ΚΡΗΤΗ 1950 : Η απαγωγή της Τασούλας

Στα όπλα Κεφαλογιάννηδες και Πετρακογιώργηδες...

 

 

Η υπόθεση, που συντάραξε τη χώρα 57 χρόνια πριν, έγινε αφορμή να αρθούν 9 άρθρα του Συντάγματος, να λογοκριθεί ο τύπος και έκανε διάσημο από τότε τον Μυλοπόταμο, όπου εγκαταστάθηκαν 2 τάγματα της στρατοχωροφυλακής

 

 

Στις 20 Αυγούστου του 1950 ο 34χρονος Κώστας «έκλεψε» την 20χρονη Τασούλα από τον κινηματογράφο «Οασις» στο Ηράκλειο της Κρήτης. 

Θα μπορούσε να είναι μια ρομαντική πράξη έρωτα, μια ιστορία αγάπης. Στην πραγματικότητα όμως ήταν μια πολιτική πράξη: ο 34χρονος Κώστας Κεφαλογιάννης από τα Ανώγεια ήταν αδελφός του Μανόλη, τότε βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος. Και η Τασούλα, κόρη του Γιώργη Πετρακογιώργη, βουλευτή των Φιλελευθέρων. Και οι δύο οικογένειες με περγαμηνές στην Αντίσταση.

Η «απαγωγή της Τασούλας» έφτασε την Κρήτη σε απόσταση αναπνοής από την εμφύλια σύρραξη. Η απόφαση των «Κεφαλογιάννηδων» έγινε αφορμή για να αρθούν 9 άρθρα του Συντάγματος, να επιβληθεί στρατιωτικός νόμος στην Κρήτη, αλλά και προληπτική λογοκρισία του Τύπου, και αφορμή να στραφούν τα φώτα της δημοσιότητας στον Μυλοπόταμο. Ηταν η πρώτη φορά που έγινε ευρέως γνωστό ότι στην περιοχή διαφόρων ειδών επιθυμίες είναι δυνατόν να επιβάλλονται διά των όπλων.

Γράφτηκαν δύο βιβλία

 
Το γεγονός προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον από τα ειδησεογραφικά πρακτορεία που μετέδιδαν συστηματικά τις εξελίξεις για το θέμα (κατά πολύ εκτενέστερα από τις σημερινές ανταποκρίσεις του «Ρόιτερ» και των άλλων). Σύμφωνα με τον Τάσο Κοντογιαννίδη, συγγραφέα ενός από τα βιβλία που έχουν γραφεί για την απαγωγή (το άλλο είναι της Ρέας Γαλανάκη), η εξέλιξη της απαγωγής παιζόταν σε γραφείο στοιχημάτων του Λονδίνου: 2 προς 1,5 ο γάμος, 7 προς 1 ο χωρισμός και 3 προς 1 η εμφύλια σύρραξη! Οπως όλοι οι Ανωγειανοί, ο Κώστας Κεφαλογιάννης είχε το δικό του ψευδώνυμο: Κουντόκωστας. Ο αδελφός του Μανόλης ήταν βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος. Ο Κουντόκωστας και η οικογένειά του συμφωνούν με την απαγωγή, τη χρονική περίοδο κατά την οποία οι κεντρώοι πολιτικοί προσπαθούν να επικρατήσουν σχηματίζοντας συμμαχικές κυβερνήσεις.

Πατέρας της Τασούλας είναι ο βουλευτής των Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου, Γιώργης Πετρακογιώργης. Ηταν οπλαρχηγός κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, ένας από τους πιο δυναμικούς αρχηγούς της Αντίστασης στην Κρήτη. 

Η υπόθεση ήταν κάτι παραπάνω από απλώς οικογενειακή... Ο Πετρακογιώργης «αστράφτει και βροντάει» για την απαγωγή της θυγατέρας του, θεωρώντας τη βαριά προσβολή. Πάνω από χίλιοι πιστοί οπλοφόροι του Πετρακογιώργη ανεβαίνουν στον Ψηλορείτη και ετοιμάζονται να επιτεθούν σε ισάριθμους Ανωγειανούς των Κεφαλογιάννηδων για να πάρουν πίσω την Τασούλα.

Οι εφημερίδες της εποχής αρχίζουν και γράφουν λίγες ημέρες μετά. Με τίτλο «Ο Νέος Τρωικός Πόλεμος» στην πρώτη σελίδα, το «Εθνος» της 25ης Αυγούστου 1950 σχολιάζει: «...Η σύγχρονος Ελλάς συνεχίζει την... παράδοσιν της αρχαίας... Οι αδιάλλακτοι εν προκειμένω -που παίζουν άλλωστε ρόλο και εις την δημόσιαν ζωήν- ας λάβουν υπ όψιν και αυτήν την πλευράν της υποθέσεως - πλην του κινδύνου να προκαλέσουν εμφύλιον σπαραγμόν εις την Κρήτη».

Νεκρή ζώνη ο Ψηλορείτης

Το ζευγάρι κρύβεται στον Ψηλορείτη, εκεί όπου Κρήτες και Βρετανοί αντάρτες είχαν κρύψει τον Γερμανό στρατηγό Κράιπε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τον οποίο είχαν απαγάγει και οδηγήσει στη Μέση Ανατολή. Παντρεύεται κρυφά. Η γαμήλια τελετή έγινε στη Μονή Δισκουρίου. 

Ο Πετρακογιώργης αρνείται να δεχθεί τον γάμο και ετοιμάζει τους άντρες του για πόλεμο. Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση και να αποφευχθεί ο εμφύλιος σπαραγμός, η μόλις ορκισθείσα κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου κηρύσσει στρατιωτικό νόμο στο νησί, αναστέλλοντας την ισχύ εννέα άρθρων του Συντάγματος. Ταυτόχρονα στέλνει ένα τάγμα της Χωροφυλακής κι ένα τάγμα Στρατού, τα οποία εγκαταστάθηκαν στον Ψηλορείτη, κηρύσσοντάς τον «Νεκρή Ζώνη». Αλλά η έρευνα για τον εντοπισμό του ζευγαριού παραμένει άκαρπη.

Στις 26 Αυγούστου πια οι τίτλοι είναι πηχυαίοι: «Διετάχθη σύλληψις του Κεφαλογιάννη - Θα αφοπλισθούν αι ένοπλοι δυνάμεις», λέει η «Ελευθερία». «Ηρχισεν η εκστρατεία προς ανακάλυψιν του κρησφύγετου του Κεφαλογιάννη και της Τασούλας», γράφει το «Εθνος». Λίγες ημέρες μετά η κυβέρνηση επέβαλε λογοκρισία, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την κρίση.

Το ζευγάρι παραδόθηκε τελικά στον αρχηγό της Χωροφυλακής Σμπώκο για να τελειώσει η ομηρεία της περιοχής, που ήταν ζωσμένη από δύο χιλιάδες στρατιώτες και χωροφύλακες.

Ο Κουντόκωστας συλλαμβάνεται, δικάζεται και καταδικάζεται σε φυλάκιση δύο ετών για σύσταση συμμορίας και οπλοφορία. Ολο το διάστημα που ο άντρας της είναι στη φυλακή, η Τασούλα περιμένει. Δεν θα χωρίσουν παρά 3 μήνες μετά την αποφυλάκισή του, οπότε θα πάρουν διαζύγιο, θα βρουν νέους συντρόφους, με τους οποίους θα αποκτήσουν παιδιά και δεν θα ξανασυναντηθούν πια ποτέ ξανά έως το θάνατό τους. 

ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΑ
mapsara@pegasus.gr

Ας δούμε όμως και το σχετικό με το θέμα δημοσίευμα της εφημερίδος "ΠΑΤΡΙΣ" του Ηρακλείου Κρήτης

Η απαγωγή της Τασούλας

Μετά από πενηντα πέντε χρόνια ξαναζωντανεύει σε βιβλίο η υπόθεση που έφερε την Κρήτη στα πρόθυρα του εμφυλίου πολέμου

Καλοκαίρι του 1950.Ο Κώστας, αδελφός του βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος Μανόλη Κεφαλογιάννη «κλέβει» στο Ηράκλειο την όμορφη Τασούλα, κόρη του βουλευτή των Φιλελευθέρων καπετάν Γιώργη Πετρακογιώργη. Η ενέργεια αυτή του Κεφαλογιάννη πυροδοτεί ένταση στο νησί. Οπλοφόροι ξεσηκώνονται και από τις δύο πλευρές για να συγκρουσθούν.

Η κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου για να προλάβει το κακό, κηρύσσει στρατιωτικό νόμο, αναστέλλει την ισχύ 9 άρθρων του Συντάγματος επιβάλλει λογοκρισία και επικηρύσσει τον απαγωγέα ως ... ληστή!

Το βιβλίο που κυκλοφόρησε απο τις εκδόσεις « Άγκυρα» έγραψε ο δημοσιογράφος Τάσος Κοντογιαννίδης, ο οποίος δεν ζήτησε την βοήθεια των δύο οικογενειών για να γράψει το βιβλίο με αμερόληπτο τρόπο. Ερεύνησε, ανακάλυψε και κατέγραψε όλες τις πτυχές της υπόθεσης που κράτησε για ένα μεγάλο διάστημα σε αγωνία την ελληνική κοινή γνώμη.

Ο απαγωγέας, σφόδρα ερωτευμένος με την Τασούλα αποφασίζει να την «κλέψει» ένα βράδυ όταν μαθαίνει ότι της κάνουν προξενιό. Καθώς η Τασούλα με την παρέα της έβγαινε από τον κινηματογράφο «Οασις», την άρπαξε με άλλους πέντε οπλοφόρους και την μετέφερε με νοικιασμένο αυτοκίνητο και οδηγό στον Ψηλορείτη.

Ο Κεφαλογιάννης, ψηλός, γεροδεμένος, με πράσινα μάτια, παλικάρι με τα όλα του, το καμάρι των Ανωγείων. Η Τασούλα μόλις είχε τελειώσει το Γυμνάσιο. Ομορφη, με πράσινα μάτια, χαμογελαστή, πρόσχαρη, γλυκιά.

Ο πατέρας της μόλις μαθαίνει την απαγωγή της εξοργίζεται. Αξιώνει απο τις αστυνομικές Αρχές και τον μόλις ορκισθέντα πρωθυπουργό Σοφοκλή Βενιζέλο να βρεί και να συλλάβει τον απαγωγέα και να του φέρουν πίσω το κορίτσι. Ο έρωτας, που εξυμνείται στην Κρήτη, μπαίνει τη φορά αυτή στο στόχαστρο και επικηρύσσεται !



Απειλείται σύρραξη

Ο Κεφαλογιάννης κρύβεται με την Τασούλα σε σπηλιές του Ψηλορείτη και δεν είναι απο τους ανθρώπους που θ’ αφήσει να του πάρουν την κοπελιά που αγαπά.

Οι οπαδοί του Πετρακογιώργη ξεσηκώνονται. Μαζί τους και πολλοί Κρητικοί που πήραν μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Πραγματοποιούν μεγάλο συλλαλητήριο στο Ηράκλειο στο οποίο εκδίδεται και ψήφισμα που στέλνεται στον πρωθυπουργό. Οι αστυνομικές Αρχές αρχίζουν να ανησυχούν όταν πληροφορούνται οτι περίπου χίλιοι οπλισμένοι πετρακογιωργικοί ετοιμάζονται να εκστρατεύσουν στα Ανώγεια για να συλλάβουν τον απαγωγέα και να απελευθερώσουν την Τασούλα. Μόλις το μαθαίνουν οι Ανωγειανοί ξεσηκώνονται κι εκείνοι. Κτυπούν τις καμπάνες και πιάνουν θέσεις μάχης. Μαζί τους και οι γυναίκες που φανατίζονται ακόμα περισσότερο. Αρκούσε η πρώτη πιστολιά, οι άλλες που θ’ ακολουθούσαν δεν θα είχαν σταματημό.

Κι ενώ οι δυο παρατάξεις έχουν πάρει θέσεις μάχης ο στρατάρχης Παπάγος στέλνει δύο τάγματα στην Κρήτη για να βοηθήσουν την χωροφυλακή. Σχεδόν 2000 άνδρες κυκλώνουν τον Ψηλορείτη να βρουν τον Κεφαλογιάννη αλλά δεν μπορούν. Ο Ψηλορείτης είναι γεμάτος απο σπηλιές και λαγούμια και οι άπειροι χωροφύλακες και στρατιώτες είναι αδύνατο να τον βρουν. Άλλωστε ο Κεφαλογιάννης, με τη μεγάλη και ανεκτίμητη προσφορά στ’ Ανώγεια, που πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και συμμετείχε στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε, ήξερε απ’ έξω και ανακατωτά όλη την περιοχή. Μαζί του για σύμμαχους είχε όλους τους Ανωγειανούς που τον βοηθούσαν. Σ’ αυτόν είχαν εμπιστευθεί οι Άγγλοι την φρούρηση του Κράιπε, κι αυτός είναι εκείνος που τον μετέφερε με κλεμμένο μουλάρι από τους Ιταλούς στη θάλασσα για να τον μεταφέρουν στο Κάιρο.

Ο Σοφοκλής Βενιζέλος προσπαθεί να βρει αναίμακτη λύση αλλά σκοντάφτει στις πιέσεις που δέχεται και από τις δυο πλευρές. Του καταλογίζεται αδυναμία στη διαχείριση της κρίσης. Και είναι γεγονός πως τον Βενιζέλο εκείνο το διάστημα βασάνιζαν πολύ μεγάλα και ακανθώδη προβλήματα για τα οποία έπρεπε να πάρει αποφάσεις. Μία από αυτές ήταν και η αποστολή στον πόλεμο της Κορέας εκστρατευτικού σώματος.



Στρατιωτικός Νόμος

Ο Βενιζέλος συγκάλεσε τότε το υπουργικό συμβούλιο και πήρε - οπως χαρακτηρίστηκαν τότε – ακραίες αποφάσεις. Κήρυξε στην Κρήτη Στρατιωτικό Νόμο, ανέστειλε την ισχύ 9 άρθρων του Συντάγματος, επέβαλε λογοκρισία στον Τύπο και περιορισμό της κυκλοφορίας στα Ανώγεια. Οι τοπικές Αρχές έφτασαν σε ακόμα πιο ακραίο σημείο, να επικηρύξουν τον Κεφαλογιάννη ως ληστή !

Ο Βενιζέλος συναντήθηκε ακόμα και με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κώστα Τσαλδάρη για να βρουν λύση. Ο Τσαλδάρης πρότεινε στον Βενιζέλο να γίνουν και οι δύο κουμπάροι του ζευγαριού και με τον τρόπο αυτό θα ηρεμούσαν τα πράγματα στην Κρήτη. Δεν συμφώνησε ο Βενιζέλος γιατί ήξερε οτι ο πατέρας της κοπέλας και βουλευτής του κόμματός του Πετρακογιώργης θα αντιδρούσε σκληρά και ίσως τον έφερνε σε δύσκολη θέση όπως και έγινε αργότερα με την παραίτησή του απο το βουλευτικό αξίωμα.

Στην υπόθεση αναμίχθηκε ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, ο Εγγλέζος αξιωματικός που μετείχε στην Αντίσταση κατά των Γερμανών στην Κρήτη και γνώριζε πολύ καλά τόσο τον Πετρακογιώργη όσο και τον Κ. Κεφαλογιάννη γιατί είχαν συνεργασθεί στην απαγωγή του Γερμανού στρατηγού Κράιπε. Τους έστειλε επιστολές και τους ζητούσε να βρουν λύση. Το ίδιο έκανε και ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων. Το ζευγάρι, μετά απο καταδίωξη ένδεκα ημερών στον Ψηλορείτη πήγε στη μονή Δισκουρίου και παντρεύτηκε.

Ο Τάσος Κοντογιαννίδης περιγράφει με γλαφυρό τρόπο όλα όσα είχαν διαδραματισθεί. Για τις λεπτομέρειες του γάμου, την μεταφορά του ζευγαριού στην Αθήνα αεροπορικώς, τη... λαϊκή υποδοχή που επεφύλαξαν οι Αθηναίοι στην Τασούλα και τον Κεφαλογιάννη, την φιλοξενία στο σπίτι του αρχιεπισκόπου, τη σύλληψη για... οπλοφορία του Κεφαλογιάννη, την δίκη του την καταδίκη του και τον εγκλεισμό του στις αγροτικές φυλακές Τίρυνθας.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τι έκανε το ζευγάρι μετά , οταν ο Κεφαλογιάννης βγήκε απο την φυλακή.. Τα καταγράφει ο συγγραφέας και στο τέλος παραθέτει μια σειρά στοιχείων απο τα δικαστικά αρχεία καθώς και μια πολυσέλιδη μαντινάδα που αφιέρωσε η λαϊκή μούσα για τον Κώστα και την Τασούλα.

Στο βιβλίο υπάρχουν πολλές φωτογραφίες της εποχής, πρωτοσέλιδα ελληνικών και ξένων εφημερίδων και αποτελεί πλήρη δημοσιογραφική έρευνα για μια υπόθεση που συντάραξε την Κρήτη, την δίχασε ενώ ταυτόχρονα κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον της ελληνικής κοινής γνώμης αλλά και των ξένων, αφού περισσότεροι απο τριακόσιοι δημοσιογράφοι, φωτογράφοι και κινηματογραφιστές είχαν έρθει τότε στην Ελλάδα για να καλύψουν την φοβερή αυτή υπόθεση.

ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ ΜΥΚΩΝΙΑΤΗ ΣΤΟΝ ΣΟΦΟΚΛΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

O διευθυντής της «Π» το 1950, αείμνηστος Aθηναγόρας Mυκωνιάτης, εζησε εντονα τις συγκλονιστικές στιγμές που εκτυλίχθηκαν στην Kρήτη μετά την απαγωγή της Tασούλας.

Hταν αυτός που τηλεφώνησε στον πρωθυπουργό Σοφοκλή Bενιζέλο για να τον ενημερώσει απο δημοσιογραφικό ενδιαφέρον για την εκρηκτική κατάσταση που επικρατούσε στο Hράκλειο κι να του εκφράσει τις ανησυχίες του.

Iδού πως αναφέρει το περιστατικό αυτό στο βιβλίο του ο δημοσιογράφος και συγγραφέας της Aπαγωγής της Tσούλας Tάσος Kοντογιαννίδης―

- Πρόεδρε, το Hράκλειο ειναι καζάνι που βράζει. Tι μέτρα θα πάρετε για ν' αποφευχθεί η αιματοχυσία O Πετρακογιώργης απειλεί Θεούς κι δαίμονες…

-Nαί Aθηναγόρα, μόλις Έμαθα τι γίνεται απο τον υπουργό Δημοσίας Tάξεως και περιμένω τον αρχηγό της Xωροφυλακής να ελθει να του δώσω οδηγίες…

-Πρόεδρε απ' ό,τι μαθαίνω γεμίζουν τα όπλα κι αυτό θα πρέπει να μας βάλει όλους σε ανησυχία…

- Tι νομίζεις οτι πρέπει να γίνει;

- Nα μιλήσεις στον Πετρακογιώργη, γιατί το έχει πάρει πάρα πολύ ζεστά το πράμα… Mοιάζει με πληγωμένο αγρίμι ! Eχει δίκαιο, αλλά δεν θα πρέπει να φτάσει στα άκρα…

-Θα δω τι θα κάνω, γιατί Έχω και το τηλεγράφημά του εδώ και το διάβασα. Aπειλεί να εκδικηθεί και να πάρει πίσω την τιμή του.

ΠΗΓΕΣ:

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=144530

http://www.patris.gr/articles/73294?PHPSESSID=#.VdlziJeKSKg

http://www.patris.gr/articles/73294/30992?PHPSESSID=#.VdlzoJeKSKg