Η «Βίλα Αμαλία» και το ιστορικό 2ο Γυμνασίου Αρρένων Αθηνών

ΕΝΑ ΣΤΟΛΙΔΙ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Το σχολείο που θα κάνει... κατάληψη στη «Βίλα Αμαλία»

Μπήκαν μπουλντόζες στην περίφημη «Βίλα Αμαλία» της οδού Χέυδεν, δίνοντας το σύνθημα για την έναρξη των εργασιών ανακατασκευής του ιστορικού κτιρίου.

Το ιστορικό κτίριο της οδού Αχαρνών με τη μακέτα του έργου και τις παλαιές σκαλωσιές

Το παλιό γυμνάσιο αρρένων του 1862 αποκτά και πάλι τον ρόλο του, ξαναγίνεται σχολείο και θα στεγάσει το 67ο Λύκειο Αθήνας τον Σεπτέμβριο του 2015.

Η σύμβαση για την ανακατασκευή του ιστορικού διατηρητέου 2ου Γυμνασίου της Αθήνας υπογράφηκε ακριβώς πριν από έναν μήνα, και την περασμένη Πέμπτη 15 Μαΐου, το πρωί, ο εργολάβος εγκαταστάθηκε κι άρχισε τις εργασίες αποκατάστασης, που αναμένεται να ολοκληρωθούν τον Ιούλιο του 2015. Ανάδοχος είναι η Εργοληπτική Εταιρεία «Αττική Δίοδος», που κατά τη σχετική δημοπρασία κατέβασε το κόστος του έργου στα 2.644.400 ευρώ, έναντι προϋπολογισμού μελέτης 3.005.000 ευρώ.

Εμπρηστική επίθεση

Τα δύο κτίρια, μοναδικού νεοκλασικού ρυθμού, στη γωνία Αχαρνών και Χέυδεν, που υπολογίζεται ότι χτίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα, πέρασαν από φοβερές συμπληγάδες, αλλά άντεξαν. Μια διπλή εμπρηστική επίθεση που έγινε στη βίλα τον Μάιο του 2008, κόντεψε να την καταστρέψει.

Η σύγκριση είναι προφανής. Ετσι θα «μεταμορφωθεί» η «Βίλα Αμαλία», όταν σε έναν περίπου χρόνο τελειώσει η ανάπλαση (η μακέτα του έργου).

Η τελευταία πράξη πριν σφραγιστεί οριστικά, παίχτηκε πέρσι, όταν με μια αστυνομική επιχείρηση ευρείας κλίμακας, απομακρύνθηκαν οριστικά οι επί 22 χρόνια καταληψίες του, τα ξημερώματα της 12ης Δεκεμβρίου του 2012.

Το «Εθνος της Κυριακής» βρέθηκε επιτόπου και μπήκε στην αυλή και στον κήπο της βίλας, που άρχισε να καθαρίζεται. Το εσωτερικό παραμένει σφραγισμένο από την ώρα που εξεδιώχθησαν οι αναρχικοί.

Τα γκράφιτι των αντιεξουσιαστών, οι αφίσες στα καφάο του ΟΤΕ και οι κλασικές σκαλωσιές που στέκουν χρόνια μπροστά στην Αχαρνών, είναι απομεινάρια που θυμίζουν την παλιά κατάληψη. Οι περίοικοι, μια και μιλάμε για την καρδιά του κέντρου της Αθήνας, υποδέχτηκαν το συνεργείο με χαρές, καθώς η γειτονιά τους, μετά την ανάπλαση, θα είναι διαφορετική.

Η μακέτα του κτιρίου, όπως αυτό θα παραδοθεί, δείχνει ένα σχολείο-στολίδι.

