Γιώργου Καπόπουλου : Βατερλό Ερντογάν στο Χαλιφάτο;

Βατερλό Ερντογάν στο Χαλιφάτο;

Η σκληρή και αιματηρή πραγματικότητα ξεπέρασε μέσα σε ένα βράδυ, την Τρίτη προς Τετάρτη, όλες τις προβλέψεις και αναλύσεις: ανάφλεξη στο Κουρδικό εντός Τουρκίας με αφορμή τη στάση της Άγκυρας στην πολιορκία του Κομπανί, μια νέα σύγκρουση που, αν σταθεροποιηθεί με κινητοποιήσεις στις μεγάλες πόλεις, γρήγορα θα ανάψει ξανά την ένοπλη δράση του ΡΚΚ στη Νοτιοανατολική Τουρκία.

Toυ Γιώργου Καπόπουλου

Με δυο λόγια, το άνοιγμα Ερντογάν στο Κουρδικό εντός συνόρων, η αναζήτηση πολιτικής λύσης με τη συνεργασία του έγκλειστου στο Ιμραλί Οτσαλάν, αλλά και εκτός συνόρων, με την προσέγγιση-στήριξη-χειραγώγηση από την Άγκυρα της de facto ανεξάρτητης κουρδικής οντότητας στο Βόρειο Ιράκ, κλυδωνίζονται πριν καν έστω ένας Τούρκος στρατιώτης περάσει τη μεθόριο με τη Συρία.

Ο Ερντογάν, αν δεν αντιστραφεί το κλίμα, κινδυνεύει να δει όχι μόνο να ακυρώνεται η πολιτική του «Στρατηγικού Βάθους» –που μαζί με τον άλλο αφορισμό του Νταβούτογλου, για μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες, έχει πλέον αξία ως ανέκδοτο και μόνο– αλλά και να καταρρέουν ανεπανόρθωτα οι προσδοκίες για συνεργασία μετά τις εκλογές της άνοιξης του 2015 των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ με Κούρδους βουλευτές, ώστε να προκύψει η απαιτούμενη για συνταγματική μεταρρύθμιση ενισχυμένη πλειοψηφία των 2/3 και να καθιερωθεί προεδρία γαλλικού τύπου.

H σημασία του Κομπανί

Τι ακριβώς συμβαίνει λοιπόν; Γιατί η πόλη του Κομπανί έχει τόση σημασία;

Εδώ και περίπου δύο χρόνια η κουρδική Βορειοανατολική Συρία είναι ένα δεύτερο de facto, μετά το Βόρειο Ιράκ, ανεξάρτητο κουρδικό κράτος, με τις ευλογίες και τη βοήθειά της κυβέρνησης Άσαντ ως αιχμή του δόρατος κατά των ισλαμιστών ανταρτών, ως ασπίδα απέναντι στην Τουρκία, αλλά και ως ενδιάμεση ζώνη ανάμεσα στους ισλαμιστές της Συρίας και του Ιράκ. Όλα τα παραπάνω μέχρι τον περασμένο Ιούλιο, οπότε άρχισε η ραγδαία προέλαση των τζιχαντιστών.

Η χειραφέτηση της κουρδικής Βορειοανατολικής Συρίας ήταν και είναι πρόβλημα μείζονος βαρύτητας για τον Ερντογάν, όχι μόνο γιατί εμποδίζει το στόχο της Άγκυρας, που είναι η μετατροπή της Συρίας σε σουνιτικό τουρκικό προτεκτοράτο, αλλά και γιατί ανατρέπει τα δεδομένα του Κουρδικού εντός και εκτός συνόρων.

Οι Κούρδοι της Συρίας, σε συγκρουσιακή δυναμική με την Άγκυρα, ριζοσπαστικοποιούν τη Νοτιοανατολική Τουρκία, με δεδομένο ότι πριν από το 1998 η βάση του ΡΚΚ ήταν στη Συρία, και δημιουργούν ευχέρεια ελιγμών για την υπό τον Μπαρζανί κουρδική κυβέρνηση του Αρμπίλ στο Βόρειο Ιράκ.

Έτσι, πέραν του απώτερου στόχου για σουνιτική Συρία ή και για σουνιτικό χαλιφάτο σε τμήματα της Συρίας και του Ιράκ, εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο ο υπ’ αριθμόν ένα στόχος της Άγκυρας δεν είναι άλλος από την εξάλειψη των στρατιωτικών δυνάμεων και των κρατικών δομών της κουρδικής Βορειοανατολικής Συρίας.

Και στο βάθος Άσαντ

Η λογική είναι πολύ απλή: Οι τζιχαντιστές κάνουν τη βρόμικη δουλειά με συντριπτικό πλήγμα κατά των Κούρδων της Συρίας και στη συνέχεια η Τουρκία, με ή και χωρίς τη συναίνεση των ΗΠΑ, εισβάλλει στη χώρα και δημιουργεί ζώνη ασφαλείας βάθους 30 χιλιομέτρων, μια κίνηση που ελάχιστα, αν όχι καθόλου, θα ενοχλεί την ISIS και κυρίως θα αποδυναμώνει τον Άσαντ.

Οι στόχοι των Κούρδων της Συρίας και της Τουρκίας και του Ερντογάν είναι αλληλοαποκλειόμενοι:

• Πρώτον, το αίτημα των διαδηλωτών να επιτρέψει η Άγκυρα σε Κούρδους Τούρκους υπηκόους με οπλισμό να περάσουν τη μεθόριο για να υπερασπιστούν τα αδέλφια τους είναι εξωπραγματικό.

• Εξωπραγματική όμως είναι και η προσδοκία Ερντογάν να μην υπάρξουν παρενέργειες στο εσωτερικό από την de facto συμμαχία τους με τους τζιχαντιστές της Συρίας κατά των Κούρδων.

Αμερικανική δυσπιστία

Όμως το πρόβλημα και η περιπλοκή είναι ευρύτερα και αφορούν τη σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας, όπου βασιλεύει η καχυποψία, καθώς, ενώ ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ολάντ ενέκρινε την πρόταση Ερντογάν για δημιουργία ζώνης ασφαλείας εντός της Συρίας, ο Ομπάμα και το Πεντάγωνο ανακοίνωσαν ότι το θέμα δεν τίθεται επί του παρόντος.

Ένα σκληρό παρασκηνιακό παζάρι βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις μέρες ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ:

• Η Ουάσινγκτον θέλει την Τουρκία να προσχωρήσει στον αμερικανικό πολιτικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό, όπως ακριβώς το έπραξαν η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Μπαχρέιν, τα Εμιράτα και η Ιορδανία.

• Η Άγκυρα έχει τη δική της εθνική ατζέντα και απλά αναζητεί επιμέρους πτυχές όπου μπορεί να υπάρξει συνεργασία ή ακόμη και ανοχή του αμερικανικού παράγοντα.

Ένα είναι βέβαιο: ενώ τα τρία τελευταία χρόνια ο Ερντογάν έπαιζε ένα παιχνίδι ισορροπιών ανάμεσα στους Κούρδους και τους τζιχαντιστές, τώρα η περιφερειακή και διεθνής διάσταση της σύγκρουσης τον πιέζει για ξεκάθαρες επιλογές υψηλού κόστους:

• Αν δεν εμπλακεί στη σύγκρουση, θα χάσει ό,τι του έχει απομείνει από την αξιοπιστία του ως συμμάχου των ΗΠΑ και θα παρακολουθήσει ως παρατηρητής τη χάραξη ενός νέου χάρτη στη Μέση Ανατολή.

• Αν εμπλακεί, με κύριο στόχο τον έλεγχο των Κούρδων, θα προκαλέσει συνολική ανάφλεξη του Κουρδικού εντός και εκτός συνόρων.

• Αν έρθει σε σύγκρουση με τους τζιχαντιστές, θα εισπράξει εντός συνόρων τον ακραίο φονταμενταλισμό που εξέθρεψε επί τέσσερα χρόνια εκτός συνόρων.

Το προηγούμενο του Κεμάλ

Παρόμοια πολιτική εμπλοκής στη Μέση Ανατολή εφάρμοσε ο Κεμάλ την περίοδο 1919-1926, όταν υποσχόταν κοινό κράτος Τούρκων-Κούρδων με το βλέμμα στραμμένο στα πετρέλαια της Μοσούλης που ήλεγχε το υπό βρετανική διοίκηση Ιράκ. Όταν η Κοινωνία των Εθνών δικαίωσε το Λονδίνο, ο Κεμάλ δίστασε να υλοποιήσει τις απειλές για στρατιωτική δράση. Δεν φοβήθηκε μόνο τη Βρετανική Αυτοκρατορία αλλά και την ανάφλεξη του Κουρδικού εντός συνόρων.

Η εμπλοκή της Τουρκίας στη Συρία είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να καταγραφεί σαν τη Σικελική Εκστρατεία των Αθηναίων κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο ή σαν το φιάσκο της αγγλογαλλικής επέμβασης στο Σουέζ τον Νοέμβριο του 1956.

Οι Ερντογάν-Νταβούτογλου κινήθηκαν στη Μέση Ανατολή αγνοώντας ή κάνοντας ότι αγνοούν πως όταν εντός συνόρων υπάρχει κουρδικός πληθυσμός που προσεγγίζει τα 15 εκατομμύρια, δεν μπορείς να φιλοδοξείς να είσαι η λύση του προβλήματος, καθώς την ίδια στιγμή είσαι μέρος του σκληρού πυρήνα του.

http://www.fskyrtsos.gr/world/item/4788-βατερλό-ερντογάν-στο-χαλιφάτο