«ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, ο τύμβος - θαύμα της Αμφίπολης

«ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ,

ο τύμβος - θαύμα της  Αμφίπολης

Μικρογραφία της πόλης-πρότυπο που ίδρυσε ο μεγάλος στρατηλάτης στην Αίγυπτο, το 331 π.Χ., βγάζουν οι ανασκαφές

Αμφίπολη, Αποστολή: ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΑΝΘΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ newspaper@parapolitika.gr

Ο Δεινοκράτης, ο αρχιτέκτονας του μεγαλειώδους τάφου, χρησιμοποίησε ως τιμή του «π» το 3,14

Μία συγκλονιστική αποκάλυψη, που δίνει ακόμα μία πολύ εντυπωσιακή διάσταση του τύμβου στην Αμφίπολη, φέρνουν σήμερα στο φως τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ». Τα συγκεκριμένα στοιχεία προέρχονται από το Μιχάλη Λεφαντζή, συνεργάτη της κυρίας Αικατερίνης Περιστέρη, και δείχνουν πως το χέρι που σχεδίασε τον τύμβο της Αμφίπολης γνώριζε πολύ καλά την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, σημείο αναφοράς για τον Μ. Αλέξανδρο, που την ίδρυσε το 331 π.Χ., αφού ήταν η αγαπημένη του πόλη.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, για να δούμε την εντυπωσιακή συμμετρία. Όπως φαίνεται, το αρχικό ύψος του Λέοντος της Αμφίπολης, που ο Μιχάλης Λεφαντζής επιβεβαίωσε ότι ήταν στην κορυφή του τύμβου, έφτανε μαζί με τη βάση ακριβώς στα 15,84 μέτρα.  

    

     

«Για μένα, η τυπολογία αυτού του περιβόλου δεν υπάρχει αλλού στη Μακεδονία. Αρχιτεκτονικά πρόκειται για ένα υβρίδιο», αναφέρει ο συνεργάτης της κ. Περιστέρη. Όσον αφορά τον Λέοντα, «με ύψος 5,30 μέτρα και συνολικά με το βάθρο του 15,84 μέτρα, έχει μακεδονικό εμβάτη, με ημικίονες και ασπίδες στο βάθρο του», έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ο αρχιτέκτονας.

Στην επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού για τις διαστάσεις του εντυπωσιακού τύμβοι» της Αμφίπολης, η διάμετρος του τύμβου φαίνεται να είναι σε άμεση αρμονία με το Λιοντάρι, καθώς είναι το ύψος του ακριβώς επί δέκα, δηλαδή 158,40. Αυτό προφανώς βοηθούσε στην οπτική αρμονία του τύμβου, κάτι που επιβεβαιώνει και ο ίδιος ο Μιχάλης Λεφαντζής, ο οποίος δηλώνει πως «αυτό το έργο υλοποιήθηκε από αρχιτέκτονα που είχε υψηλή γνώση της γεωμετρίας. Αρκεί να αναφέρω ότι χρησιμοποιείτο π= 3,14, αντί του 3,17 των Αιγυπτίων, που ήταν ως τότε σε χρήση.

Το μεγαλοπρεπές μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ. δεν σταματά να εκπλήσσει, καθώς, όπως φαίνεται, κρύβει ένα ακόμα μεγάλο μυστικό. Ο αρχιτέκτονας του γνώριζε πολύ καλά και την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, η οποία είχε χτιστεί μόλις λίγα χρόνια πριν από τη χρονολόγηση του τύμβου, που εντοπίζεται ανάμεσα στο 320 π.Χ. και το 300 π.Χ. Συγκεκριμένα και όπως έχει εκμυστηρευτεί ο Μιχάλης Λεφαντζής σε συνομιλητές του και έχει αποτυπωθεί σε πανοραμική αναπαράσταση του τύμβου, η διάμετρος των τειχών της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, που έφτιαξε ο αρχιτέκτονας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Δεινοκράτης, είναι 15.840 μέτρα. Δηλαδή, ο τύμβος του λόφου Καστά είναι μια μικρογραφία της αγαπημένης πόλης του Μακεδόνα βασιλιά σε κλίμακα 1/100.

ΕΝΤΟΛΗ. Η συγκεκριμένη αποκάλυψη έρχεται να επιβεβαιώσει όσα λένε οι αρχαιολόγοι, πως ο αρχιτέκτονας του τύμβου του λόφου Καστά είναι ο Δεινοκράτης, ο οποίος προφανώς πήρε εντολή από τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο ή από κάποιο πρόσωπο του πολύ στενού περιβάλλοντος του να φτιάξει το συγκεκριμένο οικοδόμημα στη μακεδονική πόλη, το οποίο προοριζόταν για κάποιο υψηλό πρόσωπο της μακεδονικής δυναστείας. Προφανώς, ο αρχιτέκτονας του τύμβου ήθελε να αποδώσει έναν έντονο συμβολισμό για το/α πρόσωπο/α που τάφηκε/αν στο εσωτερικό του και ήθελε να συνδέσει με αυτό τον τρόπο τη Μακεδονία με την Αλεξάνδρεια. Αξίζει να σημειωθεί πως τα όρια της Αλεξάνδρειας τα σχεδίασε ο ίδιος ο Μ. Αλέξανδρος που φιλοδοξούσε να φτιάξει μία πόλη με επιβλητικά ανάκτορα, πολυτελή κτίρια, ναούς και πολύ πράσινο. Ο Έλληνας στρατηλάτης επέλεξε το παραλληλόγραμμο σχήμα της μακεδονικής χλαμύδας, με όρια τη λίμνη Μαρεώτιδα στον νότο και τον Κανωπικό Βραχίονα. Ο αρχιτέκτονας Δεινοκράτης ο Ρόδιος ήταν αυτός που ανέλαβε την πολεοδόμηση και την ανέγερση των βασιλικών κτιρίων, κατασκευάζοντας μια πόλη-πρότυπο για την εποχή εκείνη.