«Εναν χρόνο μετά την αστυνομική επιχείρηση, το σχέδιο της αποκατάστασης του παλιού σχολικού συγκροτήματος και της άμεσης επαναλειτουργίας του βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Θα εγκαταστήσουμε τα κοντέινερ και τον οικοδομικό γερανό τις επόμενες ημέρες, αλλά ήδη έχει αρχίσει ο καθαρισμός των εξωτερικών χώρων. Ολα γίνονται με αστυνομική επιτήρηση και θα ληφθούν σοβαρά μέτρα φύλαξης και ασφάλειας από τον εργολάβο καθ' όλη τη διάρκεια της κατασκευής.

Οι εργασίες θα είναι πολλές καθώς το εσωτερικό έχει καταστραφεί από φωτιές», λέει ο διευθυντής του έργου - πολιτικός μηχανικός και προϊστάμενος στη διεύθυνση σχολικών κτιρίων του Δήμου Αθηναίων Γιώργος Αδαμόπουλος. Ο ίδιος που έχει εξειδικευθεί σε αυτό θα προχωρήσει στη λεπτομερή αποτύπωση, ακριβώς όπως στο πρωτότυπο, του επίπλαστου διάκοσμου, στο γείσο περιμετρικά του κτιρίου.

O διευθυντής του έργου, πολιτικός μηχανικός Γιώργος Αδαμόπουλος

«Το οικόπεδο έχει συνολική έκταση 1.540 τ.μ. από τα οποία τα διατηρητέα κτίσματα (πρόκειται για δύο συνεχόμενα κτίρια) καλύπτουν 750 τ.μ., με συνολική, σε 3 ορόφους, δομημένη επιφάνεια 2.115 τ.μ.

Το εσωτερικό των κτιρίων θα ανακατασκευαστεί πλήρως, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες», συμπληρώνει ο κ. Αδαμόπουλος: «Ιδιαίτερη φροντίδα θα δοθεί στη λεπτομερή ανάπλαση των ιστορικών όψεων του κτιριακού συγκροτήματος, αλλά και στη διαμόρφωση του μεγάλου ακαλύπτου χώρου των 790 τ.μ.».

Στο εσωτερικό οι εργασίες καθαρισμού έχουν ήδη ξεκινήσει

Μελέτες και αδειοδοτήσεις

Οι μελέτες του έργου, μετά από συνεννόηση της αντιδημάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών κ. Νανάς Σπυροπούλου με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΟΣΚ ΑΕ Ηρακλή Δρούλια, παραχωρήθηκαν ως δωρεά στον Δήμο Αθηναίων, που είναι ιδιοκτήτης του ακινήτου, για υλοποίηση του έργου. Είχαν εκπονηθεί από ομάδα ιδιωτών μελετητών, με ανάθεση του ΟΣΚ από το 2007, και επικαιροποιήθηκαν από τους ίδιους μελετητές, τον Μάιο του 2013. Η Διεύθυνση Σχολικών Κτιρίων του Δήμου παρέλαβε τις μελέτες, εξασφάλισε τις αδειοδοτήσεις, προκήρυξε και διεκπεραίωσε τη δημοπρασία, ενώ ταυτόχρονα κατάφερε να εντάξει το έργο για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ. Η ανακαίνιση θα ολοκληρωθεί υπό την επίβλεψη του Τμήματος Κατασκευών της ίδιας Διεύθυνσης.

Η κεντρική είσοδος παραπέμπει στην ημερομηνία λειτουργίας του σχολείου (1862)

Στο καινούργιο διατηρητέο κτίριο προβλέπεται να εγκατασταθεί το 67ο Γενικό Λύκειο της Αθήνας, δωδεκαθέσιο, με πολλές πρόσθετες αίθουσες για ειδικά μαθήματα και λειτουργίες.

Η συμβατική προθεσμία παράδοσης, είναι 15 μήνες και εκτός απροόπτου το έργο θα ολοκληρωθεί στο τέλος του Ιουλίου του 2015 έτσι ώστε το αναγεννημένο σχολικό συγκρότημα να τεθεί σε λειτουργία στη μεθεπόμενη σχολική χρονιά.

To έργο χρηματοδοτείται 100% από πόρους του ΕΣΠΑ. Διευθύνεται και επιβλέπεται από το Τμήμα Κατασκευών της Διεύθυνσης Σχολικών Κτιρίων του Δήμου Αθηναίων.

