Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ: Με τα γραπτά του Γιάνη διδάσκω τους φοιτητές μου

ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ» ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ

«Δεν υπάρχει μεγαλύτερος σύμμαχος στη μελαγχολία από την απραξία. Και καμία γιατρειά καλύτερη από την πράξη» Ο Γιάνης Βαρουφάκης προφανώς το γνωρίζει καλά και γι' αυτό δεν σταματάει να πράττει ποικιλοτρόπως, θέτοντας τους όρους της οικονομικής κρίσης στο φως της κριτικής, με την ελπίδα να διαταράξει την κοινή μας μελαγχολία, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Κρίσης Λεξιλόγιο» που κυκλοφόρησε την Κυριακή με το «Εθνος της Κυριακής».

Ο Τζ. Γκάλμπρεϊθ με τον Γ. Βαρουφάκη. Στιγμιότυπο από επίσκεψη του Αμερικανού καθηγητή

Ακαδημαϊκός, μπλόγκερ, αρθρογράφος, πολιτικός, υπουργός αλλά και... συγγραφέας με πλούσιο και αξιομνημόνευτο έργο, ο κ. Βαρουφάκης γράφει με πάθος, ενθουσιασμό, και τρόπο κάθε άλλο παρά αποστειρωμένο, για θέματα «τεχνικά» και «ψυχρά» που υπό άλλες συνθήκες μάλλον θα κούραζαν κάθε μη εξοικειωμένο αναγνώστη. 

Αφηγείται τα πραγματικά αίτια που επέβαλαν την κρίση σε ολόκληρη την υφήλιο («Παγκόσμιος Μινώταυρος»), επεξηγεί τους οικονομικούς όρους εκείνους που μας καταδυναστεύουν χωρίς ωστόσο να γίνονται κατανοητοί από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών («Κρίσης Λεξιλόγιο»), ξεναγεί τους αρχάριους στις άγριες ομορφιές του κόσμου των οικονομικών ιδεών ως άλλος... Φερνάντο Σαβατέρ («Μιλώντας στην Κόρη μου για την Οικονομία») και προτείνει εναλλακτικές αλλά εφαρμόσιμες λύσεις για την έξοδο από την ευρωκρίση («Μια Μετριοπαθής Πρόταση για την Επίλυση της Κρίσης του Ευρώ»). Με την υπογραφή του κ. Γιάνη Βαρουφάκη έχουν κυκλοφορήσει επτά βιβλία στα ελληνικά και περίπου άλλα τόσα σε ξενόγλωσσες εκδόσεις εκτός των συνόρων (πρωτότυπα, μεταφράσεις κ.ά.), χωρίς να συνυπολογίζονται οι δεκάδες συμμετοχές του σε συλλογικά έργα.

Στενή συνεργασία

Καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί από ολόκληρο τον κόσμο, που έχουν συνεργαστεί στενά με τον Ελληνα υπουργό συνυπογράφοντας μαζί του βιβλία και μελέτες, μίλησαν στο «Εθνος της Κυριακής» για τον συγγραφέα Γιάνη Βαρουφάκη και την αξία των γραπτών του. «Εχω την καλύτερη άποψη για τα γραπτά του Γιάνη Βαρουφάκη, τα οποία μάλιστα έχω χρησιμοποιήσει ως υλικό και στη διδασκαλία μου», δηλώνει στο «Εθνος» ο Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, καθηγητής Κυβερνητικών-Επιχειρηματικών Σχέσεων στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης «Lyndon B. Johnson» του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Οστιν.

Ο Γκάλμπρεϊθ συνυπογράφει μαζί με τους Γιάνη Βαρουφάκη και Στιούαρτ Χόλαντ την τελευταία (τέταρτη) αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου «Μια μετριοπαθής πρόταση για την επίλυση της κρίσης του ευρώ» (που πρόκειται να κυκλοφορήσει την επόμενη Κυριακή με το «Εθνος»).

Ρηξικέλευθη ως σύλληψη αλλά μετριοπαθής στην εκτέλεσή της (καθώς δεν απαιτεί προηγούμενη αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών), η πρόταση των Βαρουφάκη, Γκάλμπρεϊθ, Χόλαντ συνίσταται σε τέσσερα άμεσα εφαρμόσιμα βήματα που θα μπορούσαν, σύμφωνα με τους εμπνευστές της, να οδηγήσουν στην επίλυση της ευρωκρίσης. Ποια είναι αυτά; Σε αδρές γραμμές οι τρεις πανεπιστημιακοί προτείνουν τα εξής: ένα πρόγραμμα απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των πτωχευμένων τραπεζών από τον ESM (που θα θέσει «τέλος στον θανάσιμο εναγκαλισμό κρατών και τραπεζών»), ένα πρόγραμμα μερικής μετατροπής του δημόσιου χρέους των κρατών μελών της ευρωζώνης, ένα πανευρωπαϊκό επενδυτικό πρόγραμμα και ένα επίσης πανευρωπαϊκό πρόγραμμα κοινωνικής αλληλεγγύης.

Παλαιός γνώριμος της Ελλάδας, ο κ. Γκάλμπρεϊθ (πρόκειται για τον υιό του Τζον Κένεθ Γκάλμπρεϊθ, προσωπικού φίλου του Ανδρέα Παπανδρέου από τα χρόνια του στο Χάρβαρντ) πρωτογνωρίστηκε με τον κ. Βαρουφάκη το φθινόπωρο του 2011. «Ηρθα στην Ελλάδα για να προετοιμάσω μια διάλεξη και, γνωρίζοντας τα γραπτά του Γιάνη σχετικά με την κρίση, του ζήτησα να συναντηθούμε. Με προσκάλεσε να μιλήσω στο διδακτορικό του πρόγραμμα στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών.

Περίπου έναν μήνα αργότερα, τον προσκάλεσα να μιλήσει σε συνέδριο στο Οστιν στο Τέξας και από εκεί, καταλήξαμε να δουλεύουμε μαζί πάνω στη Μετριοπαθή Πρόταση», σημειώνει ο κ. Γκάλμπρεϊθ. Καλούμενος μάλιστα να σχολιάσει τη μέχρι τώρα πορεία του κ. Βαρουφάκη στο υπουργείο Οικονομικών, ο Αμερικανός μιλάει για δουλειά «αξιοσημείωτη κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες».

Για τον κ. Γκάλμπρεϊθ, «ο στόχος είναι η Ελλάδα να αποκτήσει τον απαραίτητο χώρο ώστε να μπορέσει να ανασάνει» σε πρώτη φάση. «Τα αιτήματα της ελληνικής κυβέρνησης είναι απολύτως λογικά και έχουν την υποστήριξη όλων εκείνων παγκοσμίως που επιλέγουν να βασίζονται στην πραγματικότητα», συνεχίζει ο Αμερικανός ο οποίος ωστόσο αναγνωρίζει και κάτι άλλο: ότι σε τελική ανάλυση «η μοίρα της Ευρωζώνης θα εξαρτηθεί από την πολιτική της Γερμανίας».

Κριτική στον Σόιμπλε

«Ο κύριος Σόιμπλε φαίνεται να υποθέτει ότι η Γερμανία αποφασίζει μόνη της για την κατεύθυνση της οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη, το οποίο είναι λάθος», υπογραμμίζει από την πλευρά του, με δηλώσεις του στο «Εθνος», ο Βρετανός Στιούαρτ Χόλαντ, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα στην Πορτογαλία, που εργάστηκε μαζί με τον κ. Βαρουφάκη πάνω στη «Μετριοπαθή Πρόταση».

Βετεράνος της ευρωπαϊκής πολιτικής με θητεία στο πλευρό πλήθους ηγετών (Χάρολντ Γουίλσον, Ζακ Ντελόρ κ.ά.), ο 75χρονος Χόλαντ διακηρύττει ότι «ο Βαρουφάκης έχει δίκιο και ο Σόιμπλε άδικο». Προχωράει μάλιστα ακόμη παραπέρα στην κριτική του προσάπτοντας στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών «αλαζονεία και προφανή άγνοια».

Οι κ. Βαρουφάκης και Χόλαντ πρωτογνωρίστηκαν πριν από περίπου δέκα χρόνια στην Αθήνα, στο πλαίσιο σειράς σεμιναρίων-ομιλιών που είχε διοργανώσει ο πρώτος και έκτοτε ακολούθησαν μια πορεία «συμβίωσης» στα οικονομικά (όπως μας λέει ο Χόλαντ) που έμελλε να κορυφωθεί με την πρώτη έκδοση της «Μετριοπαθούς Πρότασης» τον Νοέμβριο του 2010.

Σον Χάργκριβς Χιπ
«Συνδυάζει κατά τρόπο σπάνιο το εύρος γνώσεων με τις τεχνικές δεξιότητες»

Για τον συγγραφέα Βαρουφάκη μίλησε στο «Εθνος» και ένας παλαιότερος συνεργάτης του, ο Σον Χάργκριβς Χιπ, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο «King's College» του Λονδίνου, ο οποίος είχε συνυπογράψει μαζί με τον υπουργό πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 1990 (και εν συνεχεία στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 2000) τη «Θεωρία παιγνίων» («Game Theory: A critical introduction» και «Game Theory: a critical text» αντίστοιχα) που έμελλε να κάνει ευρύτερα γνωστό τον Ελληνα οικονομολόγο.

Με σύνεση και στυλ

«Ο Γιάνης είναι πολύ καλός οικονομολόγος. Συνδυάζει κατά τρόπο σπάνιο το εύρος γνώσεων με τις τεχνικές δεξιότητες.

Μέχρι στιγμής, κρίνοντας από όσα έχω δει και διαβάσει στα μίντια, ως υπουργός έχει μιλήσει με σύνεση και στυλ, στοιχεία που και τα δύο είναι σημαντικά», δηλώνει στο «Εθνος» ο κ. Χάργκριβς και συνεχίζει: «ο Γιάνης έχει δίκιο στο θεμελιώδες σημείο ότι η ελληνική κρίση έχει αντιμετωπιστεί ως πρόβλημα ρευστότητας, ενώ στην πραγματικότητα είναι πρόβλημα αδυναμίας εξόφλησης χρεών (insolvency).

Τούτο σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει μια μεγάλη αναπροσαρμογή στον τρέχοντα συνδυασμό συνεχιζόμενου υψηλού χρέους και λιτότητας.

Κανένας σοβαρός οικονομολόγος δεν το αμφισβητεί αυτό. Ως προς την αποδοχή του ωστόσο, υπάρχουν προφανείς πολιτικές, και για κάποιους ηθικές, δυσκολίες.

Η αρχική πρόταση περί μετακύλισης του χρέους σε ομόλογα ανάπτυξης μου φάνηκε ότι ήταν ένας αρκετά έξυπνος τρόπος ώστε να κάμψει κανείς τις προφανείς πολιτικές δυσκολίες που σχετίζονται με μια τέτοια αναπροσαρμογή.

Την εν λόγω πρόταση δεν την πήραν στα σοβαρά, αλλά δεν αποκλείεται αυτή να αποτελέσει το σημείο-κλειδί σε μια νέα συμφωνία. Η σοβαρή δουλειά της διαπραγμάτευσης για μια τέτοια συμφωνία άλλωστε τώρα ξεκινάει.

Και στη βάση όσων πρόκειται να συμβούν από εδώ και πέρα, μέσα στους επόμενους τέσσερις μήνες, πρέπει να κριθούν όλοι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και όχι μόνο οι πολιτικοί της ελληνικής κυβέρνησης».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ
gskafidas@pegasus.gr

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=64147992