H ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΒΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑΣ
Η Ελλάδα, με το στόλο της να έχει βάση την Αίγυπτο, συμμετείχε στην απόβαση της Νορμανδίας κατά την D-day με έξι πλοία: τις κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής» και τέσσερα επίτακτα πλοία του Εμπορικού Ναυτικού. Τα σκάφη επάνδρωναν, όπως κατέγραψε ο κυβερνήτης του «Κριεζή», ναύαρχος Δ.Ν. Κιοσσές, «Έλληνες πάσης προέλευσης και παντός επαγγέλματος κατά τον ειρηνικόν βίον»: ανάμεσά τους υπήρχαν λογιστές, δικηγόροι, φοιτητές, εργάτες, ψαράδες και τρεις άνδρες του Εμπορικού Ναυτικού που θα έγραφαν αργότερα το όνομά τους στις χρυσές σελίδες της ελληνικής ναυτιλίας: οι εφοπλιστές Σταύρος Νιάρχος, Ν. Μίχαλος και Ισ. Καρούσης.
H 6η Ιουνίου 1944, έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη μέρα του B’ Παγκοσμίου Πολέμου. Την ημέρα αυτή πραγματοποιήθηκε η απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία. Στους επόμενους έντεκα μήνες, το Γ’ Ράιχ και ο εφιάλτης που είχε απλώσει είχαν σβήσει. H Ελλάδα δεν μπορούσε να λείπει από τη μεγαλύτερη μέρα του πολέμου. Αν και βρισκόταν ακόμη υπό κατοχή, οι Ελληνικές 'Ένοπλες Δυνάμεις συνέχιζαν σταθερά τον αγώνα στο πλευρό των Συμμάχων.
Τα ελληνικά πολεμικά πλοία που πολεμούσαν μαζί με το βρετανικό ναυτικό, επανδρώνονταν από ικανά πληρώματα, αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και εφέδρους οι οποίοι όμως προέρχονταν από το Εμπορικό Ναυτικό. Οι ικανότητες των Ελλήνων ναυτικών είχαν αναγνωριστεί από νωρίς από τους Συμμάχους και συνοδεύονταν από τη φήμη των θαλασσόλυκων. Συνοδεύοντας συμμαχικές νηοπομπές στη Μεσόγειο ή τον Ατλαντικό Ωκεανό, οι άνδρες αυτοί είχαν αποκτήσει σημαντική πολεμική πείρα.
Στην ιστορική απόβαση της Νορμανδίας, επρόκειτο να λάβουν μέρος δύο ελληνικά πολεμικά, οι κορβέτες Τομπάζης και Κριεζής, οι οποίες μόλις είχαν εκτελέσει αποστολές συνοδείας νηοπομπών στον Ατλαντικό. Από τα τέλη Απριλίου ήδη, οι κυβερνήτες των πλοίων είχαν λάβει λεπτομερείς οδηγίες και διαταγές για τις αποστολές που θα έπρεπε να εκτελέσουν κατά τη διάρκεια της αποβατικής επιχείρησης και το μόνο που απέμενε να μάθουν, ήταν η ακριβής ημερομηνία. Μετά τη γνωστοποίηση των διαταγών, τα πλοία απέπλευσαν από το λιμάνι του Πόρτσμουθ προκειμένου να αποφευχθεί η διαρροή πληροφοριών και μέχρι την ημέρα της απόβασης εκτέλεσαν διάφορες αποστολές.
Στις 5 Ιουνίου οι ελληνικές κορβέτες έλαβαν το απόρρητο σήμα με το οποίο ενημερώνονταν για την έναρξη της επιχείρησης Overlord. Τα δύο ελληνικά πολεμικά αποτελούσαν ένα μικρό μόνο μέρος του τεράστιου συμμαχικού στόλου που είχε συγκεντρωθεί και αριθμούσε 6.690 πλοία κάθε τύπου. Ωστόσο, οι Έλληνες ναυτικοί είχαν να εκτελέσουν μια σημαντική αποστολή. Οι Γερμανοί είχαν δημιουργήσει στα στενά της Μάγχης τεράστια θαλάσσια ναρκοπέδια τα οποία δημιουργούσαν σημαντικό εμπόδιο που έφραζε το δρόμο στις συμμαχικές αποβατικές δυνάμεις προς τις γαλλικές ακτές. Μπροστά από τα αποβατικά και τα πλοία συνοδείας, προηγούντο ναρκαλιευτικά τα οποία θα έπρεπε να ανοίξουν πέντε ασφαλείς δίαυλους μέσα στο ναρκοπέδιο.
