«Παναγιώτης» : Το πιο πολυφωτογραφημένο ναυάγιο της Ζακύνθου
Η παραλία Ναυάγιο, η πιο γνωστή παραλία της Ζακύνθου, είναι δημιούργημα μιας ιδιοτροπίας της φύσης και ενός ναυτικού ατυχήματος υπό μυθιστορηματικές συνθήκες.
Η ιδιοτροπία της φύσης είναι οι σεισμογενείς δυτικές ακτές της Ζακύνθου και τα βαθιά νερά του Ιόνιου πελάγους που τις σμιλεύουν αιώνες τώρα. Όσο για το σκουριασμένο κουφάρι του πλοίου «Παναγιώτης», που προσάραξε τον Οκτώβριο του 1980 λόγω μηχανικής βλάβης εν μέσω θαλασσοταραχής, εδώ και χρόνια πρωταγωνιστεί και σε μια δικαστική διαμάχη μεταξύ του Δήμου Ζακύνθου και των ανθρώπων που ισχυρίζονται ότι είναι οι ιδιοκτήτες του.
Το ναυάγιο
Είναι ίσως το πιο πολυφωτογραφημένο ναυάγιο της Μεσογείου. Κοσμεί κάρτες και ταξιδιωτικά φυλλάδια, ενώ έχει γίνει φόντο για χιλιάδες φωτογραφίες, ανάμνηση κάποιων μακρινών ή πρόσφατων διακοπών.
Όποιος επισκέφθηκε τη Ζάκυνθο, δεν παρέλειψε να περάσει από την παραλία, που από το 1982 ονομάστηκε ναυάγιο, είτε για να θαυμάσει τη φυσική ομορφιά της περιοχής, είτε για να κολυμπήσει στα καταγάλανα νερά, είτε πάλι απλά για να δει το περίεργο αυτό ναυάγιο, στον τόπο που αξιολογήθηκε ως τέταρτο στον κόσμο τοπίο ιδιαιτέρου κάλλους.
Πώς όμως έφτασε εκεί το πλοίο «Παναγιώτης»; Και ποια ιστορία κρύβει;
Το πλοίο» Παναγιώτης» ανήκε σε έναν Κεφαλλονίτη, ονόματι Χαράλαμπο Κομποθέκλα και μετέφερε λαθραία τσιγάρα που παραλάμβανε από λιμάνια της Γιουγκοσλαβίας και της Αλβανίας και τα οποία μεταφόρτωνε σε μικρά ταχύπλοα πλοιάρια με προορισμό τη γειτονική μας Ιταλία. Καπετάνιος και πλήρωμα ήταν επίσης από την Κεφαλλονιά, ενώ το παράνομο φορτίο συνόδευαν κάθε φορά και δύο Ιταλοί λαθρέμποροι, οι οποίοι και επέβλεπαν την παράδοση. Το «ναυάγιο» ξεκίνησε από πειρατεία.
Καπετάνιος και πλήρωμα συνέλαβαν τους Ιταλούς συνοδούς του φορτίου, τους έκλεισαν σε μια καμπίνα και αφού συνεννοήθηκαν με διαφορετικούς μεσολαβητές, αποφάσισαν να πουλήσουν για λογαριασμό τους το παράνομο εμπόρευμα. Οδήγησαν το πλοίο στο σημείο που γνωρίζουμε, τον όρμο του «Σπυριλή», και περίμεναν. Λόγω όμως των κακών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν, προσάραξαν στα αβαθή του όρμου. Άρχισαν τότε να ξεφορτώνουν στη μικρή αμμουδιά τις κούτες με τα τσιγάρα, μήπως και κατορθώσουν και αποκολλήσουν το σκάφος. Όμως τα πράγματα δυσκόλεψαν, δεν μπόρεσαν να τα καταφέρουν, ενώ παράλληλα αρκετές κούτες με τσιγάρα παρασύρθηκαν από τα κύματα, με αποτέλεσμα να εκβραστούν στη γύρω περιοχή. Στη συνέχεια, οι ναυτικοί του πλοίου, αφού ελευθέρωσαν τους δύο Ιταλούς, το εγκατέλειψαν και σκαρφαλώνοντας την απόκρημνη πλαγιά βρήκαν τρόπο να φθάσουν στην πόλη της Ζακύνθου.
Στο μεταξύ και αφού είχε πλέον ξημερώσει, οι κάτοικοι των Βολιμών είδαν τα επιπλεόντα τσιγάρα στη θάλασσα και άρχισαν να τα μαζεύουν και να τα μεταφέρουν στα χωριά τους. Πρέπει να αναφερθεί ότι τα πακέτα ήταν με τέτοιο τρόπο συσκευασμένα, ώστε να μη καταστρέφεται το περιεχόμενό τους από το θαλασσινό νερό, αν για κάποιο λόγο κατέληγαν στη θάλασσα. Αποθήκευσαν τα τσιγάρα λοιπόν όπου μπορούσαν, σε αποθήκες, κατοικίες, φούρνους, στάβλους, λινούς.
Σαν μαθεύτηκε το γεγονός από τις Αρχές, οι ναυτικοί συνελήφθησαν και ύστερα από έρευνες εντοπίστηκαν και τα τσιγάρα στα σπίτια των χωρικών και από εκεί μεταφέρθηκαν στο τελωνείο του νησιού. Αργότερα ακολούθησε δίκη, κατά την οποία καταδικάστηκαν ο πλοιοκτήτης και οι πειρατές – λαθρέμποροι, τα δε τσιγάρα πουλήθηκαν σε πλειστηριασμό και οι Ιταλοί απελάθηκαν στην πατρίδα τους.
Ακολούθησε στη συνέχεια η λεηλασία του πλοίου. Όποιος ήθελε, πήγαινε στο προσαραγμένο πλοίο και αποσπούσε ό,τι μπορούσε να μεταφερθεί από αυτό. Τα πάντα έγιναν φύλλο και φτερό. Έμεινε σκέτο κουφάρι, να χτυπιέται από τον αγέρα, να σκουριάζει και να κατατρώγεται από την αλμύρα του θαλασσόνερου. Παράλληλα, τα κύματα συσσώρευαν σιγά σιγά όλο και περισσότερα βότσαλα μεγαλώνοντας την σπιάντσα και αποκόβοντας την επαφή του πλοίου με τη θάλασσα.
Η δικαστική διαμάχη
Η δικαστική διαμάχη μεταξύ ιδιοκτητών, δήμου Ζακύνθου και ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2016 όταν κατατέθηκε αγωγή από τον Αλέξανδρο Σουλάνη, τον έναν εκ των ιδιοκτητών του πλοίου
Την Τετάρτη (07/02/2024) εκδικάστηκε στον Άρειο Πάγο η αίτηση αναίρεσης των κληρονόμων των ιδιοκτητών του «Παναγιώτη», του διάσημου ναυαγίου στη Ζάκυνθο, οι οποίοι διεκδικούν την ιδιοκτησία του πλοίου από το ελληνικό δημόσιο εδώ και χρόνια, προκειμένου, όπως ισχυρίζονται, να αναλάβουν την επισκευή και τουριστική αξιοποίησή του σε συμφωνία πάντα με δημόσιους φορείς ή και ιδιωτικές εταιρείες.
