. Απορώ, γιατί είναι φωνακλού, ψυχοθεραπεύει εαυτόν με άφθονη εργασία και λοιπά που δεν δικαιολογούν την καταληκτική της διάγνωση. Η ίδια διαβάζει, μελετά, πηγαίνει στο θέατρο, ακούει μουσική, επισκέπτεται εκθέσεις ζωγραφικής, διαπληκτίζεται με διευθυντές μουσείων, βιβλιοθηκών, γενικούς γραμματείς υπουργείων, υπουργούς και με πολλούς από το πνευματικό, πολιτικό προσωπικό. Είναι δηλαδή γεμάτη η ζωή της. Επιπροσθέτως -και νομίζω το κυριότερο- συμμετέχει στην έκδοση ενός συνεταιριστικού φύλλου, εγχείρημα πρωτοφανές στα του ελληνικού Τύπου και από τη φύση του μεταρσιωτικόν κι ελπιδοφόρον (αναμοχλεύει ψυχή και νου και ενδυναμώνει το φαντασιακό των κοινωνιών για κάτι καινούργιο, έξω από κομματικούς κλωβούς και επηρμένες ντιρεκτίβες…).

Καθώς φαίνεται, όλα αυτά τα θαυμαστά που βιώνει δεν αρκούν να της γαληνέψουν τον εσωτερικό τάραχο, να μαζέψουν τα κύματα του νου της, δεν καταφέρνει η συνάδελφος να βρει το νόημα της κάθε μέρας. Δεν μπορώ να ξέρω τις σχέσεις της με τον έρωτα και την ποίηση, που οδηγούν τον άνθρωπο να βρει τη δυνατότητα να υπερβεί τα στενά όριά του, να μεγαλώσει τη μικρότητά του, μου δίνει, όμως, την ευκαιρία να προβληματιστώ, γι’ ακόμη μια φορά, τι είναι αυτό που θα μπορούσε να πληρώσει την κενότητα του αστού, που ενώ τα ‘χει όλα γύρω του (διαδικασίες εκπολιτισμού και διασκέδασης) περπατά συνεχώς συνοφρυωμένος, μαραζιάρης, σκυφτός, αγέλαστος.

Νομίζω δεν είναι της στιγμής να εξαγάγουμε συμπεράσματα ή να ψυχαναλυθούμε αστεϊκώς, μπορούμε, όμως, να προσεγγίσουμε το κενό όπως το έχει «δημιουργήσει» η φιλοσοφίζουσα πολιτική των ανθρώπων.

Το εσωτερικό κενό (υπόθεση) προκαλείται από την επικράτεια του εξωτερικού κενού, από την έλλειψη οραμάτων των πολιτικών κομμάτων. Αλλα έχουν γαντζωθεί στην εξουσία και δεν λένε να ξεκολλήσουν απ’ αυτήν και ας προκαλούν τον γέλωτα και τη λύπη στο μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Αλλα έχουν ταμπουρωθεί πίσω από την αντιμνημονιακή τους πολιτική και νομίζουν ότι έτσι εκφράζουν την αγωνία, την αμφισβήτηση και το εξεγερσιακό πάθος των πολλών. Ολα κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου, μάλλον. Αλλού φλέγεται και σπαρταρά το πλαγκτόν της αμφισβήτησης, στην προσπάθεια να βρεθούν διαφορετικοί τρόποι οργάνωσης και δόμησης των θεσμών της κοινωνίας. Λέξεις όπως αυτοοργάνωση, αυτοδιαχείριση, αυτονομία, συνεταιρίζεσθαι, μπαίνουν στο λεξιλόγιο, ταρακουνώντας τη γραμματική και το συντακτικό της πολιτικής και κοινωνικής (και πολιτισμικής) αλφαβήτας. Επίσης: αυτάρκεια, αποανάπτυξη, αντιωφελιμισμός (για να μη θεωρηθεί ότι υποβαθμίζεται η οικονομική αλφαβήτα) σπέρνουν το νέο είδος ανάπτυξης, που είναι κοντά στον άνθρωπο και τη φύση, τιθασεύοντας την απληστία του που, μαθηματικά, θα οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή του ως είδους του πλανήτη τούτου` δεν έχει σημασία αν αυτό γίνει αργά ή γρήγορα, αλλά είναι βέβαιο ότι θα γίνει.

Ολες αυτές οι έννοιες είναι αντικαταθλιπτικές, απαιτούν, όμως, συνέπεια εκ μέρους αυτών που θα τις πλησιάσουν, ώστε να τις οικειοποιηθούν, να φιλιώσουν με τον πυρήνα τους και τις ακτίνες τους. Θωρακίζουν επίσης την κοινότητα από δικτατορίες (μέρες που ‘ναι…), στυγνές, ή ενδεδυμένες δημοκρατικό μανδύα (τι να θυμίζουν οι δεύτερες, τι να θυμίζουν…).

gstamatopoulos@efsyn.gr
http://www.efsyn.gr/?p=43153