Η οσφυαλγία : Έμεινες στη μέση;

Έμεινες στη μέση;

Ένας ξαφνικός πόνος σάς κάνει να μοιάζετε με άγαλμα. Όχι τόσο καλλίγραμμο αλλά τόσο ακίνητο.

Από την Έλενα Κιουρκτσή

Η οσφυαλγία εμφανίζεται τόσο ξαφνικά όσο μια καταιγίδα σε τροπική χώρα. Μόνο που όταν βρίσκεσαι στην Ινδονησία έχεις πάντα στον νου σου ότι σε λίγο μπορεί και να βρέξει. Αντιθέτως, η οσφυαλγία χτυπάει απροειδοποίητα. «Ένας ξαφνικός πόνος διαπέρασε την πλάτη μου και η μόνη λύση ήταν να παραμείνω ακίνητος. Οποιαδήποτε προσπάθεια να μετακινηθώ, με έκανε να πονάω ακόμη περισσότερο».

Την παραπάνω εμπειρία θα μπορούσε να σας την έχει διηγηθεί τόσο ο πατέρας σας όσο και ένας φίλος, αφού το 80% των ανθρώπων άνω των 35 ετών είναι βέβαιο ότι σε κάποια περίοδο της ζωής τους θα παρουσιάσουν κρίση οσφυαλγίας. Πόσες φορές, άλλωστε δεν έχει απουσιάσει κάποιος συνάδελφος σας από το γραφείο, επικαλούμενος λουμπάγκο; Το 30% των Ευρωπαίων εργαζομένων θα χτυπηθεί κάποια στιγμή από οσφυαλγία...

Πριν από εκατομμύρια χρόνια, ο πρόγονος του ανθρώπου περπατούσε στα τέσσερα. Η οσφυαλγία αποτελεί μια αναπόφευκτη παρενέργεια της εξέλιξης του ανθρώπου σε δίποδο ον, αφού η όρθια στάση καταπονεί το μυοσκελετικό σύστημα. Ταυτόχρονα η σπονδυλική στήλη, οι μύες που τη στηρίζουν καθώς και η λεκάνη -που είναι η βάση της- ταλαιπωρούνται από τον σύγχρονο, καθιστικό τρόπο ζωής και ερεθίζονται. Με την πάροδο του χρόνου αποκτούν μεγαλύτερη ευαισθησία, με αποτέλεσμα να πονάνε και να εκδηλώνεται, τελικά, η οσφυαλγία. Ο ορθοπεδικός χειρουργός Ελευθέριος Ι. Ζαμπάκος καταθέτει γνώσεις, πληροφορίες και λύσεις προκειμένου να απομυθοποιηθεί το «θηρίο» και να το δαμάσετε άμεσα και οριστικά.

Τις πταίει;

Οι αιτίες είναι πολλές και μπορεί να σχετίζονται με κάποια φλεγμονή, ρευματικές παθήσεις, κατάγματα, μυϊκή θλάση, οστεόφυτα, όγκους, κ.ά. Ωστόσο, η πιο συνηθισμένη μορφή οσφυαλγίας είναι απλώς αποτέλεσμα ακινησίας. Οι αγύμναστοι μύες αλλά και ο λάθος τρόπος που καθόμαστε, περπατάμε ή στεκόμαστε μας οδηγούν στην πόρτα του γιατρού. Όπως συνήθως συμβαίνει σ' αυτές τις περιπτώσεις, η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφοροποιούνται ως προς την ένταση, το μέγεθος και το σημείο που χτυπούν, έχουν όμως όλα ένα κοινό γνώρισμα, τον «πόνο». Πιο συχνά συμπτώματα είναι:

α. Το «τράβηγμα» στη μέση, συνήθως έπειτα από έντονη άσκηση. Αισθάνεστε να συσπώνται ή να σφίγγονται οι μύες που βρίσκονται χαμηλά στη μέση σας. Πολλές φορές, το σύμπτωμα αυτό προηγείται κατά ένα 24ωρο από την εκδήλωση της οσφυαλγίας.

β. Ο γενικευμένος πόνος, που εκτός από τη μέση, σας πιάνει και στο υπόλοιπο σώμα. Δεν μπορείτε να στρίψετε το κεφάλι σας διότι ο αυχένας σας σάς ενοχλεί, νιώθετε μια γενικότερη αδυναμία και κουράζεστε εύκολα.

γ. Επιδείνωση με την κίνηση, όταν σκύβετε μπροστά ή όταν κάθεστε. Σε περίπτωση που βήξετε ή φτερνιστείτε ο πόνος χειροτερεύει και υποχωρεί αργά. Το ίδιο και όταν οδηγείτε.

δ. Κοκκίνισμα και πρήξιμο στην περιοχή που σας πονάει. Εμφανίζεται πρησμένη, είναι ζεστή και έχει μια έντονη κόκκινη απόχρωση, δηλαδή φλεγμονή.

ε. Συχνά, ο πόνος δεν εστιάζεται στη συγκεκριμένη περιοχή αλλά επεκτείνεται στα πόδια σας ή αντανακλά στην κοιλιά.

Προστατεύστε τη μέση σας

•  Η καλύτερη πρόληψη για τους πόνους της μέσης είναι να κάθεστε ή να στέκεστε διατηρώντας το σώμα σας ευθυτενές - όπως μας έλεγαν στο σχολείο και στο στρατό.

•  Ρυθμίστε σωστά και στα μέτρα σας το κάθισμα του αυτοκινήτου ώστε να μη χρειάζεται να τεντώνεστε ή να σκύβετε

•  Στην καρέκλα του γραφείου, ακουμπάτε ολόκληρη την πλάτη και τη μέση ενώ τα πόδια σας πρέπει να πατούν κάτω με τους μηρούς παράλληλα με το έδαφος. Ένα μικρό μαξιλάρι θα στηρίξει καλύτερα τη πλάτη σας.

•  Ο ασφαλέστερος τρόπος για να σηκώσετε κάτι βαρύ, είναι να χαμηλώσετε ολόκληρο το κέντρο βάρους σας, λυγίζοντας τα γόνατα με όσο γίνεται πιο ίσια την πλάτη, αποφεύγοντας να σκύψετε. Η δύναμη έτσι ασκείται από τα πόδια και όχι από τη μέση.

• Σε περίπτωση που θέλετε να μεταφέρετε κάποιο βαρύ αντικείμενο, κρατήστε το έχοντας τα χέρια σας όσο πιο κοντά μπορείτε στον κορμό σας.

• Αν στέκεστε για πολλή ώρα όρθιος, ακουμπήστε το ένα σας πόδι σε ένα σκαμνί ή κάπου ψηλότερα απ' όσο βρίσκεται το άλλο πόδι· θα ανακουφιστείτε.

•  Η καθιστική ζωή φορτίζει τη σπονδυλική σας στήλη περισσότερο απ' όσο η ορθοστασία. Όποτε βρίσκετε ευκαιρία, ανεβάστε τα πόδια πάνω στο γραφείο, δεν είναι κακό. Όσο τα γόνατα βρίσκονται ψηλότερα από τους γοφούς, οι σπόνδυλοι σας μπορούν να αποφορτιστούν από τις εντάσεις που συγκεντρώθηκαν στη διάρκεια της μέρας.

• Το να κοιμάστε μπρούμυτα δεν ωφελεί ούτε ξεκουράζει τη μέση σας. Το αντίθετο μάλιστα. Κοιμηθείτε στο πλάι με ένα ανατομικό μαξιλάρι που στηρίζει το λαιμό και το κεφάλι.

• Το αυξημένο σωματικό βάρος -ειδικά το «σωσίβιο»- επιβαρύνει σημαντικά την σπονδυλική σας στήλη. Η απώλεια κάποιων κιλών δρα ανακουφιστικά. Το ίδιο και η γυμναστική. Γενικά, όση περισσότερη γυμναστική κάνετε τόσο λιγότερες πιθανότητες έχετε να εμφανίσετε οσφυαλγία.

Ο φόβος του γιατρού

Αν θεωρείτε την επίσκεψη στο γιατρό κουραστικό πράγμα, τι επίθετο θα σας μείνει για να χαρακτηρίσετε την οσφυαλγία όταν πια σας χτυπήσει; Η ώρα του ορθοπεδικού δεν έρχεται μόλις η πλάτη σας «κλειδώσει» και δεν μπορείτε καν να σηκωθείτε από το κρεβάτι. Πρέπει να πάτε πολύ νωρίτερα, όταν τα «πονάκια» αρχίζουν και κάνουν συχνότερα την επίσκεψη τους. Αλλιώς, ο πόνος θα συνεχίσει να επεμβαίνει όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα και να επηρεάζει αρνητικά την επίδοση στην εργασία και την ποιότητα ζωής σας.

Ο κ. Ζαμπάκος συνεχίζει: «Στο ραντεβού ο γιατρός θα κάνει κάποιες ερωτήσεις σχετικά με το πότε και με ποιο τρόπο ξεκίνησε ο πόνος. Αν εμφανίστηκε απότομα, σταδιακά ή αφότου σηκώσατε κάποιο βαρύ αντικείμενο. Επίσης, αν αντανακλά κάπου συγκεκριμένα όπως, για παράδειγμα, στην κοιλιά ή τα πόδια. Ο γιατρός θα θελήσει επίσης να μάθει αν αισθάνεστε ανακούφιση όταν κάθεστε σε κάποια συγκεκριμένη στάση. Μετά, θα σας ζητήσει να κάνετε ορισμένες κινήσεις -για παράδειγμα να σηκώσετε τα πόδια σας- για να δει αν θα πονέσετε, σε ποια σημεία και με ποια ένταση. Είναι χρήσιμο να τον ενημερώσετε αν παρουσιάζετε άλλα συμπτώματα όπως πυρετό ή έντονη κόπωση. Από εκεί και πέρα, ο γιατρός θα κρίνει αν θα χρειαστούν και εργαστηριακές εξετάσεις».  

Η λύση στο πρόβλημα

Ενδεχομένως αν επισκεφθείτε ένα γιατρό αμέσως μόλις εμφανιστεί το πρόβλημα, να σας συστήσει παυσίπονα, μυοχαλαρωτικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Συνήθως η λήψη τους απλώς απαλύνει τα συμπτώματα. Χρειάζεται και λίγη προσπάθεια για να τα διώξετε οριστικά από την καθημερινότητα σας. Η ξεκούραση θεωρείται απαραίτητο μέτρο για την ανακούφιση και τη θεραπεία. Ξαπλώνετε ανάσκελα έχοντας τοποθετήσει μαξιλάρια κάτω από τα γόνατα και έχοντας ανασηκωμένο το άνω μέρος του σώματος και το κεφάλι. Οι ήπιες μαλάξεις στο σημείο που πονάει, βοηθούν πολύ. θα πρέπει, τέλος, να βελτιώσετε τον τρόπο με τον οποίο κάθεστε στο γραφείο, όταν οδηγείτε ή παρακολουθείτε τηλεόραση. Είναι πολύ σημαντική η χρήση ενός καλού καθίσματος ειδικά αν στέκεστε στην ίδια θέση για πολλή ώρα. Πολύ σπάνια ακολουθείται η χειρουργική αντιμετώπιση, η οποία αφορά μόνο σε πιο σοβαρές και χρόνιες καταστάσεις.

GK