Ο Ανταμ Σμιθ «υιοθετεί» θεωρία του Αριστοτέλη!

C(L)OPYRIGHT: Κλοπές θεωριών των αρχαίων Ελλήνων

Πολλές θεωρίες, διδασκαλίες και σκέψεις που εκπλήσσουν σήμερα και που αποδίδονται σε νεότερους επιστήμονες, δεν είναι τίποτε άλλο από "αντιγραφές" αντίστοιχων θεωριών αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, που θεωρούνται πρόδρομοι τους. Τέτοιες "αντιγραφές" θεωριών- και είναι αρκετές- παρουσίασε στο σημαντικό βιβλίο του "Σύγχρονες Οικονομικές Σκέψεις των Αρχαίων Ελλήνων" (Εκδόσεις "Νέα Σύνορα" - Α.Α. Λιβάνη) ο αείμνηστος πολιτικός, καθηγητής και σοφός δημοσιογράφος  Αθανάσιος Κανελλόπουλος. Από το βιβλίο αυτό είναι και το παρακάτω:

Ο Ανταμ Σμιθ

«υιοθετεί» θεωρία του Αριστοτέλη!

Ο διάσημος Σκοτσέζος οικονομολόγος Ανταμ Σμιθ είναι εκείνος που ανέπτυξε τη θεωρία της διπλής χρήσης των πραγμάτων, δηλαδή την κατά φύσιν και τη μεταβλητή.

 «Η ανταλλαγή γίνεται σε όλα και ξεκίνησε αρχικά από τις φυσικές ανάγκες εξ' αιτίας της αφθονίας κάποιου είδους απαραίτητου για τον άνθρωπο και της έλλειψης κάποιου άλλου...»

Κι’ όμως η θεωρία αυτή ανήκει στον Αριστοτέλη ο οποίος στα  «Πολιτικά» του (1257a) αναφέρει τα εξής (σε μετάφραση από τη σειρά «Οι ’Έλληνες» των εκδόσεων «Κάκτος») για το θέμα αυτό:

«Υπάρχει όμως κι ένα άλλο είδος τέχνης της απόκτησης που μάλιστα αποκαλείται, και πολύ σωστά, Χρηματιστική, σύμφωνα με την οποία δεν φαίνεται να υπάρχει περιορισμός στον πλούτο και τα αποκτήματα. Πολλοί θεωρούν ίδιο με το παραπάνω, εξαιτίας της γειτνίασης, αλλά ούτε το ίδιο είναι ούτε μακριά βρίσκεται.

Το ένα είναι φυσικό, το άλλο όχι φυσικό αλλά αποτέλεσμα εμπειρίας και τέχνης. Aς αρχίσουμε έτσι τη μελέτη μας. Η χρήση κάθε κτήματος γίνεται με δύο τρόπους («διττή χρήσις»).

Και στους δύο χρησιμοποιείται το ίδιο πράγμα, όχι όμως με τον ίδιο τρόπο. Ο ένας ταιριάζει στη φύση του, ο άλλος δεν ταιριάζει. Για παράδειγμα, το υπόδημα χρησιμοποιείται με δύο τρόπους: ή το φοράει κανείς ή το ανταλλάσσει με άλλο είδος. Και οι δύο είναι τρόποι χρήσης του υποδήματος. Γιατί εκείνος που δίνει το υπόδημα σε όποιον το χρειάζεται με αντάλλαγμα νόμισμα ή τροφή, χρησιμοποιεί το υπόδημα, όχι όμως με τον ταιριαστό τρόπο, γιατί το υπόδημα δεν κατασκευάστηκε για να ανταλλάσσεται. Το ίδιο γίνεται και για τα υπόλοιπα κτήματα γιατί η ανταλλαγή γίνεται σε όλα και ξεκίνησε αρχικά από τις φυσικές ανάγκες εξ’ αιτίας της αφθονίας κάποιου είδους απαραίτητου για τον άνθρωπο και της έλλειψης κάποιου άλλου...».

Ο Ανταμ Σμιθ (1723-1790) θεωρείται ο ιδρυτής της σύγχρονης επιστήμης της πολιτικής οικονομίας και ο κυριότερος θεωρητικός θεμελιωτής του οικονομικού φιλελευθερισμού.

Tις οικονομικές απόψεις του ο Σμιθ αναπτύσσει στον «Πλούτο των Εθνών» και τις χωρίζει σε τρεις ενότητες: οικονομική ανάπτυξη, ανάλυση της παραγωγικής διαδικασίας και δημόσια έσοδα.

Για την παραγωγική διαδικασία η οποία μας ενδιαφέρει στο σημερινό θέμα μας, επισημαίνει ότι είναι η χρήση και η συσσώρευση κεφαλαίου.

Ορίζει ως κεφάλαιο τα «αποθέματα» των αγαθών που χρησιμεύουν άμεσα στην παραγωγή (εγκαταστάσεις, μηχανήματα) συμπεριλαμβανομένης και της τροφής των εργαζομένων που χρειάζεται για να διατηρηθούν στη ζωή από την αρχή ως το τέλος μιας συγκεκριμένης παραγωγικής πράξης, οπότε το προϊόν είναι διαθέσιμο προς πώληση. Αυτή είναι η «διττή χρήσις» της θεωρίας του Αριστοτέλη.

Ευθύδημος

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