Ο Σκορσέζε και ο «ήσυχος Beatle»

 

Ο Σκορσέζε και ο «ήσυχος Beatle»

Στις 10 Ιανουαρίου του 1969, ο Τζορτζ Χάρισον ξυπνά, πηγαίνει στο στούντιο του Τουίνκενχαμ, κάνει πρόβα, και το μεσημέρι σημειώνει στο ημερολόγιό του –σαν τηλεγράφημα, σαν σκόρπιες λέξεις σε σπασμένο χαρτί– ότι… αποχώρησε από τους Beatles. Έπειτα γυρίζει σπίτι, και το απόγευμα παίζει μουσική σαν να μη συνέβη τίποτα. Έτσι απλά, σχεδόν αδιάφορα, ο πιο ήσυχος από τα ιδρυτικά μέλη της μεγαλύτερης μπάντας όλων των εποχών καταγράφει το γεγονός που θα μπορούσε να είναι η κορυφαία στιγμή ενός ντοκιμαντέρ. Και όμως, στο George Harrison: Living in the Material World του Μάρτιν Σκορσέζε, δεν είναι αυτή η κορυφή.

Ο Σκορσέζε, μετρ του αμερικανικού κινηματογράφου, δεν κυνηγά το προφανές. Αφιέρωσε πέντε ολόκληρα χρόνια για να μοντάρει όχι την ιστορία των Beatles, αλλά τη ζωή του ίδιου του Χάρισον. Όχι τον θρύλο, αλλά τον άνθρωπο. Το φιλμ, διάρκειας τρεισήμισι ωρών, δεν είναι μια καταγραφή της μουσικής διαδρομής του συγκροτήματος, αλλά ένα οδοιπορικό στην ψυχή ενός νεαρού από το Λίβερπουλ με το καστανό μαλλί «σαν τουρμπάνι», όπως θυμάται ο Μακάρτνεϊ.

 

Από το Λίβερπουλ στην αιωνιότητα

 

 

Ο Χάρισον βρέθηκε δίπλα στον Λένον και τον Μακάρτνεϊ χάρη σε μια παράδοξη ακρόαση στον επάνω όροφο ενός λεωφορείου. Ήταν εκείνος που πρόσθεσε κιθαριστικό βάθος στο νέο σχήμα. Αλλά στην πορεία, πρόσθεσε κάτι πολύ περισσότερο: υπαρξιακό βάθος. Δεν ήταν ο πιο θορυβώδης, ούτε ο πιο χαρισματικός στις δημόσιες εμφανίσεις. Κι όμως, η διαδρομή του καθόρισε τους Beatles – και μετά τη διάλυσή τους, έδωσε στη δική του σόλο καριέρα μια απροσδόκητη λάμψη, ιδίως με το θρυλικό άλμπουμ All Things Must Pass.

Ο Σκορσέζε, δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Χάρισον, επιστρέφει για να αφηγηθεί ολόκληρη τη ζωή του. Όχι με δόξες και τίτλους, αλλά με εικόνες, γράμματα, προσωπικές μαρτυρίες. Να φωτίσει έναν άνθρωπο που βυθίστηκε στα ψυχοτρόπα, που αγάπησε βαθιά, που αφιερώθηκε στον ινδουισμό, που έστησε την εταιρεία παραγωγής HandMade Films και που τελικά βρήκε καταφύγιο στην κηπουρική και στη σιωπή.

 

Η Ολίβια και τα κλειστά συρτάρια

 

 

Η δεύτερη σύζυγός του, η Ολίβια, για χρόνια αντιστεκόταν στις πιέσεις να ανοίξει τα συρτάρια με τα προσωπικά του αρχεία. Κράταγε κλειδωμένα τα γράμματα, τις φωτογραφίες, τις σημειώσεις που ο Χάρισον φύλαγε με σχολαστικότητα. Μέχρι που είδε το ντοκιμαντέρ του Σκορσέζε για τον Μπομπ Ντίλαν, No Direction Home. Τότε πείστηκε. Και όχι μόνο επέτρεψε την πρόσβαση, αλλά έγινε και παραγωγός του εγχειρήματος. Έτσι, στα χέρια του Σκορσέζε έφτασαν εικόνες και ενθύμια που αλλιώς θα είχαν μείνει για πάντα στη σκιά: η αλληλογραφία με τη μητέρα του, σπάνια βίντεο με τον Λένον, στιγμές από την προσωπική και μουσική του διαδρομή.

 

Οι συνομιλητές

 

 

Το ντοκιμαντέρ ξεχειλίζει από πρόσωπα που γνώρισαν τον Χάρισον: ο Έρικ Κλάπτον μιλά για τον έρωτά του στην Πάτι Μπόιντ· ο Φιλ Σπέκτορ εξομολογείται την τελειομανία του Χάρισον· τα αδέλφια του μιλούν για τα φτωχικά παιδικά τους χρόνια. Και βέβαια, υπάρχει η φωνή του ίδιου του γιου του, Ντάνι, που λέει με αφοπλιστική αθωότητα ότι, αν είχε μπροστά του τον πατέρα του, θα τον ρωτούσε πού χάθηκε τόσα χρόνια. Και ο Χάρισον θα του απαντούσε: «Εδώ είμαι. Ποτέ δεν έφυγα».

 

Ο Σκορσέζε βλέπει τον εαυτό του

 

 

Αλλά το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ο Σκορσέζε δεν κάνει απλώς μια ταινία για τον Χάρισον· κάνει μια ταινία και για τον εαυτό του. Έναν σκηνοθέτη μεγαλωμένο στη θορυβώδη Νέα Υόρκη, που κάποτε σκέφτηκε να γίνει ιερέας, και που πάντα κουβαλούσε μέσα του μια ανήσυχη μεταφυσική αγωνία. Βρίσκει στον Χάρισον έναν συνοδοιπόρο: έναν καλλιτέχνη που έζησε τη δόξα και τον πλούτο, αλλά έψαχνε αδιάκοπα κάτι πιο βαθύ.

Και κάπου εκεί, οι δύο άντρες συναντιούνται. Στην αγάπη για τη μουσική, για το σιτάρ, για τον Ραβί Σανκάρ. Στην πίστη ότι η Τέχνη –είτε με κάμερα είτε με κιθάρα– μπορεί να μιλήσει για τα πιο μύχια ερωτήματα της ύπαρξης.

 

Χιούμορ μπροστά στον θάνατο

 

 

Το φιλμ δεν ωραιοποιεί. Μιλά για τις εξαρτήσεις, για τις σκοτεινές στιγμές, για την απομόνωση. Αλλά δείχνει και το χιούμορ του Χάρισον, εκείνη τη λεπτή ειρωνεία που δεν τον εγκατέλειψε ούτε όταν ήταν στο κατώφλι του θανάτου. Ξαπλωμένος σε κάκιστη κατάσταση σε μια ελβετική κλινική, στην τελευταία του συνάντηση με τον Ρίνγκο Σταρ που είχε έρθει για μια βιαστική επίσκεψη και θα έφευγε εσπευσμένα για το Λos Αντζελες, όπου η κόρη του θα υποβαλλόταν σε εγχείρηση στον εγκέφαλο, χαριτολογώντας γύρισε και του είπε:  «Θες να 'ρθω μαζί σου;». Το περιστατικό το ανακάλεσε από την μνήμη του στο ντοκιμαντέρ, με δάκρυα στα μάτια, ο πρώην συνοδοιπόρος του και αυτή  ήταν η τελευταία φορά που μίλησαν οι δυο τους... ·

 

Ένας κινηματογραφικός ψαλμός

 

 

Το Living in the Material World είναι κάτι παραπάνω από ντοκιμαντέρ. Είναι ένας κινηματογραφικός ψαλμός. Μια λειτουργία που συνδυάζει εικόνες, μουσική, μνήμες και αποσπάσματα ζωής, για να σκιαγραφήσει όχι τον σταρ, αλλά τον άνθρωπο. Τον «ήσυχο Beatle» που, όσο ζούσε στον υλικό κόσμο, τόσο πιο πολύ έψαχνε να δει τι κρύβεται πέρα από αυτόν.

Και εκεί, στο σημείο που συναντιούνται οι δρόμοι του Σκορσέζε και του Χάρισον, το ντοκιμαντέρ αποκτά τη δική του ψυχή: γίνεται μια ιστορία πίστης, φιλίας και τέχνης, που μας υπενθυμίζει πως η αλήθεια δεν βρίσκεται στη λάμψη, αλλά στην αθόρυβη αναζήτηση του νοήματος.

Πηγή :

Πληροφορίες από το άρθρο «Ο ΚΑΤΑ ΣΚΟΡΣΕΖΕ ΤΖΟΡΤΖ ΧΑΡΙΣΟΝ» της ΤΑΤΙΑΝΑΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ από το «Κ» της Καθημερινής