Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης : Τα Καλύτερα Μυαλά της Γενιάς Μας

Ο ποιητής Αλεν Γκίνσμπεργκ στην Ακρόπολη το 1961

ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

Τα Καλύτερα Μυαλά της Γενιάς Μας

Μεγάλη τύχη να διαβάζεις τον Γκίνσμπεργκ του Μπερλή στην Αθήνα του1978, μέσα σ' έναν πανζουρλισμό πληροφοριών.

Γράφει ο Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Ήταν ωραίο να είσαι δεκαοχτώ χρονών το ' 78 και να διαβάζεις Αλεν Γκίνσμπεργκ μεταφρασμένο παθιασμένα από τον Άρη Μπερλή (Εκδόσεις Ακμών). Ένας τόμος πολυτελείας, άψογος, ανεπίληπτος με πρόλογο του Ευγένιου Αρανίτση με έργα του Ουίλιαμ Μπλέικ. Τον είχαμε κάθε μέρα στην τσέπη του αμπέχονου, διαβάζαμε, ξανά και ξανά, με λαχανιασμένο, με ασθμαίνον πάθος, το περιλάλητο «Howl», το περιβόητο «Ουρλιαχτό».

Απαγγέλλαμε, τρέχοντας και λάμνοντας μες στους λαβυρίνθους της ποίησης, ναι, απαγγέλλαμε άλλοτε ηχηρά, με βλέμμα βραχνό απ' τα ξενύχτια, άλλοτε ψιθυριστά, ολολύζοντας με σιγαστήρα, κι άλλοτε με την αμούστακη φωνή των μειρακίων της Μεταπολίτευσης που ήμασταν, τους στίχους του Μεγάλου Αλεν: «Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου χαλασμένα απ' την τρέλα/ λιμασμένα υστερικά γυμνά [...]/ χίπστερς αγγελοκέφαλοι που καίγονταν για τον αρχαίο επουράνιο δεσμό με το αστρικό δυναμό στη μηχανή της νύχτας [...]/ που αποβλήθηκαν απ' τις ακαδημίες γιατ' ήσαν λέει τρελοί κι εξέδιδαν άσεμνες ωδές στα παράθυρα της νεκροκεφαλής,/ που τρέμανε σ' αξύριστα δωμάτια με τα εσώρουχα,/ καίγοντας τα λεφτά τους σε καλάθια αχρήστων και στήνοντας τ' αυτί στον Τρόμο μέσ' απ' τον τοίχο».

Διαβάζαμε, ξανά και ξανά, τον Πρόλογο του Άρη Μπερλή, γραμμένο στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 1978, τέσσερις αμετανόητες δεκαετίες πριν, τότε που η λέξη «χίπστερ» σήμαινε τον μακρυμάλλη και μουσάτο αντάρτη λόγιο, και τον διαβάζουμε και τώρα, που η λέξη «χίπστερ» σημαίνει τον παροικούντα στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης, και σκεφτόμαστε ότι εμείς δεν αλλάξαμε σχεδόν σε τίποτα, ότι θεμελιώσαμε την Υπόθεση μας στο σχεδόν τίποτα, ότι η Σύνεση σχεδόν ποτέ δεν μας επισκέφτηκε, κι ότι σχεδόν δεν στέρξαμε ν' ανοίξουμε την πόρτα στη Φρόνηση.

Μείναμε, πιστοί στον Ηράκλειτο, παίδες που παίζουν με πεσσούς, τσιτσιριστά τσογλάνια στο τηγάνι των αναζωπυρώσεων, λυρικοί Γαβριάδες στα οδοφράγματα της Αιώνιας Παιδικότητας, δεμένοι με το Διηνεκές Δέλεαρ της Διαλεκτικής.