Η δικαστική διαμάχη μεταξύ ιδιοκτητών, δήμου Ζακύνθου και ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2016 όταν κατατέθηκε από τον Αλέξανδρο Σουλάνη, τον έναν εκ των ιδιοκτητών του πλοίου – οι άλλοι δυο ήταν οι Παναγιώτης Λυσικάτος και Ευστράτιος Σταυράκης, όλοι τους ναυτικοί – αίτηση ασφαλιστικών μέτρων στο Ειρηνοδικείο Ζακύνθου. Το 2017 το Ειρηνοδικείο απέρριψε τα ασφαλιστικά μέτρα και οι ιδιοκτήτες προσέφυγαν στο Πρωτοδικείο, το οποίο απέρριψε και αυτό τα ασφαλιστικά μέτρα. Το 2021 οι κληρονόμοι των τριών ναυτικών κατέθεσαν αίτηση αναίρεσης της απόφασης του μονομελούς Πρωτοδικείου Ζακύνθου στον Άρειο Πάγο.
«Πιστεύουμε στην ελληνική δικαιοσύνη και πιστεύουμε ότι θα δικαιωθούμε, λένε οι ιδιοκτήτες του ναυαγισμένου πλοίου. Τόσα χρόνια έχουμε βγει αληθινοί μιας και το ελληνικό δημόσιο δεν ασχολείται με το πλοίο με αποτέλεσμα αυτό να διαλυθεί. Θέλουμε να μας επιτρέψει ο Άρειος Πάγος να ασχοληθούμε στο μέτρο που μπορούμε. Οι προηγούμενες αιτήσεις μας μέσω των ασφαλιστικών μέτρων που έχουμε καταθέσει απορρίφθηκαν με την αιτιολογία ότι το ελληνικό δημόσιο έχει τη νομή και την ιδιοκτησία στο πλοίο και εκείνο θα ασχοληθεί και θα το φτιάξει. Δυστυχώς όλα αυτά αποδείχτηκαν φρούδες ελπίδες γιατί στην πραγματικότητα δεν έγινε τίποτε. Ακόμη και η Επιτροπή που συστήθηκε με τυμπανοκρουσίες διαλύθηκε» ανέφερε στο protothema.gr ο δικηγόρος των κληρονόμων των ιδιοκτητών του πλοίου κ. Δημήτρης Βιδάκης.
Όπως εξηγεί ο κ. Βιδάκης «με βάση τα επίσημα δημόσια έγγραφα του κράτους (Λιμεναρχείο –Νηολόγιο Πειραιώς) οι Παναγιώτης Λυσικάτος, Σουλάνης Αλέξανδρος και Ευστράτιος Σταυράκης είναι οι νόμιμοι συνιδιοκτήτες. Επίσης το ελληνικό δημόσιο, από το 2016, που ξεκινήσαμε τον δικαστικό αγώνα δεν έχει εμφανιστεί να κάνει αναγνώριση κυριότητας, ενώ έχουμε στείλει σε όλα τα υπουργεία και την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων και την αίτηση αναίρεσης και ποτέ το ελληνικό δημόσιο δεν διεκδίκησε την ιδιοκτησία». Πράγματι, σύμφωνα και με το πιστοποιητικό κυριότητας πλοίου, το οποίο εκδόθηκε στις 14 Ιουλίου του 2014 από τον τομέα νηολογιών και ναυτικών υποθηκολογιών του κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά, ιδιοκτήτες του «Παναγιώτη» εμφανίζονται οι τρεις ναυτικοί.
Εφόσον, οι κληρονόμοι των ιδιοκτητών δικαιωθούν στον Άρειο Πάγο τότε θα μπορέσουν, όπως επισήμανε ο κ. Βιδάκης, έχοντας τη νομική ισχύ της απόφασης, να πραγματοποιήσουν όλες εκείνες τις ενέργειες που απαιτούνται για τη διάσωση και τουριστική αξιοποίηση του ναυαγίου σε συνεργασία με δημόσιους φορείς και ιδιώτες.
Πηγές:
Αναδημοσίευση από το περιοδικό «Libro», τεύχος 12 του 2008 (Γιάννης Δεμέτης)
(https://www.periodiko.net/η-ιστορία-πίσω-από-το-διάσημο-ναυάγιο-τ/