Η απόδραση των 11 του Πούσκας

Bp Honved 1956

Η απόδραση των 11 του Πούσκας

Το 1956, η αφρόκρεμα των παικτών της πανίσχυρης ουγγρικής Χόνβεντ αυτομόλησε στη Δύση. Με αρχηγό τον Φέρεντς Πούσκας, πέρασαν από την Ελλάδα για να παίξουν στον Εθνικό Πειραιώς και επιχείρησαν να ανατρέψουν το κατεστημένο του ΠΟΚ, προτού σκορπίσουν και διαπρέψουν στα γήπεδα της Ευρώπης. Αυτή είναι η ιστορία τους..

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΤΡΟ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Τον Οκτώβριο του 1956, οι διαδηλώσεις στη Βουδαπέστη κλόνιζαν την ενότητα του έως τότε αψεγάδιαστου στο παγκόσμιο προσκήνιο ανατολικού μπλοκ. Το ανώτατο Σοβιέτ ανησυχούσε. Την ίδια ώρα, το αθλητικό καμάρι της Ουγγαρίας, η ποδοσφαιρική ομάδα της Χόνβεντ, η ομάδα του στρατού, έλειπε στην Ισπανία, για να παίξει στο πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών της Ευρώπης. Οι «Mighty Mayars» - όπως αποκαλούσαν την παρέα των Πού-σκας, Κότσιτς, Τσίμπορ, Χεντεκούπ και Σάμπο οι βρετανικές εφημερίδες –λίγα χρόνια πριν είχαν διασύρει την Εθνική Αγγλίας και είχαν γράcει ιστορία στο Μουντιάλ του 1954, το οποίο έχασαν από τη Δυτική Γερμανία με δέκα παίκτες, παρότι την ίδια ομάδα την είχαν νικήσει νωρίτερα με 8 - 3!

Για τον εν ενεργεία συνταγματάρχη Φέρεντς Πούσκας, πρώτο όνομα, πρώτο σκόρερ και αρχηγό της ομάδας, καθώς και για αρκετούς από τους υπόλοιπους «ήρωες» εκείνης της ομάδας, η απόφαση της νεοσύστατης τότε ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου να διεξαχθεί ο επαναληπτικός αγώνας στις Βρυξέλλες αντί για τη Βουδαπέστη, η οποία συγκλονιζόταν από τις μάχες Ούγγρων και Σοβιετικών, ήταν αρκετά βολική. Μετά το παιχνίδι-αποκλεισμό από την Ατλέτικο Μπιλμπάο στο Βέλγιο, οι περισσότεροι παίκτες αποφάσισαν να αυτομολήσουν στη Δύση.

 

ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 1960-1960

Εθνικές … διαφορές

Την ίδια περίοδο, στο ελληνικό ποδόσφαιρο οι πραγματικές δυνάμεις ήταν δύο. Ο Ολυμπιακός, που εκείνη τη δεκαετία απέκτησε το προσωνύμιο «θρύλος», και ο Εθνικός. Ο Παναθηναϊκός δεν είχε παίκτες που να μπορούσαν να χτυπήσουν κάθε χρόνο τον Ολυμπιακό, η ΑΕΚ επίσης, οι ομάδες της Θεσσαλονίκης δεν μπορούσαν ποτέ να ξεπεράσουν τα όριά τους πέρα από τα Τέμπη. Η περίοδος 1955-56 είχε βρει πρωταθλητή τον Ολυμπιακό, ένα βαθμό πάνω από τον Εθνικό, που δεν κατάφερε να κερδίσει τον Άρη στην έδρα του την τελευταία αγωνιστική.

Οι άνθρωποι του Εθνικού φώναζαν τότε για τις φιλικές σχέσεις του Ολυμπιακού με τις υπόλοιπες ομάδες του Πειραιά (από την Προοδευτική μέχρι τον Ατρόμητο Καμινιών) που, ενώ δέχονταν 4 και 5 γκολ από τους ερυθρόλευκους, τα «έδιναν όλα» εναντίον τους. Ο Δημήτρης Καρέλλας, πρόεδρος του Εθνικού, αρνιόταν να κάνει τις «χάρες» που του ζητούσαν οι υπεύθυνοι των υπόλοιπων ομάδων και προτιμούσε να ξοδεύει λεφτά για να φτιάξει τη δική του ομάδα καλύτερη. Το 1956-57, όμως, ο Εθνικός ήταν η καλύτερη ομάδα του πρωταθλήματος. Αήττητος από τους «μεγάλους» και με σαφή διαφορά από το ξεκίνημα, πήγαινε φουλ για το πρωτάθλημα. Μέχρι που...

ΟΥΓΓΡΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1956

Σαν σκλαβοπάζαρο

Ο Μπέλα Γκούτμαν, ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές της εποχής, Εβραίος της Ουγγαρίας που είχε φύγει από τη χώρα για να καθίσει στον πάγκο της Μίλαν, ανέλαβε να «αποκαταστήσει» τους απόκληρους συμπατριώτες του. Έφτιαξε μια ομάδα την οποία αποκαλούσαν «μεικτή Ουγγαρίας» και άρχισε τις περιοδείες ανά την Ευρώπη, όπου ο Πούσκας, ο Κότσιτς, ο Τσίμπορ και οι υπόλοιποι έπαιζαν φιλικά παιχνίδια με ομάδες όπως η Ρεάλ, η Μπαρτσελόνα, η Γιουβέντους, και από τα έσοδα των εισιτηρίων έβγαζαν τα προς το ζην. Η FIFΑ τους τιμώρησε αποκλείοντας τους για δύο χρόνια από κάθε επίσημη διοργάνωση. Οι ομάδες και οι ομοσπονδίες σε Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία αρνήθηκαν να τους βοηθήσουν, καθώς καμία χώρα δεν ήθελε να χαλάσει τις σχέσεις της με τη Σοβιετική Ένωση για κάτι τέτοιο. Την ίδια ώρα, το μικρό ποδοσφαιρικό «τσίρκο » θα έφτανε μέχρι τη Βραζιλία, για να βγάλει λίγα χρήματα από κάποια φιλικά. Το Μεξικό τους πρότεινε να τους δώσει πολιτικό άσυλο με αντάλλαγμα να παίξουν στην εθνική του ομάδα, αλλά αυτοί αρνήθηκαν.

Και κάπου εκεί εμφανίστηκε ο Δημήτρης Καρέλλας. Ο πρόεδρος του Εθνικού καλούσε κάθε χρόνο μια μεγάλη ομάδα από την Ευρώπη για να παίξει εναντίον της δικής του. Το έκανε ως «αντίποινα» στο χριστουγεννιάτικο τουρνουά του ΠΟΚ (δηλαδή της ΑΕΚ, του ΠΑΟ και του Ολυμπιακού) που επίσης καλούσε μια ξένη ομάδα, αλλά αρνούνταν να την αφήσει να παίξει με κάποια άλλη ελληνική. Εκείνη τη χρονιά, λοιπόν, έφερε στην Ελλάδα τους «Επίλεκτους Ούγγρους». Αυτοί έπαιξαν κάποια φιλικά με τον Εθνικό και από ένα σημείο και έπειτα οι τέσσερις σπουδαιότεροι από αυτούς τους παίκτες, ο Πούσκας, ο Κότσιτς, ο Γκροτσκιτς και ο Τσίμπορ, άρχισαν να προπονούνται με τον Εθνικό. Η ομάδα του Καρέλλα ήταν κοντά στο πρώτο της πρωτάθλημα. Με τέσσερις αγωνιστικές να μένουν και έχοντας νικήσει τον Ολυμπιακό στον πρώτο γύρο, ετοιμαζόταν να παίξει με τέσσερις βαθμούς διαφορά το τελευταίο ντέρμπι της χρονιάς. Όμως, η κυβέρνηση είχε αντίθετη άποψη. Σε μια απόφαση κατευθυνόμενη -όπως φαίνεται- και από το ΠΟΚ, ο Εθνικός τιμωρήθηκε με ένα χρόνο αποκλεισμό από κάθε διοργάνωση (στην πορεία, η ποινή έγινε εξάμηνη), αφαίρεση τεσσάρων βαθμών και, φυσικά, του απαγορεύτηκε να συμφωνήσει με τους Ούγγρους παίκτες. Η αιτιολογία; «Η ομάδα του Εθνικού λειτούργησε σαν επαγγελματικό σωματείο», κάτι που απαγορευόταν, καθώς το ποδόσφαιρο ήταν τότε ερασιτεχνικό. Δύο χρόνια μετά, βέβαια, η ανάγκη για κρατικό τζόγο και η ίδρυση του ΟΠΑΠ (και μαζί του ΠΡΟ-ΠΟ) μετέτρεψαν το ελληνικό πρωτάθλημα σε ημιεπαγγελματικό.

