Ο εφιάλτης του πατριωτισμού

Του Αντωνη Zερβα*

Τον τελευταίο καιρό, η φυσιογνωμία του πρωθυπουργού έχει λάβει διαστάσεις εφιάλτη. Οσο τον ακούς να μιλάει, εκτός χειρογράφου, πείθεσαι ότι πρόκειται για άτομο καθορισμένων δυνατοτήτων, επαρκών όμως για να οικειώνεται τις οδηγίες χρήσεως ενός συγκεκριμένου μηχανισμού, τον οποίον, εκ νεότητος, ταύτισε με την πολιτική, όπως άλλωστε όλοι οι σύγχρονοί του.

Και πράγματι, όποιος παρατηρεί το πρόσωπο που εκφράζεται, ιδίως κατά τα τηλεοπτικά ζουμαρίσματα των συνεντεύξεων Τύπου, αντιλαμβάνεται ότι οι ισχυρές άνω και κάτω γνάθοι με τη μικρή τους απόσταση από τα μάτια δείχνουν άτομο πονηρό, δραστήριο, επίμονο και με αρκετή δόση σκληρότητας, η οποία εξουδετερώνεται όμως κάτω από την παρατεταμένη αγαθότητα του βλέμματος. Το ίδιο συμβαίνει και με τη φωνή: ευγενική στόφα, κακομεταχειρισμένη από τη βαρβαρότητα του λόγου.

Η πολιτική ήταν ανέκαθεν και πριν απ’ όλα, Λόγος. Ο τόπος πληρώνει γι’ αυτό που άφησε να του πάρουν, διότι νόμισε ότι το γενικότερο επιχείρημα «λεφτά υπάρχουν» θα συγχωρούσε την πολιτική μετριότητα των καιρών μας. Το γεγονός ότι η μισή Βουλή εξακολουθεί να ξεσπάει σε χειροκροτήματα, καταδεικνύει αυτό που όλοι πλέον έχουν συνειδητοποιήσει: η χρεοκοπία δεν είναι απλώς οικονομικής φύσεως.

Υπάρχει όντως ένα δυσάρεστο χάσμα μεταξύ βλέμματος και στόματος. Κάτι που δεν πρόκειται να γεφυρωθεί ποτέ, διότι αντί του ψυχικού και πνευματικού περιεχομένου που αντανακλάται στο σύνθετο πρόσωπο των ηγετών, εδώ, δίκην συνθημάτων, προβάλλονται μόνο τεχνοοικονομικοί όροι, οι οποίοι και ανακυκλώνονται με εξαιρετική ακρίβεια σε κάθε φράση του.

Μπορείς να στοιχηματίσεις, και οπωσδήποτε θα κερδίσεις, ότι η επόμενη λέξη θα είναι commitment = δέσμευση, viable economy = βιώσιμη οικονομία, green development = πράσινη ανάπτυξη, know-how = τεχνογνωσία, best practices = βέλτιστες πρακτικές (συμπεριλαμβανομένης της παιδείας), και ούτω καθ’ εξής. Ενας αληθινός Παράδεισος για τους διερμηνείς!

Ατυχώς όμως υπάρχει και μία λέξη που δεν απαντά σε κανένα εγχειρίδιο αυτόματου πιλότου, σε κανένα έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και όμως ο πρωθυπουργός τη χρησιμοποιεί με την ίδια συχνότητα σε όλες τις φράσεις του, λες και πρόκειται για μία καινοτόμο συσκευή ατομικής απογείωσης: η λέξη Πατριωτισμός. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Διότι, όταν ανατρέχει κανείς στους ηγέτες που κλήθηκαν να δώσουν νόημα στη συγκεκριμένη λέξη, όπως ο Μεταξάς ή ο Ντε Γκωλ φερ’ ειπείν, διαπιστώνει ότι και για τους δύο, Πατριωτισμός σήμαινε Οχι, ενώ για τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, σημαίνει Ναι! Ναι σε όλα για τη σωτηρία της πατρίδας, έστω και με άλλη σημαία.

Ενα εκ των δύο: είτε η κυβέρνηση μαζί με τον Ευάγγελο Βενιζέλο θα μας πουν ξεκάθαρα ότι πρέπει να ξεχάσουμε οριστικά τα φληναφήματα περί πατριωτισμού για τον απλούστατο λόγο ότι η ιστορική Ελλάδα θα είναι μάλλον αδύνατο να ξαναϋπάρξει στη συγκεκριμένη προοπτική, είτε θα μας προετοιμάσουν έγκαιρα για μια Ελλάδα της δραχμής με όλα όσα συνεπάγεται μια παρόμοια εθνική απόφαση.

Αλλωστε, μείζον θέμα της προεκλογικής περιόδου που ήδη έχει αρχίσει στη Γαλλία, θα είναι η συζήτηση σχετικά με τα υπέρ και τα κατά της επιστροφής στο φράγκο. Και συνεπώς, η γενική αναθεώρηση της Ενωμένης Ευρώπης.

Πάντως, εάν ο πατριωτισμός ήταν όντως το μέλημα των γενεών που ανδρώθηκαν μαζί με τον πρωθυπουργό, από την ένταξη της Ελλάδος και μετά, τότε θα ήμασταν σε θέση να αντιμετωπίσουμε και τη χειρότερη χρεοκοπία.

* Ο κ. Αντ. Ζέρβας είναι συγγραφέας.