Η ποινικοποίηση της μη αναγνώρισης ως ανθρώπινη αξία
Ν. Λυγερός
Η πρόσφατη καταδίκη του προέδρου του εργατικού κόμματος της Τουρκίας, σε δικαστήριο της Ελβετίας που έχει ψηφίσει την ποινικοποίηση της μη αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων, είναι ενδεικτική από μόνη της για την αξία της νομολογίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Προς το παρόν, μόνο η έννοια της αναγνώρισης της γενοκτονίας είναι ευρύτερα γνωστή. Η γενοκτονία των Εβραίων, των Αρμενίων, των Ποντίων, των Ουκρανών έχουν αναγνωριστεί από διάφορα κράτη σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό όσον αφορά στον αριθμό. Κατά συνέπεια, η αναγνώριση μίας γενοκτονίας δεν αποτελεί πια μια αφαιρετική έννοια, ακόμα και αν παραμένει δύσκολη διότι στην ουσία είναι παθητική με την έννοια ότι αν δεν εφαρμοστεί δεν υπάρχουν επιπτώσεις.
Με το μνημείο της γενοκτονίας των Αρμενίων αλλά και των Ουκρανών, ως έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας, ανακαλύψαμε πρακτικά τη διαφορά μεταξύ αναγνώρισης και ποινικοποίησης. Όπως εκείνη τη στιγμή υπήρχε μόνο η αναγνώριση στη Γαλλία, είδαμε εκατοντάδες φανατικούς Τούρκους να προσπαθούν να καταστρέψουν το μνημείο. Όταν τους σταμάτησαν Αρμένιοι και Γάλλοι διαδηλωτές, αμύνθηκαν λέγοντας ότι έχουν δικαίωμα να εκφραστούν ελεύθερα εφόσον δεν υπάρχει ποινικοποίηση. Εκείνη τη στιγμή, βέβαια, δεν εμφανίστηκε κανένας υπέρμαχος της αναγνώρισης και όχι της ποινικοποίησης, για να προστατέψει το μνημείο. Διότι αυτή η κατηγορία ατόμων έχουν απόψεις μόνο όταν το πλαίσιο δεν είναι επικίνδυνο. Και στην ουσία, αδιαφορούν για τις επιπτώσεις πάνω στα θύματα διότι προτιμούν την ελεύθερη έκφραση των δολοφόνων. Ως άμυνα, χρησιμοποιούν το επιχείρημα της αρνητικότητας της ποινικοποίησης σε γενικό πλαίσιο. Ξεχνούν, βέβαια, ότι η απαγόρευση ενός εγκλήματος είναι πάντα θετική.
Η αναγνώριση δεν είναι παρά το πρώτο βήμα της διαδικασίας της διόρθωσης. Όσοι είναι εναντίον της ποινικοποίησης, είναι στην ουσία εναντίον ολόκληρης της διαδικασίας. Η ποινικοποίηση είναι η νομική προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και μνήμης. Δεν είναι τίποτα άλλο και βέβαια δεν θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία. Η ίδια η ελευθερία εκφυλίζεται, αν επιτρέπει ένα έγκλημα και ειδικά ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας.
Κάθε αναγνώριση, κάθε ποινικοποίηση δεν είναι μόνο μία νίκη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δείχνει και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια κάθε κράτους που αναγνωρίζει μία γενοκτονία και ποινικοποιεί τη μη αναγνώριση. Η Ελβετία που φημίζεται ότι είναι ένα από τα πιο ουδέτερα κράτη του κόσμου και που επιτρέπει περισσότερες ελευθερίες από άλλα κράτη, με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ποινικοποίησης της μη αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων, αποδεικνύει ότι σέβεται ουσιαστικά και πρακτικά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στην Ελλάδα έχουμε αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Εβραίων, των Αρμενίων και των Ποντίων, όχι ακόμα των Ουκρανών. Όμως, δεν έχουμε ακόμα περάσει στο στάδιο της ποινικοποίησης. Τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να ξεπεράσουν τα κοινωνικά αντανακλαστικά, για να το καταφέρουμε.
Προς το παρόν, μόνο η έννοια της αναγνώρισης της γενοκτονίας είναι ευρύτερα γνωστή. Η γενοκτονία των Εβραίων, των Αρμενίων, των Ποντίων, των Ουκρανών έχουν αναγνωριστεί από διάφορα κράτη σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό όσον αφορά στον αριθμό. Κατά συνέπεια, η αναγνώριση μίας γενοκτονίας δεν αποτελεί πια μια αφαιρετική έννοια, ακόμα και αν παραμένει δύσκολη διότι στην ουσία είναι παθητική με την έννοια ότι αν δεν εφαρμοστεί δεν υπάρχουν επιπτώσεις.
Με το μνημείο της γενοκτονίας των Αρμενίων αλλά και των Ουκρανών, ως έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας, ανακαλύψαμε πρακτικά τη διαφορά μεταξύ αναγνώρισης και ποινικοποίησης. Όπως εκείνη τη στιγμή υπήρχε μόνο η αναγνώριση στη Γαλλία, είδαμε εκατοντάδες φανατικούς Τούρκους να προσπαθούν να καταστρέψουν το μνημείο. Όταν τους σταμάτησαν Αρμένιοι και Γάλλοι διαδηλωτές, αμύνθηκαν λέγοντας ότι έχουν δικαίωμα να εκφραστούν ελεύθερα εφόσον δεν υπάρχει ποινικοποίηση. Εκείνη τη στιγμή, βέβαια, δεν εμφανίστηκε κανένας υπέρμαχος της αναγνώρισης και όχι της ποινικοποίησης, για να προστατέψει το μνημείο. Διότι αυτή η κατηγορία ατόμων έχουν απόψεις μόνο όταν το πλαίσιο δεν είναι επικίνδυνο. Και στην ουσία, αδιαφορούν για τις επιπτώσεις πάνω στα θύματα διότι προτιμούν την ελεύθερη έκφραση των δολοφόνων. Ως άμυνα, χρησιμοποιούν το επιχείρημα της αρνητικότητας της ποινικοποίησης σε γενικό πλαίσιο. Ξεχνούν, βέβαια, ότι η απαγόρευση ενός εγκλήματος είναι πάντα θετική.
Η αναγνώριση δεν είναι παρά το πρώτο βήμα της διαδικασίας της διόρθωσης. Όσοι είναι εναντίον της ποινικοποίησης, είναι στην ουσία εναντίον ολόκληρης της διαδικασίας. Η ποινικοποίηση είναι η νομική προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και μνήμης. Δεν είναι τίποτα άλλο και βέβαια δεν θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία. Η ίδια η ελευθερία εκφυλίζεται, αν επιτρέπει ένα έγκλημα και ειδικά ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας.
Κάθε αναγνώριση, κάθε ποινικοποίηση δεν είναι μόνο μία νίκη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δείχνει και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια κάθε κράτους που αναγνωρίζει μία γενοκτονία και ποινικοποιεί τη μη αναγνώριση. Η Ελβετία που φημίζεται ότι είναι ένα από τα πιο ουδέτερα κράτη του κόσμου και που επιτρέπει περισσότερες ελευθερίες από άλλα κράτη, με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ποινικοποίησης της μη αναγνώρισης της γενοκτονίας των Αρμενίων, αποδεικνύει ότι σέβεται ουσιαστικά και πρακτικά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στην Ελλάδα έχουμε αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Εβραίων, των Αρμενίων και των Ποντίων, όχι ακόμα των Ουκρανών. Όμως, δεν έχουμε ακόμα περάσει στο στάδιο της ποινικοποίησης. Τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να ξεπεράσουν τα κοινωνικά αντανακλαστικά, για να το καταφέρουμε.
