Περπατώντας σήμερα στην ανθισμένη εξοχή, εκεί κοντά στην οδό Ζωοδόχου Πηγής στο Κορωπί, βρέθηκα σε ένα κτήμα με ολάνθιστες αμυγδαλιές. Ήταν αδύνατο να μην συγκινηθώ από την ομορφιά τους και χωρίς να το πολυσκεφτώ άρχισα να βγάζω μια σειρά φωτογραφιών που σας τις παρουσιάζω παρακάτω
Καθώς τράβαγα τις φωτογραφίες μια απρόσεκτη κίνηση τράνταξε μια μικρή αμυγδαλιά και είδα να πέφτουν τα άσπρα φυλλαράκια της. Ασυναίσθητα το μυαλό μου έτρεξε σε μια άλλη εποχή, όταν ζούσαν οι γονείς μου και ήταν νέοι. Θυμάμαι τότε τον πατέρα μου να τραγουδάει το «Ετίναξα την ανθισμένη Αμυγδαλιά», ένα παλιό όμορφο τραγούδι. Μια παλιά όμορφη καντάδα που τραγουδήθηκε από πολλά χίλια ερωτευμένων στην καλή τους.
Για αυτήν την ανθισμένη αμυγδαλιά θάθελα να σας πω δύο λόγια.
Το νεο-κλασσικό σήμερα, δημώδες σχεδόν για τους μεγαλύτερους σε ηλικία, τραγούδι της "ανθισμένης αμυγδαλιάς" γράφτηκε από τον Γεώργιο Δροσίνη και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο σατυρικό «Ραμπαγιάς» το 1882. Ο συνθέτης του αν και παραμένει άγνωστος, εικάζεται όμως, ότι θα πρέπει να ήταν κάποιος Επτανήσιος. Εκείνο που ίσως έχει και κάποια ιστορική αξία είναι το γεγονός ότι ο άγνωστος συνθέτης του, το μελοποίησε κατά τη διάρκεια της επιστράτευσης του 1885 με αποτέλεσμα πολύ γρήγορα να διαδοθεί από τους στρατιώτες σε όλη την Ελλάδα.
Το ποίημα αυτό το έγραψε ο Γεώργιος Δροσίνης σε νεαρή ηλικία όταν ακόμη δημοσίευε τους στίχους του με το ψευδώνυμο Αράχνη για μια χαριτωμένη μαθήτρια του Αρσάκειου, εξαδέλφη του, που πράγματι συνέβη να κουνήσει την ανθισμένη νεραντζιά του κήπου του και να πέσουν τα άνθη επάνω της. Και βέβαια ποιητικά αλλά και συμβολικά η νεραντζιά έγινε αμυγδαλιά.
Οι στίχοι του ποιήματος συγκινούν περισσότερο με τις απλές εικόνες, τα ερωτικά συναισθήματα και την αντίθεση νεότητας – γήρατος σε μια φιλοσοφική σύνθεση. Η δε μουσική του αλλά και η εκτέλεσή του και σε τετραφωνία είχαν ως αποτέλεσμα να αποτελέσει το προσφιλέστερο «μελώδημα» της εποχής και για αρκετές 10ετίες της κάθε φιλικής συγκέντρωσης για ένα κρασάκι ή της «μουσικής οικιακής εσπερίδας».
Τροβαδούροι Ιωαννίνων 14 Νοεμβρίου 2009
Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά (Γ. Δροσίνης)
Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά (δις)
με τα χεράκια της
και γέμισ' από τ΄ άνθη η πλάτη, η αγκαλιά
και τα μαλλάκια της.
Και γέμισ' από τ΄ άνθη...
με τα χεράκια της
και γέμισ' από τ΄ άνθη η πλάτη, η αγκαλιά
και τα μαλλάκια της.
Και γέμισ' από τ΄ άνθη...
Αχ, χιονισμένη σαν την είδα την τρελή (δις)
γλυκά τη φίλησα
της τίναξα όλα τ' άνθη από την κεφαλή
κι έτσι της μίλησα:
Της τίναξα όλα τ' άνθη...
γλυκά τη φίλησα
της τίναξα όλα τ' άνθη από την κεφαλή
κι έτσι της μίλησα:
Της τίναξα όλα τ' άνθη...
"Τρελή, να φέρης στα μαλλιά σου τη χιονιά (δις)
τι τόσο βιάζεσαι;
Μόνη της θάρθη η άγρια βαρυχειμωνιά,
δεν το στοχάζεσαι;
Μόνη της θάρθη...
