ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΝΑΚΑΤΑ
ΜΑΙΟΣ (Μάης – Καλομηνάς)
Γράφει ο Μιχάλης Χουρδάκης Νίσπιτας
Τρίτος μήνας του αρχαίου Ρωμαϊκού έτους, όταν γιόρταζαν για πρωτοχρονιά η 1η του Μάρτη, ένατος μήνας του Εκκλησιαστικού (1η Σεπτέμβρη αρχή της Ινδίκτου) και 5ος μήνας του ημερολογίου που ισχύει σήμερο, αντιστοιχεί με το μήνα Θαργηλίωνα των Αττικών.
Το όνομα Μάιος (MAJUS) στα λατινικά, παναπεί μείζων, δηλαδή μεγαλύτερος.
Για την προέλευση του ονόματος, στο Μεραμπέλο, σώζεται η παρακάτω λαϊκή παράδοση :
«Μια βολά, λέει, εβγήκε βόλιτα όξω στα χωράφια άνοιξη καιρό, η γυναίκα του Δία και μάνα του θεού Ερμή που τήνε ΄λέγανε Μαία.
Ο τόπος εμοσκοβόλα από τα λουλούδια κι ως εχαίρουντο την πλάση γύρου – γύρου, να και περνά ομπρός τση ο Χρόνος με τα δώδεκα κοπέλια ντου.
Εκοντοστάθηκε ο Χρόνος, εδιπλοχαιρέτηξε τη Μαία και τση γνώρισε τα κοπέλια. Είπε και τα ονόματά ντως εξόν ενούς, απού ήτονε λέει αβάφτιστο. Ήπιασε αυτή ΄νούς - ΄νούς κοπελιού τη χέρα και τα ΄χαιρέτα στο σειρά, μα σαν ήφταξε ομπρός στο αβάφτιστο, επόμεινε ο νους τση από την ομορφιά απού ΄χενε κι ήθελε να του κάμει ένα δώρο.
Ήκοψε το λοιπός η Μαία ένα ματσάκι λούλουδα και τα ΄δωκε κεινουγιά του κοπελιού, μα εσκέφτηκε πως το δώρο τζη ήτονε μικιό. Λέει τότεσάς του κυρού των κοπελιών :
- Σε τούτο το κοπέλι μιας κι είναι κι αβάφτιστο, εξόν από τσι βιόλες, δα του χαρίσω και τ’ όνομά μου. Το βγάνω Μάη.
Ο Χρόνος εκαλοδέχτηκε την κουβέντα τση Μαίας και τήνε φχαρίστησε κιόλας απού εβάφτισε το κοπέλι ντου».
Ο μήνας Μάης, ήταν αφιερωμένος στο Μέγιστο Δία και τη γυναίκα του τη Μαία, μητέρα του Ερμή.
Στη Μαία είχαν αφιερώσει την 1η του μήνα, αφού προστάτευε τη γονιμότητα των ανθρώπων και την καρποφορία της φύσης. Την ίδια μέρα οι αρχαίοι, τιμούσαν με θυσίες και τη Φλώρα ως θεά της βλάστησης, αλλά και τη νύμφη των πηγών, Ηγερία.
Μέσα στο Μάη, οι Ρωμαίοι, είχαν καθιερώσει δύο μεγάλες γιορτές για να τιμήσουν τους νεκρούς. Τα Λεμούρια και τα Ροζάλια.
Τα Ροζάλια ως λατρευτική γιορτή των νεκρών, πέρασαν και στο Βυζάντιο με την ονομασία Ροδισμός, είχαν όμως προσαρμοστεί στο χριστιανικό πνεύμα.
Οι Ρωμαίοι αλλά και οι Βυζαντινοί, πίστευαν πως σ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, οι ψυχές των νεκρών περιδιάβαιναν τη γη για να χαρούν από ψηλά τα κάλλη της και να ζηλέψουν την ευτυχία των ανθρώπων.
Εδώ ακριβώς πρέπει να βρίσκεται η ρίζα της πρόληψης που κρατά ακόμη ο λαός μας να μην παντρεύεται το Μάη, μη και ζηλέψουν την ευτυχία του ζευγαριού οι ψυχές και του κάμουν κακό.
Σε πολλά αρχαία Ελληνικά βασίλεια, όλη την άνοιξη τελούσαν γιορτές.
Από το Μάρτη μήνα (αρχή της άνοιξης) άρχιζαν τα Ανθεστήρια προς τιμή του «ευανθούς άνακτος» Διονύσου και τέλειωναν με τα Ανθεσφόρια που κρατούσαν όλο το Μάη προς τιμή της θείας Κόρης και της θεάς Δήμητρας.
• Κατά τα Ανθεσφόρια, οι αρχαίες Ελληνίδες παρθένες, γύριζαν την εξοχή, έκοβαν λουλούδια κι έπλεκαν στεφάνια.
• Στο βασίλειο του Άργους οι τελετές του Μάη, γίνονταν προς τιμή της Ήρας.
• Στη μινωική Κρήτη, τα ανθεσφόρια πήραν το όνομα «Άνθεια» και ήσαν αφιερωμένα στη θεά Αφροδίτη.
• Στα μινωικά βασίλεια «ανθεσφόροι παρθένοι» σε επιβλητική πομπή κατευθύνονταν στους ναούς με πανέρια γεμάτα ροδοπέταλα και έραιναν όλες τις θεές.
• Τέλος του Μάη γιορτάζονταν και τα «Θαργήλια» που ήσαν γενέθλιες γιορτές του Απόλλωνα. Παράλληλα, γίνονταν και άλλες λατρευτικές εκδηλώσεις, όπως αγώνες στίβου και θυσίες για κάθαρση σώματος και ψυχής. Τέλος του Μάη είχαμε και την αποστολή της ιεράς τριήρους στη Δήλο.
• Εκτός όμως από όλες αυτές τις παραπάνω γιορτές, που οπωσδήποτε με τον εκχριστιανισμό έσβησαν, υπήρχε και μια ακόμη που διατηρήθηκε ως τις μέρες μας.
• Οι νεαροί αρχαίοι Μινωίτες, έκοβαν μικρά κλαδιά ελιάς, δάφνης, μυρτιάς και οπωροφόρων δένδρων, τα έδεναν με μαλλιά προβάτων και τα κρεμούσαν στην πόρτα του σπιτιού τους. Τα μάτσα αυτά, παρέμεναν κρεμασμένα ένα χρόνο, τα έκαιγαν μετά για να τα αντικαταστήσουν με νέα.
Νίσπιτας
ΥΓ Κων/νου Γραικιώτη : Περισσότερα για τον Μάη καθώς και για τα συμβάντα μέσα στον Μάη – που είναι πολλά και ενδιαφέροντα - μπορείτε να διαβάσετε στην ανάρτησή μου στο μπλόγκ boraeinai.blogspot.com με τίτλο «1η του Μάη» εδώ :
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου