ΜΑΡΙΑΣ ΤΣΙΑΚΑ : Social media και πρόκληση τροφικών διαταραχών (νευρική ανορεξία-βουλιμία)

Πως τα social media επιδρούν στην πρόκληση τροφικών διαταραχών

Της ΜΑΡΙΑΣ ΤΣΙΑΚΑ

Διευθύντριας του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών

www.hcfed.gr

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσα είναι αναμφίβολα ο πιο ισχυρός πόλος έλξης αλλά και χώρος δυναμικής αλληλεπίδρασης εκατομμυρίων ανθρώπων καθημερινά. Πλέον, θεωρούνται ως ο μεγαλύτερος διαμορφωτή της κοινής γνώμης.                         

Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι οι χρήστες τους μπορούν να είναι ταυτόχρονα και δημιουργοί και καταναλωτές του περιεχομένου που παράγουν.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο θεωρείται ως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα ενημερώστε. Τι συμβαίνει όμως, όταν το περιεχόμενο που προβάλλεται, τελικά αναδεικνύεται σε μια ισχυρή τάση, με έντονες κοινωνικές προεκτάσεις; Και αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί σε ποιον βαθμό αυτό επηρεάζει την καθημερινότητα, τις συνήθειες αλλά και την ψυχολογία των χρηστών; Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς στο Instagram το ονομαζόμενο "fitspiration" (έμπνευση για το τέλειο fitness) όπου αναρτώνται φωτογραφίες και κείμενα που παροτρύνουν κυρίως νεαρά άτομα στην αναζήτηση της τέλειας υγιεινής διατροφής σε συνδυασμό με εντατική άσκηση. Με απλά λόγια το ιδανικό σώμα κατακτάται μόνο μέσω της απώλειας βάρους και την υιοθέτηση ακραίων διατροφικών συμπεριφορών. Κοινώς προωθείται ως ιδανικός τρόπος ζωής αυτός της διατροφικής διαταραχής!

Πώς να αντισταθεί μια έφηβη, όταν βομβαρδίζεται με μηνύματα και εικόνες που προβάλλουν αποκλειστικά και μόνο έναν τύπο σώματος, αυτό του απόλυτα λεπτού και γραμμωμένου, δηλαδή κάτι άπιαστο για τις περισσότερες γυναίκες. Από την άλλη, για να αποκτήσεις το τέλειο σώμα θα πρέπει να εξοντώσεις μέχρι θανάτου το σώμα σου στην άσκηση, στην ασιτία και σε οποιαδήποτε ακραία μέθοδο θα σου δώσει μια μικρή γεύση από τον παράδεισο που αναζητάς, που τελικά όμως θα σε οδηγήσει στην κόλαση. Άλλωστε, ο πόνος και τα δάκρυα είναι επιτρεπτά αλλά η παραίτηση ανεπίτρεπτη!

Ολόκληρες ζωές στον βωμό ενός hashtag # Be beautiful, strong and skinny. Μόνο που το κόστος αυτής της θυσίας είναι αδύνατο να το φανταστεί κανείς. Καλά, θα μου πείτε, είναι δυνατόν αυτές οι εικόνες να προκαλούν τόσο κακό στα νεαρά άτομα και αν ναι, πώς ακριβώς ενεργοποιείται η διατροφική διαταραχή;

Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι το ποσοστό δυσαρέσκειας για το σώμα αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς κατά την πρώτη φάση της εφηβείας ιδιαίτερα στα κορίτσια επειδή το media πρότυπο της λεπτότητας και η κοινωνική σύγκριση της εμφάνισης ενδοβάλλεται, καθώς αναβαθμίζεται ως βασική αξία και στόχος αυτοπραγμάτωσης. 'Oπως καταλαβαίνετε, η ιδέα της οικογένειας και της επαγγελματικής επιτυχία συναγωνίζονται αντάξια εκείνην που πρεσβεύει την απόκτηση του τέλειου και ιδανικού σώματος. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που το 45% των κοριτσιών νιώθουν ακριβώς έτσι, ότι δηλαδή δεν θα αξίζουν τίποτα αν δεν καταφέρουν να χτίσουν το ιδανικό και τέλειο σώμα με βάση τα πρότυπα. Το μήνυμα και το μεταμήνυμα των social media λειτουργεί ως ένας από τους βασικούς πυλώνες εισόδου στη διατροφική διαταραχή.