Έγραφε, σαράντα χρόνια πριν, ο Μπερλής: «Ο Γκίνσμπεργκ εξακοντίζει σε νέα ύψη το εγώ. Κι όταν βάζει τις φωνές, δεν του αρκεί πια αν οι πόρτες ανοίγουν. Σπάει τις κλειδαριές, ξετινάζει ολόκληρη την πόρτα, ξορκίζει την ντροπή και τον φόβο, φρενήρης, με υπερβολές, μεγάλους διασκελισμούς και εκτινάξεις [...] Κυριαρχεί με την εκρηκτικότητα της εμπνευσμένης παιδικής ακατάσχετης μπουρδολογίας, με κυλιόμενα κατεβατά και θρασείες αρχαγγελικές κοινοτοπίες που αιφνιδιάζουν και επιβάλλονται. Η μεγάλη συμβολή του Γκίνσμπεργκ στην ποιητική τέχνη του αιώνα είναι πως η τρομαγμένη του ψυχή θυμήθηκε ρυθμούς και εκφορές που είχαν ολότελα ξεχαστεί».

ΕΠΟΣ ΤΗΣ  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

 Αρης Μπερλής, ο στοχαστής της λογοτεχνίας

Μεγάλες, πελώριες ανάσες οι αράδες του Αλεν όπως τις δούλεψε και τις έπλασε στα ελληνικά ο Άρης.

Οργίαζαν στις οθόνες του μυαλού τα δευτερόλεπτα της αυτοβιολογίας του Αμερικανού βάρδου, οι περιπέτειες μιας παρέας που παράτησε βεβαιότητες και βολές και ξανοίχτηκε στην ποίηση της περιπέτειας, που αναζήτησε ένα νόημα πέρα από τη μέγκενη των συμβάσεων. Τραγούδησε τραχιά ο Γκίνσμπεργκ το έπος της καθημερινότητας εκείνων που θέλησαν να κάνουν αιώνες τα δευτερόλεπτα. Κι εμείς, ανήσυχοι πιτσιρικάδες, αδράξαμε την ευκαιρία, αδράξαμε την ποίηση, αδράξαμε την περιπέτεια.

Κάτι σαν μεταχίπης, μακρυμάλλης και φλανέρ, εκείνη την εποχή ο Μπερλής άκουσε καλά τις μουσικές των στίχων του Γκίνσμπεργκ, ο Άρης αντάμωσε με τον Αλεν στα σοκάκια της αναζήτησης, δόθηκαν απανωτά ραντεβού στη φωτεινή γωνιά της ανταρσίας.

Ο Άρης Μπερλής έδωσε γλώσσα ελληνική στα χθόνια και χθαμαλά αμερικανικά του Αλεν Γκίνσμπεργκ, έψαλε μαζί του τον Μαγικό Ψαλμό, ούρλιαξε μαζί του το Ουρλιαχτό, ναι, είδε μαζί του τα καλύτερα μυαλά της γενιάς του χαλασμένα απ' την τρέλα, λιμασμένα, υστερικά, γυμνά.

Μεγάλη τύχη να διαβάζεις τον Γκίνσμπεργκ του Μπερλή στην Αθήνα του 1978, Μόλις τέσσερα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας, στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης, μέσα σ' έναν πανζουρλισμό πληροφοριών, μέσα σε μιαν αγωνιώδη, και παιγνιώδη μαζί, ιχνηλασία για την εύρεση σημασιών και νοημάτων.

Παλλόταν η κοινωνία όλη εκείνη την εποχή, τρέχαμε από την Αλκυονίδα στο Studio, από τον Πειναλέοντα στον Ιπποπόταμο, από το Dolce στο Pop Eleven, από τον Κάουφμαν στον Σαμούχο, ψάχνοντας για ιδέες, για βιβλία, για συνωμότες, για συντρόφους σ' ένα ταξίδι μες στην πόλη που είχε γίνει ένα αχανές πειραματικό εργαστήριο αναμοχλεύσεως παθών και πόθων.

Μεγάλη τύχη να διαβάζεις τον Γκίνσμπεργκ του Μπερλή στην Αθήνα του 1978· Απανωτές εκρήξεις στο κρύο κρέας του κρανίου, να τι ήταν το να διαβάζεις τον Γκίνσμπεργκ του Μπερλή στην Αθήνα του 1978.