ΤΟ «ΑΝ» ΤΟΥ ΚΙΠΛΙΝΓΚ
To «αυστηρό αντρίκειο τραγούδι»
Ο Καζαντζάκης στο Ταξιδεύοντας στην Αγγλία αναζητά με μανία να αποκαλύψει το αληθινό πρόσωπο της χώρας και να αναδείξει την ψυχική ιδιοσυγκρασία των Αγγλων. Αναλογίζεται, λοιπόν, «πώς μπορείς να κυριέψεις μια χώρα;» και ανταπαντά στον εαυτό του ότι «ένας μονάχα τρόπος υπάρχει: να βρεις το νόημά της».
Στην προσπάθειά του ο Κρητικός λογοτέχνης να «κυριέψει» -ψυχή τε και σώματι- με ένα ολοκληρωτικά ανολοκλήρωτο πάθος την αγγλική χωρά καταφεύγει στον αγώνα της αποκάλυψης της ανθρώπινης ψυχής, της «εγγλέζικης» ιδιοσυγκρασίας ως εσώτερη δύναμη: ο Καζαντζάκης περιγράφει τη συνάντησή του με αυτή την ψυχική ορμή μέσα στα μάτια ενός Αγγλου εφήβου, ο οποίος χωρίς φόβο και δισταγμό χαρακτηρίζει το ποίημα «Αν» ως τραγούδι αγαπημένο κάθε Αγγλου και ως δεκάλογο της ζωής τους.
Στο ποίημα «Αν» του Τζόζεφ Ράντγιαρντ Κίπλινγκ ανακάλυψε και ο Καζαντζάκης την αγγλική ψυχή και καθώς γοητευόταν από τους στίχους του ποιητή μεταφράζει τα λόγια του ως «αυστηρό αντρίκειο τραγούδι»:
«Αν μπορείς να κρατάς νηφάλιο το κεφάλι σου, τη στιγμή που όλοι γύρα σου τα 'χουν χαμένα- - Αν μπορείς να 'χεις εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, τη στιγμή που όλοι χάσαν την εμπιστοσύνη τους- - Αν μπορείς να περιμένεις με πείσμα, χωρίς να κουράζεσαι- - Αν σε μισούν, και συ δε μισείς κανένα- - Αν ονειρεύεσαι ή στοχάζεσαι και δε γίνεσαι δούλος εσύ στα ονειροπολήματά σου και στους στοχασμούς- - Αν μήτε φίλος μήτε οχτρός μπορεί να σε πληγώσει- - Αν, κάθε στιγμή, ό,τι έχεις μπορείς να το παίξεις κορόνα-γράμματα- - Αν και τα 60 δευτερόλεφτα κάθε λεφτού τα γιομώνεις αξία - τότε η γη αλάκερη με τ' αγαθά της είναι δική σου κι είσαι αληθινός άντρας και γιος δικός μου!»
«If you can keep your head when all about you - Are losing theirs [and blaming it on you] - If you can trust yourself when all men doubt you - But make allowance for their doubting too - If you can wait and not be tired by waiting - Or being hated, don't give way to hating - If you can dream and not make dreams your master - If you can think and not make thoughts your aim - If neither foes nor loving friends can hurt you - If you can fill the unforgiving minute - And risk it all on one turn of pitch-and-toss - With sixty seconds' worth of distance run - Yours is the Earth and everything that's in it - And [which is more] you'll be a Man, my son!»
Ανα-ποίηση. Το πραγματικό δια-λογο-τεχνικό πρόσωπο του Νίκου Καζαντζάκη αποκαλύπτεται, καθώς παρατηρεί κάποιος το ποίημα «Αν» του Κίπλινγκ. Με τον τρόπο αυτό ο συγγραφέας φανερώνει την ιδιότυπη σχέση του με τη μετάφραση, τη διασκευή και τη λογοτεχνική αναδημιουργία ενός τέχνης λόγου έργου- ο Κρητικός στοχαστής αναδεικνύεται ως πρόσωπο διαλόγου μέσα στο ίδιο το ποίημα του Αγγλου ποιητή, αφού μεταθέτει και προσαρμόζει τους στίχους του ποιήματος σύμφωνα με τη δική του λογοτεχνική φιλοσοφία. Οι επισημάνσεις απαιτούν περαιτέρω μελέτη.
Δρ. ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου