Ένας "αιρετικός" πρόεδρος

Τόμας Τζέφερσον

Η ξεχασμένη κληρονομιά των Ηνωμένων Πολιτειών

Υπήρξε ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που παρέθεσε το παραδοσιακό δείπνο «ίφταρ» για την έναρξη του Ραμαζανιού. Είχε μελετήσει το Κοράνι και εκτιμούσε τη συμβολή των Αράβων στη διάσωση της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς κατά τους Σκοτεινούς Χρόνους. Εγραψε ότι «από την επικράτηση του χριστιανισμού, εκατομμύρια αθώοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά κάηκαν στην πυρά, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν». Δήλωσε δημοσίως: «Δεν με ενοχλεί καθόλου αν ο γείτονάς μου πιστεύει σε 20 θεούς ή σε κανέναν θεό». Ο βέβηλος αυτός ηγέτης δεν ήταν, βέβαια, ο Μπαράκ Ομπάμα, αλλά ο Τόμας Τζέφερσον, κατά γενική αναγνώριση ένας από τους πλέον επιτυχημένους προέδρους στην ιστορία των ΗΠΑ.

Οι ιστορικοί χαρακτηρίζουν τον βασικό συγγραφέα της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (1776) πανθεϊστή, αναφέροντας ότι δεχόταν την ύπαρξη ενός θεού, αλλά όχι τη θεϊκή υπόσταση του Ιησού. Ο ίδιος έχει περιγράψει κατά καιρούς τον εαυτό του ως «χριστιανό», «επικούρειο» και «υλιστή». Υπήρξε διαχρονικά άκαμπτος υπερασπιστής της ελευθερίας θρησκευτικής συνείδησης και ο πρώτος πολιτικός που καθιέρωσε τον όρο «διαχωρισμός Εκκλησίας - Κράτους».

Ο Μπαράκ Ομπάμα θα μπορούσε να παρηγορηθεί στην ιδέα ότι ο Τζέφερσον αντιμετώπισε, στην εποχή του, πολύ δριμύτερες κατηγορίες από τον ίδιο. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 1800, μια συντηρητική, ισχυρής επιρροής εφημερίδα της Νέας Αγγλίας έγραψε: «Αν εκλεγεί στην προεδρία ο άπιστος Τζέφερσον, η σφραγίδα του θανάτου θα αποτυπωθεί πάνω στην ιερή θρησκεία μας, οι εκκλησίες μας θα βεβηλωθούν και κάποια διαβόητη πόρνη, κάτω από τον τίτλο της θεάς της λογικής, θα προΐσταται των ιερών μας χώρων».

Οι φεντεραλιστές αντίπαλοί του υποστήριζαν ότι ήταν τόσο διαποτισμένος με τις «εξτρεμιστικές» ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, που θα έπρεπε οπωσδήποτε να μείνει μακριά από την εξουσία.

Σήμερα, όλοι οι Αμερικανοί τιμούν τον Τζέφερσον, ελάχιστοι όμως μαθαίνουν αυτά που έγραψε στον Μάντισον: «Λίγη εξέγερση, από καιρό σε καιρό, κάνει καλό και είναι τόσο αναγκαία στον κόσμο της πολιτικής, όσο οι θύελλες στον φυσικό κόσμο. Είναι ένα αναγκαίο φάρμακο για την καλή υγεία της κυβέρνησης... Το πνεύμα της αντίστασης στην κυβέρνηση είναι τόσο πολύτιμο, σε ορισμένες περιπτώσεις, που επιθυμώ να διατηρείται πάντα ζωντανό».

Πηγή:
http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_11_22/08/2010_412264