Η χαμένη ποιότητα στα φωτογραφικά αρχεία

Η χαμένη ποιότητα στα φωτογραφικά αρχεία

Γράφει ο Γιαννης Γλυνός
Από καθαρά φωτογραφικό -τόσο αισθητικό όσο και ιστορικό- ενδιαφέρον, ξεσκόνιζα για ένα διάστημα όσα ψηφιακά φωτογραφικά αρχεία έβρισκα στο Διαδίκτυο. Αναζήτησα στο σύννεφο την ποιότητα φωτογραφίας που προσφέρουν, η οποία έχει άμεση σχέση με την πληροφόρηση που θα αντλήσει ο επισκέπτης μελετώντας μια ψηφιακή φωτογραφία στην οθόνη του.

Μιλώντας για υπολογιστές και ψηφιακά αρχεία θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως το Διαδίκτυο αποτελεί τον κορμό της ψηφιακής έρευνας και πως το ελάχιστο στάνταρτ ανάλυσης μιας οθόνης υπολογιστή netbook είναι 1024x768pixel (σήμερα). Αν πλοηγηθούμε σε ιστοσελίδες που έχουν στηθεί με οτιδήποτε άλλο κάτω από αυτή την ανάλυση, η πληροφορία θα μειώνεται ανάλογα με την ανάλυση. Αν προβάλλουμε μια φωτογραφία σε μια οθόνη με ανάλυση 1024x768, οτιδήποτε κάτω από 800x600pixel θα είναι μικρό, ενώ ό,τι είναι κάτω από 640x480 θα είναι πολύ μικρό. Λίγο πιο χαμηλή ανάλυση και η φωτογραφία θα προβληθεί ως γραμματόσημο. Σκεφθείτε τώρα τι θα συμβεί, αν πλοηγηθείτε με ανάλυση οθόνης 1600x1200 ή αν έχετε τηλεόραση με ανάλυση Full HD και προβάλλετε μια φωτογραφία με πληροφορία που αναπαράγεται από 320x200pixel!

ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΕΝΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ

Οι λόγοι που αρχίζει κάποιος να τραβάει φωτογραφίες δεν είναι πάντα ξεκάθαροι, ενώ σε ό,τι αφορά στην αρχειοθέτηση τους η διαδικασία είναι χρονοβόρα. Μπορεί κάποιος να άρχισε να φωτογραφίζει με φιλμ ένα ή δύο θέματα για διασκέδαση. Στη συνέχεια πέρασε στην ψηφιακή φωτογραφία, διεύρυνε τη θεματολογία του και το πήρε στα σοβαρά. Κάποια στιγμή βρέθηκε με αρχείο από καμιά πενηνταριά χιλιάδες φωτογραφίες. Τα ιστορικά φωτογραφικά αρχεία απαρτίζονται από ψηφιοποιημένες παλιές φωτογραφίες που κάποιοι έχουν τραβήξει με φιλμ πριν από την έλευση της ψηφιακής φωτογραφίας. Διαρκώς όμως ανακαλύπτουμε καινούργια «ορφανά» φωτογραφικά αρχεία και το θέμα που έχει προκύψει με τη διαχείριση τους μεγαλώνει. Ο συνολικός αριθμός των φωτογραφιών που θα πρέπει να ψηφιοποιηθούν για να περάσουμε στην ψηφιακή εποχή είναι ανυπολόγιστος. Το πρόβλημα αρχειοθέτησης διογκώνεται καθώς οι φωτογραφίες-ντοκουμέντα πληθαίνουν. Για τις ψηφιακές φωτογραφίες όμως τα πράγματα είναι απλούστερα. Το αυτονόητο είναι πως ένα ιστορικό ψηφιακό αρχείο πρέπει να είναι διαθέσιμο στους κοινωνούς της πληροφορίας. Είναι όμως;

ΑΝΑΛΥΣΗ = ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Αν κάποιος θέλει να δει τις ιστορικές φωτογραφίες, θα πρέπει να επισκεφτεί πρώτα τον οφθαλμίατρο, καθώς οι φωτογραφίες είναι θολές, αδούλευτες και άθλιες λόγω ανάλυσης. Είναι μεγάλο λάθος να γίνεται η αρχειοθέτηση ψηφιακών φωτογραφιών σε χαμηλή ανάλυση για την προστασία από αντιγραφή, διότι ως ντοκουμέντα ανήκουν πλέον σε όλο τον κόσμο και όχι σε λίγες συλλογές ή μουσεία άλλωστε θεωρούμε αυτονόητο πως η τεχνολογία θα συνδράμει την πληροφόρηση. Πολύ συχνά όμως συμβαίνει το αντίθετο και ο ερευνητής επιστρέφει στην εποχή των αλχημιστών. Θα πρέπει να τονίσουμε  πως, αν θέλουμε να προστατέψουμε τις δικές μας ψηφιακές φωτογραφίες από την αντιγραφή, θα πρέπει είτε να έχουν μεγάλη ανάλυση και υδατογράφημα είτε μικρή αλλά να είναι καθαρές. Όμως εδώ το πράγμα διαφέρει, γιατί ανήκουν σε όλους. Μιλάμε για ντοκουμέντα που έχουν τη θέση μουσειακών εκθεμάτων και όμως τα «βλέπουμε» σε απαράδεκτα χαμηλή ανάλυση, συχνά κάτω από τα 640x480pixel! Πολλά ιστορικά ψηφιακά αρχεία έχουν γίνει με χρηματοδότηση από διεθνείς οργανισμούς καθώς κάποιοι άνθρωποι έχουν αντιληφθεί ότι η πληροφορία και η μόρφωση δεν πρέπει να γίνονται προϊόν εκμετάλλευσης. Παρατηρούμε όμως το αντίθετο, παρ' ότι πολλές φωτογραφικές  συλλογές είναι δωρεές των δημιουργών και των απογόνων τους.

Βλέποντας φωτογραφίες χαμηλής ανάλυσης (συχνά 320x200pixel και με υδατογράφημα, σκέφτομαι πως κάποιοι δημιουργούν αυτά τα αρχεία μόνο και μόνο για να μένει η γνώση και η πληροφόρηση καλά φυλαγμένη! Και δεν αναφέρομαι σε φωτοθήκες και ιδιωτικά αρχεία που διακινούν με το αζημίωτο ψηφιακές φωτογραφίες. Η χρησιμότητα της ψηφιακής αρχειοθέτησης αναιρείται, αν ο ερευνητής δεν έχει εύκολη πρόσβαση στην ποιοτική πληροφόρηση.

Και μη μου πείτε ότι, αν κρατήσει ο επισκέπτης μια ψηφιακή φωτογραφία σε ανάλυση 1024x768, «θα χάσει η Βενετία βελόνι». Αν θελήσει κάποιος να δημοσιεύσει μία από αυτές τις φωτογραφίες για εμπορική χρήση, μπορεί πάντα να έρθει σε επαφή με τον οργανισμό που διαχειρίζεται το ανάλογο αρχείο. Διαφορετικά θα γίνει κλέφτης. Να υποθέσουμε πως όλες αυτές οι συλλογές που αναρτούν ντοκουμέντα χαμηλής ανάλυσης μας θεωρούν συλλήβδην κλέφτες από τη στιγμή που μπήκαμε στην κεντρική τους ιστοσελίδα; Στο σπίτι τους; Τελικά, να βλέπει κανείς ή να μη βλέπει;

Η ΠΙΑΤΣΑ

Από όσα δημόσια ψηφιακά φωτογραφικά αρχεία επισκέφθηκα, τα περισσότερα ελληνικά ήτανε επιεικώς απαράδεκτα. Ντροπή! Εκτός κι αν δεν θέλουνε να διακρίνουνε κάτι οι επισκέπτες! Το κόστος διατήρησης των ψηφιακών ιστορικών ντοκουμέντων αλλά και των φυσικών καλλονών πρέπει να το αναλάβουν το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και να είναι προσβάσιμα για όλο τον κόσμο. Οι φωτογραφίες να έχουν ανάλυση το λιγότερο 1024x768 pixel, αλλά να μη διατίθενται δωρεάν για δημοσίευση με σκοπό το κέρδος. Από εκεί και πέρα, μια εύλογη χρέωση για ένα πλήρες αντίγραφο σε CD/DVD είναι κάτι λογικό, αντί να ψάχνει και να κατεβάζει ο επισκέπτης με τις ώρες φωτογραφίες από τις οποίες το κέρδος είναι μόνο γνώση.

Εξαίρεση αποτελεί η ιστοσελίδα του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της Κύπρου που δείχνει απλόχερα τις ομορφιές και την ιστορία της με ψηφιακές φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης. Μπράβο τους!

http://www.pio.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/4C7531E1501B6222C22574F700213452?OpenDocument

Ιστοσελίδες με αρχειακό υλικό θα βρείτε και εδώ:

http://www.shorpy.com/image

http://www.dfrc.nasa.gov/Gallery/Photo/

http://www.photolib.noaa.gov/index.html

http://gimp-savvy.com/PHOTO-ARCHIVE/

http://www.loc.gov/pictures/

Εγκυκλοπαιδικά, ένα αρχείο είναι μια συλλογή τεκμηρίων που αποκτούν ιστορική αξία. Δεν έχει σημασία η μορφή ή το υλικό.

Αρχείο είναι και ο χώρος στον οποίο είναι τοποθετημένες αρχειακές συλλογές από ένα ή και περισσότερα αρχεία.

Στη γλώσσα των υπολογιστών αρχείο είναι μια εγγραφή σε κάποιο μαγνητικό μέσο μιας αλληλουχίας δεδομένων σε γλώσσα μηχανής (01011101001 κ.λπ.). Πολλά ψηφιακά αρχεία οργανώνονται σε φακέλους και αποθηκεύονται σε συστοιχίες σκληρών δίσκων. Ένα αρχείο αποτελείται από τεκμήρια που έχουν συγκεντρωθεί με σκοπό την εξασφάλιση τους, ώστε να είναι διαθέσιμα στους ερευνητές και στις επόμενες γενιές. Ένα αρχείο μπορεί να αποτελείται από επιστολές, φωτογραφίες, έγγραφα, ψηφιακά αρχεία ηλεκτρονικού υπολογιστή, λευκώματα, ημερολόγια, αναφορές ή πρακτικά. Αυτά ως πληροφορία.

RΑΜ