Μονακό, Κάνες και Μύκονος
Της ΤΙΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗ
Καλοκαίρια της τέχνης και του χρήματος! Για δεκαετίες, η Μεσόγειος ήταν και είναι τόπος συνάντησης των αστεριών της δημιουργίας και της ισχύος. Από τον Ωνάση και τον Ανιέλι στην Μπριζίτ Μπαρντό και τους Πινκ Φλόιντ. Και από τις Κάνες, στη Μύκονο, στη Ρόδο και στην Ύδρα
Η εικόνα που συνήθως έχουμε για τους διανοουμένους, τους ανθρώπους της τέχνης γενικότερα, είναι πως πρόκειται για κάποια απόκοσμα, μοναχικά άτομα που κρυμμένα στο σκοτάδι σκέπτονται ακατάπαυστα και είναι απορροφημένα μόνο από τις δημιουργίες τους. Όμως, όταν αυτοί οι μεγάλοι αποφασίσουν να... παίξουν στην κοινωνική ζωή, τότε δημιουργούν φημισμένες πόλεις, στέκια κι ευφορία στους κτηματομεσίτες, αφού οι τιμές στα μέρη που αγαπούν και συχνάζουν ανεβαίνουν κατακόρυφα.
Ο νότος της Γαλλίας, με τα μικρά παραθαλάσσια χωριά, τα πνιγμένα στο πράσινο και τα λουλούδια τράβηξε την προσοχή τους, αμέσως μετά τον πόλεμο.
Οι Κάνες πήραν το χρίσμα ως τόπος συνάντησης ανθρώπων της τέχνης, της κοσμικής ζωής του πλούτου και ακολούθησαν το γειτονικό Μονακό, η Ιταλία με το Κάπρι, τη Βενετία, το Πόρτο Φίνο, η Ισπανία με την Ιμπιζα και τα Κανάρια Νησιά και πολύ γρήγορα η Ελλάδα με την Κέρκυρα, τη Ρόδο, την Ύδρα και φυσικά την απαράμιλλη, ως σήμερα Μύκονο!
Οι Κάνες του '50
Ας θυμηθούμε, όμως, τις Κάνες των αρχών της δεκαετίας του '50 μέσα από τις διηγήσεις του κομμωτή των διασημοτήτων Κάρολου Καμπελόπουλου, που, δουλεύοντας για μισό σχεδόν αιώνα στα σαλόνια της Καριτά, απέκτησε μία πιστή πελατεία, η οποία εκτιμώντας και τις καλλιτεχνικές του τάσεις στη γλυπτική, τον έκανε φίλο της και τον καλούσε πάντα κοντά της στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
• Από τους πρώτους, λοιπόν, που έφτασαν στις Κάνες, από το 1936, ήταν ο φυγάς από την πατρίδα του την Ισπανία, Πάμπλο Πικάσο και η παρέα του με διανοούμενους πρώτης γραμμής όπως ο Πολ Ελιάρ, ο Ζαν Πολ Σαρτρ, η Σιμόν ντε Μποβουάρ, ο Γκιγιόμ Απολινέρ, ο Αντρέ Μπρετόν. Φυσικά και οι χιλιάδες γυναίκες που συνδέθηκαν με τη ζωή του ζωγράφου και τον γέμισαν παιδιά.
Όμως, επέπρωτο να μείνει ιστορική η σχέση του με τη Φρανσουάζ Ζιλό, τη μητέρα της Παλόμα Πικάσο, που την κατέβαζε στην πλαζ και αυτός την ακολουθούσε κρατώντας μία τεράστια ομπρέλα για να μην κάψει ο ήλιος την αγαπημένη του. Βλέπετε τότε δεν ήταν της μόδας το μαύρισμα! Η σκηνή αυτή αποτυπώθηκε φωτογραφικά και σήμερα αποτελεί μέρος σε όλες τις βιογραφίες του μεγάλου Ισπανού. Το 1955, εγκαθίσταται στην περίφημη βίλα «Λα Καλιφορνί» που «είδε» πολύ μεγάλες συναντήσεις.