Ένα εικοσιτετράωρο με τους «Ιντιάνα Τζόουνς»

Ακόμα και οι εργάτες δεν μιλούν για όσα αντικρίζουν, ενώ οι κάτοικοι μοιάζουν να έχουν επιστρέψει στο... 320 π.Χ.

Διασχίζοντας τον δρόμο ανάμεσα στα  χωράφια με τα καπνά ανηφορίζουμε προς τον τύμβο του λόφου Καστά, πάνω στον οποίο έχουν πέσει τα φώτα της δημοσιότητας, εντός και εκτός Ελλάδος. Η θέα του και μόνο προκαλεί δέος, αν αναλογιστεί κανείς πως στο εσωτερικό του κρύβει κάποιο αρχαίο μυστικό. Το ρολόι δείχνει λίγο μετά τις 6 το πρωί. Ο ήλιος έχει αρχίσει να ξεπροβάλλει, ρίχνοντας τις πρώτες αχτίδες του πάνω στους τόνους από χώμα που έχουν βγάλει τα συνεργεία από τον τάφο. Οι πρώτοι εργάτες που δουλεύουν στο πλευρό της επικεφαλής της ανασκαφής, Αικατερίνης Περιστέρη, είναι ήδη εκεί, ενώ γύρω στις 07.30 καταφθάνουν μέσα σε ένα τζιπ και οι δυο βοηθοί της αρχαιολόγου. Σιγά-σιγά η ομάδα συμπληρώνεται. Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής εμφανίζεται φορώντας καπέλο αλά Ιντιάνα Τζόουνς και κρατώντας ένα ποτήρι καφέ. Είναι λιγομίλητος και αποφεύγει με μαεστρία τους δημοσιογράφους. «Οι επιστήμονες μιλάνε στα επιστημονικά συνέδρια. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως κάνουμε τη δουλειά μας και έχουμε αρκετή ακόμη», λέει λακωνικά και συνεχίζει την πορεία του προς τον τάφο, ο οποίος είναι άβατος για τους «κοινούς θνητούς».

ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ. Η κα. Περιστέρη έρχεται λίγο αργότερα με το υπηρεσιακό αυτοκίνητο που τη μεταφέρει καθημερινά από το σπίτι της στις Σέρρες ως τον χώρο της ανασκαφής. Αστυνομική δύναμη και μια κόκκινη κορδέλα δείχνουν τα όρια μέχρι τα οποία επιτρέπεται να πλησιάσει κανείς. Οι δεκάδες τουρίστες που καταφτάνουν από την Ελλάδα και το εξωτερικό απλώς πλησιάζουν μέχρι το σημείο που επιτρέπουν οι αστυνομικές δυνάμεις για να δουν τον τεράστιο περίβολο των 500 μέτρων. Η ώρα έχει φτάσει 17.30. Οι εργασίες ακόμα συνεχίζονται.

Η ομάδα της κ. Περιστέρη βγαίνει σιγά-σιγά προς τα έξω. Τελευταία φεύγει η επικεφαλής της ανασκαφής, η οποία μοιάζει αρκετά κουρασμένη. Κρύβει το πρόσωπο της κάτω από το μεγάλο καπέλο της. Δεν δείχνει διατεθειμένη να πει οτιδήποτε. Ακόμα και οι εργάτες που βοηθούν στις υποστυλώσεις έχουν τα στόματα, τους ερμητικά κλειστά. «Δεν μπορούμε να πούμε τίποτα. Είμαστε τυχεροί πάντως που είμαστε εκεί», λέει ένας από αυτούς, ενώ ο συνεργάτης του προσπαθεί να τον απομακρύνει, λέγοντας: «Μη μιλάς, θα απολυθούμε».

Εξακόσια μέτρα πιο κάτω από τον τύμβο, στο μικρό χωρίο Μεσολακκία, είναι λες και μπαίνεις στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Στο καφενείο, στο βενζινάδικο και στις δυο-τρεις ταβέρνες ακούς τα ονόματα Μέγας Αλέξανδρος, Κάσσανδρος, Φίλιππος, Πτολεμαίος, Ολυμπιάδα, Ρωξάννη, Νέαρχος, Αντίπατρος, με το μικρό χωριό του δήμου Αμφίπολης να έχει επιστρέψει εκεί γύρω στα 320 π.Χ., που στην περιοχή διαδραματίζονταν κορυφαία γεγονότα της ελληνιστικής περιόδου. Ο Μέγας Αλέξανδρος φαίνεται να ασκεί ακόμα «επιρροή» στους κατοίκους, οι πιο πολλοί εκ των οποίων, είτε το λένε είτε όχι, ελπίζουν θαμμένος δίπλα στα χωράφια τους να είναι ο Μακεδόνας βασιλιάς.

Η αλήθεια από τον μύθο, πάντως, απέχει πολλές φορές όσο μία κλωστή. Βλέπεις τους κατοίκους της περιοχής να ταξιδέψουν στο παρελθόν και να υποστηρίζει ο καθένας την άποψη του με πάθος, σαν να μην έχει περάσει ο χρόνος. Παίρνουμε αυτές τις εικόνες και βγαίνουμε ξανά στον κεντρικό δρόμο.

Who is who

Ο στενός συνεργάτης της Αικατερίνης Περιστέρη καθώς είναι ο άνθρωπος που έκανε τη σχεδιαστική αναπαράσταση του τάφου, η οποία μας επιτρέπει να περιηγηθούμε έστω και νοητά στο εσωτερικό του τύμβου. Ο ίδιος, όπως και ολόκληρη η ομάδα της κυρίας Περιστέρη, τηρεί σιγήν ιχθύος όσον αφορά στα ευρήματα του τάφου, ενώ το σοβαρό του ύφος δεν αφήνει και πολλά περιθώρια να τον πλησιάσει κανείς. Η γνωριμία του με την κ. Περιστέρη έγινε πριν από μερικά χρόνια, όταν η ίδια του ζήτησε τη συνδρομή του για την πορεία της ανασκαφής. Οι δυο τους συνεργάζονται στενά τα τελευταία χρόνια και είναι από τους λίγους ανθρώπους που γνωρίζουν το μέγεθος της σημαντικότητας της ανακάλυψης. Η βοήθεια του αποδείχτηκε πολύτιμη, καθώς ήταν ο πρώτος που εκτίμησε πως ο Λέων της Αμφίπολης είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά, όπως ακριβώς το απεικονίζει και στα σχέδια του.

Το μυστικό του Μουσείου και ο Λέων

Πέντε χιλιόμετρα μετά τη Μεσολακκιά, στο κεντρικό χωριό του δήμου, την Αμφίπολη, βρίσκεται το Μουσείο. Αριστερά, πριν από την είσοδο του χωρίου, στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, ο επισκέπτης μπορεί να αντικρίσει τον επιβλητικό Λέοντα, που είναι σαν να φυλάει την είσοδο της πόλης. Στο Μουσείο της Αμφίπολης φαίνεται να κρύβεται πλέον ακόμα ένα μυστικό.

Την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τη φιλολογία που έκανε τον γύρο των ΜΜΕ για κάποιες επιγραφές που βρέθηκαν στον χώρο της ανασκαφής, το υπουργείο Πολιτισμού διέψευσε την είδηση κάνοντας λόγο για επιτύμβιες στήλες. Όπως αποκαλύπτουν οι κάτοικοί, εκείνη την ημέρα στην περιοχή συνέβη κάτι πρωτοφανές. Τεράστια αστυνομική δύναμη απέκλεισε την περιοχή και η μεταφορά του ευρήματος έγινε με κλούβα της Αστυνομίας και συνοδεία οχήματος των ΟΠΚΕ. Από εκείνη τη στιγμή στο Μουσείο βρίσκεται ισχυρή αστυνομική δύναμη, αντί ενός φύλακα που υπήρχε μέχρι τότε, ενώ υπάρχουν παντού λουκέτα. Οι εικασίες φουντώνουν, καθώς, όπως λέει κάτοικος της Αμφίπολης, «ακόμα και κάτι σημαντικό να ήταν, αν δεν ερχόταν τόση Αστυνομία, δεν θα καταλάβαινε κανείς τίποτα». 

Η τεράστια δύναμη που απέκλεισε περιοχή έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία, όπως είναι λογικά πλήθος σεναρίων. Το σίγουρο είναι πως οι κάτοικοι εκείνη την ημέρα αναστατώθηκαν, καθώς ούτε φαντάζονταν πως θα συγκεντρωνόταν στο μικρό χωριό τους τόση ασφάλεια, ενώ είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν είχαν δει ποτέ ξανά τζιπ των ΟΠΚΕ. Η αναστάτωση εκείνης της ημέρας έφυγε μαζί με τις υπεράριθμες αστυνομικές δυνάμεις. Όταν η νύχτα πέφτει πλέον απλώνει παντού το σκοτάδι της. Το μόνο που φωτίζεται είναι το Μουσείο της Αμφίπολης περιμετρικά ώστε οι άνδρες της Αστυνομίας να έχουν εικόνα και κανείς να μην μπορέσει να πλησιάσει.

"ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ"