ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ*
Τα οφέλη του πολιτιστικού τουρισμού
Η πρόσφατη αποδοχή
της γνωμοδότησης του ευρωβουλευτή Μ. Κύρκου υπό τον τίτλο «Προς μια
ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης» από
την Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η
συνακόλουθη εισήγησή της προς την αρμόδια Επιτροπή Πολιτισμού και
Παιδείας να προχωρήσει σε προτάσεις για την ενίσχυση του πολιτιστικού
τουρισμού, έρχεται σε μια στιγμή που οι ρυθμοί ανάπτυξης της χώρας
χαρακτηρίζονται από αρνητικό πρόσημο.
Εναν χρόνο πριν,
τον Μάιο του 2014, και ενώ η Ελλάδα είχε την προεδρία στην ΕΕ, το
Συμβούλιο των Υπουργών Πολιτισμού, υιοθετώντας την πρόταση του
προεδρεύοντος Ελληνα συναδέλφου τους, εξέδωσε για πρώτη φορά στην
ιστορία του συμπεράσματα για την πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό
πόρο για μια βιώσιμη Ευρώπη. Η έννοια του πολιτιστικού τουρισμού ως
ουσιαστικού παράγοντα βιώσιμης και ποιοτικής ανάπτυξης διατρέχει το
κείμενο των συμπερασμάτων, τα οποία συμπεριλαμβάνονται πλέον στην έννομη
τάξη όλων των κρατών-μελών.
Ειδικά για τη χώρα μας,
και οι δύο πρωτοβουλίες, η καθεμία στο επίπεδό της, ενισχύουν
καθοριστικά τη θέση των αρμοδίων σήμερα, ώστε να διαπραγματευθούν με τα
ευρωπαϊκά ταμεία και να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη για τον ίδιο το
πολιτιστικό μας απόθεμα, τα μνημεία, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα
μουσεία, αλλά και για τις τουριστικές επιχειρήσεις και για την
επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού των συναφών με τον τουρισμό κλάδων,
και μάλιστα σε ένα οικονομικό τοπίο που προσφέρεται γι' αυτό. Ο
πολιτιστικός τουρισμός είναι άμεσα συνυφασμένος με τις τοπικές
οικονομίες, όπως άλλωστε και οι δράσεις και οι δημόσιες επενδύσεις για
την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η συνεισφορά της Ελλάδας
στην «οικονομία των εμπειριών» είναι καταλυτική. Η βιωματική απόκτηση
της πολιτιστικής εμπειρίας μέσω των διαδρομών και των περιπάτων σε
αρχαιολογικούς χώρους, φορτισμένους με γνωστούς μύθους, σε πολιτιστικά
τοπία που ανακαλούν στη μνήμη κλασικές λογοτεχνικές περιγραφές, η βίωση
της ατμόσφαιρας των καστροπολιτειών, η μύηση στην τοπική ιστορία, η
εμπειρία των τοπικών εθίμων και των παραδόσεων, η απόλαυση των τοπικών
γεύσεων και προϊόντων, αποτελούν μερικά από τα desiderata του σύγχρονου
επισκέπτη, που αναζητά την ποιότητα και τη γνώση της ιδιαίτερης
φυσιογνωμίας του τόπου των διακοπών του.
Παρά τη γενικότερη ύφεση,
ο πολιτιστικός τουρισμός είναι καθοριστικός παράγοντας για την ανάκτηση
και κυρίως για τη σταθεροποίηση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού
προορισμού και συνεπώς ποιοτικής ανάπτυξης και ανάκαμψης. Στην
προσπάθεια για την ενίσχυση της ελκυστικότητας και τη μείωση της
εποχικότητας, πρωταρχικό ρόλο παίζει ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση
του προσφερόμενου προϊόντος με στοχευμένη προβολή των συγκριτικών
πλεονεκτημάτων της χώρας, του ιδιαίτερου φυσικού της περιβάλλοντος και
κυρίως του εξαιρετικά πλούσιου πολιτισμικού της αποθέματος.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία
και τα προγράμματα οικονομικής συνδρομής που προσφέρει η Ε.Ε. στα
κράτη-μέλη για την ανάδειξη και προβολή των πολιτιστικών αγαθών τους και
την προώθηση του τουριστικού προϊόντος τους είναι πολλά και
ενδιαφέροντα. Το θεσμικό πλαίσιο αξιοποίησής τους υφίσταται,
δημιουργείται διαρκώς και υπενθυμίζεται με πρωτοβουλίες όπως οι
προαναφερθείσες. Η μόνιμη και σταθερή απαίτηση για την εκροή των πόρων
είναι η ωριμότητα των προτάσεων και η πληρότητα των μελετητικών φακέλων.
Στην ικανοποίηση αυτής της
απαίτησης πρέπει να επενδύσουν οι αρμόδιοι. Να μην αφήσουν τις
δυνατότητες αναξιοποίητες μη συνεργαζόμενοι με όλους όσοι μπορούν να
συνεισφέρουν δυναμικά στην ικανοποίηση των απαιτήσεων και προϋποθέσεων.
Μέσω της προώθησης του πολιτιστικού τουρισμού εξασφαλίζονται τα μέσα
προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, που με τη σειρά
της συνιστά ισχυρή κινητήρια δύναμη για τη χωρίς αποκλεισμούς τοπική και
περιφερειακή ανάπτυξη, αλλά και κρίσιμο παράγοντα δημιουργίας
σημαντικών εξωτερικών οικονομιών.
*Η Λίνα Μενδώνη είναι Κύρια Ερευνήτρια στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22788&subid=2&pubid=64191630
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου