Translate -TRANSLATE -

Σάββατο 13 Απριλίου 2024

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΡΟΔΟ

 

Το επιβλητικό Παλάτι του Μεγάλου Μάγιστρου πρωταγωνιστεί στην άκρη της μεσαιωνικής πόλης

 

Άνοιξη στο νησί του θεού Ήλιου

Ο φωτοβόλος ανθός της Μεσογείου

Αν κάποιος θέλει να γνωρίσει το Νησί των Ιπποτών χωρίς τα μεγάλα πλήθη των τουριστών που κάθε καλοκαίρι κατακλύζουν και την τελευταία του γωνιά, δεν έχει παρά να ζήσει το ανοιξιάτικο και πιο αυθεντικό πρόσωπο ενός τόπου που ο ήλιος θα λούζει πάντα με μεγαλοπρέπεια.

Κείμενο: Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος - Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας

Με τη γεωγραφική της θέση στο σταυροδρόμι των θαλάσσιων διαδρομών από το Αιγαίο Πέλαγος προς τη Λεβαντίνη, η Ρόδος υπήρξε από πάντα ένας από τους διασημότερους σταθμούς των πολιτισμών της μεγάλης κλειστής θάλασσας του πλανήτη. Μαζί με τα φυσικά της κάλλη, το ήρεμο τοπίο με τους δασωμένους λόφους, τις μικρές παραθαλάσσιες πεδιάδες και τα πολλά νερά υπήρξε από την αρχαιότητα το πολυπόθητο διαμάντι όπου πολλοί λαοί συνάντησαν τον παράδεισο τους. Το νησί στους αιώνες άλλαξε χέρια πολλά με κτήτορες από Ανατολή και Δύση και έτσι σήμερα κατέχει το εξαιρετικό προνόμιο να στολίζεται από τα εντυπωσιακά μνημεία πολλών διαφορετικών πολιτισμών.

Από το εντυπωσιακό κάστρο της πόλης μέχρι την αρχαία ακρόπολη της Λίνδου και από τα όμορφα τζαμιά μέχρι τα μοναστήρια της ενδοχώρας, η Ρόδος προσφέρει το πιο συναρπαστικό ταξίδι στην ιστορία της Μεσογείου αφού πουθενά αλλού δεν επιβίωσαν σε τέτοια μεγαλοπρέπεια τα έργα των λαών που πέρασαν από το Αιγαίο. Και δεν υπάρχει καλύτερη εποχή από την άνοιξη για να τα ανακαλύψει -και να τα θαυμάσει ο ταξιδιώτης, καθώς τώρα τα τουριστικά μαγαζιά παραμένουν κλειστά, προσφέροντας μια διαφορετική εικόνα της Παλιάς Πόλης, τώρα οι διαδρομές σας στο νησί είναι άνετες καθώς λείπουν τα πολλά αυτοκίνητα και τώρα είναι που το νησί φοράει το πολύχρωμο πέπλο της εποχής της ανθοφορίας. Περιπλανηθείτε, λοιπόν, στα μεσαιωνικά σοκάκια και γνωρίστε τα μικρά χωριά του Νότου, ανεβείτε στον Ατάβυρο και στον Προφήτη Ηλία και καταλήξτε σε ένα από τα πολλά κάστρα σε κάποιο παραθαλάσσιο ύψωμα θαυμάζοντας τη μοναδική θέα που προσφέρει το νησί του ήλιου.                

              

2. Όλοι οι δρόμοι στην Παλιά Πόλη οδηγούν στην υπέροχη πλατεία Ιπποκράτους.

3. Μία όψη του παλιού διοικητηρίου που στεγάζει σήμερα την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

4. Ο δρόμος είναι ανοιχτός για τα οχήματα στην πανέμορφη Πύλη Αμπουάζ.
        

Μεσαιωνική αίγλη

Ήταν το μακρινό 1309 μ.Χ. όταν στο νησί κατέφθασαν οι Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ και εγκαταστάθηκαν εδώ μετατρέποντας τη Ρόδο σε μία μεγάλη στρατιωτική βάση απ' όπου εξορμούσαν για τους Αγίους Τόπους. Τότε ξεκίνησε και η οικοδόμηση των ιπποτικών κτιρίων και των τειχών της Παλιάς Πόλης που μέχρι σήμερα παραμένουν ακμαία σαν να κατασκευάστηκαν μόλις χθες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από το 1988 η Παλιά Πόλη της Ρόδου συμπεριλήφθηκε στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco.

