ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (Λαογραφικά Μεραμβέλου)

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ

(Λαογραφικά Μεραμβέλου)

 

Γράφει ο Μιχάλης Χουρδάκης Νίσπιτας

 

Η Κυριακή αυτή που φέρει και το χαραχτηρισμό «Αντίπασχα», κλείνει τον κύκλο των πασχαλινών εορτών.

Για τον Απόστολο και Άγιο Θωμά έχομε πληροφορίες από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη αλλά και από απόκρυφες πηγές. Γνωρίζομε επίσης ότι είναι και συγγραφέας απόκρυφου Ευαγγελίου που αναφέρεται στα παιδικά χρόνια του Χριστού.

Όταν πέρασαν τα Λαμπρόσκολα του 1980 βρέθηκα στο μοναστήρι της Περαμπελιανής Παναγίας όπου συνάντησα τον υπέργηρο Δημήτρη Μαγούλη ηλικίας τότε 82 χρόνων, γέννημα θρέμα Περαμπέλων, που τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στο χωριό Λίμνες όπου και πέθανε στα 1986, αν θυμούμαι καλά.

Ήρθε η κουβέντα του άπιστου Θωμά στη παρέα μας ώσπου μια στιγμή με κάθε μυστικότητα μου είπε ο μπάρμπα Δημητρός

- Εγώ κύριε Μιχαλάκη γατέχω πολλά για το Θωμά, τα γάτεχε κι ο γέρο – γέρο Ριαλάς γιατί μας τα ‘χενε λεομένα ο κύρης του όντεν είμαστε ακόμη κοπέλια, επαδά στα Περάμπελα.

Αναπάντεχα δηλαδή, βρέθηκα σε μια από τις λαογραφικές μου πηγές στο Μεραμπέλο, που σήμερο πια, πάνε, σβήνουν και πολλές λαϊκές παραδόσεις του τόπου έχουν χαθεί.

- Κατέχεις ιστορίες του άπιστου Θωμά μπάρμπα Δημητρό κάμε μου τζι να τσι μάθω κι εγώ, είπα με περιέργεια

-  Γατέχεις ετουλόγου σου πως το πρώτο όνομα του Θωμά, ήτονε Ιούδας ;

- Δεν κατέχω ‘γώ τέθοια πράματα μπάρμπα, απάντησα.

 

ΑΦΗΓΗΣΗ

 

 

«Λέω σου το λοιπός ότι το Θωμά, δε τόνε λέγανε Θωμά. Ιούδα τόνε λέγανε μα επειδής είχενε κι άλλους Ιούδες η περιοχή ντου, το Θωμά απού τόνε λέγανε Ιούδα, τον είπανε Θωμά γιατί στη γλώσσα των Οβραίω, Θωμάς θα πει «δίψυχος» δηλαδή «δίδυμος».

Εξέχασα να σου πω ότι ο Θωμάς τώντι, ήτονε δίδυμος με μιαν αδερφή ντου.

Τα δίδυμα άμα είναι αρσενικό και θηλυκό γίνουνται έξυπνοι αθρώποι κι ο Θωμάς ήτονε έξυπνος κι ήγραφε και Ευαγγέλια για τα νιάτα του Χριστού, μα δεν κατέχω γιάντα οι Πατέρες τα χώσανε από τα μάθια του κόσμου, μήτε τα διαβάζουνε στσ’ εκκλησές, μόνο μάσε λένε ‘δά, λέει είναι κρυφά Ευαγγέλια! Ίντα δα πει κρυφά κι απόκρυφα;

Δεν ήτονε κείνος άπιστος μα του ‘ρεσε να ξεψαχνίζει την πάσα υπόθεση για κειονά ήθελε να δει και τσι λαβωμαθιές του Χριστού.

Ο Χριστός εγάπα περίσσα το Θωμά, εκάτεχε και το χούι απού ‘χενε, για κειονά επαρουσιάστηκε τη δεύτερη βολά να Τόνε ‘ξερευνήσει στσι λαβωμαθιές.

Ίντα δουλειά κι ίντα ανάγκη είχενε ο Χριστός να ξαναπαρουσιαστεί στσοι Μαθητάδες ντου σα δεν τόνε ‘γάπα ;

Όντεν εδιάταξε ο Χριστός, προσκυνώ και δοξάζω τη χάρη ντου, τσοι Μαθητάδες Του να πιάσουνε τα διάπαντα για να ξεστραβώσουνε τσοι λαούς, ο Θωμάς επήρε κάτω την αραπιά κι απόη επήε στσ’ Ινδίες γιατί εμίλιε και αράπικα και κινέζικα, μα εκειά τόνε χαλάσανε οι Οβραίοι πρέπει. Εκειά ήκαμε και αρίφνη τους χρισθιανούς».

Η επαρχία Μεραμπέλου, τιμά ιδιαίτερα τον Άγιο και Απόστολο Θωμά το Αντίπασχα, στο απέριττο ναϊδριο που χτίστηκε το 1927 από το μακαριστό επίσκοπο Διονύσιο, μέσα στο ιστορικό, από το ολοκαύτωμα, Σπήλαιο Μιλάτου, όπου εορτάζεται και η επέτειος του θλιβερού και αποτρόπαιου ιστορικού συμβάντος.

 

Άλλα λαογραφικά της ημέρας

 

 

Ο απόστολος Θωμάς είναι ο προστάτης Άγιος των απάντρευτω κοριτσώ.

Σαββάτο βράδυ προς Κυριακή του Θωμά, οι κοπελιές εβάνανε καμπόσα σπυριά λιναρόσπορο κάτω από το μαξελάρι ντως, επικαλούντανε τη βοήθεια του Αγίου κι Αυτός τώσε φανέρωνε στον ύπνο ντως τον άντρα απού ‘θελ’ α πάρουνε.

Για να δούνε ανέν κερδέψουνε τον αλλαξοπιστεμένο αγαπητικό γή άντρα, οι κοπελιές ή οι γυναίκες οι παντρεμένες, ανάφτανε ένα κερί ομπρός στον καρφίχτη τση κάμερας, εξανοίγανε ύστερα ένα μικιό καθρεφτάκι κατά την ανατολή κι ελέγανε

 

Για να πιστέψεις το σεβντά

και του Θωμά μη μοιάζεις

ξάνοιξε την καρδούλα μου

απού την κομμαθιάζεις

 

Ύστερα από τούτη την ευχή αν ο καρφίχτης ο μεγάλος ήδειχνε τη φάτσα του αλλαξοπιστεμένου, αυτός ήθελ’ α γιαγύρει, ειδάλλως εκάνανε οι γυναίκες το λογαριασμό ντως.

ΝΙΣΠΙΤΑΣ

Πηγή :

Facebook/ Μιχάλης Χουρδάκης Νίσπιτας