Ο Εθνικός έχασε, φυσικά, το πρωτάθλημα, αφού δεν μπορούσε να παίξει τις τέσσερις τελευταίες αγωνιστικές. Ο Πούσκας, ο Κότσιτς και οι υπόλοιποι, αφού έμειναν λίγες ημέρες ακόμη στην Ελλάδα, αναγκάστηκαν να φύγουν για την Ισπανία. Ο Νίκος Μουρκάκος, Πειραιώτης-Μανιάτης, που είχε γνωριστεί με τον Καρελλά στα μπουζούκια και είχε γίνει το δεξί του χέρι στην ομάδα, είχε φροντίσει τότε τους Μαγυάρους, και μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες, που η κυβέρνηση είχε αρχίσει να πιέζει για να φύγουν, τους έκρυβε στο σπίτι του και σε σπίτια φίλων του.

ΠΟΥΣΚΑΣ

Ο Πούσκας, υπέρβαρος (όπως έλεγαν στην Ιταλία) και ήδη στα 31 του, υπέγραψε για 10.000 πεσέτες στη Ρεάλ Μαδρίτης ένα χρόνο μετά. Ο Κότσιτς μαζί με τον Τσίμπορ είχαν υπογράψει στην Μπαρτσελόνα.

Ο Εθνικός δεν κατάφερε ποτέ να κερδίσει κάποιον τίτλο. Ο Καρέλλας, που μάλιστα είχε συμφωνήσει να πάρει τρεις Ούγγρους και οι υπόλοιποι να πάνε σε άλλες ομάδες (όπως ο Πανιώνιος και ο Απόλλων Αθηνών) εκτός ΠΟΚ, για να γίνει ανταγωνιστικό το πρωτάθλημα, παρότι ξόδεψε πάρα πολλά χρήματα στο ποδόσφαιρο, βρέθηκε τη δεκαετία του '80 στο εξωτερικό, κυνηγημένος και χρεωμένος. Δεν ξαναείδε την Ελλάδα, «επέστρεψε» μόνο για να ταφεί. Η στιγμή της κηδείας του, κάτω από βροχή, με τον «Εθνικάρα» να φωνάζει μέσα στα πεύκα και τους αμίλητους παλιούς συνοδοιπόρους, ήταν για όσους την έζησαν μια στιγμή δράματος, βγαλμένη λες από τα κάδρα του Θόδωρου Αγγελόπουλου.

Ο Πούσκας, ο μεγαλύτερος ποδοσφαιριστής εκείνης της εποχής, κέρδισε με την ομάδα της Ρεάλ Μαδρίτης τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών και τέσσερα Πρωταθλήματα Ισπανίας. Πέτυχε τέσσερα γκολ στον τελικό με την Αϊντραχτ Φρανκφούρτης και ένα χατ τρικ σε αυτόν που έχασε από την Μπενφίκα του Μπέλα Γκούτμαν. Ο Κότσιτς και ο Τσίμπορ επίσης πήραν τίτλους με την Μπαρτσελόνα και, ακόμη και σήμερα, αναφέρονται ανάμεσα στα μεγαλύτερα αστέρια της ιστορίας των Καταλανών.

GK