τι τόσο βιάζεσαι;
Μόνη της θάρθη η άγρια βαρυχειμωνιά,
δεν το στοχάζεσαι;
Μόνη της θάρθη...
"Του κάκου τότε θα θυμάσαι τα παληά (δις)
τα παιγνιδάκια σου
θάσαι γρηά με κάτασπρα μαλλιά
και τα γυαλάκια σου.
θάσαι γρηά...
τα παιγνιδάκια σου
θάσαι γρηά με κάτασπρα μαλλιά
και τα γυαλάκια σου.
θάσαι γρηά...
Το τραγούδι αυτό μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες, έχει φωνογραφηθεί σε πολλές εκτελέσεις από διάφορους τραγουδιστές και ιδιαίτερα από χορωδίες.
Η ανθισμένη αμυγδαλιά
Τέτοιες μέρες... τέτοια λόγια!
| |
Του Δημήτρη Χ. Σάββα
Δεν πίστευα στα μάτια μου! Τόσο νωρίς σχετικά, με τέτοια κακοκαιρία, να την δω κιόλας στολισμένη. Δειλά - δειλιά δεν έχει σημασία. Ίσως να θέλει να μας ευχαριστήσει σκέφτηκα μέσα μου... Ίσως να θέλει να μας χαρίσει μια νότα αισιοδοξίας και ελπίδας, φορώντας το άσπρο της φόρεμα, εκείνη η μικρούλα αμυγδαλιά.
Αισιοδοξία και ελπίδα, μάλιστα. Έννοιες που στις μέρες μας πάνε να χαθούν. Πολλά πέρασαν από το μυαλό μου, επιστράτευσα τις λίγες λογοτεχνικές μου γνώσεις, σε αυτές που η σεβαστή μου καθηγήτρια κα Μαρία Καραβολάνη - Χουρμουζιάδη στις τρεις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου στο Βόλο προσπαθούσε να μας μυήσει. Καλή της ώρα!
Ήταν 3 Ιανουαρίου του 1951 όταν στην όμορφη Κηφισιά όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του άφησε την τελευταία του πνοή, ο ποιητής της “Ανθισμένης αμυγδαλιάς” Γεώργιος Δροσίνης. Ο συγγραφέας της “Αμαρυλλίδας” έφυγε από τον κόσμο αυτό για το μεγάλο ταξίδι που δεν έχει γυρισμό και αυτό το “νέο” ήταν επόμενο να συγκλονίσει τους Αθηναίους.
Οι Αθηναίοι αγαπούσαν και διάβαζαν τα έργα του μεγάλου αυτού ποιητή. Αυτού που υπήρξε συνοδοιπόρος με έναν άλλο μεγάλο(!), τον Κώστα Παλαμά, και κάποτε του δόθηκε η ευκαιρία να του απαντήσει σε μια αφιέρωση βιβλίου με τους στίχους που ακολουθούν:
Δεν πίστευα στα μάτια μου! Τόσο νωρίς σχετικά, με τέτοια κακοκαιρία, να την δω κιόλας στολισμένη. Δειλά - δειλιά δεν έχει σημασία. Ίσως να θέλει να μας ευχαριστήσει σκέφτηκα μέσα μου... Ίσως να θέλει να μας χαρίσει μια νότα αισιοδοξίας και ελπίδας, φορώντας το άσπρο της φόρεμα, εκείνη η μικρούλα αμυγδαλιά.
Αισιοδοξία και ελπίδα, μάλιστα. Έννοιες που στις μέρες μας πάνε να χαθούν. Πολλά πέρασαν από το μυαλό μου, επιστράτευσα τις λίγες λογοτεχνικές μου γνώσεις, σε αυτές που η σεβαστή μου καθηγήτρια κα Μαρία Καραβολάνη - Χουρμουζιάδη στις τρεις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου στο Βόλο προσπαθούσε να μας μυήσει. Καλή της ώρα!
Ήταν 3 Ιανουαρίου του 1951 όταν στην όμορφη Κηφισιά όπου ζούσε τα τελευταία χρόνια της ζωής του άφησε την τελευταία του πνοή, ο ποιητής της “Ανθισμένης αμυγδαλιάς” Γεώργιος Δροσίνης. Ο συγγραφέας της “Αμαρυλλίδας” έφυγε από τον κόσμο αυτό για το μεγάλο ταξίδι που δεν έχει γυρισμό και αυτό το “νέο” ήταν επόμενο να συγκλονίσει τους Αθηναίους.
Οι Αθηναίοι αγαπούσαν και διάβαζαν τα έργα του μεγάλου αυτού ποιητή. Αυτού που υπήρξε συνοδοιπόρος με έναν άλλο μεγάλο(!), τον Κώστα Παλαμά, και κάποτε του δόθηκε η ευκαιρία να του απαντήσει σε μια αφιέρωση βιβλίου με τους στίχους που ακολουθούν:
“Συνοδοιπόροι ναι, μαζί κινήσαμε
στης Τέχνης το γλυκοξημέρωμα, όμως,
με του καιρού το πέρασμα, χαράχτηκε
του καθενός μας χωριστός ο δρόμος”.
στης Τέχνης το γλυκοξημέρωμα, όμως,
με του καιρού το πέρασμα, χαράχτηκε
του καθενός μας χωριστός ο δρόμος”.
Πόσοι και πόσοι δρόμοι δεν έχουν χαραχθεί χωριστά σήμερα; Πόσοι και πόσοι ξεκίνησαν μαζί, είχαν τις ίδιες αντιλήψεις, την ίδια νοοτροπία, τις ίδες ανησυχίες, τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις, σεβόμενοι αξίες και αρετές... Πόσοι και πόσοι... Αλλά οι δρόμοι τους χώρισαν! Χώρισαν τα “τσανάκια τους” που λέει και ο λαός μας. Πόσοι συμφοιτητές μας, που πολλοί απ’ αυτούς σήμερα διαγράφουν “λαμπρή πορεία” στα πολιτικά δρώμενα, που έχουν ενταχθεί στο μεγάλο κλαμπ των σωτήρων, δεν μας γνωρίζουν, δεν μας ξέρουν. Δεν τους ζηλεύω, προς Θεού! Απλά τους λυπάμαι όπως και όλος ο λαός που σύντομα ή αργά θα τους “ανταμείψει” όπως πρέπει βλέποντας και εκτιμώντας τα “έργα και τις ημέρες τους”. Ας είναι. Τότε οι αθηναϊκές εφημερίδες αφιέρωσαν πολλές στήλες για να περιγράψουν τη ζωή και το έργο του Γεωργίου Δροσίνη. Ισως μ’ αυτό τον τρόπο ήθελαν να καλύψουν κι ένα μεγάλο κενό, μια ενδεχόμενη αδικία που έπραξαν, ενώ αυτός ήταν στη ζωή, επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση: “Απόθανε να σ’ αγαπώ και ζε να μη σε θέλω”. Είχαμε μ’ άλλους λόγους μια μετά θάνατο αναγνώριση ενός μεγάλου δημιουργού, ένα φαινόμενο που συχνά, δυστυχώς, εμφανίζεται στον τόπο μας και σήμερα ισχύει περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
Φλεβάρης του 1962. Έχουν για καλά ανθίσει οι αμυγδαλιές της αττικής γης. Είναι τάχα μια τυχαία σύμπτωση ή θέλουν οι ίδιες να τιμήσουν και να χαιρετήσουν την σεβάσμια δέσποινα, την Δροσίνα Μελετοπούλου, που σε ηλικία 101 ετών χαιρετά “για πάντα” τα αγαπημένα της δέντρα και ειδικά την αγαπημένη της ανθισμένη αμυγδαλιά!
Μαθήτρια του Αρσακείου η Δροσίνα, σε αρκετά μεγάλη ηλικία, προτού πεθάνει, μας λέει συγκινητικά:
“Πριν από πολλά χρόνια, ζούσαμε στο ηρωικό Μεσολόγγι ο πατέρας μου Δημήτριος Δροσίνης, η μητέρα μου, οι δύο αδελφές μου κι εγώ. Ήμουν η πιο μικρή αλλά και η πιο ζωηρή, πράγμα που ανάγκασε τον πατέρα μου σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών να με παραδώσει στον αδελφό του στον μπάρμπα - γιατρό όπως λέγαμε το θείο μου Αθανάσιο Δροσίνη, για να με φέρει στην Αθήνα στο Αρσάκειο. Υπήρξα μια καλή μαθήτρια αλλά επαναστατική”. Η ίδια διηγείται ότι στην Αθήνα είχε κι άλλους γνωστούς όπως τον θείο της Χρηστάκη Δροσίνη, πατέρα του ποιητή και κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα πήγαινε στο σπίτι τους όπου περνούσε πολύ όμορφα τόσο με την ξαδέλφη της Κάκια όσο και με τον αδελφό της Γιώργο Δροσίνη τον μετέπειτα ποιητή, που έκανε τον συνοδό και στις δύο στους περιπάτους και στα θεάματα.
