ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ «ΙΩΑΝΝΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ»

Δυο χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Κυριακίδη

Ο συγγραφέας του βιογραφικού λευκώματος του Γιάννη Κυριακίδη, «Ζωή γεμάτη εικόνες», Κώστας Μπλιάτκας, θυμάται τον εμβληματικό φωτορεπόρτερ της Θεσσαλονίκης. "Εκεί που «γλυκαίνε» ο φακός του και έπιανε «κόκκινο» η περιέργεια και το πάθος του ήταν όταν φωτογράφιζε απλούς, καθημερινούς ανθρώπους".

Πάνω στη σκάλα, δίπλα στην εξέδρα, μέσα στο πλήθος, αναστατώνοντας τους πάντες, από νωρίς κέρδισε όλη την κατανόηση, για να μην πούμε τον σεβασμό, προκειμένου να κάνει τη δουλειά του με τη φωτογραφική του μηχανή και τον δικής του επινόησης τρόπο. Ήταν ένας άνθρωπος που πραγμάτωσε τον εαυτό του με ανεπανάληπτη μαεστρία.

Στη σκάλα του ”Ο Ιωάννης της Κλίμακος”

Δύο χρόνια συμπληρώθηκαν τον Φεβρουάριο από τον θάνατο, σε ηλικία 92 ετών, του Γιάννη Κυριακίδη, κορυφαίου φωτορεπόρτερ της Θεσσαλονίκης και ενός από τους χαρακτηριστικούς ανθρώπους του μύθου της. Με τον φωτογραφικό του φακό κατέγραψε συμφορές, εξάρσεις του δημοσίου βίου, θριάμβους και πάθη, μεγάλα αθλητικά και πολιτιστικά γεγονότα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αιχμαλώτισε με τον φακό του κορυφαίους πολιτικούς, καλλιτέχνες, αθλητές σε στιγμές δόξης, αλλά και άβολες γι' αυτούς. Εκεί, όμως, που «γλύκαινε» η μηχανή του και έπιαναν «κόκκινο» η περιέργεια και το πάθος του ήταν όταν φωτογράφιζε απλούς ανθρώπους.

Μια πολύ λεπτή παρατήρηση βγαλμένη από την εμπειρία δεκαετιών για το «τι;», το «πώς;» και το «γιατί;» των φωτογραφιών του Γιάννη Κυριακίδη έκανε ο πολύπειρος δημοσιογράφος Γεράσιμος Μιχαήλ Δώσσας: «Πράγματι, στο δόγμα ότι ο φακός λέει την αλήθεια εγείρεται η ένσταση ότι "βλέπει" ό,τι θέλει το μάτι που είναι από πίσω του.

Ο Γιάννης έκανε την υπέρβαση και κατήργησε το δίλημμα. Είναι τόσο απόλυτα ταυτισμένος με την αξία της είδησης και της ακρίβειας (με την πιο αυστηρή δημοσιογραφική έννοια των λέξεων), ώστε το υποκειμενικό μάτι του είχε αποκτήσει την αντικειμενική ουδετερότητα του ίδιου του φακού».

«Η πόλη μπορεί να αδυνατεί να λύσει το κυκλοφοριακό γωνία Κομνηνών και Μητροπόλεως, αλλά ο Γιάννης ανέβηκε στη σκάλα του, ο σύγχρονος δηλαδή Ιωάννης της Κλίμακος, και επόπτευσε κεφαλές πρωθυπουργών, φιλοδοξίες υπουργών και δεκάρικους επισήμων» έγραψε γι' αυτόν ο συγγραφέας, ερευνητής και αρχιτέκτονας Πάνος Θεοδωρίδης, προσθέτοντας: «Στις συγκεντρώσεις και στα πρόσωπα των άλλων έβλεπε έναν καθρέφτη της δικής του έκπληξης.

Εκφραστικός σε βαθμό χλευαστικό, θυμόσοφος αρκετά ώστε να σπάζει τον πάγο από ανασφαλείς που συχνά κατάπιναν μπαστούνι μπροστά στις μηχανές του, ο Γιάννης σεβόταν τόσο την πράξη της φωτογραφίας, που πλέον δεν σεβόταν τον κανόνα σύμφωνα με τον οποίον ο φωτογράφος λειτουργεί ως άηχο πτηνό, ως διακριτικώς αφανής, για να μη ταραχτεί η εικόνα που συνελάμβανε. Ο Γιάννης υπάρχει θορυβωδώς»!

 Στην αγαπημένη του παλιά παραλία.

Έχω κι εγώ να θυμάμαι έφηβος τότε, στα μέσα της δεκαετίας του '70, ότι είχαμε πάει στην ορκωμοσία ενός οικογενειακού φίλου, στη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων. Εκεί νέοι ένστολοι με τα σπαθιά, ευθυτενείς, ωραίοι, έλαμπαν εκείνη τη σημαίνουσα ώρα της ορκωμοσίας τους.

Αμέσως τον ξεχώρισα: Ένας αεικίνητος γεματούλης γκριζομάλλης που έδινε χωρίς να είναι αξιωματικός εντολές! Πώς να σταθούν, πώς να χαμογελάσουν για να λάμψουν, πώς να χωρέσουν στη φωτογραφία. «Μα ποιος είναι αυτός που διατάζει όλη τη σχολή εδώ πέρα;» ρώτησα. Μου λένε: «Ο Κυριακίδης». Το ύφος τους δεν ξεχνιέται κι αυτό. «Μα πού ζεις; Τον Κυριακίδη δεν ξέρεις;». Από τότε δεν ένιωσα ξανά τόσο έντονα αυτό το αίσθημα της άγνοιας και της απόστασης από τα μυστικά της Θεσσαλονίκης. Ο Γιάννης Κυριακίδης γεννήθηκε το 1924. Χάρηκε τη μακρά ζωή του με τεράστια αντοχή και με τη γνωστή σε όλους αγάπη του για τη Θεσσαλονίκη και τη δουλειά του.

 Με τον Μάνο Χατζιδάκι στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του '80

«Από την Καλαμαριά ως το κέντρο της Θεσσαλονίκης», μου είπε σε συνέντευξη, «κατέβαινα με τα πόδια, χειμώνα-καλοκαίρι. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι λάσπες. Δούλεψα πολύ: καθημερινές, Κυριακές, γιορτές και αργίες. Φωτογράφισα τη χαρά, τον γάμο, τη γέννηση, τα βαφτίσια. Και τη λύπη, την αρρώστια και τον θάνατο. Πολλές φορές οι συνθήκες ήταν τραγικές. Η αστείρευτη ελπίδα, όμως, στα μάτια των ανθρώπων μού έδινε πάντοτε κουράγιο. Η ίδια η ζωή με συγκλονίζει κάθε μέρα. Και γι' αυτό δεν παραιτούμαι από την δουλειά μου».

ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