Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΒΑΣΣΩΝ ΚΑΙ Ο ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ ΤΣΕΛΑΛΗΣ

 

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΒΑΣΣΩΝ ΚΑΙ Ο ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ ΤΣΕΛΑΛΗΣ

 

Βρισκόμαστε στις 19 Μαΐου του 1940, μέσα σε ένα κλίμα περίεργης αμηχανίας. Τα τύμπανα του πολέμου έχουν ηχήσει προ πολλού στην Ευρώπη και η Ελλάδα στην άκρη του νότου της Βαλκανικής Χερσονήσου προσπαθεί να επιβιώσει και να μην εμπλακεί.

Για τους κατοίκους της Ανδρίτσαινας και για τον τοπικό Τύπο ισχύουν αυτά που λέει η Κυβέρνηση Μεταξά  για μια «Ισχυρά και Ενωμένη Ελλάδα».

Ο «Νέος Ορίζων»,  η τοπική εφημερίδα της Ολυμπίας, γιορτάζει τα 15 χρόνια κυκλοφορίας του  και στο κύριο άρθρο υιοθετεί, για να καθησυχάσει τους αναγνώστες του,  την κυβερνητική γραμμή: «Η Ελλάς βρίσκεται μέσα σ’ αυτήν την κρίσιν, όχι όπως άλλοτε, όχι όπως ήτανε διηρημένη και εξουθενωμένη, αλλά ισχυρά, δυνατή, ενωμένη σε τρόπο που υπήρξε πραγματικά σπάνιος  στην ιστορία της.»

Οι Ανδριτσάνοι από την μεριά τους περιμένουν στις 27 Μάη την «Γιορτή των Βασσών». Ήταν μια γιορτή που την εμπνεύστηκαν πνευματικοί άνθρωποι του τόπου για να προβάλλουν την πατρίδα τους και τον Ναό των Βασσών και γιορταζόταν κάθε χρόνο την ίδια ημερομηνία. Πρωτεργάτης της κίνησης για την γιορτή  ήταν ο Γιάννης Κοσμόπουλος (1877-1943) ποιητής και συγγραφέας της «Ιστορίας της Επαρχίας Ολυμπίας» και κοντά του ο Αγησίλαος Τσέλαλης (1905-1967) συγγραφέας και αργότερα Διευθυντής της Βιβλιοθήκης Ανδριτσαίνης.

Φαίνεται όμως ότι ο Αγησίλαος Τσέλαλης στα 1940 αισθανόταν ότι η γιορτή ξέφευγε από τους στόχους της και αυτό τον προβλημάτιζε. Αποφάσισε λοιπόν να παρέμβει με ένα άρθρο του στην εφημερίδα «ΝΕΟΣ ΟΡΙΖΩΝ» που δημοσιεύτηκε, παραμονές της γιορτής, στο φύλλο της 19 Μαΐου 1940.

Το άρθρο αυτό αξίζει να το διαβάσει κάθε πνευματικός άνθρωπος γιατί ο Τσέλαλης, με τον μεστό του λόγο, μιλά όχι μόνο για την τοπική γιορτή των Βασσών αλλά και για τον σεβασμό με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζονται τα μνημεία και η πνευματική μας κληρονομιά.

Για την ιστορία και από όσα γνωρίζω, η γιορτή του 1940 ήταν η τελευταία «ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΒΑΣΣΩΝ»

Κων/νος Αντ. Γραικιώτης

 

 

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΒΑΣΣΩΝ

 

Ό ιδρυτής της καλλιτεχνικής γιορτής των Βασσών, πού γίνεται κάθε χρόνο στις 27 Μάη, κ. Ί. Κοσμόπουλος, έκαμε έκκληση σ' όλους για την οργάνωση της  γιορτής.

Είμαι υποχρεωμένος δυο φορές, μία σαν ένας από τους ιδρυτές της και μια σαν αρνητής της να γράψω μια και καλά προς όλους και για όλους και πρώτα—πρώτα για κείνους που παρεξηγούν λόγια  και γραφτά, πώς η Γιορτή των Βασσών, στο ναό του Απόλλωνος, πρέπει να συστηματοποιηθεί, να επισημοποιηθεί, να τελειοποιηθεί και να γίνει και να γίνεται κάθε χρόνο.

IIρο παντός όμως να μη γίνεται   όπως γίνεται.

Γιατί —έγραψα κι' άλλοτε— κατά τους αισθητικούς νόμους — και τώρα τους αρχαιολογικούς και τουριστικούς— στους χώρους, πού τους στολίζουν τα αριστουργήματα της Ελληνικής Τέχνης, κάθε έργο —δρόμος,   δάσος,      επισκευή, γιορτή— γίνεται με μελέτες προσεκτικές των ειδικών, των καλλιτεχνών, των αισθητικών. Κι' αυτό, για να μη καταστρέφεται μ' άτεχνα και αντιαισθητικά έργα, η Αρμονία, η χάρης, η Τέχνη των μνημείων.

Μ' αυτή τη γνώση και το συναίσθημα και

1) με τον πόθο να αναπτυχτεί η αγάπη η γνώση, ο σεβασμός των Μνημείων της Τέχνης, που στολίζουν τον τόπον μας·

2) Να  καλλιεργηθεί το εθνικό, το καλλιτεχνικό, το δημιουργικό συναίσθημα.

3) Να γεννηθεί η αγάπη στην ύπαιθρο, στο τοπίο, στο μνημείο και η ανάγκη μελέτης και συγκρίσεως και σιγά—σιγά— μεθοδικά και μελετημένα— η ηθική και  πνευματική    ανάπτυξη.

4) Να καλλιεργηθεί τουριστική συνείδηση και τουριστική κίνηση— η Γιορτή είναι ό εξοχότερος τρόπος   διαφημίσεως του μνημείου και του τοπίου των Βασσών— και

5) Να οργανωθεί μια Όλυμπιακή  αμφικτιονία για, την εξέταση, μελέτη και προώθηση των προοδευτικών εκδηλώσεων του τόπου μας, ως εγεννήθη η ιδέα των Βασσών στο μυαλό του λογίου κ. Κοσμόπουλου. Είναι ιδέα. Όπως και η ιδέα των Δελφών. Ιδέα   υψηλή με σκοπούς υψηλούς και καρποφόρους. Έτσι την νοιώσαμε κι' έτσι τη δουλέψαμε κι' εμείς, όσο κι' όπως μπορούσαμε.

Άλλα είδαμε —με λύπη ανέκφραστη— η έξοχη ιδέα να εξευτελίζεται   με   την    τέλεια άγνοια του σκοπού και της γιορτής από τους οργανωτές και τους   εορταστές.

 

 

Είδαμε αντί προγράμματος καλλιτεχνικού, μελετημένου, μορφωτικού, πρόχειρα και τυχαία κι' αδοκίμαστα νούμερα, άσχετους λόγους κι' άσχετα έργα, της εμπνεύσεως όποιω τύχει, που κατέληγαν πάντα σε  κρασοπανήγυρη.

Στην ψυχή των εορταστών τίποτε δεν μένει πνευματικό, μορφωτικό, καλλιτεχνικό. Γιατί  πρόχειρα,    αμελέτητα,    αψυχολόγητα, άψυχα κι’ άτεχνα τους καλούμε να νοιώσουν το Ικτίνειο πνεύμα και το   Σοφοκλή.

Ίδια και όμοια σαν να καλούμε τα χωριά, που μουσική τους ακόμη είναι το νταβούλι  να νοιώσουν συναυλία με έργα του Βάγνερ, του Μπετόβεν.

Η Γιορτή όμως αύτη — σπουδαίος παράγων της ηθικής και πνευματικής ανύψωσης ως και κύριος συντελεστής της τουριστικής αναπτύξεως —πρέπει να τελείται κάθε χρόνο, με τη συμβολή όλων εκείνων που νοιώθουν τον ευγενικό παλμό της αναδημιουργίας του τόπου μας και κυρίως με τη συμβολή  των  νέων.

Για να γίνεται όμως πρέπει να οργανώνεται με την εποπτεία του Υφυπουργείου Τουρισμού, με την προστασία του κ. Νομάρχου και την επιμέλεια του κ. Εφόρου αρχαιοτήτων, του κ. Γυμνασιάρχου Ανδριτσαίνης, των πνευματικών οδηγών της Εθνικής Νεολαίας, και με την υλική ενίσχυση των κοινοτήτων Ανδριτσαίνης, Σκληρού, Αμπελιώνης, Αγιοσώστη,  Δραγωγείου, Θεισόας    και   Δραγουμάνου.

Πρέπει με νόμο να οριστεί τοπική γιορτή, με την επίσημη, συμμετοχή των αρχών του τόπου, των σωματείων της Ολυμπίας και των σωματείων των ξενιτεμένων Ολυμπίων  για τη μελέτη και     την    οργάνωση της τουριστικής και παραθεριστικής   κινήσεως.

Πρέπει μαζί με τις καλλιτεχνικές παραστάσεις και τις μορφωτικές ομιλίες, να οργανωθούν αθλητικές γιορτές, έκθεση οικιακής βιοτεχνίας, βράβευση των καλλίτερων γεωργικών, δενδροκομικών, κτηνοτροφικών προϊόντων και βραβεία στ' άξια κοινοτικά έργα και αν μπορεί και φτάσει σιγά-σιγά, βραβεία στα Ολυμπιακά δημιουργήματα τέχνης.

Έτσι μπορεί να πάρει χαρακτήρα καλλιτεχνικό, μορφωτικό, να συστηματοποιηθεί σε μια αμφικτιονία Ολυμπιακή, με το σύστημα των αρχαίων αμφικτιονιών, που τόσο  ύψωσαν κι' ωφέλησαν κι' δόξασαν την αρχαία Ελλάδα.

Εφέτος δεν μπορούν να οργανωθούν αυτά. Μπορεί όμως η κοινότητα Σκληρού να προσκαλέσει τα σχολεία, τα σωματεία, πολλούς που νοιώθουν σε ένα προσκύνημα στο Ναό των Βασσών στις 27 Μάη, και εκεί θετικά και σοβαρά να οργανωθεί και να γίνει καταστατικό της γιορτής εφέτος και να εγκριθεί από το Υφυπουργείο Τουρισμού και να μείνει επίσημα

Αγ. Τσέλαλης

Διασκευή από την εφημερίδα «ΝΕΟΣ ΟΡΙΖΩΝ» 19.5.1940