Το Κριεζής και το Τομπάζης βρίσκονταν μαζί με πλήθος άλλων πλοίων στο νησί Γουάιτ στη Νότιο Αγγλία. Αν και τα πληρώματα γνώριζαν για τα ναρκαλιευτικά που θα άνοιγαν τους δίαυλους, εξακολουθούσαν να ανησυχούν για τις νάρκες. H αποστολή που ανέλαβαν ήταν η συνοδεία άλλων πολεμικών και αποβατικών πλοίων προς την ακτή Gold όπου θα αποβιβαζόταν η βρετανική 50η Μεραρχία Πεζικού της βρετανικής 2ης Στρατιάς.
Τα πλοία έπλεαν με σιγή ασυρμάτου και οι άνδρες επάνδρωναν όλες τις θέσεις μάχης, ενώ η σφοδρή κακοκαιρία μαινόταν στη Μάγχη. Φτάνοντας στο ναρκοπέδιο, τα ναρκαλιευτικά ανέλαβαν να τους οδηγήσουν στο δίαυλο που θα ακολουθούσαν και τα ελληνικά πολεμικά που ήταν από τα πρώτα που διέσχιζαν τα επικίνδυνα εκείνα νερά.
Βγαίνοντας από το ναρκοπέδιο, στις 05:30 ξημερώματα Τρίτης 6 Ιουνίου, τα πλοία συνοδείας άρχισαν το μπαράζ σφυροκοπώντας τα γαλλικά παράλια. Τα αποβατικά του πρώτου κύματος κατευθύνθηκαν στην ακτή Gold και στις 07:25 άρχισε η απόβαση των ανδρών. Τα ελληνικά πολεμικά παρέμειναν στα ανοικτά των ακτών προσφέροντας κάλυψη στα αποβατικά.
Στο πρωινό δελτίο του BBC στις 09:00 τα πληρώματα περίμεναν με τις καρδιές τους να χτυπούν δυνατά. Ναυτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, του Καναδά, της Πολωνίας, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελλάδας ενήργησαν σήμερα απόβαση στην Ευρώπη. Οι άνδρες ξεσπούν σε ζητωκραυγές. O ενθουσιασμός που επικρατεί από την πρώτη στιγμή της επιχείρησης, παραμένει διάχυτος. Εκείνες τις στιγμές ξέρουν καλά ότι γράφουν ιστορία δοξάζοντας την πατρίδα τους.
Το απόγευμα κατά το σούρουπο, στην περιοχή των ελληνικών πλοίων εκδηλώθηκε αεροπορική επίθεση της Luftwaffe που αντιμετωπίστηκε από τα αντιαεροπορικά όπλα των πλοίων. Απώλειες από τα ελληνικά πολεμικά δεν υπήρξαν. Για τις επόμενες ημέρες, οι δύο κορβέτες θα συνόδευαν άδεια αποβατικά και εμπορικά πλοία πίσω στην Αγγλία.
Στις πρώτες εννέα μέρες, το Κριεζής συνόδευσε 2 νηοπομπές από το Πόρτσμουθ και 1 νηοπομπή από το Φάλμουθ στη Νορμανδία. Μεταξύ 16 και 23 Ιουνίου, έκανε επισκευές και καθαρισμό γάστρας στη δεξαμενή του Φάλμουθ, μεταξύ 23 και 29 Ιουνίου συνόδευσε νηοπομπές από την Ουαλία στην Κορνουάλλη και από 7 Ιουλίου έως 10 Αυγούστου συνόδευσε 9 νηοπομπές από το Πόρτλαντ των ΗΠΑ στη Νορμανδία.
Από την πλευρά του το Τομπάζης μέσα στις πρώτες είκοσι μέρες συνόδευσε 7 νηοπομπές από το Πόρτσμουθ στη Νορμανδία. Μεταξύ 25 Ιουνίου και 12 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές μεταξύ Κορνουάλλης και Σαουθάμπτον. Επίσης έως τις 30 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές από το Φάλμουθ και το Σόλεντ στη Νορμανδία. Μετά έως τις 9 Αυγούστου παρέμεινε στο Σαουθάμπτον για καθαρισμό λεβήτων και μεταξύ 11 - 16 Αυγούστου πραγματοποίησε ανθυποβρυχιακή περιπολία στα ανοικτά του Χερβούργου για την προστασία των αγωγών καυσίμων και των πλοίων πόντισης καλωδίων.