“Μια απ’ αυτές τις χρονιές θα κόντευα τα 17, ένας γλυκός χειμώνας έκανε ν’ ανθίσουν πρόωρα οι αμυγδαλιές. Το σπίτι του θείου ήταν τότε εκεί που είναι σήμερα η Ιονική Τράπεζα (Πανεπιστημίου και Πεσματζόγλου γωνία). Ο Γιώργος Δροσίνης ήταν τότε στρατιώτης του μηχανικού και θα μας πήγαινε εμένα και την αδελφή του Κάκια περίπατο. Ήταν όμως νωρίς και κάθισε στον δωμάτιό του για να γράψει κάτι. Εγώ και η Κάκια κατεβήκαμε στον κήπο. Τρέχαμε, παίζαμε και ξαφνικά βρεθήκαμε ανάμεσα σε δύο μικρές ανθισμένες αμυγδαλιές. “Θεέ μου”!, είπα μέσα μου, τι ομορφιά”! Αχ και να με άκουγαν, ήθελα να τις ρωτήσω, να τους μιλήσω, μήπως και μου έλεγαν το μυστικό της ομορφιάς τους. Ολοένα και τις πλησίαζα, τις κούνησα και βρέθηκα κάτω από μια καταρρακτώδη ανθορροή που με μετέβαλε κι εμένα σε ανθισμένη αμυγδαλιά.
Τα μαλλιά μου, τα μπράτσα μου, οι ώμοι μου ήταν γεμάτα από απαλά ανθόφυλλα αμυγδαλιάς. Υστέρα, αφού μου τίναξε τ’ ανθόφυλλα από τα μαλλιά και το φόρεμά μου η Κάκια, ανεβήκαμε στο δωμάτιο όπου ο Γιώργος (Δροσίνης) μας περίμενε για να πάμε περίπατο. Προηγουμένως όμως ο μεγάλος ποιητής από το παράθυρο είδε την όμορφη αυτή εικόνα και την μετέφερε στο χαρτί του”.
Πράγματι, έτσι και έγινε. Από τότε έχουμε αυτό το ωραίο τραγούδι να βρίσκεται συνεχώς στα χείλη της νιότης. Έγινε ο πιο αγαπημένος σκοπός για τους παλιούς Αθηναίους και όχι μόνο, γιατί ποτέ δεν έπαψε να συγκινεί και να συνεπαίρνει με την μελωδία του και τους νεότερους. Πρέπει, απ’ ό,τι φαίνεται, πως το πνεύμα του Δροσίνη συνέλαβε κάποιο συμβολισμό την ώρα που έρρεαν τα άνθη της αμυγδαλιάς πάνω στην ξαδέλφη του, Δροσίνα Μελετοπούλου.
Είναι εύλογο το πόσο ευτυχισμένος μπορεί να νιώθει ένας άνθρωπος, στην προκειμένη περίπτωση μια γυναίκα, τη στιγμή που θα γράφονταν για την ίδια τέτοιοι στίχοι. Στίχοι όχι τυχαίοι, αλλά γεμάτοι λεπτότητα, ευαισθησία και έντονο συναισθηματισμό. Είχε ο ποιητής αυτό το μεγάλο χάρισμα, να μας μεταφέρει παράλληλα με το βαθύ και μεστό νόημα των στίχων του και την εικόνα. Μια εικόνα όχι απλή αλλά σύνθετη και ζωντανή, όπως αυτή της ανθισμένης αμυγδαλιάς.
“Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά...”, λοιπόν. Μια νότα μελωδική που έδινε ξεχωριστό τόνο στη ζωή εκείνης της εποχής!
Τα μαλλιά μου, τα μπράτσα μου, οι ώμοι μου ήταν γεμάτα από απαλά ανθόφυλλα αμυγδαλιάς. Υστέρα, αφού μου τίναξε τ’ ανθόφυλλα από τα μαλλιά και το φόρεμά μου η Κάκια, ανεβήκαμε στο δωμάτιο όπου ο Γιώργος (Δροσίνης) μας περίμενε για να πάμε περίπατο. Προηγουμένως όμως ο μεγάλος ποιητής από το παράθυρο είδε την όμορφη αυτή εικόνα και την μετέφερε στο χαρτί του”.
Πράγματι, έτσι και έγινε. Από τότε έχουμε αυτό το ωραίο τραγούδι να βρίσκεται συνεχώς στα χείλη της νιότης. Έγινε ο πιο αγαπημένος σκοπός για τους παλιούς Αθηναίους και όχι μόνο, γιατί ποτέ δεν έπαψε να συγκινεί και να συνεπαίρνει με την μελωδία του και τους νεότερους. Πρέπει, απ’ ό,τι φαίνεται, πως το πνεύμα του Δροσίνη συνέλαβε κάποιο συμβολισμό την ώρα που έρρεαν τα άνθη της αμυγδαλιάς πάνω στην ξαδέλφη του, Δροσίνα Μελετοπούλου.
Είναι εύλογο το πόσο ευτυχισμένος μπορεί να νιώθει ένας άνθρωπος, στην προκειμένη περίπτωση μια γυναίκα, τη στιγμή που θα γράφονταν για την ίδια τέτοιοι στίχοι. Στίχοι όχι τυχαίοι, αλλά γεμάτοι λεπτότητα, ευαισθησία και έντονο συναισθηματισμό. Είχε ο ποιητής αυτό το μεγάλο χάρισμα, να μας μεταφέρει παράλληλα με το βαθύ και μεστό νόημα των στίχων του και την εικόνα. Μια εικόνα όχι απλή αλλά σύνθετη και ζωντανή, όπως αυτή της ανθισμένης αμυγδαλιάς.
“Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά...”, λοιπόν. Μια νότα μελωδική που έδινε ξεχωριστό τόνο στη ζωή εκείνης της εποχής!
Πολλοί ήταν οι ρομαντικοί που έκαναν καντάδες, εξάλλου αυτός ήταν ένας τρόπος ερωτικής εξομολόγησης των νέων προς τις νέες. Ήταν ένα ξέσπασμα της νεολαίας εκείνου του παλιού καλού καιρού!
Είναι γνωστές οι καντάδες της παλιάς Αθήνας, στην Πλάκα, στου Ψυρρή και στη γραφική συνοικία της Νεάπολης, με τις κιθάρες και τα μαντολίνα.
Ωστόσο, τα χρόνια περνούν! Οι κανταδόροι αρχίζουν να περιορίζουν την ακτίνα των δράσεών τους. Μέχρι που φτάνουμε στη σημερινή εποχή. Η λέξη καντάδα παντελώς άγνωστη για τους νέους. Το ίδιο ισχύει και για τους στίχους της ανθισμένης αμυγδαλιάς. Ποιος να τραγουδήσει;
Οι πολλές πολυκατοικίες σίγουρα δεν το επιτρέπουν.
Τα ελάχιστα ισόγεια, διώροφα αλλά και τριώροφα σπίτια που απέμειναν, μετά από την άναρχη αυτή τσιμεντοκυριαρχία, ίσως να θέλουν ν’ ακούσουν αυτούς τους ήχους της καντάδας, η οποία ενδεχομένως ποτέ να μην φτάσει αφού τα μαρσαρίσματα και τα κορναρίσματα των αναρίθμητων τροχοφόρων την πνίγουν. Και αν δεν συμβεί αυτό, είμαστε σίγουροι πως οι αποδέκτες του ωραίου φύλου επιθυμούν να την ακούσουν; Ή θα προτιμήσουν ένα άσμα ξενόφερτο, ξενόγλωσσο αλλά και κάποιο ντόπιο το οποίο “σκυλοφέρνει”; Τέλος, σήμερα η ζωντανή επικοινωνία των νέων με τις νέες έχει πέσει δυστυχώς θύμα της πολλά υποσχόμενης τεχνολογίας και οι περισσότεροι επικοινωνούν με SMS, με Twitter, με το Facebook, και πάει λέγοντας... Έτσι, κάπως απρόσωπα και παγερά! Όπως παγερή και απρόσωπη έχει γίνει και η ζωή μας σε μια αντίστοιχη εποχή.
Τα τραγούδια του Γεώργιου Δροσίνη που μελοποιήθηκαν από μεγάλους μουσουργούς, όπως ο Μανώλης Καλομοίρης και ο Λαμπελέτ, ήταν αρκετά. Όμως αυτό το τραγούδι της “ανθισμένης αμυγδαλιάς” πιστεύω ότι είναι από τα μοναδικά, ένα τραγούδι που έχει συγκινήσει γενιές και γενιές, ένα τραγούδι που φέρνει στο μυαλό μας την αναγέννηση και την αισιοδοξία που δυστυχώς λείπει στις μέρες μας. Όμως, πάντοτε υπάρχει η ελπίδα για το καλύτερο.
Πηγές:
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
http://www.patris.gr/articles/215735?PHPSESSID=gqk6l6arhfmlaa0qtoqddc2hf7
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου