Στάμου Ζούλα : Η Μάντισον Άβενιου και τα αγγουράκια Κρήτης

Νοέμβριος 1977:
Ο Γεώργιος Μαύρος μιλάει σε συγκέντρωση
της ΕΔΗΚ στην Καλαμάτα.
Δίπλα του, ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος.

φώτο : Δ. Αργυρόπουλος

Η Μάντισον Άβενιου και τα αγγουράκια Κρήτης

Ένα σπαρταριστό περιστατικό από τη «χρυσή» εποχή του προεκλογικού μπαλκονιού, του Στάμου Ζούλα

Βαρετά ντιμπέιτ, συγκεντρώσεις πανελλαδικής συνάξεως, ομοιόμορφες σημαίες, που έχουν εκτοπίσει τα ευρηματικά και αυτοσχέδια πανό του παρελθόντος, πλήθος και πάθος που εξαρτώνται από την εμπειρία του τηλεοπτικού σκηνοθέτη. Ακόμη και το μπαλκόνι, που αναδείκνυε τον «μπαλκονάτο» ηγέτη και συμβόλιζε την αφ' υψηλού επαφή του με τον λαό, έχει αντικατασταθεί από την εξέδρα, που εξυπηρετεί καλύτερα τις τηλεοπτικές ανάγκες, φέρνοντας δήθεν τον αρχηγό πιο κοντά στον λαό.

Το προεκλογικό μπαλκόνι γνώρισε τις μεγαλύτερες δόξες του στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Με πρωταγωνιστές τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Γεώργιο Μαύρο, που μάταια προσπαθούσε να ανταγωνιστεί την μπαλκονάτη υπεροχή των δύο πρώτων αλλά και να μιμηθεί κάποια τεχνάσματα του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος ήταν και ο βασικότερος αντίπαλος του. Θυμάμαι ότι σε κάποια συνάντηση μαζί του, αμέσως μετά τις πρώτες εκλογές, ο Γ. Μαύρος καταφερόταν δριμύτατα ενάντια «στις μεθόδους της Μάντισον Άβενιου» (παγκόσμιου κέντρου, τότε, της διαφημιστικής «τεχνογνωσίας»), που κατά τη γνώμη του είχε μεταφέρει στη χώρα μας ο Α. Παπανδρέου.

Πράγματι, σ' εκείνες τις εκλογές ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ έκανε μια σκηνοθετημένη ενέργεια, που συζητήθηκε πολύ. Σε κάποια στιγμή της τελευταίας συγκεντρώσεως του κόμματος του, ένα άτομο βγήκε στο μπαλκόνι, διέκοψε την ομιλία του (!) και του έδωσε κάποιο χαρτί, προφανώς με «άγνωστο και βαρυσήμαντο» περιεχόμενο. Ο Α.Π. ζήτησε από το μικρόφωνο «συγγνώμην» για την «απρόοπτη» διακοπή και ύστερα από σιγή μερικών δευτερολέπτων, δήθεν για να διαβάσει το κείμενο, επακολούθησε έκρηξη αγανάκτησης και οργής. Το χαρτί υποτίθεται ότι ήταν απόρρητο έγγραφο και αποκάλυπτε μια «αντεθνική» ενέργεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Φυσικά, το «έγγραφο» μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα αποδείχθηκε ανύπαρκτο. Όμως, ο Γ. Μαύρος ήταν πεπεισμένος πως με την «ανέντιμη» ενέργεια του εκείνη ο Α.Π. πέτυχε στις δύο μέρες, που μεσολάβησαν ως τις εκλογές, να υπερκεράσει τον αντιπολιτευτικό οίστρο της Ε.Κ.-Ν.Δ. και να της αποσπάσει σημαντικό αριθμό ψήφων. Και ήταν έξω φρενών.

Όμως, ο καιρός έχει γυρίσματα. Στο διάστημα που μεσολάβησε ως τις επόμενες εκλογές ο Γ. Μαύρος διαπίστωσε την αλματώδη άνοδο του ΠΑΣΟΚ και τη ραγδαία συρρίκνωση του κόμματος του. Σε κατάσταση απόγνωσης αποφάσισε να υιοθετήσει και αυτός τις μεθόδους της Μάντισον Άβενιου. Έτσι, απευθύνθηκε σε ανθρώπους της «δημοσιογραφικής πιάτσας» και τους ζήτησε να σκαρώσουν ένα εντυπωσιακό τρικ στην προεκλογική του ομιλία. Όμως, οι άνθρωποι αυτοί δεν διέθεταν ούτε την ευφυΐα ούτε τη γνώση, όπως και ο ίδιος, πολιτικός της παλιάς σχολής, δεν διέθετε το ταλέντο να πρωταγωνιστήσει σε τέτοια σενάρια εντυπωσιασμού. Τα παραπάνω μειονεκτήματα συνέπραξαν σ' ένα τραγελαφικό αποτέλεσμα, το οποίο παρακολουθήσαμε οι πολιτικοί συντάκτες από το διπλανό μπαλκόνι του ξενοδοχείου της πλατείας Συντάγματος όπου μιλούσε ο Γ. Μαύρος. Σε κάποια στιγμή, από το πρόχειρο παραβάν, που είχε τοποθετηθεί πίσω του, ξεπρόβαλε ένα χέρι, που τράβηξε διακριτικά το σακάκι του ομιλητή. Όμως ο Γ.Μ., προφανώς συνεπαρμένος από τη ροή της ομιλίας του, δεν αντέδρασε. Το χέρι ξαναβγήκε, τραβώντας λιγότερο διακριτικά, αλλά πάλι χωρίς αποτέλεσμα. Ο σεναριο-δημοσιογράφος έκρινε πως έπρεπε να επέμβει και για τρίτη φορά εντονότερα, οπότε το σακάκι του Γ.Μ. άρχισε να ταρακουνιέται στους ώμους του.

Από τη στιγμή εκείνη σενάριο, σκηνοθεσία και ηθοποιία τινάχθηκαν στον αέρα. Ο ομιλητής γύρισε απότομα πίσω του, αιφνιδιασμένος. Τότε το χέρι ξαναβγήκε, κουνώντας κάποιο χαρτί. Ο Γ. Μαύρος το παρέλαβε και προφανώς θυμήθηκε τα προσυμφωνηθέντα. Κατά το σενάριο, έπρεπε να ζητήσει συγγνώμη, να προσποιηθεί για μερικά δευτερόλεπτα πως διαβάζει το «έγγραφο» και μετά να κάνει ένα χμμ, που να υποδηλώνει πολύ δυσάρεστη έκπληξη. Όμως, η συγγνώμη δεν ζητήθηκε ούτε το χμμ ακούστηκε. Μισοεμφανιζόμενος τότε από το παραβάν, ο σεναριο-δημοσιογράφος υπέδειξε στον Γεώργιο Μαύρο  να επαναλάβει πιο κοντά στα μικρόφωνα το χμμ. Τη φορά αυτή το επιφώνημα ακούστηκε δυνατά, αλλά σαν κακόηχο χλιμίντρισμα, το οποίο εύλογα επέτεινε την απορία αλλά και την ανησυχία των συγκεντρωμένων.

Η ιλαροτραγωδία κορυφώθηκε με την εξέλιξη του σεναρίου. Ο εμπνευστής του είχε επιλέξει, ως αποκάλυψη, «την απεμπόληση των εθνικών συμφερόντων» από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στις διαπραγματεύσεις της χώρας μας με την ΕΟΚ. Και το «αψευδές πειστήριο» που είχε ανακαλύψει ήταν συγκλονιστικό. Τα κρητικά αγγουράκια κινδύνευαν με αφανισμό, γιατί είχαν μείνει απροστάτευτα στον ανταγωνισμό τους με τα λαχανάκια Βρυξελλών. Οι συγκεντρωμένοι άκουγαν και έβλεπαν αποσβολωμένοι τον σοβαρό πολιτικό να κάνει σε δραματικό τόνο την καταγγελία, μη έχοντας καταλάβει πώς και γιατί διέκοψε αιφνιδίως την αναφορά του στην τουρκική απειλή και την κυπριακή τραγωδία, για να μιλήσει για αγγουράκια και λαχανάκια. Το πληροφορήθηκαν την επομένη από τις εφημερίδες, όταν η ομιλία του Γ. Μαύρου από τις πολιτικές σελίδες μεταπήδησε στα παραπολιτικά.

Δυστυχώς, ανάλογη τύχη είχε μετά τις εκλογές εκείνες και το κόμμα του...

Από το Κ της Καθημερινής

(*) Ζούλας, Στάμος, 1937-2018

Ο Στάμος Ζούλας γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωολοακαρνανίας το 1937. Σπούδασε πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και άρχισε να δημοσιογραφεί από είκοσι ετών στην "Καθημερινή". Πολιτικός συντάκτης στη Μεταπολίτευση, τίθεται επικεφαλής του πολιτικού ρεπορτάζ και αρχισυντάκτης το 1980. Αποχώρησε από την "Καθημερινή" το 1986 εν όψει της αγοράς της από τον Γ. Κοσκωτά και ανέλαβε διευθυντής της "Βραδυνής". Παρέμεινε στη θέση αυτή επί διετία και παραιτήθηκε όταν ο Γ. Κοσκωτάς αγόρασε και την εφημερίδα αυτή. Στη συνέχεια διετέλεσε επί διετία γενικός διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού του Δήμου Αθηναίων 9,84 -του οποίου υπήρξε και ιδρυτικό στέλεχος. Επανήλθε στην "Καθημερινή" το 1990 ως σύμβουλος έκδοσης στην αρχή και στη συνέχεια ως διευθυντής της (1996-2002). Έφυγε από τη ζωή στις 20 Νοεμβρίου 2018, σε ηλικία 81 ετών.

http://www.biblionet.gr/author/49340/Στάμος_Ζούλας