Και φυσικά δεν είναι καθόλου τυχαία η ραγδαία αύξηση της νευρικής βουλιμίας ή της ανορεξίας βουλιμικού τύπου στον νεανικό πληθυσμό εξαιτίας όλων των παραπάνω.

www.hcfed.gr

Νευρική ανορεξία: «χτυπά» όλο και πιο μικρές ηλικίες – ποια είναι τα σημάδια

Γράφει η Ειρήνη Ανδρουλάκη , CNN Greece

«Κόψε το φαγητό σου μικρά κομματάκια». «Θέλουν να σε κάνουν χοντρή». «Τρως πάρα πολύ».

Η φωνή της Νευρικής Ανορεξίας μιλά ασταμάτητα, κατακλύζει κάθε τους σκέψη. 24 ώρες το 24ωρο οι ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από τη νόσο ακούν ένα «βουητό» στο κεφάλι τους.

Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη άγνοια γύρω από τις διατροφικές διαταραχές όπως υπάρχουν και αρκετοί μύθοι.

Για παράδειγμα πολλοί Έλληνες πιστεύουν ότι πάσχει μόνο όποιος έχει μεγάλη απώλεια βάρους και ειδικά όταν πρόκειται για κορίτσι όταν σταματά να έχει κανονικό κύκλο εμμήνου ρύσεως.

Δεν είναι όμως έτσι.

Όταν οι γονείς συνειδητοποιούν ότι το παιδί τους έχει πρόβλημα, συνήθως έχει περάσει μεγάλο διάστημα από την εκδήλωση της νόσου και αυτό διότι οι ασθενείς καταφέρνουν να κρύβονται με επιτυχία.

«Σε κανένα γονιό δεν πάει το μυαλό του όταν το παιδί του μετά το φαγητό σηκώνεται και πάει στην τουαλέτα, και δεν το συνδέει ή και ακόμα όταν του λέει ότι έχει δυσκοιλιότητα και θέλει καθαρτικά. Επίσης οι γονείς θεωρούν ότι είναι απολύτως φυσιολογικό ένα κορίτσι ή ένα αγόρι μέσα στην εφηβεία να θέλει να κάνει δίαιτα, η οποία καταλήγει να είναι ακραία. Διότι όταν το όριο του υποσιτισμού είναι 1.000 θερμίδες και το παιδί σου καταναλώνει 600 με 800 θερμίδες είναι φανερό ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά» λέει στο CNN Greece, η Μαρία Τσιάκα, υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Institute of Psychiatry, King’s College London, και διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών.

Τα σημάδια της νόσου

Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι γονείς θα πρέπει να ανησυχήσουν όταν το παιδί τους αποφεύγει να κάτσει στο τραπέζι και να τραφεί μαζί τους, δεν τους ακολουθεί στις εξόδους για φαγητό, ζυγίζεται συνέχεια και ρωτάει με επιμονή για τα κιλά του.

Ας δούμε πιο συγκεκριμένα παραδείγματα από την Μαρία Τσιάκα:

«Όταν τα παιδιά περιορίζουν τα γεύματα από 4 σε 2. Όταν πετούν έξω όλες τις αμυλούχες τροφές, πετούν την πρωτεΐνη, όλα τα λιπαρά. Οπότε τι μένει; Το κοτόπουλο, το γιαούρτι και τα λαχανικά σε τεράστιες ποσότητες.»

Υπάρχει και η περίπτωση των γονιών οι οποίοι είτε από άγνοια είτε από άρνηση προς το πρόβλημα, μόλις δουν ότι το παιδί τους αρχίζει να τρώει θεωρούν ότι ξεπέρασε την διατροφική διαταραχή.