Οι αξιωματικοί του Κριεζής ήταν ο πλωτάρχης Δημήτριος Κιοσσές, οι ανθυποπλοίαρχοι Γρηγόριος Παυλάκης, Κλεάνθης Ζερβός, Ιωάννης Λαγωνίκας και Γεώργιος Βαζάκας, ο σημαιοφόρος Δημήτριος Ματάλας και ο έφεδρος σημαιοφόρος Σταύρος Νιάρχος.
Στο Τομπάζης ήταν ο πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος, οι ανθυποπλοίαρχοι Παναγιώτης Παπαδιαμαντόπουλος, Νικόλαος Καλλιοντζής και Ρωμανός ΝικολαΪδης, ο σημαιοφόρος Θεόδωρος Λυμπεράκης και ο έφεδρος σημαιοφόρος Μιχαήλ Μαρής.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τα όσα είπε τον Ιούλιο του 2001 ο τότε ύπαρχος του «Κριεζή», ο Χανιώτης Γρηγόρης Παυλάκης για την ιστορική εκείνη ημέρα και τη συμμετοχή των Ελλήνων.
Με συγκίνηση περιγράφει τις κρίσιμες ώρες, όπου 155 άνδρες εκπροσωπούσαν μια ολόκληρη χώρα και τους αγώνες της για απελευθέρωση. «Η μόνη μας ελπίδα ήταν η χαρά ότι αν επετύγχανε η επιχείρηση, η Ελλάδα θα έβγαινε από τη σκλαβιά. Όλοι ήμασταν πολύ νέοι και είχαμε αφήσει πίσω την οικογένειά μας. Ο πατέρας μου που εργαζόταν στο Εμπορικό Ναυτικό, είχε αποκλειστεί στο Παρίσι και μόλις έμαθε ότι πραγματοποιήθηκε η απόβαση, αποφάσισε μέσα στον ενθουσιασμό του να πάρει ένα ποδήλατο και να έρθει να με βρει στη Νορμανδία! Δεν είχε υπολογίσει καν ότι θα έπεφτε μέσα στη μάχη», εξομολογείται ο Γρηγόρης Παυλάκης.
«Την ημέρα D, έπρεπε να συνοδεύσουμε 12 αρματαγωγά που μετέφεραν επίλεκτα τμήματα της περίφημης βρετανικής μεραρχίας Northumberland, που πήρε μέρος στο πρώτο κύμα της απόβασης. Πλησιάζοντας τις ακτές της Γαλλίας, μέσα στο σκοτάδι, την ομίχλη, μέσα στην πρόσκαιρη ύφεση της κακοκαιρίας, ήρθε δίπλα μας ένα βρετανικό καταδρομικό και μας έστειλε σήμα. Ο κυβερνήτης του ήταν σύνδεσμος στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου και ήθελε να μας χαιρετήσει. Φτάσαμε στον προορισμό μας στις 7 το πρωί και οι πρώτοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν. Αρκετά αργότερα, έφυγε για λίγο η ομίχλη και είδαμε τον χαλασμό. Γύρω μας υπήρχαν παντού χιλιάδες καράβια σε όλο το ορατό μήκος των 80 χιλιομέτρων της ακτής της απόβασης. Ο κυβερνήτης Δημήτρης Κιοσσές μόλις ενημερώθηκε για τη θετική εξέλιξη της απόβασης, φώναξε Χριστός Ανέστη και όλο το πλήρωμα έκλαιγε από χαρά. Επιτέλους, θα γυρίζαμε πίσω σε μια Ελλάδα λεύτερη…»
Η συμμετοχή του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού στην απόβαση της Νορμανδίας
Στην επιτυχία της απόβασης συνέβαλε η Ελλάδα και με πλοία του εμπορικού της στόλου.
Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι συμμαχικές δυνάμεις κατά την απόβαση ήταν οι ισχυροί άνεμοι 8 μποφόρ που προβλεπόταν να έπνεαν στην περιοχή της απόβασης. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυματοθραυστών, ώστε τα μικρά αποβατικά να μην ανατραπούν από τα μανιασμένα κύματα του Ατλαντικού.
Έτσι ζητήθηκε λοιπόν από τις συμμαχικές Κυβερνήσεις να διαθέσουν παλιά εμπορικά πλοία, τα οποία θα προσάραζαν αυτοβυθιζόμενα, το ένα καρφωμένο στην πρύμνη του άλλου. Με τα προσαραγμένα αυτά πλοία για προστασία τα μικρά αποβατικά δεν θα κινδύνευαν πλέον να ανατραπούν από τα μανιασμένα κύματα.