Χτισμένη στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού η πόλη σήμερα αποτελεί την καρδιά του νησιού και από εδώ ξεκινούν όλες οι διαδρομές στη Ρόδο, αλλά προσοχή. Η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου διακρίνεται από μια έντονα μυστηριακή ομορφιά και δεν είναι δύσκολο να «κολλήσετε» εδώ, χάνοντας έτσι τις υπόλοιπες ομορφιές του νησιού.

Ξεκινώντας τη βόλτα σας πρέπει να γνωρίζετε ότι η συνολική περίμετρος των τειχών μέσα στα οποία απλώνεται η μεσαιωνική πόλη φτάνει τα 3,3 χιλιόμετρα και τα επιβλητικά τείχη του κάστρου διακρίνονται για το ύψος τους, τους μεγάλους προμαχώνες, τις τάφρους αλλά και εννιά πύλες με θαυμαστές ονομασίες. Δοκιμάστε αρχικά την περιφερειακή βόλτα πριν μπείτε μέσα στο κάστρο για να έχετε μια πλήρη εικόνα του μεσαιωνικού λαβύρινθου στον οποίο σύντομα θα χαθείτε.

Αν έρχεστε από το παλιό λιμάνι και τη βόρεια πλευρά της Παλιάς Πόλης σύντομα συναντάτε την Πύλη της Ελευθερίας που μαζί με την κοντινή της Πύλη του Ταρσανά διασχίζονται από τον ασφαλτόδρομο. Ανάμεσα τους θα διακρίνετε και μια μικρή οθωμανική κρήνη με δεξιοτεχνικά ανάγλυφα.

Η κύρια είσοδος στην πόλη είναι αυτή της εντυπωσιακής Θαλασσινής Πύλης που το στενό της πέρασμα φυλάσσεται από δύο ψηλούς πύργους. Αν συνεχίσετε περιμετρικά θα συναντήσετε στη σειρά την Πύλη της Αγίας Αικατερίνης, την Πύλη Ακάντιας, την Πύλη Κοσκινού, την Πύλη του Αγίου Αθανασίου και, τέλος την όμορφη Πύλη Αμπουάζ. Και καθώς θα θαυμάζετε τα μεγάλα τείχη λέγοντας και μια καλημέρα στους εργάτες που τα συντηρούν από το χτύπημα του ανέμου και της θάλασσας, θα έχετε πάρει ήδη μια ιδέα για το μεγαλείο που βρίσκεται μέσα από αυτά. Το Παλάτι του Μάγιστρου πρωταγωνιστεί από παντού και τα ψηλά καμπαναριά μαζί με τους μιναρέδες σε καλούν να τα θαυμάσεις από κοντά.

               Μια ειδυλλιακή διαδρομή μέσα στο δάσος και δίπλα από ρέματα και λίμνες σάς περιμένει στις Επτά Πηγές.


Ρομαντικά σοκάκια

Μπαίνοντας κανείς από την Πύλη της Ελευθερίας σύντομα αρχίζει να συναντάει τα θαυμαστά μνημεία του παρελθόντος, το ένα μετά το άλλο: τα ερείπια του Ναού της Αφροδίτης και τα αρχαία νεώρια, το Κατάλυμα της Ωβέρνης, την Παναγία του Κάστρου του 11ου αιώνα που φιλοξενεί το Βυζαντινό Μουσείο της πόλης και λίγο πιο πέρα το Νοσοκομείο των Ιπποτών με τη μεγάλη εσωτερική αυλή του που σήμερα στεγάζει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου.

Εδώ βρίσκεται και η αρχή της περίφημης  Οδού των Ιπποτών που ευτυχώς έχει διατηρηθεί αναλλοίωτη από την τουριστική ανάπτυξη. Τα κτίρια που συναντάει κανείς καθώς περπατάει στην πλακόστρωτη οδό που τον μεταφέρει σε άλλες εποχές είναι πολλά: η Οικία Diomede De Villaragut, η ΟικίαΤζεμ, η Λότζα του Αγίου Ιωάννη, το Κατάλυμα της Γλώσσας της Ισπανίας, ενώ ένα μικρό στενάκι σας βγάζει στη γοτθική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, χτισμένη στα ερείπια αρχαίου ναού του Διονύσου. Στο τέλος του μεσαιωνικού δρόμου δεσπόζει το Παλάτι του Μεγάλου Μάγιστρου με τη μεγάλη εσωτερική αυλή που πλαισιώνεται από αγάλματα Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Αξίζει κανείς να το επισκεφθεί και να θαυμάσει τα αρχαία ψηφιδωτά, τα αγάλματα, τα παλιά χαλιά, τα όμορφα έπιπλα και τα βάζα της Ανατολής που εκτίθενται στο εσωτερικό του.

Από το Παλάτι εύκολα διακρίνει κανείς ένα ακόμη κόσμημα της Παλιάς Πόλης, το Τζαμί του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Δίπλα του βρίσκονται τα ερείπια του Αγίου Ιωάννη του Κολλακίου, ο οποίος σήμερα αναστηλώνεται, το παλιό μουσουλμανικό σχολείο, ο υπέροχος Πύργος του Ρολογιού, η μουσουλμανική βιβλιοθήκη και το Ιμαρέτ στο οποίο στεγάζεται το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης.

Από εδώ διαλέξτε να κατηφορίσετε το κεντρικό σοκάκι της Σωκράτους όπου θα περάσετε από το Τέμενος του Αγά και θα καταλήξετε στην πολυσύχναστη και υπέροχη πλατεία Ιπποκράτους με το όμορφο μικρό σιντριβάνι, κοντά στη Θαλασσινή Πόλη. Εδώ δεσπόζει η Καστελλανία, ο παλιός τόπος συγκέντρωσης των εμπόρων. Δοκιμάστε να χαθείτε στα στενά και προσπαθήστε να ανακαλύψετε πολλά ακόμα μνημεία της Παλιάς Πόλης. Στη βόλτα σας θα συναντήσετε την πλατεία Εβραίων Μαρτύρων, το Ναυαρχείο, τη Συναγωγή, το τέμενος του Ιμπραήμ πασά, τα λουτρά Γενί Χαμάμ, το τέμενος του Ρετζέπ πασά και πάνω απ' όλα τα απομεινάρια της υπέροχης Παναγίας του Μπούργκου.

Τα μνημεία των Ιταλών

Οι αρχές του προηγούμενου αιώνα υπήρξαν ένα σημαντικό ορόσημο για την ανοικοδόμηση της νέας πόλης της Ρόδου που απλώνεται έξω από το Κάστρο των Ιπποτών. Από το 1912 μέχρι και το 1947 όταν η Ρόδος ενώθηκε με το ελληνικό κράτος, οι Ιταλοί κάτοχοι του νησιού προχώρησαν στην κατασκευή εμβληματικών κτιρίων. Γύρω από το γραφικό Μανδράκι, το παλιό στρατιωτικό λιμάνι με τα χάλκινα αγάλματα των πλατωνιών της Ρόδου στους δύο μόλους θα συναντήσετε πολλά από τα κτίρια του νεοαποικιακού ιταλικού ρυθμού. Στη πλατεία Ελευθερίας βρίσκεται το κτίριο της Περιφέρειας, η εκκλησία του Ευαγγελισμού με το εντυπωσιακό καμπαναριό, το Θέατρο, το παλιό Τέμενος και Κοιμητήριο του Μουράτ Ρέΐς, τα Δικαστήρια και λίγο πιο πριν η όμορφη Παλιά Αγορά. Στην απέναντι μεριά, στο σημείο που θρυλείται ότι κατά την αρχαιότητα πατούσαν τα πόδια του Κολοσσού βρίσκονται τρεις γραφικοί μύλοι και το φρούριο του Αγίου Νικολάου.

Συνεχίστε το περπάτημα κατά μήκος της παραλίας Έλλη, όπου μέσα στη θάλασσα στέκεται η πλωτή εξέδρα «τραμπολίνο» κάτω από το μεγάλο κτίριο του Καζίνου και τελειώστε την περιήγηση σας στο βορειότερο άκρο του νησιού όπου θα συναντήσετε το Ενυδρείο και Υδροβιολογικό Σταθμό, ένα υπέροχο ιταλικό αρτ ντεκό κτίριο. Πριν τελειώσετε τη βόλτα σας αξίζει να φτάσετε μέχρι το ειδυλλιακό Πάρκο του Ροδινιού, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη, αλλά και στα δυτικά όπου θα συναντήσετε την ακρόπολη της Αρχαίας Ρόδου με τους ναούς του Πύθιου Απόλλωνα και της Πολιάδας Αθηνάς, το Αρχαίο Θέατρο και το Στάδιο.

 

  Τα αγάλματα των πλατωνιών στους μόλους του λιμανιού στο Μανδράκι και πίσω τους το φρούριο 

με τον φάρο του Αγίου Νικολάου
 

Η ανατολική ακτογραμμή

Με αφετηρία την πόλη της Ρόδου ξεκινούν όλες οι διαδρομές που σε οδηγούν στις παραλίες αλλά και στην ενδοχώρα της Ρόδου. Στο νησί υπάρχουν δύο μεγάλες παραλιακές διαδρομές, η κοσμοπολίτικη ανατολική πάνω στην οποία βρίσκονται και οι περισσότερες  ξενοδοχειακές μονάδες και η πιο άγρια δυτική. Και οι δύο καταλήγουν μετά από αρκετά χιλιόμετρα στο νοτιότερο σημείο του νησιού, το Πρασονήσι. Ανάμεσα τους κάθετοι επαρχιακοί δρόμοι σε διάφορα μήκη ενώνουν τις δύο μεγάλες παράκτιες διαδρομές περνώντας από τα βουνά και τα χωριά της ενδοχώρας. Διαλέξτε αρχικά τη διαδρομή που κινείται προς το Φαληράκι και αφού περάσετε έξω από το γραφικό χωριό της Κοσκινούς σύντομα θα φτάσετε στις όμορφες Θέρμες Καλλιθέας, παλιές εγκαταστάσεις ιαματικών λουτρών που χτίστηκαν κατά τη διάρκεια της ιταλικής παρουσίας.

Συνεχίζοντας παραλιακά μπαίνετε στο διάσημο Φαληράκι με τα πολλά τουριστικά συγκροτήματα. Στον λόφο που υψώνεται στα νότια συναντάτε τη Μονή του Προφήτη Αμώς που στα πόδια της βρίσκονται η διάσημη μικρή παραλία «Αντονι Κουίν» και η παραλία Λαδικό. Λίγο πιο δυτικά στις Καλυθιές είναι κρυμμένο το σπήλαιο του Αγίου Γεωργίου στο οποίο έχουν ανακαλυφθεί υπολείμματα ανθρώπινης παρουσίας από τη νεολιθική εποχή.

Συνεχίζοντας παραλιακά προς τα νότια απλώνονται οι μεγάλες παραλίες Τραγανό και Αφαντου, φτάνοντας μέχρι τα Κολύμπια απ' όπου μια παράκαμψη σας οδηγεί στις διάσημες Επτά Πηγές, έναν χώρο αναψυχής με τεράστια πλατάνια, τρεχούμενα νερά, λιμνούλες, πηγές και μονοπάτια στο δάσος. Πίσω στα ανατολικά παράλια και ανάμεσα σε δύο λόφους απλώνεται η παραλία της Τσαμπίκας, με τη διάσημη Μονή της Παναγίας να στέκεται στον λόφο στα βόρεια, ενώ αμέσως μετά φτάνουμε στον Αρχάγγελο, ένα από τα πιο παραδοσιακά χωριά της Ρόδου με τα φημισμένα εργαστήρια αγγειοπλαστικής και το κάστρο του Αρχάγγελου. Ακολουθεί το μεσαιωνικό κάστρο Φάρακλος στο γραφικό Χαράκι που στα βόρεια του έχει τη μικρή παραλία της Αγαθής, ενώ στα νοτιά του βλέπει την τεράστια παραλία του όρμου Μαλώνος που ξεκινάει από τη Μάσαρη και φτάνει μέχρι τον κολπίσκο του Βλυχά.