• Μία άλλη παρέα ήταν αυτή του Ζαν Κοκτό και του Ζαν Μαρέ που είχαν μαζί τους την κοντέσα Βεσβελέρ και τη Λουίζ Κοντ, η μόνη γυναίκα αρτίστα που κυκλοφορούσε εκείνο τον καιρό στις Κάνες. Ακόμη η Μαρί Μαρκέ με το συγγραφέα του Συρανό Εντμόν Ροστάν, που αποτέλεσε και μεγάλο έρωτα της Σάρας Μπερνάρ. Εκεί και ο συγγραφέας Λερίς, η γυναίκα του οποίου διατηρούσε γκαλερί που έβγαλε καλλιτέχνες του διαμετρήματος του Πικάσο.
• Παρέα ο Απολινέρ, ο Βαλτέρ, που εκεί βρήκε και την ωραία γυναίκα του, της οποίας το πορτρέτο έκανε ο Ντερέν και όταν πέθανε προσέφερε στο Μουσείο Ορανζερί της Πλας ντε Λα Κονκόρντ στο Παρίσι.
Η Ζοζεφίνα Μπέκερ, ο Αραγκόν με τη γυναίκα του Ελίζα επίσης στις Κάνες. Εκεί και ο πανέμορφος και χαρισματικός σούπερ σταρ της εποχής, ο Ζεράρ Φιλίπ που καταγόταν από την περιοχή των Κανών και που θάφτηκε στο χωριό Ραματιέλ, δίπλα στις Κάνες, όταν πέθανε, μόλις στα 37 του χρόνια, βυθίζοντας στο πένθος τις γυναίκες απανταχού της γης!
Μέχρι που οι Κάνες... παίρνουν φωτιά!
• Εμφανίζεται συνοδευόμενος από το σύζυγο του, το πιο παράξενα ωραίο πλάσμα που είχε δει ο κόσμος! Είναι, βέβαια, η Μπριζίτ Μπαρντό με τον Ροζέ Βαντίμ, που επέπρωτο να διαλέξει το γειτονικό Σεν Τροπέ για μόνιμη σχεδόν κατοικία.
• Το τρομερό παιδί της γαλλικής διανόησης, η Φρανσουάζ Σαγκάν, συχνάζει κι αυτή εκεί, ενώ ο αμερικανός πολυεκατομμυριούχος Γκουλντ, που έκανε και το αμερικανικό νοσοκομείο στο Παρίσι, δημιουργεί ντόρο με τις μεγάλες δεξιώσεις στη βίλα του. Άλλη περίφημη βίλα είναι του Αγά Χαν και της συζύγου του Μπεγκούμ κι όπου γίνεται ο πιο πολυσυζητημένος γάμος, ως τότε. Αυτός του Αλή Χαν με τη σούπερ σταρ Ρίτα Χέιγουορθ.
Κάπρι και Βενετία
Στην Ιταλία, μεταξύ της γοητείας της Βενετίας και της πολυκοσμίας του Κάπρι ή του Πορτοφίνο, κινούνται διάφοροι άνθρωποι που γεννούν το νεορεαλισμό του ιταλικού κινηματογράφου.
• Ο Φελίνι, ο Αντονιόνι, ο Ντε Σίκα και τα αστέρια τους, μεταξύ των οποίων και ο λατίνος εραστής Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, δημιουργούν ιδέες.
• Ο άρχοντας Βισκόντι, ακολουθούμενος από μεγάλες παρέες, προτιμά τη μελαγχολία της Βενετίας και χαρίζει στο παγκόσμιο κοινό αστέρια όπως ο Αλεν Ντελόν και ανεπανάληπτες οπερετικές εκδοχές με ντίβες σαν τη Μαρία Κάλας.
•Ο Ανιέλι, πρόεδρος της Φίατ και ο Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν σύχναζαν στις ιταλικές κοσμοπόλεις, συνοδεύοντας κάποιες από τις ωραιότερες γυναίκες του κόσμου.
Το Μονακό παίρνει φωτιά στα τέλη της δεκαετίας του '50, όταν ο πιο περιζήτητος εργένης παντρεύεται το χαϊδεμένο παιδί του Χόλιγουντ. Είναι ο γάμος του Πρίγκιπα Ρενιέ με την Γκρέις Κέλι.
Το Μονακό όμως γίνεται τα χρόνια εκείνα το βασίλειο του Αριστοτέλη Ωνάση, που γνωρίζει τις μεγαλύτερες δόξες του, αφού ο φοβερός Έλληνας κατεβάζει εκεί με τη θαλαμηγό του «Χριστίνα» αστέρια πρώτου διαμετρήματος, Τσόρτσιλ, Λιζ Τέιλορ και Γκρέτα Γκάρμπο και φυσικά το Μονακό ζει όλες τις πτυχές του πολύκροτου ειδυλλίου της μεγαλύτερης σοπράνο όλων των εποχών, της Μαρίας Κάλας, με τον Άρη.
