ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ : ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ (β΄μέρος)

Παρουσιάζουμε σήμερα το δεύτερο μέρος της  εξιστόρησης της πορείας της Κύπρου προς τον «Γολγοθά», για να μάθουν, έστω και ακροθιγώς, οι νεότεροι ότι το Κυπριακό δεν προέκυψε ούτε από το άφρον πραξικόπημα της χούντας ούτε από την εισβολή και την κατάληψη πέραν του 32% της νήσου από τον Αττίλα ούτε από τις διαπραγματεύσεις για μια «έντιμη και βιώσιμη λύση», με την οποία βαυκαλίζουν επί μισόν σχεδόν αιώνα τον Ελληνισμό οι κάθε λογής ριψάσπιδες ηγέτες μας, αλλά ήταν η συγκομιδή που θερίσαμε από όσα επί σειρά ετών επιπόλαια σπέρναμε. Θέλουμε παράλληλα να θυμηθούν οι παλαιότεροι που -νέα παλικάρια τότε- αγωνίζονταν εδώ κι ΕΚΕΙ, με το υψηλό τους φρόνημα, για την «Ένωση και μόνον για την Ένωση» και να μελαγχολήσουν αναλογιζόμενοι την τωρινή κατάντια. 

Η παρούσα ανάρτηση παρουσιάζει την τρίτη και τέταρτη συνέχεια της αφηγήσεως του κ. Αμμανίτη στην εφημερίδα "ΤΟ ΠΑΡΟΝ"  της 16ης και 23ης Μαρτίου 2014.

Το πρώτο μέρος το αναρτήσαμε στις  5 Μαρτίου 2014 με τίτλο "ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ : ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ" εδώ : http://boraeinai.blogspot.gr/2014/03/blog-post_5.html

 Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικεφαλής του Υπουργικού Συμβουλίου, κατά την κηδεία του Αλέξανδρου Παπάγου.

Μια Φορά Και Έναν Καιρό

"ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ"

(β' μέρος)

Του ΝΙΚΟΥ ΑΜΜΑΝΙΤΗ

Συνεχίζουμε σήμερα την αφήγηση της μακράς πορείας της Κύπρου ΜΑΣ στον μαρτυρικό της Γολγοθά. Η προηγουμένη εξιστόρηση διακόπηκε όταν απεβίωσε, υστέρα από μακρά ασθένεια, ο πρωθυπουργός στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος τον Οκτώβριο του 1955. Ηταν η εποχή όπου το Κυπριακό δέσποζε ως πρώτο και παμμέγιστο εθνικό θέμα το οποίον καθόριζε την καθημερινότητα μας.

Κυριαρχούσε στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων, στα επίκαιρα των κινηματογράφων, στα «ονόματα» καταστημάτων και προϊόντων που αντικαθιστούσαν οτιδήποτε βρετανικό, στις επιθεωρήσεις των θεάτρων και στα πύρινα άρθρα του Τύπου, τα σχόλια τις γελοιογραφίες και στα ειρωνικά δήγματα για τους αποικιοκράτες και ειδικά για τους... «άγγλους τοιούτους»... Την εικόνα συμπλήρωναν οι καθημερινές διαδηλώσεις φοιτητών και μαθητών που κραύγαζαν «Ένωσιςς -Ένωσις» και πετούσαν νεράντζια στα όργανα της τάξεως που τους κυνηγούσαν κρατώντας στο δεξί χέρι το «κλομπ» και στο αριστερό το πηλίκιό τους που κινδύνευε να το «πάρει ο αέρας» στην τρεχάλα του κυνηγητού.

 Σαν σε όνειρο φαντάζουν σήμερα εκείνοι οι αστυνομικοί της Αστυνομίας Πόλεων, οι «πολιτσμάνοι» με τις γκρίζες στολές και μοναδικό εξοπλισμό ένα... μπλοκάκι για να σημειώνουν παραβάσεις, μια σφυρίχτρα για να καλούν σε... βοήθεια, έναν «οδηγό τσέπης οδών, εκκλησιών και νοσοκομείων» και τέλος το κλομπ στην κωλότσεπη μαζί με τις απαραίτητες χειροπέδες για τα χεράκια τυχόν συλλαμβανομένων κακοποιών.

Οι ίδιες διαδηλώσεις, με τα ίδια συνθήματα αλλά και οι ίδιες καθημερινές ταραχές πάνω κάτω, εκτυλίσσονταν ταυτόχρονα και στην Κύπρο, μόνον που εκεί διανθίζονταν με σαμποτάζ και ένοπλες επιθέσεις κατά αγγλικών βάσεων που αντιμετωπίζονταν με ιδιαίτερη σκληρότητα από τους Άγγλους. Μέσα σ' αυτή την επικρατούσα υψηλόφρονα ατμόσφαιρα ακούστηκε στην Αθήνα η φήμη «πως σε ένα από τα τελευταία Υπουργικά Συμβούλια από τα οποία απείχε ο κλινήρης Παπάγος, υπήρξε κάποιος υπουργός -όχι από τους πρωτοκλασάτους- που διαφώνησε με την ανακίνηση του Κυπριακού», μια φήμη που κανείς δεν πήρε στα σοβαρά. Η αναπάντεχη πρωθυπουργοποίηση του Κ. Καραμανλή αντιμετωπίστηκε από το ευρύ κοινό με πολύ χιούμορ, πολλά πιπεράτα ανέκδοτα από τον ιδιωτικό του βίο και πολιτεία του, αλλά και με πολλή συμπάθεια στο πρόσωπο του, καθώς ήταν νέος, ωραίος, αποφασιστικός και καλοντυμένος, αλλά και πολύ αθυρόστομος με ιδιαίτερη μνεία στα «θεία» των συνεργατών του, όπως κουτσομπόλευαν διάφοροι κακεντρεχείς παρατρεχάμενοι. Αντίθετα έντονη υπήρξε η αντίδραση από ένα μέρος του Τύπου και από βετεράνους πολιτικούς παράγοντες που διεκήρυτταν ότι η επιδειχθείσα εύνοια αποσκοπούσε στο «θάψιμο του Κυπριακού» κατά τις επιθυμίες  των Αγγλοαμερικανών, ότι οι Τούρκοι «έτριβαν τα χέρια τους», ότι πάνε τζάμπα οι θυσίες, για ν' αποδοθεί τελικά στην κυβερνητική παράταξη ο όρος «Ευνοιοκρατία».

 Έτσι άρχισε να αναπτύσσεται στην κοινή γνώμη ένας συγκρατημένος σκεπτικισμός ως προς τις κυβερνητικές προθέσεις, που ενισχύθηκε από το γεγονός ότι κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή για να λάβει η νέα κυβέρνησις ψήφο εμπιστοσύνης, μόνον αορίστως και ακροθιγώς αναφέρθηκε το όνομα «Κύπρος» χωρίς να συνοδεύεται από τη λέξη «Ένωσις...».  Μέσα σε αυτό το κλίμα αυξανομένων αμφιβολιών, την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου 1955, το κύριο άρθρο της «Εστίας» για τον εορτασμό της επομένης, είχε τίτλο: -«Η επέτειος του ΟΧΙ και η κυβέρνηση του ΝΑΙ».  Ήταν ένα δίστηλο κείμενο με το οποίο την κατηγορούσε για «υπεσχημένη ενδοτικότητα». Φυσικά η κυβέρνηση Καραμανλή πήρε ψήφο εμπιστοσύνης από τους βουλευτάς του Ελληνικού Συναγερμού με λιγοστές αποχωρήσεις διαφωνησάντων, καθώς οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες καλλιεργούσαν την άποψη ότι «διαφωνία με τον Καραμανλή ισοδυναμεί με διαφωνία με τον Βασιλέα που τον επέλεξε», κάτι που τότε, για πολύ μεγάλη μερίδα λαού, αποτελούσε βλασφημία. Επειδή μάλιστα είδαν ότι αποδίδει η ταύτιση του ανεύθυνου ανωτάτου άρχοντος με τις πράξεις του υπεύθυνου πρωθυπουργού, άφηναν να εννοηθεί πως «μεν φωνή, φωνή Ιακώβ, αι δε χείρες, χείρες  Ησαύ...» και όλα γινόταν με τις βασιλικές ευλογίες.

 Η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή τον Φεβρουάριο του 1956, 

φωτ. Κ. Μεγαλοκονόμου

 Δεν πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα και ο πρωθυπουργός αποστάτησε από το... κόμμα του και σύμφωνα με το αποστολικό ρητό: -«Άφετε τους νεκρούς θάπτειν τους εαυτών νεκρούς» παράτησε τον Συναγερμό στην τύχη του και ίδρυσε την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση με το αρκτικόλεξο «ΕΡΕ», όπου μεταστάθμευσε η πλειονότης του Συναγερμού και στην οποίαν   έσπευσαν  να  καταταγούν «σαν έτοιμοι από καιρό, σαν θαρραλέοι» αρκετά στελέχη - υπουργοί του Κόμματος Φιλελευθέρων, όπως ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο Κων/νος Τσάτσος και άλλοι. Ακολούθησαν εκλογές τον Φεβρουάριο 1956, με «τριφασικό» εκλογικό σύστημα όπου σε μερικές περιφέρειες ίσχυσε το πλειοψηφικό σε άλλες η «ενισχυμένη αναλογική» και σε όσες προέβλεπαν να πατώσει η ΕΡΕ, καθιερώθηκε η απλή αναλογική. Οι αντίπαλοι συνέπηξαν «μέτωπο» στο οποίον για πρώτη φορά μεταπολεμικά συμμετέσχε και η Αριστερά με... ψευδώνυμο και όπως... δεν  προεβλέπετο, το μέτωπο πλειοψήφησε μεν σε ψήφους, αλλά έχασε σε έδρες που κέρδισε με μεγάλη πλειοψηφία ο Καραμανλής. Παρά ταύτα, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα δεν μείωσαν τον αγώνα των Κυπρίων που συνεχίζονταν αυξανόμενος, αδιαφορώντας για τις συστάσεις των Αθηνών. Τις αποπνέουσες υποταγή «παραινέσεις» ανάλαβε να υλοποιήσει ο... καθ' ύλην υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Θεοτόκης, τον οποίον για τον χειρισμό των θεμάτων του υπουργείο του, σατίριζαν στις επιθεωρήσεις που γνώριζαν μεγάλες πιένες εκείνη την εποχή, με παραφρασμένο το... απολυτίκιο:- «Από ταις πρεσβείες του... Θεοτόκη, Σώτερ σώσον ημάς!...»

Την εποχή εκείνη, που για το επί χρόνια λιμνάζον πρόβλημα γίνονταν προσπάθειες να λυθεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το «δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών», τους υπό αγγλικό ζυγό Κυπρίους εκπροσωπούσε ο εθνάρχης Μακάριος, ένας ικανότατος και μαχητικότατος ιεράρχης, οιστρηλατημένος από τους πόθους των υπόδουλων Κυπρίων και του έθνους ολόκληρου.

Κατά την ενθρόνισή του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο είχεν ορκιστεί, ενώπιον Θεού και ανθρώπων «υπό τους ιερούς θόλους της Μονής της Φανερωμένης, να αγωνιστεί μέχρι θανάτου για την ένωση και μόνο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα» και που όταν άρχισε ο ένοπλος αγώνας συμπαραστάθηκε ολόψυχα στον αρχηγό των ανταρτών Γ. Γρίβα-Διγενή. Οι αναμφισβήτητες πολιτικές και διπλωματικές του ικανότητες συνεχώς έφερναν σε δύσκολη θέση τους δυνάστες που επιζητούσαν τρόπους να απαλλαχθούν απ' «αυτόν τον τραγόπαπα». Με τα συχνά του ταξίδια στην Αθήνα, με τους ένθερμους λόγους του προς τους ελεύθερους λαούς, ζητώντας τη συμπαράστασή τους, τα κηρύγματα ενός υπόδουλου ιεράρχη» που διερμήνευε τα δεινά της σκλαβιάς, τον  έκαναν  ίνδαλμα του αγωνιζομένου Ελληνισμού, έναν ακατάβλητο «μπροστάρη», έναν φλογερό συνεχιστή των «ματωμένων ράσων» με την ατέλειωτη προσφορά στον βωμό της λευτεριάς μας.

Η προκύψασα νέα κυβέρνηση έφερε από γεννησιμιού της τη ρετσινιά της «ευνοιοκρατίας», καθώς σύμφωνα με τις ενδείξεις ήταν ένα ανίερο προϊόν συμβιβασμού, επειδή -κατά τις δικαιολογίες- «δηλητηρίαζε τις σχέσεις δύο φίλων και συμμάχων λαών». Πολλές εφημερίδες, με την «Εστία» επικεφαλής, κατηγορούσαν την κυβέρνηση με χαρακτηρισμούς όπως «κυβέρνηση Κουΐσλινγκ», «κυβέρνηση τεμενάδων» και «κυβέρνηση των yes men». Κοινή ήταν η αίσθηση πως καθημερινά έδινε εξετάσεις υποταγής στους πρέσβεις Αγγλίας και Αμερικής, τους εξοχότατους Πηκ και Κάνον... Μέχρι και η «Καθημερινή» -αν θυμάμαι καλά-, στυλοβάτης της κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Καραμανλή, σε κάποιο από τα καθημερινά της πανέξυπνα λογοπαίγνια ανάμεσα στα σχόλια της πρώτης σελίδας έγραφε: Κυβέρνηση του «Ότι μου… Πηκ θα Κάνον!». Παράλληλα, σύσσωμη η αντιπολίτευση στηλίτευε καθημερινά την όλη πολιτεία της, αλλά όμως ελάχιστους έπειθε διότι υπήρχε η εντύπωση πως η πολεμική της οφείλετο στο γεγονός ότι «ο Καραμανλής τους πήρε την μπουκιά μέσα από το στόμα». Και εάν καμιά φορά «κάποιος το χόντραινε» βγάζοντας στη φόρα κάποιες «λαδιές», δεινός παίκτης ο Καραμανλής εξέτρεπε τα σκάγια προς τον θρόνο, καθιστώντας εμμέσως υπεύθυνο τον συνταγματικά ανεύθυνο ανώτατο άρχοντα, φορτώνοντάς του τις δικές του «αμαρτίες». 

 Ο Harding ανταλάσσει χειραψία με τον Εθνάρχη Μακάριο

 

Αλλά και στην Κύπρο, όπου εμένετο ο επιτυχής ένοπλος αγώνας που καθημερινά φούντωνε, αισθητή ήταν μια εξ Αθηνών τροχοπέδη σε ό,τι έθιγε τους Εγγλέζους, με «λογικές παραινέσεις περί σωφροσύνης» στον Μακάριο παράλληλα με διπλωματικές πρωτοβουλίες, που κατά το κοινώς λεγόμενο «βρωμούσαν και του δένανε τα χέρια…». Πάντως, ο Καραμανλής τον φοβόταν και τον κανάκευε διότι αρκούσε μία λέξη του Μακάριου για να ανατραπεί η κυβέρνηση. Πρόσφατο ήταν το συμβάν με μια «αστοχία» του υπουργού Εξωτερικών Θεοτόκη, που προκάλεσε την άμεση αξίωση από την Κύπρο να αντικατασταθεί. Έτσι, χωρίς προσχήματα, «εξωπετάχτηκε» ο… Σπυρέτος και στη θέση του τοποθετήθηκε ο «μαχητής» Ευάγγελος Αβέρωφ, που σύμφωνα με τα παπαγαλάκια, άκουγαν οι Άγγλοι το όνομά του και… τρέμανε. Διεδίδετο, ακόμη, πως «μέχρι και τον Ήντεν κόλλησε κάποτε στον τοίχο». Και… έτρεχε ο δυστυχής (ο Ήντεν) στους… ψυχίατρους μπας και ξαναβρεί τη χαμένη του αυτοπεποίθηση από τον Βαγγέλη! Μέσα σε αυτό το κλίμα και ενώ ο Μακάριος κατηγορείτο ψιθυριστά ως «αδιάλλακτος» που έπρεπε «να βάλει νερό στο κρασί του», ο νέος κυβερνήτης της αποικίας Στρατάρχης Χάρτινγκ άρχισε «να δείχνει τα δόντια του».

Έκανε προτάσεις για ειρήνευση από τη μία, αλλά ταυτόχρονα συνέχιζε τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με σκοπό την εξάρθρωση της ΕΟΚΑ. Οι συλλαμβανόμενοι αγωνιστές κατά κανόνα καταδικάζονταν σε θάνατο. Μέσα στα μέτρα καταστολής ήταν και η σύλληψη του εθνάρχη Μακάριου, του Επίσκοπου Κυπριανού και άλλων τριών εθναρχικών παραγόντων, οι οποίοι εξορίστηκαν στις εξωτικές Σεϋχέλλες*. Τον Μακάριο, μάλιστα, τον συνέλαβαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας τη στιγμή που θα επιβιβαζόταν σε αεροπλάνο για την Αθήνα, όπου -καθώς ελέγετο- θα τα «έψελνε» κανονικά στη δυάδα Καραμανλή-Αβέρωφ διότι «απηύδησε» με τον ενδοτισμό της μυστικής τους διπλωματίας... Με την απέλαση του εθνάρχου η κυβέρνηση απαλλασσόταν από έναν βραχνά και μπορούσε αδέσμευτη να εκπληρώσει τις… δεσμεύσεις της.

Ένας καινούργιος όμως «κεραυνός» ήρθε να «ταράξει τους κύκλους» των σχεδίων της: Δύο αγωνιστές της ΕΟΚΑ, οι εικοσάχρονοι Μιχάλης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου, καταδικασμένοι σε θάνατο, επρόκειτο να απαγχονιστούν. Γεμάτοι από ελληνική υπερηφάνεια αρνήθηκαν να υποβάλουν αίτηση χάριτος στον δυνάστη, αλλά κινητοποιήθηκε η παγκόσμια κοινή γνώμη προς ματαίωση του απαγχονισμού. Στην Αθήνα, την παραμονή που οι μελλοθάνατοι θ' ανέβαιναν στο ικρίωμα, οργανώθηκε στην Ομόνοια πάνδημο συλλαλητήριο, διερμηνεύοντας την οργή του λαού για τους άγγλους δημίους... Ήταν μια τεράστια συγκέντρωση γεμάτη ανάμικτα συναισθήματα αγανάκτησης και οργής. Μα η κυβέρνησή μας, αντί να εκμεταλλευτεί το «φωνή λαού - οργή Θεού» μιας παφλάζουσας λαοθάλασσας, στιγματίζοντας ανά την υφήλιο το εγγλέζικο θανατικό, για να μη στενοχωρηθούνε οι δήμιοι φίλοι μας διέταξε την Αστυνομία να ανοίξει πυρ και να διαλύσει τους διαδηλωτές. Επτά νεκροί και τριακόσιοι τραυματίες ήταν ο απολογισμός του αιματηρού απογεύματος της 9ης Μαΐου 1956, όπου με υπερηφάνεια δηλώνω πως «ήμουν και εγώ εκεί».

Οι επτά νεκροί που έβαψαν με το αίμα τους την οδό Σταδίου παρέμειναν «ανώνυμοι» και πέρασαν στη λήθη μοναχά ως σκέτος αριθμός, αφού τα ονόματά τους δεν προσφέρονταν για κομματική ή ιδεολογική εκμετάλλευση. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η κυβέρνηση, «αντί στεφάνου», κατέθεσε την… απρέπεια να τους χαρακτηρίσει «κομμουνιστές ταραξίες…»

Οι Καραολής και Δημητρίου απαγχονίστηκαν το πρωί της 10ης Μαΐου 1956. Έφυγαν με το όραμα της ένωσης με τη μεγάλη τους πατρίδα, την Ελλάδα, όραμα για το οποίο προσφέρανε τα νιάτα τους. Ο Καραολής αποχαιρέτησε τη ζωή με ένα ποίημα-ωδή σ’ αυτό το όραμα, που έκλεινε με τον στίχο του Εθνικού μας Ύμνου: «Χαίρε, ω χαίρ’ ελευτεριά…»

Ν. ΑΜΜΑΝΙΤΗΣ

"ΤΟ ΠΑΡΟΝ"

* Η εξορία του εθνάρχου Μακάριου στις Σεϋχέλλες  http://boraeinai.blogspot.gr/2014/04/blog-post_7260.html

 Τρία χρόνια αργότερα το 1959 υπογράφονταν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και δημιουργείτο ανεξάρτητο κράτος˙  η "Κυπριακή Δημοκρατία"

Οι Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, που υπογράφηκαν το 1959 μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας, ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας, ήταν οι Συνθήκες με τις οποίες τερματίστηκε η βρετανική κυριαρχία επί της Κύπρου και ιδρύθηκε ανεξάρτητο Κυπριακό κράτος. Η συμφωνία της Ζυρίχης υπογράφηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1959 από τους τότε πρωθυπουργούς της Ελλάδας Καραμανλή και της Τουρκίας Μεντερές. Η συνθήκη επικυρώθηκε μια βδομάδα αργότερα, στις 19 Φεβρουαρίου 1959 στο Λονδίνο, όπου και υπογράφηκε η Συμφωνία του Λονδίνου από τους πρωθυπουργούς και υπουργούς εξωτερικών Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας, τον εκπρόσωπο της ελληνοκυπριακής κοινότητας Μακάριο και τον εκπρόσωπο της τουρκοκυπριακής κοινότητας Φαζίλ Κιουτσούκ. Η συνθήκη κατοχύρωνε την ανεξαρτησία της Κύπρου, καθόριζε το Σύνταγμα του νέου κράτους και τα δικαιώματα κάθε εθνοτικής κοινότητας όσον αφορά το κράτος και τη διακυβέρνηση. Η πολιτειακή οργάνωση του νεοσύστατου κράτους ήταν πολύπλοκη και απαιτούσε ομοφωνία και των δύο κοινοτήτων σε μια σειρά από θέματα. Ο Πρόεδρος θα ήταν Έλληνας και ο Αντιπρόεδρος Τούρκος.

Στις συμφωνίες περιλαμβανόταν "Συνθήκη Εγγυήσεων" μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Βρετανίας και Κύπρου με την οποία, σε περίπτωση διασάλευσης της συνταγματικής τάξης, μια από τις τρεις πρώτες «εγγυήτριες δυνάμεις» θα μπορούσε να προβεί σε μονομερή δράση, αφού προηγουμένως είχαν εξαντληθεί τα περιθώρια διαπραγματεύσεων με τις άλλες δυο.

 19 Φεβρουαρίου 1959: Υπογράφεται στο Λονδίνο μεταξύ Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων η τελική συμφωνία

Λίγες μέρες μετά την υπογραφή των συνθηκών απολύθηκαν οι πολιτικοί κρατούμενοι και δόθηκε αμνηστία στους καταζητούμενους. Τα ένοπλα τμήματα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων κήρυξαν κατάπαυση πυρός και στις 16 Αυγούστου 1960 η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος.

Η Συμφωνία της Ζυρίχης ουσιαστικά κατέρρευσε το 1963, μετά από αλλαγές που επιχείρησε να κάνει ο Μακάριος στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας (τα «13 Σημεία») και τις σφοδρές ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που ακολούθησαν το 1963-64. Παρόλα αυτά, το Σύνταγμα που προέβλεπαν οι Συμφωνίες εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα στην Κύπρο, τροποποιημένο αρχικά λόγω της απόσυρσης των Τουρκοκυπρίων από την πολιτική ζωή σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα «13 Σημεία» του Μακάριου και στη συνέχεια λόγω της εισβολής. Οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου χρησιμοποιήθηκαν σαν δικαιολογία για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974 μετά το υποκινηθέν από τη Χούντα των Συνταγματαρχών πραξικόπημα Σαμψών που επιχείρησε να ανατρέψει τον Μακάριο, παρά το γεγονός ότι η Συνθήκη Εγγυήσεων δεν της έδινε το δικαίωμα είτε για στρατιωτική δράση χωρίς προηγούμενες διαβουλεύσεις, είτε για παραμονή των στρατευμάτων της στο νησί μετά την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης.

el.wikipedia.org