Αρχοντικό-θρύλος
Χτίστηκε σε προσχέδια Τσίλλερ και από τα θρανία του πέρασαν διάσημοι Ελληνες

Η «Βίλα Αμαλία», για όσους γνωρίζουν, ήταν και θα είναι πάντα η ιστορική έδρα του 2ου Γυμνασίου Αρρένων, ενός σχολείου-θρύλου, με πλήθος επωνύμων μαθητών που μεταστεγάστηκε εκεί το 1932 και λειτούργησε μέχρι το 1973.

Το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής οίκημα χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και φημολογείται ότι οικοδομήθηκε σε προσχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ.

Υψώθηκε το 1862 και φιλοξενούσε για 41 χρόνια το 2ο Γυμνάσιο Αρρένων. Το 1975 η «βίλα» απαλλοτριώθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και περιήλθε στην κυριότητα του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων. Το 1990 καταλήφθηκε από αντιεξουσιαστές. Πολλοί νομίζουν ότι το κτίριο ονομάστηκε «Βίλα Αμαλία» λόγω της αποτυχημένης απόπειρας ενός φοιτητή να δολοφονήσει τον Φεβρουάριο του 1861 τη βασίλισσα Αμαλία. Η ονομασία δεν έχει καμία σχέση με αυτό το γεγονός.

Το 1989 ομάδες των πρώτων καταληψιών στην Αθήνα εγκαθίστανται στην παραμελημένη βίλα που είχε αφιερώσει ο βασιλιάς Οθωνας στη σύζυγό του Αμαλία επί της λεωφόρου Συγγρού.

Οταν η αστυνομία τούς εξαναγκάζει τότε να την εκκενώσουν, αυτοί βρίσκουν νέο στέκι στο εγκαταλειμμένο κτίριο από το υπουργείο Παιδείας αλλά και από τον Δήμο Αθηναίων, επί της Χέυδεν.

Εκεί, στην πρώτη ανοιχτή συνέλευση, αποφασίζουν να το ονομάσουν «Βίλα Αμαλία» προς τιμήν και εις ανάμνηση της πρώτης τους κατάληψης στη Συγγρού.

Πρωθυπουργική κατοικία

Υπάρχει, εξάλλου, η μαρμάρινη πινακίδα που είναι αναρτημένη πάνω από την κεντρική είσοδο του τρίπατου κτιρίου που γράφει 2ο Γυμνάσιο Αρρένων 1862. Χρονολογία που θεωρείται ότι άρχισε να φιλοξενεί μαθητές.

Η γωνία περικλείει δύο κτίρια, που μοιράζονται κοινή αυλή και αποτέλεσαν επαύλεις των οικογενειών Ράλλη και Αργυρόπουλου.

Η έπαυλη Αργυρόπουλου, ακριβώς στη συμβολή των οδών Αχαρνών και Χέυδεν (η γνωστή σήμερα ως «Βίλα Αμαλία», όπου στεγάστηκε και το 2ο Γυμνάσιο) αποτέλεσε την κατοικία του πρεσβευτή Περικλή Αργυρόπουλου, ενώ η έπαυλη Ράλλη, στην πίσω πλευρά, κατά μία εκδοχή αποτέλεσε την κατοικία του πρωθυπουργού της κατοχικής κυβέρνησης, Ιωάννη Ράλλη.

Το σχολείο αποτέλεσε φυτώριο δεκάδων σημαντικών προσωπικοτήτων.

Μεταξύ των μαθητών που πέρασαν από τις αίθουσες της «Βίλας Αμαλία» ήταν ο στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο εικαστικός Αλέκος Φασιανός, ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος και ο συγγραφέας Χρήστος Γιανναράς.

ΒΙΒΙΑΝ ΜΠΕΝΕΚΟΥ
bibian@pegasus.gr

Φωτογραφίες: Χάρης Γκίκας
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64008558