http://www.lygeros.org/2636-gr.php
Ο Μεγάλος Λιμός της Ουκρανίας
Ο λιμός του 1932 - 1933, όπως και άλλα εγκλήματα της σταλινικής περιόδου, παρέμεινε για χρόνια στο σκοτάδι της ιστορίας. Η επίσημη αναφορά του λιμού έγινε για πρώτη φορά στις 25 Δεκεμβρίου του 1987, από τον Α' γραμματέα του ουκρανικού ΚΚ Β. Σερμπίτσκι, ο οποίος απέδωσε την τραγωδία στην ξηρασία. Ένα χρόνο αργότερα, στην 19η σύνοδο του ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης, και αφού είχε προηγηθεί η λεγόμενη "αποσταλινοποίηση", ο πολιτικός και διανοούμενος Μπόρις Ολέινικ δήλωσε: "Και αφού στη Δημοκρατία μας οι διώξεις ξεκίνησαν πολύ πριν το 1937, θα πρέπει να διαπιστώσουμε τα αίτια της πείνας του 1933, η οποία αφαίρεσε τις ζωές από εκατομμύρια Ουκρανούς. Να κατονομάσουμε εκείνους που ευθύνονται για την τραγωδία".
Οι υπαίτιοι βέβαια δεν κατονομάστηκαν ούτε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, επειδή η Ρωσία, η οποία ανέλαβε τα ηνία της "αυτοκρατορίας", αρνήθηκε να αποδεχθεί το γεγονός φοβούμενη πιθανές συνέπειες. Το 2003, ο Ρώσος πρέσβης στην Ουκρανία Viktor Chernomyrdin, σύμφωνα με το Interfax, απέρριψε μια απολογία δηλώνοντας: "Δεν πρόκειται να απολογηθούμε... Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να απολογηθούμε".
Περισσότεροι ιστορικοί διαφωνούν στην σκοπιμότητα του λιμού, παρά στην ύπαρξή του ή στον αριθμό των νεκρών. Ο Ρομάν Σέρμπιν, καθηγητής Ιστορίας και ειδικός για θέματα ουκρανικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ, μιλώντας στο BBC εκφράζει την άποψη ότι ο καταλογισμός της γενοκτονίας έχει αποδεχθεί επιπόλαιος, διότι η πείνα συχνά θεωρήθηκε ότι στόχευε μια κοινωνική ομάδα (τους αγρότες) παρά μια εθνική ομάδα. Εντούτοις, ως ένα ισχυρό επιχείρημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το γεγονός ότι κλείνοντας τα σύνορα οι Ουκρανοί δεν μπορούσαν να "αποδράσουν" στη Ρωσία. "Ο Στάλιν στόχευε το Ουκρανικό έθνος" δήλωσε ο Σέρμπιν.
Μετά την πρόσφατη αναγνώριση του λιμού ως γενοκτονία από το ουκρανικό κοινοβούλιο, το Κρεμλίνο δήλωσε: "Το πρόβλημα της πείνας - μαζικού θανάτου ανθρώπων στην Ουκρανία το 1932 - 33 πρέπει να εξετάσουν ειδικοί. Έχουμε δηλώσει επανειλημμένα στους Ουκρανούς συναδέλφους μας ότι ζητήματα τέτοιας φύσεως πρέπει να εξετάζουν ειδικοί - ιστορικοί και από τις δύο πλευρές. Δεν πρέπει να πολιτικοποιούμε αυτό το θέμα". Άσχετα πάντως με τα πρόσωπα και τις αιτίες που προκάλεσαν την τραγωδία, η συζήτηση για το "Μεγάλο Λιμό της Ουκρανίας τα έτη 1932 - 1933" αναμένεται να ανοίξει σύντομα και σε διεθνές επίπεδο.
ΒΙΚΙΠΕΔΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου