Όταν ο Μαρκεζίνης υποτίμησε την δραχμή

Όταν ο Μαρκεζίνης υποτίμησε την δραχμή

Την έκανε Mεγάλn Πέμπτη και δεν το ήξερε ούτε ο βασιλιάs

Γράφει ο Στεφ. Β. Αναγνώστου

Ο ΣΠΥΡΟΣ Μαρκεζίνης, ως υπουργός Συντονισμού, έχει συνδέσει το όνομά του με την περίφημη υποτίμηση του 1953, η οποία εντασσόταν στη γενικότερη οικovομική πολιτική που αποφασίστηκε από την τότε κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπάγου, μετά τη νίκη του κόμματός του «Ελληνικός Συναγερμός», στις εκλογές του Νοεμβρίου  του 1952.

Η υποτίμηση της δραχμής, την οποία ο Σπ. Μαρκεζίνης στον τρίτο τόμο (1952-1975) της «Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας της Ελλάδος» που έχει γράψει, αναφέρει ως «αναπροσαρμογή της τιμής της δραχμής», απεδείχθη επιτυχημένη, αφού η ισοτιμία της δραχμής έναντι του δολαρίου που καθορίσθηκε στις 30 δρχ. από 15 δρχ. που ήταν μέχρι τότε, διατηρήθηκε στο ίδιο επίπεδο για τα επόμενα 30 χρόνια τουλάχιστον .

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρει στον προαναφερθέντα τόμο της «Πολιτικής Ιστορίας» του ο ίδιος ο Μαρκεζίνης, η απόφαση για υποτίμηση της δραχμής, ανακοινώθηκε από τον ίδιο από το ραδιόφωνο το βράδυ της 9ης Απριλίου 1953, που ήταν Μεγάλη Πέμπτη, και προσθέτει ότι την κυβερνητική αυτή απόφαση την αγνοούσε ακόμη και ο τότε Βασιλιάς Παύλος, ο οποίος την επομένη ημέρα του εξέφρασε τη διαμαρτυρία του γιατί δεν τον είχε ενημερώσει για μια τόσο σημαντική απόφαση, όπως η υποτίμηση του νομίσματος.

Ο Μαρκεζίνης αναφέρει ότι είπε στον Παύλο την επομένη ημέρα ότι είχε αποφύγει να τον ενημερώσει «γιατί δεν εμπιστευόταν το ανακτορικό περιβάλλον», παραπέμποντάς τον για εξηγήσεις στον τότε πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο!

 Ο Σπύρος Μαρκεζίνης ανακοινώνει την υποτίμηση της Δραχμής

Ελάχιστοι γνώριζαν

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Μαρκεζίνη, εκείνοι που εγνώριζαν την απόφαση της κυβέρνησης για υποτίμηση της δραχμής, εκτός του τότε πρωθυπουργού Αλ. Παπάγου και του Μαρκεζίνη, ήταν:

Ο τότε υπουργός Εμπορίου και προσωπικός φίλος του Μαρκεζίνη, Θάνος Καψάλης, ο τότε διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γ .Μαντζαβίνος, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τσαρλς Γιοστ (Charles Yost) και ο Αμερικανός εκπρόσωπος στη Νομισματική Επιτροπή Al Constanzo, με τον οποίο ο Μαρκεζίνης συνεκρούσθη σε μια σύσκεψη και τον έδιωξε από την επιτροπή, ζητώντας από την αμερικανική πλευρά να ορίσει ως αντικαταστάτη του τον τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Αθήνα κ. Γιοστ.

Το επεισόδιο αυτό, σύμφωνα με τον Σπ. Μαρκεζίνη, είχε υπόψη του ο πρώην πρωθυπουργός κ. Γ. Ράλλης, όταν το 1989 στη Βουλή είχε πει ότι όταν υπήρχαν οι κατάλληλοι άνθρωποι «δεν έκαναν πάντα ό,τι ήθελαν οι Αμερικανοί».

Σχετικά με την ουσία της απόφασης για υποτίμηση, στον ίδιο τόμο της «Πολιτικής Ιστορίας» του, ο Σπ. Μαρκεζίνης γράφει μια μεγάλη αλήθεια, κάνοντας, κατά κάποιο τρόπο, την αυτοκριτική του, γράφοντας  τα εξής:

«Κατά την αναγγελία της αναπροσαρμογής εκείνης, εχρησιμοποιήθη τόνος πανηγυρικός, ενώ στην πραγματικότητα το νόμισμα έχανε αξία». Και προσθέτει με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «Έκρινα ότι δεν υπήρχε λόγος να μελαγχολήσει η κοινή γνώμη, αντιθέτως έπρεπε να δει με αισιοδοξία το μέλλον».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