Εδώ Αιγαίο
Οι θαλαμηγοί των μεγιστάνων με τους διανοούμενους και τους σταρ, έτσι όπως ανεβοκατεβαίνουν τη Μεσόγειο, φτάνουν και στις ελληνικές θάλασσες. Η αιγαιοπελαγίτικη σοφή λαϊκή αρχιτεκτονική, οι απίθανες παραλίες, η πολιτιστική παράδοση, η απλότητα των κατοίκων, η ζεστή τους φιλοξενία, η γοητεία των βράχων που φυτρώνουν στη θάλασσα, τους συνεπαίρνουν. Το Αιγαίο τους έχει κατακτήσει και καθώς όλοι περνούν να προσκυνήσουν στη Δήλο, ανακαλύπτουν ένα νησί απέναντι που επέπρωτο να γίνει διεθνές.
Είναι φυσικά η Μύκονος, που περνά στο διεθνή τύπο ως το Κάπρι του Αιγαίου. Από τους πρώτους ανθρώπους που αγάπησαν τη Μύκονο και συνέβαλαν στη φήμη της είναι η Ελένη Βλάχου, που ανακάλυψε εκεί τη Σοφία Θανοπούλου και τον Γιάννη Γαλάτη.
Η πρώτη γνωστή για τα κοσμήματα και ο δεύτερος με τα υφαντά φορέματα του δίνουν και μυκονιάτικο στίγμα στο διεθνές ντιζάιν. Η Σοφία Θανοπούλου γίνεται η περίφημη Μαρουλίνα και ο Γαλάτης αναφέρεται στο διεθνή τύπο σαν ο Ντιορ του Αιγαίου.
• Από τους πρώτους Έλληνες που αγκαλιάζουν το νησί, ο Τάκης Χορν, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Νίκος Γκάτσος, ο Γ. Α. Μαγκάκης, η Μελίνα Μερκούρη με τον Ντασέν. Ο Ωνάσης και ο Νιάρχος με τα κότερα τους γρήγορα φέρνουν και τους σταρ. Τα σοκάκια του νησιού έχουν δει από τον Μπεζάρ και τη Λιζ Τέιλορ, ως τη Τζούλι Κρίστι και την Κλαούντια Καρντινάλε, από τη Τζάκι Κένεντι ως τη Σοράγια και τη Φαράχ Ντιμπά (αυτοκρατόρισσες στο τότε Βασίλειο της Περσίας, από τον Γκοτιέ και τον Φερέ ως το Βερσάτζε και το Ντιορ παλαιότερα. Η Μύκονος φιλοξένησε ακόμη τη Γκρέις Κέλι, το μεγάλο Δημήτρη Μητρόπουλο, την μεγάλη ελληνίδα ηθοποιό Αννα Συνοδινού, ενώ κάποιοι αγάπησαν το νησί κι απόκτησαν και σπίτια, όπως ο Γενούντι Μενουχίν και η Φιόνα Φον Τίσεν.
Από τότε, η Ελλάδα είδε πολλούς ανθρώπους της τέχνης να τη λατρεύουν, κυρίως για το πολιτιστικό της παρελθόν, αλλά και πολλούς να φεύγουν και να ρίχνουν μαύρη πέτρα πίσω τους, κυρίως για το πολιτιστικό της παρόν!
Εδώ πολιτισμός
Ο Ελύτης έφερε στους διεθνείς πολιτιστικούς κύκλους το Αιγαίο, ο Καζαντζάκης την Κρήτη, η Μελίνα με το Χατζιδάκι τον Πειραιά, ο Ωνάσης το Ιόνιο, ο Ανδρόνικος τη Μακεδονία, ο Θεοδωράκης τη λεβεντιά της Ρωμιοσύνης, ο Ροντήρης διέδωσε τον αρχαίο λόγο ως τη Γη του Πυρός και δημιούργησε ελληνολάτρεις που τους έφερε προσκυνητές στην Επίδαυρο ενώ η Μαρία Κάλλας, όσο κι αν θέλησαν να την οικειοποιηθούν οι Ιταλοί, δήλωνε πάντα Ελληνίδα. Οι Άγγλοι μέσα από τους στίχους του Σεφέρη γνώρισαν μια πάσχουσα ελληνική ψυχή και ο Ξενοφών Ζολώτας έδινε διεθνείς μάχες για την ελληνική γλώσσα.
Ίσως και γιατί δεν υπάρχουν πια ο Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν που έφτασε ως την Κοζάνη για ν' ανακαλύψει τις ελληνικές του ρίζες, ο Νουρέγιεφ με τις εκκεντρικότητες του, η Γκάρμπο με τα τεράστια μαύρα γυαλιά της, η Τζάκι που ακόμη και με το θάνατο της έκανε μπεστ σέλερ στην Αμερική τα ποιήματα του Καβάφη, αφού η ίδια είχε επιλέξει να μπουν στον τάφο της στίχοι του μεγάλου Αλεξανδρινού από την «Ιθάκη».
• Η Ελλάδα ενέπνευσε διεθνή μπεστ σέλερ όπως το «Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» στο Λόρενς Ντάρελ ή τον «Κολοσσό του Αμαρουσίου» στο Χένρι Μίλερ.
• Την κερκυραϊκή ζωή διηγείται στο βιβλίο του «Εγώ, η οικογένεια μου και άλλα ζώα» ο αδελφός του Λ. Ντάρελ, Τζέραλντ Ντάρελ.
• Από τον Σαρτρ και τη Σιμόν ντε Μιτουβουάρ ως τον Ντεριντά και τον Β. Χάβελ έχουν περάσεις πολλοί για να κάνουν τις διακοπές τους στη χώρα μας.
Λατρεύτηκε από κορυφαίους του άλλοτε σοβιετικού πνεύματος η χώρα μας, αλλά και από ρώσους φυγάδες. Ο Ερενμπουργκ, ο Ροστροπόβιτς, ο Ρίχτερ, ο Χατσατουριάν, η Πλιτσέσκαγια, ο Βασίλιεφ θεωρούσαν τιμή τους μια εμφάνιση κάτω από τον Παρθενώνα στο Ηρώδειο και λίγες μέρες παραμονής στην Ελλάδα.
• Ο Γκίντερ Γκρας, ο πνευματικός μέντορας του Βίλι Μπραντ, όπως και ο ίδιος ο δημιουργός της οστ πολιτίκ, ήταν τακτικοί επισκέπτες της χώρας μας.
• Πολλά εργά του Τζόρτζιο Ντε Κίρικο είναι εμπνευσμένα από τη χώρα μας, ο Μπερνστάιν, ο Πίτερ Χολ, η Βανέσσα Ρεγκντρέιβ, ο Πέτερ Στάιν, ο Ιονέσκο, ο Τένεσι Ουίλιαμς συνδέθηκαν κι αγάπησαν μέσα από Έλληνες όπως η Μελίνα, ο Κουν, οι Φωτόπουλοι, ο Κακογιάννης και την πατρίδα μας.
• Ο Αντονι Κουίν θέλησε να πολιτογραφηθεί Ελληνας μετά το Ζορμπά, οι Πινκ Φλόιντ και Λεονάρ Κοέν απέκτησαν σπίτια στη Ρόδο και την Υδρα, η Ντενέβ περνούσε τις διακοπές της στη Σύρο, ο Γκι Λαρός είχε υπέροχο σπίτι στα Σίβοτα, οι Χαν στην Πάτμο.
Ποιους να πρωτοθυμηθεί κανείς;
Τους σταρ σαν το Ζεράρ Φιλίπ, τον Αλεν Ντελόν και τη Ρόμι Σνάιντερ, τον Μπελμοντό και την Ούρσουλα Αντρες, τη Λιζ Τέιλορ και τη Σοφία Λόρεν που άναβαν φωτιές ή τους μεγάλους δημιουργούς σαν τον Μίλερ και τον ΧέρμΠερτ Φον Κάραγιαν που ερωτεύονταν την Ελλάδα είτε ακούγοντας το δίμετρο Κατσίμπαλη να λαλάει στην Ακρόπολη με τη βροντερή φωνή του ο πρώτος, είτε διαβαίνοντας τα δρομάκια της Κοζάνης για να γνωρίσει την πόλη που γεννήθηκε ο παππούς του, ο δεύτερος;
Από άρθρο της ΤΙΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗ στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου