5+1
επιστημονικά κόλπα για να μην κρυώνετε ποτέ
Της Γιάννας Σουλάκη
Το να παραμείνετε ζεστοί
στο κρύο, ακόμη κι αν κάνετε πεζοπορία ή σκι, απαιτεί να δώσετε μεγαλύτερη
σημασία στην επιστήμη που ασχολείται με την μεταφορά της θερμότητας. Η Dr.
Loren Greenway, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Ιατρικού Κέντρου Wilderness που
βρίσκεται στο Salt Lake City της Γιούτα, δήλωσε ότι για να παραμείνετε ζεστοί
και ασφαλείς στο κρύο απαιτείται η κατανόηση δύο βασικών εννοιών: της
αγωγιμότητας και της συναγωγής.
Αγωγιμότητα, λοιπόν, είναι
η μεταφορά της θερμότητας μεταξύ δύο στερεών επιφανειών που έρχονται σε άμεση
επαφή μεταξύ τους, όπως όταν στέκεστε πάνω σε ένα παγωμένο οδόστρωμα. Συναγωγή
είναι η μεταφορά θερμότητας μεταξύ μιας μάζας (όπως είναι το σώμα σας) και ενός
κινούμενου υγρού ή αέριου (όπως όταν ο παγωμένος άνεμος μαστιγώνει κάθε
τετραγωνική ίντσα γύρω από το σώμα σας).
Η κατανόηση, λοιπόν αυτών
των δύο μηχανισμών, καθώς και της λειτουργίας του σώματός σας - το οποίο
διαθέτει ενσωματωμένο σύστημα ρύθμισης θερμοκρασίας - θα σας βοηθήσει να
παραμείνετε ζεστοί και ασφαλείς, όταν το κύμα κακοκαιρίας χτυπήσει την πόλη
σας, όπως συμβαίνει αυτές τις ημέρες σε πολλές περιοχές στην χώρα μας.
1.
“Μονώστε” το σώμα σας
Χάνετε θερμότητα μέσω της
αγωγιμότητας κάθε φορά που το σώμα σας έρχεται σε άμεση επαφή με κάτι κρύο,
όπως π.χ. όταν κάθεστε πάνω σε μία κρύα επιφάνεια ή όταν τα πόδια σας έρχονται
σε επαφή με το έδαφος. Ο άνεμος “κλέβει” θερμότητα από το σώμα σας μέσω της
συναγωγής. Ομως, μπορείτε να “μονώσετε” τον οργανισμό σας από αυτούς τους δύο
τύπους απώλειας της θερμότητας φορώντας κατάλληλα ρούχα, λέει η L. Greenway.
Μονώστε την “βάση” σας:
Φορέστε μακριά και χοντρά εσώρουχα και μάλλινες κάλτσες. Θα σας προφυλάξουν από
την απώλεια της θερμότητας μέσω της αγωγιμότητας.
Μονώστε το σώμα σας
εξωτερικά: Φορώντας ταυτόχρονα εξωτερικά, ένα αντι-ανεμικό και αδιάβροχο
πανωφόρι, το οποίο όμως, επιτρέπει στο σώμα σας να αναπνέει, θα σας
προστατεύσει από την απώλεια της θερμότητας μέσω της συναγωγής.
"Ετσι, όταν “χτίσετε”
γύρω σας ένα μικροπεριβάλλον που θα σας βοηθήσει να απομονώσετε τις επιπτώσεις
της παγωνιάς στον οργανισμό σας, τότε θα έχετε πετύχει", δήλωσε η L.
Greenway.
2.
Σταματήστε το ρίγος
Σκεφτείτε ότι το ρίγος
είναι ένα προειδοποιητικό σήμα για να φροντίσετε τον οργανισμό σας και να τον
μεταφέρετε γρήγορα κάπου που θα είναι πιο ζεστά. Όταν η θερμοκρασία της
εξωτερικής επιδερμίδας σας πέφτει, το ρίγος προσπαθεί να συγκρατήσει την
εσωτερική θερμοκρασία του οργανισμού σας, από την πιθανότητα να πέσει πάρα
πολύ.
Οι σπασμωδικές ακούσιες
κινήσεις όταν τρέμετε και η χαλάρωση των μυών σας "καταναλώνουν θερμίδες,
και παράγουν θερμότητα", κινήσεις που συμβαίνουν για να για να επαναφέρουν
την θερμότητα του σώματος που χάνετε μέσω της συναγωγής ή της αγωγιμότητας,
υποστηρίζει η καθηγήτρια L.Greenway: “ Οταν, λοιπόν, αρχίσετε να έχετε ρίγος,
αυτό δεν είναι τίποτε άλλο, παρά εντολή του μυαλού προς το σώμα σας, να αναζητήσει
ένα μέρος όπου μπορεί να βρει ζεστασιά και άνεση”.
Οι άνθρωποι με μικρή
υποθερμία σίγουρα θα τρέμουν στο κρύο, αλλά όσοι έχουν μέτρια υποθερμία, μπορεί
όχι. Το σώμα σταματά να τρέμει όταν οι μυϊκές συσπάσεις δεν είναι πλέον
αποτελεσματικές για την παραγωγή θερμότητας, λέει η Dr.Greenway. “Αυτό σημαίνει
πως όταν θα έχει παγώσει το σώμα σας το ρίγος θα σταματήσει, πράγμα που
σημαίνει ότι θα έχει πέσει σημαντικά η κεντρική θερμοκρασία του οργανισμού
σας”.
3.
Μην μένετε από “καύσιμα”
Όταν τρέφεστε καλά και
συγκεκριμένα όταν καταναλώνετε περισσότερες θερμίδες από αυτές που καίτε, θα
βοηθήσετε το σώμα σας να χειριστεί το κρύο καλύτερα, σύμφωνα με την καθηγήτρια:
“Βοηθά πάντα να είστε καλοφαγωμένοι όταν κάνει κρύο και ιδιαίτερα όταν είστε
στην εξοχή”, λέει. "Αυτό είναι πολύ σημαντικό, για να κρατήσετε σε υψηλό
επίπεδο το σάκχαρο στο αίμα σας, ώστε να έχετε την ενέργεια που χρειάζεστε για
να διατηρηθείτε ζεστοί μέσα στο κρύο".
Το να είστε ενυδατωμένοι,
είναι επίσης, πολύ σημαντικό, λέει η Greenway: “Το σώμα σας θα αντέξει το κρύο
πολύ πιο εύκολα, αν φροντίσετε να διατηρήσετε σε καλά επίπεδα την διατροφή και
την ενυδάτωσή σας”.
4.
Προσπαθήστε να το συνηθίσετε
Μπορείτε να προσαρμόσετε
τον οργανισμό σας στο κρύο: “Οι άνθρωποι που είναι αναγκασμένοι να εργάζονται ή
να βρίσκονται πολύ ώρα σε εξωτερικό χώρο μέσα στο κρύο, μπορούν πραγματικά να
καταφέρουν να μειώσουν σε σημαντικό βαθμό την ευαισθησία τους στο κρύο”,
υποστηρίζει η Loren Greenway.
Ο μηχανισμός μέσω του
οποίου συμβαίνει αυτού του είδους η επαναφορά δεν είναι απολύτως κατανοητός,
αλλά φαίνεται ότι ένα είδος λίπους του σώματος (που ονομάζεται καφέ λίπος)
μπορεί εμπλέκεται σ'αυτόν τον μηχανισμό, υποστηρίζει μια πρόσφατη έρευνα. Σε
αντίθεση με το γνωστό “λευκό” σωματικό λίπος, το οποίο είναι αυτό που
αποθηκεύει τις επιπλέον θερμίδες, το “καφέ” λίπος καταναλώνει τις θερμίδες και
απελευθερώνει ενέργεια με τη μορφή θερμότητας.
Τα νεογνά και τα θηλαστικά
που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη έχουν πολύ καφέ λίπος, κάτι που οι επιστήμονες
πιστεύουν, ότι ευθύνεται για την παραγωγή θερμότητας στους οργανισμούς που δεν τρέμουν
από το κρύο. Σχετικές μελέτες που έχουν γίνει σε ζώα και ανθρώπους έχουν
αποδείξει ότι η προσαρμοστικότητα στο κρύο αυξάνει την ικανότητα του οργανισμού
να παράγει θερμότητα, μέσω του καφέ λίπος του. Κάποιες άλλες έρευνες δείχνουν
επίσης, ότι στην πραγματικότητα, η έκθεση στο κρύο ενισχύει την ποσότητα του
καφέ λίπους στο σώμα.
Όσοι άνθρωποι, επίσης,
είναι γυμνασμένοι, τους είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσουν το κρύο, υποστηρίζει
η Greenway. Ομως, το να είστε πολύ αδύνατοι μπορεί να αποτελεί μειονέκτημα,
καθώς το σωματικό λίπος σας βοηθά να παραμείνετε ζεστοί.
5.
Να είστε ενήμεροι για τα προβλήματα υγείας και τους κινδύνους που
αντιμετωπίζετε
Φάρμακα για τη θεραπεία
της υψηλής αρτηριακής πίεσης και αγγειοδιασταλτικά, μπορεί να σας κάνουν πιο
ευαίσθητους στο κρύο, όπως και κάποιες ιατρικές παθήσεις, όπως είναι ο
υποθυρεοειδισμός. Η ηλικία επηρεάζει επίσης τον μηχανισμό ανταπόκρισης του
ανθρώπινου σώματος στην ψύξη και την θέρμανση.
Τα παιδιά ηλικίας κάτω των
2 ετών δεν έχουν ακόμα αναπτύξει την ικανότητα να τρέμουν για να αυξήσουν τη
θερμοκρασία του σώματός τους, όπως επίσης και οι άνθρωποι άνω των 60 ετών, οι
οποίοι είναι λιγότερο σε θέση να παράγουν θερμότητα με το ρίγος, λέει η
Greenway.
6.
Το αλκοόλ δεν ζεσταίνει
Σίγουρα, ένα κονιάκ ή ένα
ζεστό σφηνάκι ρακόμελο ακούγεται ως ο καταλληλότερος τρόπος να παραμείνετε
ζεστοί, μία κρύα ημέρα.
Κι ενώ πράγματι ένα ζεστό
ρόφημα μπορεί να αυξήσει τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του οργανισμού σας και να
σας βοηθήσει να αντέξει το κρύο, μην ξεγελαστείτε: "Το αλκοόλ είναι το
χειρότερο πράγμα που μπορεί κάποιος να καταναλώσει εάν ήδη αισθάνεται
παγωμένος”, λέει η Greenway. Το αλκοόλ μπορεί να δημιουργεί μια προσωρινή
αίσθηση ζεστασιάς, αυτό που συμβαίνει όμως στ' αλήθεια είναι ότι ελαττώνει την
εσωτερική θερμοκρασία του σώματος, αυξάνοντας τον κίνδυνο υποθερμίας.
Με πληροφορίες από
livescience.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου