Δυσανεξία στη γλουτένη;

Δυσανεξία στη γλουτένη;

Πώς προκαλείται η κοιλιοκάκη, ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζεται

Από τον Δρ. ΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ

Τροφές που περιέχουν γλουτένη (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη) προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα στο πεπτικό, σε άτομα με δυσανεξία (αλλεργία) σ' αυτήν. Τα ενοχλήματα δεν είναι της ίδιας έντασης σ' όλους γιατί υπάρχει διαφορετικού βαθμού ευαισθησία σε διάφορα άτομα αλλά και διαφορετικές ποσότητες γλουτένης, σε κάθε τροφή..

Τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως από το γαστρεντερικό σύστημα και σπανιότερα στο δέρμα (ερπητοειδής δερματίτιδα). Η εντεροπάθεια από γλουτένη, ιατρικά, ονομάζεται κοιλιοκάκη και προκαλείται από την κακή πέψη της γλουτένης και δυσαπορρόφηση από το έντερο. Φυσικά, συμπτώματα δυσαπορρόφησης και άλλων ουσιών π.χ. βιταμινών παρατηρούνται ταυτόχρονα από το πάσχον λεπτό έντερο.

Τα συμπτώματα που προκύπτουν εξαρτώνται από την έκταση του λεπτού ή του δωδεκαδάκτυλου που πάσχει. Τις περισσότερες φορές είναι διάρροια, έντονος μετεωρισμός, αέρια, απώλεια βάρους και διάχυτη αδυναμία. Οι κενώσεις είναι πολτώδεις, ογκώδεις, επιπλέουσες και δύσοσμες. Σπανιότατα υπάρχουν και προσμείξεις.

Η απώλεια βάρους, η διάταση της κοιλιάς (φουσκώματα) και η παρουσία ελαιώδους συστάσεως των κενώσεων (λόγω λίπους) θέτουν την υποψία της πάθησης. Ενώ σημαντική βελτίωση όλων παρατηρείται λίγες ημέρες μετά την εφαρμογή «αγλουτενικής» διατροφής. Ωστόσο, ο ακριβής μηχανισμός της πάθησης είναι άγνωστος. Και η θεραπεία στηρίζεται στην παρατήρηση ότι η απομάκρυνση της γλουτένης από την τροφή, αρκεί για να υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Η βαρύτητα των συμπτωμάτων είναι αναλόγως της έντασης και της διασποράς των βλαβών επί των κυττάρων του λεπτού.

Η απομάκρυνση της γλουτένης από το φαγητό, έστω για ένα μικρό «πειραματικό» διάστημα είναι απλή και εφαρμόσιμη μέθοδος διάγνωσης ή θεραπείας. Επί αμφιβολιών πάντως, αποφασίζεται γαστροσκόπηση και έλεγχος του δωδεκαδάκτυλου, με ταυτόχρονη βιοψία από την πλέον ύποπτη περιοχή.

Το διαιτολόγιο αντικαθιστά την παρουσία του σιταριού, σίκαλης και κριθαριού, με ρύζι, πατάτες, καλαμποκάλευρο, σόγια. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για την «εξαφάνιση» της γλουτένης από βιομηχανοποιημένες τροφές π.χ. αλλαντοειδή και σάλτσες, όπου προσμείξεις αλεύρων χρησιμοποιούνται για να δώσουν γεύση και δομή σε συντηρημένες τροφές. Εδώ κρύπτεται και η τυχόν «αποτυχία» της δίαιτας. Καθώς οι προσμείξεις υδατανθρακούχων τροφών που περιέχουν γλουτένη είναι άπειρες. Συχνά, ωστόσο, άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη εμφανίζουν ταυτόχρονα και δυσανεξία λακτόζης.

Οι ασθενείς πρέπει να καθοδηγούνται να αποφεύγουν τα συνήθη «τηγανητά» των εστιατορίων που «εμβαπτίζονται για αλεύρωμα». Σάλτσες, επίσης, π.χ. κέτσαπ, περιέχουν γλουτένη, καθώς αυτή προσδίδει ελαστικότητα στο μείγμα (σαν τσίχλα) και η σάλτσα «προσκολλάται» «ευπρεπώς» στις τροφές, γαρνίρει, δηλαδή μένει πάνω στην τροφή και «γλιστράει» πάνω της όπως το νερό.

TV ΕΘΝΟΣ