Οι ειδικοί στην αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών είναι κατηγορηματικοί ότι δεν έχει σημασία απλά να φάει κάποιος, αλλά μια σειρά από άλλους παράγοντες όπως:

• τι είδους τροφές καταναλώνει

• αν φοβάται την τροφή

• οι σκέψεις που κάνει

• η αυτοεκτίμηση

Πολλές φορές μετά την ανορεξία ο οργανισμός πυροδοτεί βουλιμικά επεισόδια για να μπορέσει να επιβιώσει. Το ανησυχητικό είναι ότι μόνο το 10% των ασθενών που πάσχει από βουλιμία ζητά βοήθεια.

«Δεν πρέπει να την υποτιμάμε είναι εξίσου θανατηφόρα όπως και η ανορεξία. Όταν κάνεις εμετούς ή παίρνεις καθαρτικά ή κάνεις έντονη γυμναστική βάζεις σε πολύ μεγάλο κίνδυνο την καρδιά εξαιτίας της ανισορροπίας των ηλεκτρολυτών έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες για έμφραγμα ακόμη κι αν είσαι σε πολύ νεαρή ηλικία» λέει στο CNN Greece η κυρία Τσιάκα.

Δυστυχώς όσο περνούν τα χρόνια όλο πιο μικρές ηλικίες βιώνουν τον εφιάλτη της διατροφικής διαταραχής.

Συγκεκριμένα υπάρχουν ασθενείς μόλις 9 ετών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις στην Ελλάδα το 65 % αυτών που νοσούν είναι κορίτσια και το 35% αγόρια (αυτοί είναι και οι πιο δύσκολοι ασθενείς διότι δεν μπαίνουν εύκολα σε θεραπεία).

Ας δούμε ποια είναι τα Είδη των Διατροφικών Διαταραχών:

• η Νευρική Ανορεξία

• η Βουλιμία

• η Αδηφαγική διαταραχή (το 30% με 40% των παχύσαρκων πάσχουν)
•  

Αιτίες

Σύμφωνα με τους ειδικούς για να εκδηλωθεί μια διατροφική διαταραχή θα πρέπει να υπάρχει βιολογικό υπόβαθρο.

«Προκαλείται από ορμονικές ανισορροπίες που υπάρχουν στην υπόφυση, στον υποθάλαμο και στα επινεφρίδια. Δηλαδή υπάρχει πρόβλημα κάποιες φορές με την παραγωγή ορμονών και αναφερόμαστε στη σεροτονίνη, τη ντοπαμίνη, την κορτιζόλη και την μελατονίνη. Η κατανάλωση τροφής προκαλεί βιοχημικές αντιδράσεις στον εγκέφαλο. Έτσι μπορεί να δούμε τα άτομα εκδηλώνουν κατάθλιψη ή αυξημένο άγχος» λέει η διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών.

Βλάβες

Οι γυναίκες χτίζουν οστική πυκνότητα από την ηλικία των 16 ετών μέχρι εκείνη των 30. Αν λοιπόν ένα κορίτσι κατά την διάρκεια της εφηβείας νοσήσει από νευρική ανορεξία και δεν το αντιμετωπίσει άμεσα είναι πολύ πιθανό να αποκτήσει μόνιμο πρόβλημα οστεοπόρωσης.

Επίσης μελέτες έχουν δείξει ότι συρρικνώνεται ο εγκέφαλος με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην μπορούν να επεξεργαστούν σωστά τα ερεθίσματα που δέχονται και να παραποιούν τα μηνύματα που λαμβάνουν.

Άλλα όργανα που επηρεάζονται είναι τα νεφρά, το συκώτι και η καρδιά, όταν υπάρξει ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες.

Άνδρες

Οι άνδρες δεν παίρνουν καθαρτικά ούτε προκαλούν εμετούς. Σύμφωνα με τους ειδικούς η διατροφική διαταραχή εκδηλώνεται με τους εξής τρόπους:

την εμμονή για το γυμναστήριο

την λήψη συμπληρωμάτων προκειμένου να αυξήσουν την μυϊκή μάζα και να κάψουν όσο περισσότερο λίπος μπορούν, σε σημείο τέτοιο που να θεωρούν πρόβλημα την ύπαρξη και του ελάχιστου λίπους

• το αυστηρό πρόγραμμα διατροφής

• το αυστηρό πρόγραμμα προπονήσεων

• και την άρνηση να σπάσουν την ρουτίνα αυτή

Πηγή: Cnn Greece