14 Σεπτεμβρίου : Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας

Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 και τιμάται κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.

Η Γενοκτονία των Ελλήνων είναι η σκόπιμη και η συστηματική καταστροφή των Ελληνικών πληθυσμών της Μικρά Ασίας της Ανατολικής Θράκης και του Πόντου από την Άνοιξη του 1914 μέχρι το 1923. Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες. Η γενοκτονία ήταν ένα προμελετημένο έγκλημα, το οποίο η κυβέρνηση των Νεότουρκων έφερε σε πέρας με σφαγές, εξαναγκαστικό ξεριζωμό και πορείες στη έρημο, με βασανιστήρια, πείνα και δίψα, και τα στρατόπεδα θανάτου στην έρημο.

Η διεθνής βιβλιογραφία και τα κρατικά αρχεία πολλών χωρών βρίθουν μαρτυριών για το ειδεχθές έγκλημα, που διαπράχθηκε εναντίον του ελληνικού λαού. Η γενοκτονία των Ελλήνων πραγματοποιήθηκε παράλληλα και κατά τον ίδιο τρόπο όπως με γενοκτονίες σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλ. των Αρμενίων και των Ασσυρίων.

O πρέσβης των Hνωμένων Πολιτειών στην Kωνσταντινούπολη  Henry Morgenthau στο έργο του «Ambassador Morgenthau’s Story» (1918) τονίζει: «Οι Αρμένιοι δεν είναι ο μοναδικός υπό τουρκικό έλεγχο λαός, ο οποίος υπέφερε στα πλαίσια της πολιτικής «Η Τουρκία για τους Τούρκους». Την ιστορία που διηγήθηκα για τους Αρμένιους, θα μπορούσα να την έλεγα, με μερικές παραλλαγές, για τους Έλληνες και τους Ασσύριους. Πραγματικά, οι Έλληνες ήταν τα πρώτα θύματα αυτής της εθνικιστικής ιδέας.»

Οι εκτιμήσεις για τις ανθρώπινες απώλειες φτάνουν, κατά ορισμένους Έλληνες μελετητές τις 800.000 - 1.200.000 ψυχές. Στις 20 Μαρτίου 1922, ο Άγγλος διπλωμάτης Ρέντελ συνέταξε ένα μνημόνιο για τις τουρκικές ωμότητες σε βάρος των χριστιανών από το 1919 κι έπειτα. Στο προοίμιο αυτού του μνημονίου αναφέρεται:

«Η επίτευξη της ανακωχής με την Τουρκία, στις 30 Οκτωβρίου 1918, φάνηκε να επέφερε μια προσωρινή παύση των διωγμών των μειονοτήτων εκ μέρους των Τούρκων, που διαπράχθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Στην επιδίωξη αυτών των διωγμών, είναι γενικώς αποδεκτό ... ότι πάνω από 500.000 ‘Έλληνες εξορίστηκαν, εκ των οποίων συγκριτικώς ελάχιστοι επέζησαν...».

Στο 1998 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε ομόφωνα την ανακήρυξη «της 14ης Σεπτεμβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος». Τον Δεκέμβριο 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (International Association of Genocide Scholars ή IAGS) αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ελλήνων, μαζί με την γενοκτονία των Ασσυρίων.

Οι τουρκικές κυβερνήσεις αρνούνται πως υπήρξε γενοκτονία και τοποθετούν επισήμως το θάνατο των Ελλήνων στα πλαίσια των ευρύτερων απωλειών του πολέμου, του λιμού ή άλλων κοινωνικών αναταράξεων. Στα πλαίσια της πολιτικής άρνησης των γενοκτονιών των Ελλήνων, όπως και των Αρμενίων και Χριστιανών Ασσυρίων, το τουρκικό κράτος χρηματοδοτεί στο εξωτερικό ενέργειες που αντισταθμίζουν, ελαχιστοποιούν, σχετικοποιούν και υποβαθμίζουν αυτές τις γενοκτονίες.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Γεώργιος Ν. Κοφινάς, , Περί του διωγμού των εν Τουρκία ελλήνων, Αθήνα: 1919.
• Μίλτος Παγτζιλόγλου, Η γενοκτονία των Ελλήνων και των Αρμενίων της Μικράς Ασίας, Αθήνα: 1988.
• Χάρης Τσιρκινίδης, Επιτέλους τους ξεριζώσαμε... Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Θράκης και της Μ. Ασίας, μέσα από τα γαλλικά αρχεία, Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2002.
• Χάρης Τσιρκινίδης, Συνοπτική ιστορία της γενοκτονίας των Ελλήνων της Ανατολής: Ντοκουμέντα ξένων διπλωματικών αρχείων, Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2009.
• Κωνσταντίνος Α. Βακαλόπουλος, Διωγμοί και Γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού – Ο Πρώτος Ξεριζωμός (1908-1917), Θεσσαλονίκη: Ηρόδοτος, 1998.
• Bjornlund, Matthias, "The 1914 cleansing of Aegean Greeks as a case of violent Turkification", Journal of Genocide Research, Volume 10, Issue 1, March 2008, pp. 41-58.
• Hlamides, Nikolaos, "The Greek Relief Committee: America’s Response to the Greek Genocide", Genocide Studies and Prevention, Volume 3, Issue 3, December 2008, pp. 375-383.
• Hofmann, Tessa (ed.), Verfolgung, Vertreibung und Vernichtung der Christen im Osmanischen Reich 1912-1922, Münster: LIT, 2004. ISBN 3-8258-7823-6.
• Vryonis, Speros, "Greek Labor Battalions in Asia Minor", The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies (ed. Hovannisian, Richard), New Brunswick, N.J: Transaction Publishers, 2007, pp. 275-290.

 ΑΝΑΦΟΡΕΣ

 

1. ↑ Schaller, Dominik J. and Zimmerer, Jürgen (2008) "Late Ottoman Genocides: The Dissolution of the Ottoman Empire and Young Turkish population and extermination policies." Journal of Genocide Research, 10:1, pp. 7–14.
2. ↑ Θεοφάνης Μαλκίδης, διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
3. ↑ Αιγίδης, στο βιβλίο που έγραψε για το προσφυγικό ζήτημα που προέκυψε μετά το 1922
4. ↑ Rendel, G. W. (20 March 1922). Foreign Office Memorandum on Turkish Massacres and Persecutions of Minorities since the Armistice
5. ↑ Δελτίο Τύπου της Διεθνούς Ένωσης Μελετητών Γενοκτονιών
6. ↑ Colin Tatz, Sacralising the profane, profaning the sacred, στο E. Burns Coleman & K. White (εκδότες) Negotiating the Sacred. Blasphemy and Sacrilege in a Multicultural Society. Australian National University Press, 2006, σελ. 82.
7. ↑ Colin Martin Tatz, With Intent to Destroy: Reflections on Genocide, έκδ. Verso, UK & USA, 2003, πρόλογος, σελ. xiii.
8. ↑ RICHARD G. HOVANNISIAN, The Reality and Relevance of the Armenian Genocide συζήτηση γύρω από το βιβλίο L’actualité du Génocide des Arméniens ” (Paris, 16-18 avril 1998), Paris, Edipol, 1999, του Bernard Legras: "Ο Β. Legras αναφέρθηκε στην τύχη των Ελλήνων και άλλων μειονοτήτων της Μ. Ασίας και στην ανάγκη να καταπολεμηθεί ο κρατικά χρηματοδοτούμενος ιστορικός αρνητισμός και η διαγραφή της μνήμης."

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια