ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΞΕΝΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

Η κάθε γιορτή έχει τα ήθη και τα έθιμα της, που δεν είναι μόνο εκκλησιαστικά ή θρησκευτικά αλλά έρχονται από την αρχαία ιστορία είτε προκειται για την αρχαία Ρώμη ή για την αρχαία Ελλάδα.

1.            Το αυγό ή αβγό. Είναι παγκόσμια σχεδόν η χρήση του στον χριστιανικό κόσμο. Υποστηρίζουν ότι το αυγό, αφού είναι πηγή ζωής, συμβολίζει και στα χριστιανικά χρόνια ό, τι και στα παλιά . την ανανέωση της ζωης. Για το χρώμα του λέγεται ότι συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Κατά τη λαϊκή παράδοση, όταν είπαν πως ο Χριστός αναστήθηκε κανείς δε το πίστευε. Μια γυναίκα, που κρατούσε στο καλάθι της αυγά, φώναξε: «Μπορεί από άσπρα να γίνουν κόκκινα;». «Και ως θαύμα, τα αυγά έγιναν κόκκινα.»

2.            Ο Λαγός.  Τον συναντούμε κι αυτόν σε όλη την Ελλάδα , σε όλα τα καταστήματα ή και ζαχαροπλαστεία, αλλα δεν είναι γνωστός από την ελληνική παράδοση. Κατάγεται από την Δ. Ευρώπη, συγκεκριμένα στη Γερμανία, ο λαγός του Πάσχα , (Osternhase-Οστερνχασε) έρχεται από την έξοχη και φέρνει τα αβγά στα παιδιά. Το ζώο παρουσιάζεται με μαγικές ιδιότητες, σε πολλές παραδόσεις κι είναι συνήθως ταξιδιώτης ή το καλό πνεύμα της βλάστησης. Η Ευρωπαϊκή λοιπόν παράσταση του λαγού που φέρνει αυγά έχει μπει στη νεοελλήνική εθιμοτεχνιά και χρησιμοποιείτε σε ποικίλα σχέδια και σκηνές.

3.            Οι καμπάνες .  Οσο κι εάν θεωρούμε ότι οι καμπάνες είναι ελληνικό χριστιανικό σύμβολο (όπως τις συναντούμε και τα Χριστούγεννα), ή επικράτηση τους στην πασχαλινή εθιμοτυπία οφείλεται σε ευρωπαϊκές παραδόσεις. Στους  καθολικούς επικρατεί η συνήθεια να σωπαίνουν ως ένδειξη πένθους οι καμπάνες της Εκκλησίας, από τη Μ. Πέμπτη έως το Μ.Σάββατο. Ο λαός στην Ευρώπη εξηγούσε στα παιδιά του, ότι οι καμπάνες της Εκκλησιάς ταξιδεύουν για τη Ρώμη, για να πάρουν την ευλογιά από το Πάπα και θα επιστρέψουν, φέρνοντας τα αβγά του Πάσχα. Τα παιδιά έβγαιναν τότε στην εξοχή κι έψαχναν για τα αβγά που θα τους πέταγαν οι καμπάνες. Βασισμένοι σ αυτή τη λαϊκή παράδοση, στην Ευρώπη συνηθίζουν να  παρουσιάζουν τις καμπάνες με φτερά και φορτωμένες με αυγά.

4.            Το αρνί. Ένα σύμβολο καθαρά ελληνικό. Εκτός από τον «αμνό του Θεού» της εκκλησιαστικής διδασκαλίας, έχουμε και τον οβελία, το αρνί του Πάσχα που θα ψηθεί με το πατροπαράδοτο τρόπο στη σούβλα και θα φαγωθεί από όλη την οικογένεια στην ύπαιθρο.

5.            Τα κεριά και τα πυροτεχνήματα. Ελληνικά σύμβολα κι αυτά. Τα κεριά είναι εκκλησιαστικά. Για τα αγόρια στολίζονταν με τις γαλάζιες κορδέλες και  ροζ για τα κορίτσια. Βέβαια το εμπόριο έχει τόσο πολύ προχωρήσει, που οι αγαπημένοι ήρωες των παιδιών βρίσκονται καρφιτσωμένοι στις λαμπάδες και κρέμονται από όλα τα κηροπλαστεία αλλά και διάφορα μαγαζιά, ώστε να ξετρελαίνουν τα παιδιά. Υπάρχουν και τα χαρτοφάναρα ιταλικού τύπου που προσφέρονται για να δεχτούν και να προστατέψουν το αναστάσιμο φως. Ακολουθούν και τα βαρελότα, που ενώνουν ή αντικαθιστούν τους παλιούς πυροβολισμούς, που έπεφταν με το πρώτο φως της Ανάστασης. Τα πυροτεχνήματα και οι «κροτίδες» εξακολουθούν ν να είναι απαραίτητα για την εκδήλωση της λαμπριάτικης Χαράς. Πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται με σύνεση και προσεχτικά.

6.            Το τσουρέκι. Είναι ο εξελιγμένος τύπος του πασχαλινού ψωμιού, της Λαμπροκουλούρας. Κάθε ελληνική χριστιανική εορτή  έχει το ψωμί της, τον Αρτο, που φέρνει δύναμη στο σπίτι , τύχη κι ευλογία. Οι νοικοκυρές κεντούνε πάνω τους στολίδια, για το καλό της χρονιάς, της σοδειάς αλλά και την καλή υγειά στα ζώα.

Δημ.Σ.Λουκάτου
“Πασχαλινά και της Άνοιξης”