Η ελληνική κυβέρνηση διέθεσε Το «Άγιος Σπυρίδων», με πλοίαρχο τον Γεώργ. Σαμοθράκη και το «Γεώργιος Π.» με πλοίαρχο τον Δημ. Παρίση. Άλλα δύο εμπορικά πλοία χρησιμοποιήθηκαν για μεταφορά εφοδίων. Πρόκειται για το «Αμερική» με πλοίαρχο τον Σπύρο Θεοφιλάτο από την Ιθάκη και το «Ελλάς» με πλοίαρχο τον Γεώργιο Τριλίβα, επίσης από την Ιθάκη.
Τα πλοία μεν διατέθηκαν αλλά δεν έβρισκαν όμως πληρώματα, αφού όσοι συμμετείχαν θα πήγαιναν άοπλοι, σε απόσταση… αναπνοής από τα ισχυρά παράκτια πυροβολεία των Γερμανών και οι ίδιοι μετά την βύθιση των πλοίων τους θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τον μανιασμένο ωκεανό με την ελπίδα να τους περισώσουν συμμαχικά πλοία που θα βρισκόταν λίγο βαθύτερα.
Τότε ο Έλληνας προξενικός Λιμενάρχης Λονδίνου ζήτησε την βοήθεια της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων ( ΟΕΝΟ), που είχε ιδρυθεί το 1943 και στην οποία πρωτοστατούσαν μεταξύ άλλων αντιφασιστών, μέλη της οργάνωσης Ναυτεργατών του ΚΚΕ. Οι υπεύθυνοι της ΟΕΝΟ, Βασίλης Μπεκάκος και ο Αντώνης Αμπατιέλος από τις Κεραμιές, του οποίου ο πατέρας Γεράσιμος, είχα χάσει τη ζωή του στον τορπιλισμό και βύθιση στον Ατλαντικό, του «Καλυψώ Βεργωτή», ανέλαβαν να βρουν 30 Εθελοντές. Τελικά προσφέρθηκαν πολλοί περισσότεροι Έλληνες ναυτικοί που βρισκόταν στην Αγγλία, οπότε χρειάσθηκε να ρίξουν κλήρο για την συμπλήρωση των πληρωμάτων! Ανάμεσα στα μέλη του πληρώματος των δύο πλοίων που θα αυτοβυθιζόντουσαν βρίσκουμε τα ονόματα των Κεφαλονιτών: Ανθ/ρχος Θαν. Παγουλάτος, Γ’ Μηχανικός Παύλος Σταματελάτος και ο μάγειρας Μενέλαος Σπηλιώτης από το Ρατζακλί και ο μετέπειτα αρχιπλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού Παναγιώτης Νταηπαναγιώτης από την Μυτιλήνη.
Η επιχείρηση προετοιμάστηκε με ακρίβεια και τα πληρώματα τοποθέτησαν βόμβες στα στεγανά των πλοίων. Στη συνέχεια τα εγκατέλειψαν με βάρκες και περισυλλέγησαν από μικρά αγγλικά σκάφη για να μεταφερθούν σε Νορβηγικό καράβι που τους περίμενε.
Η επιτυχής αυτή επικίνδυνη αποστολή έγινε κάτω από συνεχή εχθρικά πυρά με θηριώδη μανιασμένα κύματα και με ανέμους 8 μποφόρ , και συνέβαλε στην επιτυχία της απόβασης, γεγονός που αναγνώρισαν δημόσια ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας.
Η απόβαση στην Νορμανδία μπορεί και να μην είχε πετύχει εάν δεν φτιάχνονταν αυτοί οι αυτοσχέδιοι κυματοθραύστες. Ο άνεμος ήταν ισχυρός, ο κυματισμός μεγάλος και τα πλοία της απόβασης κινδύνευαν να συγκρουστούν μεταξύ τους.
Να σημειώσουμε ότι η ελληνική πολιτεία ουδέποτε τίμησε τους ηρωικούς αυτούς ναυτικούς όπως έκανε και για όλους τους υπόλοιπους ναυτικούς που συμμετείχαν στις νηοπομπές μεταφοράς εφοδίων που τόσο βοήθησαν τον αγώνα κατά των Γερμανών.
Πηγές :
https://www.kefalonitikanea.gr
http://boraeinai.blogspot.com/2019/06/6-1944-h.html
https://www.kathimerini.gr/society/96198/oi-155-ellines-kai-i-apovasi-tis-normandias/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου