Ηλέκτρα Παυλίδου : H ιστορία του μπάρμπα Γιαννούλη Χαλεπά

H ιστορία του μπάρμπα Γιαννούλη Χαλεπά

Γράφει η Ηλέκτρα Παυλίδου

Μόλις στα 24 του είχε ήδη φτιάξει το αριστούργημα του, τότε εμφανίστηκαν και τα πρώτα σημάδια της ψυχικής του ασθένειας, πιθανώς κάποια ερωτική απογοήτευση σε συνδυασμό με κληρονομική προδιάθεση.

Η αυταρχική μάνα του θεώρησε ότι αυτή που τον τρελαίνει είναι η γλυπτική, ενώ συνέβαινε ακριβώς το ανάποδο.

Μόνο η γλυπτική θα μπορούσε να τον γλιτώσει, όπως φάνηκε αργότερα.

Του απαγόρευσε αυστηρά να ασκεί την τέχνη του.

Τον πήγανε στο εξωτερικό, αλλά δε είδαν βελτίωση.

Δέκα χρόνια βολόδερνε στην Τήνο, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει κι έπειτα τον κλείσαν για 16 χρόνια στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας.

Εκεί, χωρίς φάρμακα, μέσα στη βρόμα, δεμένος με αλυσίδες, αποτρελάθηκε.

Η προσωπικότητα του αποδομήθηκε εντελώς.

Όταν πέθανε ο πατέρας του, η μάνα του τον ξαναπήρε στην Τήνο, ενώ ήταν πια 51 ετών.

Η γριά συνέχισε να του απαγορεύει κάθε επαφή με το μάρμαρο και τη γλυπτική.

Είχε πετάξει ανάκατα τα έργα του στο υπόγειο που το έχει κλειδωμένο.

Μερικές φορές τον έπιανε να φτιάχνει κάποια προπλάσματα κρυφά και του τα έσπαγε.

Ο μπάρμπα-Γιάννης, έτσι τον φώναζαν, στα 51 του χρόνια είχε γίνει ο τρελός του χωριού.

Έγινε νεροκουβαλητής, οι χωριανοί του έδιναν τις κατσίκες τους να τις βοσκήσει, τα παιδιά τον κοροϊδεύαν κι αυτός τριγύριζε κουρελής, μαζεύοντας από χάμω τις γόπες για να τις καπνίσει.

Τα βράδια γύριζε στο σπίτι του και καθόταν αμίλητος σε μια γωνιά, για να μην τον μαλώσει η γριά μάνα του.

Η Αθήνα τον έχει ξεχάσει, το έργο του έχει τελειώσει πρόωρα.

Και γίνεται το θαύμα!

Το 1916, η μάνα του πεθαίνει.

Και τότε ο 65χρονος Γιαννούλης κάνει το απίστευτο.

Δε χύνει σταγόνα δάκρυ, δεν ακολουθεί την κηδεία της, αλλά ανοίγει το υπόγειο και αρχίζει αμέσως να δουλεύει.

Οι χωριανοί το θεώρησαν ως την αναμενόμενη αντίδραση ενός τρελού, αλλά δεν ήταν έτσι.

Η καταπιεσμένη τέχνη του εκρήγνυται.

Μέσα σε λίγους μήνες είχε θεραπευτεί εντελώς.

Η σμίλη του άρχισε να βγάζει και πάλι αριστουργήματα, και μάλιστα με μια εντελώς νέα τεχνοτροπία.

Το φαινόμενο μοναδικό.

40 χρόνια δε δούλεψε την τέχνη του, δεν ενημερώθηκε για τις εξελίξεις και ξαφνικά αναδύθηκε ένας ολοκαίνουριος καλλιτέχνης, σαν να φοιτούσε σε ένα δικό του εσωτερικό σχολείο.

Από τα 65 του χρόνια, ως τα 84 που πέθανε, έφτιαξε μια ολόκληρη σειρά από αριστουργήματα.

Αυτή ήταν η ιστορία του μπάρμπα Γιάννη, του Γιαννούλη, του τρελού του χωριού . Του Γιαννούλη Χαλεπά.

Το πρώτο του έργο, που έφτιαξε στην ηλικία των 24, βρίσκεται στο Α' Νεκροταφείο και είναι η γνωστή σε όλους "Κοιμωμένη ".

Facebook/ Hlektra Paulidou

Αναμφίβολα, το πιο γνωστό έργο είναι η «Κοιμωμένη» του Γ. Χαλεπά πάνω από τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη. Το κλασικιστικό μοτίβο της «Κοιμωμένης» ή «Αναπαυομένης» έχει δοθεί και από άλλους γλύπτες στο ίδιο νεκροταφείο – κανένα όμως από τα έργα αυτά δεν έχει τη θερμότητα του έργου του Χαλεπά, που υπερβαίνει τα όρια του νεοκλασικισμού στην κατεύθυνση της προσωπικής του ερμηνείας. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο Χαλεπάς φιλοτέχνησε μόνο το πρόπλασμα, ότι το μαρμάρινο έργο βγήκε από τα χέρια δύο Τήνιων μαρμαρογλυπτών και αρχικά δεν έφερε την υπογραφή του Χαλεπά! Ωραίες, τρυφερές, γαλήνιες υπάρξεις, οι «κοιμώμενες» είναι μια άλλη μορφή αγγέλων του θανάτου. Πρόκειται για ήπιες, χαμηλόφωνες παραφράσεις ευρωπαϊκών προτύπων. Πηγή: www.lifo.gr

 

Αναμφίβολα, το πιο γνωστό έργο είναι η «Κοιμωμένη» του Γ. Χαλεπά πάνω από τον τάφο της Σοφίας Αφεντάκη. Το κλασικιστικό μοτίβο της «Κοιμωμένης» ή «Αναπαυομένης» έχει δοθεί και από άλλους γλύπτες στο ίδιο νεκροταφείο – κανένα όμως από τα έργα αυτά δεν έχει τη θερμότητα του έργου του Χαλεπά, που υπερβαίνει τα όρια του νεοκλασικισμού στην κατεύθυνση της προσωπικής του ερμηνείας. Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο Χαλεπάς φιλοτέχνησε μόνο το πρόπλασμα, ότι το μαρμάρινο έργο βγήκε από τα χέρια δύο Τήνιων μαρμαρογλυπτών και αρχικά δεν έφερε την υπογραφή του Χαλεπά! Ωραίες, τρυφερές, γαλήνιες υπάρξεις, οι «κοιμώμενες» είναι μια άλλη μορφή αγγέλων του θανάτου. Πρόκειται για ήπιες, χαμηλόφωνες παραφράσεις ευρωπαϊκών προτύπων.